⁉️آیا به #شوخی #دروغ گفتن اشکال دارد؟⁉️
پرسش:
آیا دروغ گفتن به شوخی از لحاظ اخلاقی جایز است؟
پاسخ:
👌در روایات از دروغ گفتن به شوخی هم مذمت و نهی شده است.
حضرت علی(ع) می‌فرمایند:
« لَا یَجِدُ عَبْدٌ طَعْمَ الْإِیمَانِ حَتَّى یَتْرُکَ الْکَذِبَ هَزْلَهُ وَ جِدَّهُ.[1]
بنده طعم ایمان را نمی چشد، مگر این که دروغ را چه شوخی و چه جدی ترک کند.»
در فرهنگ اسلامی شوخی و مزاح کردن تا آنجا مباح و جایز است که در آن:
1. به دیگران ناسزاگویى نباشد.
2. جز سخن حق در آن نگوید.(سخنان، دروغ، رکیک و زننده و آزار دهنده به زبان نیارد)
3. اعتدال را در آن رعایت کند، افراط و زیاده روى یا تداوم در شوخى نداشته باشد.
4. از شوخی‌هاى خارج از نزاکت بپرهیزد.
نبى اکرم صلى اللّه علیه و آله و سلّم مىفرماید: « إِنِّی لَأَمْزَحُ وَ لَا أَقُولُ إِلَّا حَقّا»[2]
من شوخى مىکنم ولى جز حقّ نمىگویم.
متأسفانه برخی از ما عادت به مزاح و شوخی آمیخته با دروغ کرده ایم، تصور می کنیم بدون دروغ گفتن نمی توان شوخی کرد؛ در حالی که اگر دقت کنیم می بینیم که هم می توان شوخی کرد و هم می توان دروغ نگفت؛ فقط باید کمی تمرین کرد.
پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) که الگو و اسوه برای تمام بشریت است، نه تنها عبوس و خشک مذهب نبوده بلکه حتی با شوخی های خود هم تعالیم اخلاقی و انسانی را به همگان می‌آموزد؛ مثلا: «پیرزنی نزد پیامبر (صلی الله علیه و اله) آمد. حضرت به او فرمود: پیر به بهشت نمی رود. پیرزن گریست. حضرت فرمود: در آن روز تو پیر نخواهی بود. خدای متعال می فرماید: ما آنان را پدید آوردیم پدید آوردنی و ایشان را دوشیزه گردانیدیم».[3]
حضرت در این شوخی، هم مطلبی را به همه یادآوری می کند که در بهشت همه جوان هستند و هم پیرزن را متوجه این مسئله می کند که او در بهشت جوان خواهد بود و از نعمات بهشتی بهره خواهد برد.
امام زین العابدین (ع) به فرزندش فرمود:
«اتَّقُوا الْکَذِبَ الصَّغِیرَ مِنْهُ وَ الْکَبِیرَ فِی کُلِّ جِدٍّ وَ هَزْلٍ فَإِنَّ الرَّجُلَ إِذَا کَذَبَ فِی الصَّغِیرِ اجْتَرَى عَلَى الْکَبِیر [4]
از کوچک وبزرگ و جدی و شوخی دروغ بپرهیز، دروغ گفتن درچیز کوچک و به شوخی، کم کم انسان را بر دروغ بزرگ و جدی جرأت می دهد».
امام خمینی (ره) در چهل حدیث می‌فرماید: از اموری که انسان باید ملتفت آن باشد، این است که دروغ به عنوان شوخی و مزاح هم در اخبار از آن تکذیب [و نهی] شده است و تشدید در امر [به ترک] آن گردیده و علما فتوای به حرمت آن نیز می دهند. [5]
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم:
إنّ الکذبَ لا یَصلَحُ مِنهُ جِدٌّ ولاهَزلٌ ، ولا أن یَعِدَ الرجُلُ ابنَهُ ثُمّ لا یُنجِزَ لَهُ ، إنّ الصِّدقَ یَهدی إلَى البِرِّ ، وإنَّ البِرَّ یَهدی إلَى الجَنّةِ .
