موسسه مطالعات ایران و اوراسیا
3.89K subscribers
7.02K photos
3.57K videos
33 files
8.38K links
🔰پایگاه اطلاع رسانی و گزارش‌های تحلیلی موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس)

⭕️بررسی سیاست، فرهنگ و اقتصاد در حوزه کشورهای اوراسیایی (روسیه، آسیای مرکزی، افغانستان، قفقاز، ترکیه، چین و شبه قاره هند)

Iras.ir

📍https://g.co/kg

👨‍💼 @iras_admin
Download Telegram
#اختصاصی_ایراس
❗️چرخش درسیاست خارجی منطقه‌ای آنکارا

✍🏻 حمید شایان

از نظرمنتقدین، دستگاه دیپلماسی ترکیه در سال‌های اخیر ارزیابی دیپلمات‌ها را کنار گذاشته و صرفا" تابع دیدگاه‌های شخصی رئیس جمهور بوده و وی با برخی تصمیم‌های شتابزده به سیاست منطقه‌ای کشورش آسیب زده است.

سفر بی سر و صدای وزیر امور خارجه ترکیه به عربستان سعودی اتفاق مهمی است که نشان می‌دهد آنکارا به دنبال پایان دادن به مشکلات و اختلافات درسیاست خارجی منطقه‌‌ای و شاید یکبار دیگر به دنبال راهبرد ” تنش صفر با همسایگان وکشورهای منطقه است”.

این نخستین بار پس از ماجرای قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول است که یک مقام عالی‌رتبه ترکیه قدم بر خاک ریاض می‌گذارد؛ اما با وجود این میزان از اهمیت سیاسی و دیپلماتیک، رسانه‌های ترکیه در مورد اهداف و انگیزه‌های این سفر و جزئیات آن سکوت کردند.

▫️چاووش اوغلو درحالی به عربستان رفته است که درچند روز اخیردر سیاست منطقه‌ای ترکیه دو اتفاق مهم رخ داده است :
1️⃣ هیاتی ازدیپلمات‌های آنکارا به ریاست معاون وزیر امور خارجه به قاهره سفر کرده و بمدت دو روز با دیپلمات‌های مصری مذاکره کردند.
2️⃣ دور از هیاهو و جنجال رسانه‌ای مرسوم، سفیر جدید ترکیه به امارات اعزام شد.
3️⃣ به باور خیلی از تحلیگران سیاسی ترکیه؛ علاوه بر برجسته شدن اهمیت تحولات شرق مدیترانه، عامل سیاست خارجی آمریکا نیز بردیپلماسی ترکیه تاثیر زیادی گذاشته است.

درنتیجه تلاش‌های زیاد، آنکارا توانست با دو برادر جهان عرب یعنی مصر و عربستان پشت میز مذاکره بنشیند. بدون شک، انتخاب بایدن که خطوط گسل خاورمیانه را دوباره فعال کرده، نقش مهمی در این تغییرات دارد...
▫️ادامه...
http://iras.ir/?p=2181

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️مسکو و “بازی بزرگ” جدید در آسیای مرکزی

✍🏻 تیموفی بورداچف در باشگاه مباحثه‌ای والدای

🔰تنها فاکتور موثر در فرهنگ راهبردی روسیه که می‌تواند باعث مداخله در حوادث کشورهای آسیای مرکزی و کمک به آنها شود، وظیفه اخلاقی است. روسیه از هیچ نظر دیگری، دلیل کافی ندارد تا در این منطقه فعال تر از چیزی باشد که حالا هست. تیموفی بورداچف، از مدیران باشگاه مباحثه‌ای والدای روسیه می‌نویسد که بازی بزرگ برای روسیه خیلی فراتر از مرزهای آسیای مرکزی در حال رخداد است.

🔰معروف است که آرتور کانولی، جاسوسی مخفی و گردشگر انگلیسی در قرن ۱۹ میلادی مفهوم “بازی بزرگ” را برای نخستین بار مطرح کرد. کانولی که به درستی اهمیت ژئوپلتیک بازی آغاز شده میان کشورش یعنی بریتانیا و روسیه تزاری در شرق نزدیک را می‌دانست، خودش در بخارا جانش را از دست داد وقتی که امیر نصرالله دستور داد گردنش را بزنند. با این حال، عبارت “بازی بزرگ” همچنان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ به ویژه زمانی که قدرت های بزرگ بر سر افزایش نفوذ در منطقه آسیای مرکزی و افغانستان رقابت می‌کنند.