دروغ، چه جدّى و چه شوخى آن، به صلاح نیست. همچنین درست نیست که مرد به فرزند خود وعده اى بدهد و به آن عمل نکند. همانا راستگویى، به نیکى رهنمون مىشود و نیکى به بهشت هدایت مى کند.[6]
راوی می گوید از پیامبر پرسیدم: اگر کسی غذایی را میل داشته باشد و در تعارفات بگوید میل ندارم این دروغ محسوب می شود؟ پیامبر صلی الله علیه و اله فرمودند: دروغ نوشته می شود، حتی دروغ کوچک هم به نام دروغ کوچک نوشته می شود.[7]
👌نتیجه:
برای دروغ گفتن هیچ توجیهی نیست حتی به شوخی هم نباید دروغ گفت. اگر کسی می بیند نمی تواند بدون دروغ گفتن شوخی کند بهتر است شوخی نکند چون شوخی کردن واجب نیست و دروغ گفتن حرام است پس بهتر است با توجیه کردن کار خود با اینکه هدف ما چیز دیگریست خود را به به گناه نیندازیم .
منبع: تبیان و ...
📚پی نوشتها:
[1] . اصول کافی، ج۴، باب الکذب، ح۱۱.
[2] . ترجمه اخلاق ص: 231
[3] . میزان الحکمة/ ح 18858
[4] . اصول کافی، ج۴، باب الکذب، ح۲.
[5] . چهل حدیث، ص ۴۷۲.
[6] . کنز العمّال : 8217 منتخب میزان الحکمة : 486
[7] . بحارالانوار، 69/258
telegram.me/arshiv313/41
لینک مطلب: yon.ir/u2nW
🔅کانال گناه شناسے 🔅
🆔 telegram.me/c313fadaii
پرسش:
آیا دروغ گفتن به شوخی از لحاظ اخلاقی جایز است؟
پاسخ:
👌در روایات از دروغ گفتن به شوخی هم مذمت و نهی شده است.
حضرت علی(ع) می‌فرمایند:
« لَا یَجِدُ عَبْدٌ طَعْمَ الْإِیمَانِ حَتَّى یَتْرُکَ الْکَذِبَ هَزْلَهُ وَ جِدَّهُ.[1]
بنده طعم ایمان را نمی چشد، مگر این که دروغ را چه شوخی و چه جدی ترک کند.»
در فرهنگ اسلامی شوخی و مزاح کردن تا آنجا مباح و جایز است که در آن:
1. به دیگران ناسزاگویى نباشد.
2. جز سخن حق در آن نگوید.(سخنان، دروغ، رکیک و زننده و آزار دهنده به زبان نیارد)
3. اعتدال را در آن رعایت کند، افراط و زیاده روى یا تداوم در شوخى نداشته باشد.
4. از شوخی‌هاى خارج از نزاکت بپرهیزد.
نبى اکرم صلى اللّه علیه و آله و سلّم مىفرماید: « إِنِّی لَأَمْزَحُ وَ لَا أَقُولُ إِلَّا حَقّا»[2]
من شوخى مىکنم ولى جز حقّ نمىگویم.
متأسفانه برخی از ما عادت به مزاح و شوخی آمیخته با دروغ کرده ایم، تصور می کنیم بدون دروغ گفتن نمی توان شوخی کرد؛ در حالی که اگر دقت کنیم می بینیم که هم می توان شوخی کرد و هم می توان دروغ نگفت؛ فقط باید کمی تمرین کرد.
پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) که الگو و اسوه برای تمام بشریت است، نه تنها عبوس و خشک مذهب نبوده بلکه حتی با شوخی های خود هم تعالیم اخلاقی و انسانی را به همگان می‌آموزد؛ مثلا: «پیرزنی نزد پیامبر (صلی الله علیه و اله) آمد. حضرت به او فرمود: پیر به بهشت نمی رود. پیرزن گریست. حضرت فرمود: در آن روز تو پیر نخواهی بود. خدای متعال می فرماید: ما آنان را پدید آوردیم پدید آوردنی و ایشان را دوشیزه گردانیدیم».[3]
حضرت در این شوخی، هم مطلبی را به همه یادآوری می کند که در بهشت همه جوان هستند و هم پیرزن را متوجه این مسئله می کند که او در بهشت جوان خواهد بود و از نعمات بهشتی بهره خواهد برد.