🔰در واقع “بازی بزرگ” مربوط به زمانی بود که قدرت های بزرگ اروپایی، بدون حضور هیچ رقیب دیگری در این منطقه با هم بازی” می‌کردند و اصلی‌ترین ایده شکل دهنده روابط بین الملل، رقابت امپراتوری های ساکن در سن‌پترزبورگ، برلین،لندن، وین و پاریس برای افزایش نفوذ بود.

🔰اما شرایط در جهان از آن زمان تاکنون به شدت تغییر کرده و عجیب است که بخواهیم یک موضوع منطقه ای را در قرن ۲۱، با واقعیت های قرن ۱۹ بررسی کنیم. از میان همه قدرت های بزرگ اروپایی قرن ۱۹، تنها یکی هست که هنوز هم گستردگی و منابع و نفوذ خود در اوراسیا را حفظ کرده و آن هم فدراسیون روسیه است. مسکو نه تنها بخش عمده ای از توان امپراتوری خود را در این منطقه حفظ کرده، بلکه خود هم جامعه ای چند قومیتی دارد. اما حتی روسیه هم حالا نمی‌تواند و نمی‌خواهد اصلی ترین هدف یک امپراتوری به سبک قرن ۱۹، یعنی ایجاد یک نظم منطقه‌ای تحت قدرت و کنترل مستقیم خود را در این منطقه دنبال کند.

🔰مسکو به جای این، میخواهد نهادهای توانمند منطقه ای بر اساس منافع اقتصادی ایجاد کند و یا توان همسایگانش را تقویت کند تا آنها خودشان بتوانند به طور مستقل، کشورشان را حفظ کنند. نخستین نمونه، یکپارچگی اقتصادی اوراسیا است. مورد دوم هم تقویت امنیت همسایگان از طریق مکانیزم های سازمان پیمان امنیت جمعی و یا توافقات دو طرفه است برای مثال بین مسکو و تاشکند.

🔰بعلاوه، روسیه و همسایگانش دیگر در پشت پرده آهنین از دیگر کشورهای جهان ایزوله نشده‌اند. همانطور که این کشورها در اقتصاد جهانی مشارکت دارند، در فرایندهای سیاسی هم مشارکت می‌کنند که خیلی فراتر از مرزهای آنها است و ربطی به مشکلات داخلی یا منطقه ای آنها هم ندارد. در نهایت هم باید اشاره کرد که کشورهای آسیای مرکزی اکنون ۳۰ سال، تجربه‌ی توسعه‌ی مستقل را هم دارند.

🔰بنابراین، ساختارهایی که سیاست روسیه و سایر کشورهایرا حول محور آسیای مرکزی و افغانستان شکل می‌دهند، تغییرکرده است. با این حال یک مورد دست نخورده باقی مانده است و آن هم جایگاه منحصر بفرد ژئوپلتیک روسیه است که از بالابر این منطقه مسلط بوده و از نظر نظامی هم مهمترین قدرت در اوراسیا است.
▫️ادامه...
http://iras.ir/?p=2200

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️چه کشورهایی بیشترین واکسن را از روسیه دریافت کرده‌اند؟

✍🏻 قدرت شفیعی

▫️روسیه نخستین کشوری بود که واکسن کرونا را معرفی کرد و از ابتدا وعده داد که در کنار تلاش برای واکسیناسیون شهروندان خودش، به سایر کشورها نیز در این زمینه کمک خواهد کرد.

▫️هرچند در خود روسیه در حال حاضر امکان انتخاب از بین ۴ نوع واکسن وجود دارد، اما کشورهای دیگر عمدتا واکسن اسپوتنیک وی را از روسیه دریافت کرده اند. البته این واکسن در داخل روسیه با استقبال کافی مواجه نشده و مردم به دلایل مختلف از تزریق واکسن خودداری می کنند. در این مطلب میزان صادرات این محصولِ، که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی نیز قرار گرفته و کشورهایی که بیشترین میزان واردات آن را داشته اند، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

▫️بر اساس گزارش نشریه فوربس، روسیه تولید واکسن اسپوتنیک را سرعت بخشیده و در ۵ ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، به ارزش بیش از ۳۰۳ میلیون دلار واکسن صادر کرده است که چند برابر بیشتر از ارزش صادرات واکسن روسی در سال ۲۰۲۰ بوده است.