امام زین العابدین (ع) به فرزندش فرمود:
«اتَّقُوا الْکَذِبَ الصَّغِیرَ مِنْهُ وَ الْکَبِیرَ فِی کُلِّ جِدٍّ وَ هَزْلٍ فَإِنَّ الرَّجُلَ إِذَا کَذَبَ فِی الصَّغِیرِ اجْتَرَى عَلَى الْکَبِیر [4]
از کوچک وبزرگ و جدی و شوخی دروغ بپرهیز، دروغ گفتن درچیز کوچک و به شوخی، کم کم انسان را بر دروغ بزرگ و جدی جرأت می دهد».
امام خمینی (ره) در چهل حدیث می‌فرماید: از اموری که انسان باید ملتفت آن باشد، این است که دروغ به عنوان شوخی و مزاح هم در اخبار از آن تکذیب [و نهی] شده است و تشدید در امر [به ترک] آن گردیده و علما فتوای به حرمت آن نیز می دهند. [5]
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم:
إنّ الکذبَ لا یَصلَحُ مِنهُ جِدٌّ ولاهَزلٌ ، ولا أن یَعِدَ الرجُلُ ابنَهُ ثُمّ لا یُنجِزَ لَهُ ، إنّ الصِّدقَ یَهدی إلَى البِرِّ ، وإنَّ البِرَّ یَهدی إلَى الجَنّةِ .
دروغ، چه جدّى و چه شوخى آن، به صلاح نیست. همچنین درست نیست که مرد به فرزند خود وعده اى بدهد و به آن عمل نکند. همانا راستگویى، به نیکى رهنمون مىشود و نیکى به بهشت هدایت مى کند.[6]
راوی می گوید از پیامبر پرسیدم: اگر کسی غذایی را میل داشته باشد و در تعارفات بگوید میل ندارم این دروغ محسوب می شود؟ پیامبر صلی الله علیه و اله فرمودند: دروغ نوشته می شود، حتی دروغ کوچک هم به نام دروغ کوچک نوشته می شود.[7]
👌نتیجه:
برای دروغ گفتن هیچ توجیهی نیست حتی به شوخی هم نباید دروغ گفت. اگر کسی می بیند نمی تواند بدون دروغ گفتن شوخی کند بهتر است شوخی نکند چون شوخی کردن واجب نیست و دروغ گفتن حرام است پس بهتر است با توجیه کردن کار خود با اینکه هدف ما چیز دیگریست خود را به به گناه نیندازیم .
منبع: تبیان و ...
📚پی نوشتها:
[1] . اصول کافی، ج۴، باب الکذب، ح۱۱.
[2] . ترجمه اخلاق ص: 231
[3] . میزان الحکمة/ ح 18858
[4] . اصول کافی، ج۴، باب الکذب، ح۲.
[5] . چهل حدیث، ص ۴۷۲.
[6] . کنز العمّال : 8217 منتخب میزان الحکمة : 486
[7] . بحارالانوار، 69/258
telegram.me/arshiv313/41
لینک مطلب: yon.ir/u2nW
🔅کانال گناه شناسے 🔅
🆔 telegram.me/c313fadaii
🌺برخی از پیامدهای دنیوی و اخروی #دروغگویی 🌺
#دروغ #دروغگو
👌نابودی #ایمان
امام باقر (علیه السلام ) :
ان الکذب هو الخراب الایمان.
[ اصول کافی ، ج2 ، ص 339 ، ح4]
امام علی (علیه السلام ) :
جانبوا الکذب فانه یجانب الایمان.
بپرهیزید از دروغ که ایمان را دور می کند.
[ وسائل الشیعه ، ج 12 ، ص 1246 ، ح 16216 ، با ب تحریم الکذب]
👌محرومیت از هدایت الهی
إِنَّ اللَّهَ لاَ یَهْدِی مَنْ هُوَ کَاذِبٌ کَفَّارٌ. ﴿ زمر : 3 ﴾
خداوند آن کس را که دروغگو و کفران کننده است هرگز هدایت نمی کند.
👌زمینه سازی کفر و نفاق
امام علی(علیه السلام ) :
الکذب یوٌدی الی النفاق.
دروغ انسان را به نفاق می کشاند.
[ غررالحکم ، ص 220 ، آثار المتعدد الکذب ]
👌تضعیف جوانمردی و مروت
پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) :
اقل الناس مروّه من کان کاذبا.
جوانمردی در دروغگو از همه کمتر است.
[ مستدرک الوسائل ، ج9 ، ص87 ، باب تحریم الکذب]
👌فراموشی
امام صادق (علیه السلام ) :
ان مما اغان الله به علی الکذابین ، النسیان .
همانا از کمک هایی که خداوند برضد دروغ گویان می کند ، فراموشی است.
[اصول کافی ، ج2 ، ص 341 ، ح15 ]
سلب توفیق از رسیدن به برخی مقام ها و اعمال صالح
پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) :
الکذاب لایکون صدیقا و لا شهیدا.
دروغگو نه در زمره ی صدیقان درآید ونه در زمره ی شهیدان.
[ مستدرک الوسائل ، ج9 ، ص 84 ، ح10280 ، باب تحریم الکذب ]
👌محرومیت از نماز شب
امام صادق (علیه السلام ) :
ان الرجلَ لَیکذب الکذبه فَیُحرمَ بها صلاه اللیل حرم بما الرزق.
همانا انسان دروغ می گوید، پس از نمازشب محروم می شود ،پس آنگاه که از نماز شب محروم شد ؛ از روزی ( گسترده که اثر نماز شب است ) محروم می شود.
[ وسائل الشیعه ، ج8 ، ص 160 ، ح 10305 ، باب کراهه ترک صلاه الیل ]
👌کاهش ارزش اجتماعی
امام صادق (علیه السلام ) از عیسی بن مریم (علیه السلام ) نقل فرمودند :
من کثر کذبه ، ذهب بهاءه.
کسی که بسیار دروغ گوید ، ارزشش نزد خدا و خلق او از بین می رود.
[ اصول کافی ، ج2 ، ص341،ح13،باب الکذب]
👌موجب لعن خدا و فرشتگان
رسول خدا ( صلی الله علیه و آله ) می فرمایند :
فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْکَاذِبِ وَ إِنْ کَانَ مَازِحا .
خداوند دروغگو را لعنت می کند ، اگر چه شوخی کرده باشد.
[ مستدرک الوسائل ، ج 11 ، ص 372 ، ح 13294 ، باب جمله مما ینبغی ترکه ... ]
👌فقر و تنگدستی
امام علی (علیه السلام ) :
...و اعتیاد الکذب یورث الفقر .
عادت به دروغ تنگدستی را به جای می نهد.
[ وسائل الشیعه ، ج 15 ، ص 347 ، ح 20704 ، باب جمله مما ینبغی ترکه ...]
👌سرزنش و پشیمانی
امام علی (علیه السلام ) :
عاقبه الکذب ملامه و ندامه .
سرانجام دروغ ، سرزنش و پشیمانی است.
[ غررالحکم ، ص221، ح4413 ،آثار المتعدده للکذب ]
👌 نابودی شرم وحیاء
امام علی (علیه السلام ) :
لا حیاء ِلکذاب .
دروغگو بی حیاست.
[ غررالحکم ، ص221 ، ح4416 ، باب آثار متععده الکذب ]
سرانجام همه ی دروغها عذاب و لعنت الهی است.
yon.ir/T3Uj
لینک مطلب: yon.ir/H9uk
🔅کانال گناه شناسے 🔅
🆔 telegram.me/c313fadaii
#دروغ #دروغگو
👌نابودی #ایمان
امام باقر (علیه السلام ) :
ان الکذب هو الخراب الایمان.
[ اصول کافی ، ج2 ، ص 339 ، ح4]
امام علی (علیه السلام ) :
جانبوا الکذب فانه یجانب الایمان.