▫️پایگاه معتبر Russia Beyond در گزارشی به بررسی انواع قراردادها و میزان تامین واکسن اسپوتنیک برای سایر کشورها پرداخته که دارای آمار و اطلاعات جالبی است. بر اساس این گزارش، اسپوتنیک وی با اینکه هنوز توسط سازمان های مربوطه در اروپا و آمریکا تایید نشده، اما ۷۰ کشور استفاده از آن را مجاز را اعلام کرده و بسیاری از آنها هم یا میزانی از آن را خریداری کرده اند و یا در حال مذاکره برای دریافت آن هستند.

◾️کدام کشور چقدر اسپوتنیک دریافت کرده اند؟

▫️هرچند نهادهای دولتی و صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه (RDIF) که مسئولیت بازاریابی و فروش این واکسن در خارج را بر عهده دارد، اطلاعات طبقه بندی شده و مجزا از میزان تحویل واکسن اسپوتنیک به هر کشور ارائه نمی دهند، اما وبسایت راشا بیوند متعلق به راشاتودی بر اساس گزارش های کشورهای مقصد و همچنین برخی گزارش های غیر رسمی، آماری جالب در این خصوص تهیه کرده که در ادامه مشاهده می کنید.

▫️بر اساس این گزارش، با توجه به قراردادی که در فروردین ماه میان ایران و روسیه نهایی شد، ایران با سفارش ۶۰ میلیون دوز از واکسن اسپوتنیک وی (برای واکسیناسیون کامل ۳۰ میلیون نفر)، به بزرگترین سفارش دهنده این محصول از روسیه تبدیل شده است.

▫️در گزارش ذکر شده که تاکنون ۴۶ کشور مقادیر متفاوتی از این واکسن را سفارش داده اند که ایران، ترکیه، مصر، نپال، مکزیک، آرژانتین، ونزوئلا، ویتنام، گواتمالا و سریلانکا به ترتیب بزرگترین خریداران هستند.

▫️اما جالب اینجاست که بر اساس آمار موجود در همین جدول، ایران با وجود سفارش بیشترین میزان واکسن، تا اوایل مردادماه حتی در میان ۱۰ کشور نخست هم از نظر میزان دوز دریافت شده قرار ندارد. برای مثال آرژانتین که حجم کلی ۲۰ میلیون دوز سفارش داده (سه برابر کمتر از ایران)، تاکنون بیش از ۶٫۵ میلیون دوز (۳۳ درصد از کل سفارش) را دریافت کرده و حتی مکزیک که ۲۴ میلیون دوز سفارش ثبت کرده بود هم تا کنون بیش از ۲٫۴ میلیون از آن را دریافت کرده است.
▫️ادامه...
http://iras.ir/?p=2348

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️فرایند تبدیل عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای؛ ضرورت صدور «اعلامیه تفسیری» و تعریف «حق شرط»