بپرهیزید از دروغ که ایمان را دور می کند.
[ وسائل الشیعه ، ج 12 ، ص 1246 ، ح 16216 ، با ب تحریم الکذب]
👌محرومیت از هدایت الهی
إِنَّ اللَّهَ لاَ یَهْدِی مَنْ هُوَ کَاذِبٌ کَفَّارٌ. ﴿ زمر : 3 ﴾
خداوند آن کس را که دروغگو و کفران کننده است هرگز هدایت نمی کند.
👌زمینه سازی کفر و نفاق
امام علی(علیه السلام ) :
الکذب یوٌدی الی النفاق.
دروغ انسان را به نفاق می کشاند.
[ غررالحکم ، ص 220 ، آثار المتعدد الکذب ]
👌تضعیف جوانمردی و مروت
پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) :
اقل الناس مروّه من کان کاذبا.
جوانمردی در دروغگو از همه کمتر است.
[ مستدرک الوسائل ، ج9 ، ص87 ، باب تحریم الکذب]
👌فراموشی
امام صادق (علیه السلام ) :
ان مما اغان الله به علی الکذابین ، النسیان .
همانا از کمک هایی که خداوند برضد دروغ گویان می کند ، فراموشی است.
[اصول کافی ، ج2 ، ص 341 ، ح15 ]
سلب توفیق از رسیدن به برخی مقام ها و اعمال صالح
پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) :
الکذاب لایکون صدیقا و لا شهیدا.
دروغگو نه در زمره ی صدیقان درآید ونه در زمره ی شهیدان.
[ مستدرک الوسائل ، ج9 ، ص 84 ، ح10280 ، باب تحریم الکذب ]
👌محرومیت از نماز شب
امام صادق (علیه السلام ) :
ان الرجلَ لَیکذب الکذبه فَیُحرمَ بها صلاه اللیل حرم بما الرزق.
همانا انسان دروغ می گوید، پس از نمازشب محروم می شود ،پس آنگاه که از نماز شب محروم شد ؛ از روزی ( گسترده که اثر نماز شب است ) محروم می شود.
[ وسائل الشیعه ، ج8 ، ص 160 ، ح 10305 ، باب کراهه ترک صلاه الیل ]
👌کاهش ارزش اجتماعی
امام صادق (علیه السلام ) از عیسی بن مریم (علیه السلام ) نقل فرمودند :
من کثر کذبه ، ذهب بهاءه.
کسی که بسیار دروغ گوید ، ارزشش نزد خدا و خلق او از بین می رود.
[ اصول کافی ، ج2 ، ص341،ح13،باب الکذب]
👌موجب لعن خدا و فرشتگان
رسول خدا ( صلی الله علیه و آله ) می فرمایند :
فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْکَاذِبِ وَ إِنْ کَانَ مَازِحا .
خداوند دروغگو را لعنت می کند ، اگر چه شوخی کرده باشد.
[ مستدرک الوسائل ، ج 11 ، ص 372 ، ح 13294 ، باب جمله مما ینبغی ترکه ... ]
👌فقر و تنگدستی
امام علی (علیه السلام ) :
...و اعتیاد الکذب یورث الفقر .
عادت به دروغ تنگدستی را به جای می نهد.
[ وسائل الشیعه ، ج 15 ، ص 347 ، ح 20704 ، باب جمله مما ینبغی ترکه ...]
👌سرزنش و پشیمانی
امام علی (علیه السلام ) :
عاقبه الکذب ملامه و ندامه .
سرانجام دروغ ، سرزنش و پشیمانی است.
[ غررالحکم ، ص221، ح4413 ،آثار المتعدده للکذب ]
👌 نابودی شرم وحیاء
امام علی (علیه السلام ) :
لا حیاء ِلکذاب .
دروغگو بی حیاست.
[ غررالحکم ، ص221 ، ح4416 ، باب آثار متععده الکذب ]
سرانجام همه ی دروغها عذاب و لعنت الهی است.
yon.ir/T3Uj
لینک مطلب: yon.ir/H9uk
🔅کانال گناه شناسے 🔅
🆔 telegram.me/c313fadaii