✍🏻 ولی کالجی

💠 ایراس - عضویت ناظر و بدون حق رای ایران در سازمان همکاری شانگهای که در اجلاس سران سازمان در آستانه قزاقستان ژوئن 2005 میلادی (تیر 1384) آغاز شد و پس از 16 سال در اجلاس سران در دوشنبه تاجیکستان در سپتامبر 2021 میلادی (شهریور 1400) به عضویت کامل و اصلی تبدیل شد، این جهت حائز اهمیت است که پس از خروج ایران از پیمان امنیتی- دفاعی سنتو (سازمان پیمان مرکزی) در سال ۱۳۵۸، نخستین تجربه ایران پس از انقلاب در الحاق به یک سازمان ‌منطقه‌ای با ماهیت و کارکرد دفاعی- امنیتی به شمار‌ می‌رود و همین امر توجه، ملاحظه و دقت نظر بیشتری را به ویژه در فرایند قانونی انطباق اسناد، قوانین و مقررات این سازمان با قوانین و مقررات داخلی کشورمان‌ می‌طلبد. اسناد و پروتکل‌های مربوط به «تعهدات دولت متقاضی به منظور دریافت حق عضویت در سازمان» شامل ٢٧ مورد است که در دو ضمیمه و ذیل عنوان «لیست قراردادهای بین المللی که در چهارچوب سازمان همکاری شانگهای معتبر شناخته‌ می‌شوند»، تنظیم شده است. این اسناد و پروتکل‌ها را‌ می‌توان به چهار دسته کلی اسناد و پروتکل‌های مرتبط با «مسائل اداری و بودجه»، «موضوعات اقتصادی و تجاری» و «موضوعات امنیتی- انتظامی» و «فرهنگی، علمی و اجتماعی» تقسیم بندی نمود که مجموعاً بیش از ۳۰ سند را شامل‌ می‌شود. طبق اصل ۷۷ قانون اساسی ایران که مقرر‌ می‌دارد «عهدنامه‌‌ها، مقاوله ‌نامه‌ها، قراردادها و موافقت ‌نامه‌‌های بین‌‌المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد»، دولت موظف است پس از انطباق کامل اسناد و قوانین سازمان همکاری شانگهای با قوانین و مقررات داخلی، آن را طی لایح‌ه‌ای برای تصویب به مجلس ارائه کند. در روند بررسی اسناد و پروتکل‌های چهارگانه سازمان همکاری شانگهای که توسط بخش‌ها و نهادهای مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی- امنیتی و فرهنگی- اجتماعی کشور صورت خواهد گرفت، ضرورت دارد در موارد مبهم یا مسکوت و اختلافی، نسبت به صدور «اعلامیه تفسیری» اقدام شود (مشابه اعلامیه تفسیری دولت ایران بعد از امضاء کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر) و در موارد مغایرت با اصول قانون اساسی و اسناد فرادستی کشور نیز از اصل حقوقی و حاکمیتی «حق شرط» یا «حق تحفظ» استفاده شود. هر چند منشور سازمان همکاری شانگهای صراحتاً به حق صدور اعلامیه تفسیری توسط اعضا اشاره‌ای نداشته است، اما منع و محدودیتی هم برای صدور آن به ویژه در ماده ۲۲ (حل و فصل اختلافات) اعمال نکرده است. ماده ۲۴ منشور (تحفظات) نیز عملاً اعمال «حق شرط» را با توجه به رای دو سوم اعضاء و عدم مغایرت با اصول و اهداف سازمان همکاری شانگهای پذیرفته است. با توجه به ماهیت و کارکرد دفاعی- امنیتی سازمان همکاری شانگهای، به نظر‌ می‌رسد یکی از مهم‌ترین حوزه‌های انطباق اسناد و پروتکل‌ها در داخل کشور در حوزه نظامی- امنیتی باشد. در این زمینه به طور مشخص، ضرورت دارد ایران در رابطه با اصل ۱۴۶قانون اساسی (عدم استقرار پایگاه نظامی خارجی در داخل کشور)، «حق شرط» یا «حق تحفظ» را مد نظر قرار دهد تا از هرگونه ابهام تفسیری و اختلال در مسیر تعاملات دولت ایران و نیروهای مسلح کشورمان با سازمان همکاری شانگهای در آینده جلوگیری شود. اهمیت این موضوع در رابطه با سازمان همکاری شانگهای بدین جهت است که در جریان شلیک ۲۶ موشک دور برد کروز از ناوگان دریایی روسیه مستقر در دریای خزر به سمت مواضع مخالفان دولت بشار اسد در داخل خاک سوریه با عبور از حریم هوایی ایران در شهریور ۱۳۹۵ و نیز استفاده نیروی هوایی روسیه از پایگاه هوایی شهید نوژه همدان در بحران سوریه در بهمن ۱۳۹۵، موضوع نقض اصل ۱۴۶ قانون اساسی به صورت گسترده‌ای در داخل کشور مطرح شد. لذا ضرورت دارد دو موضوع صدور «اعلامیه تفسیری» و تعریف «حق شرط» یا «حق تحفظ» در روند انطباق و تصویب قوانین و مقررات سازمان همکاری شانگهای با قوانین و مقررات داخلی به ویژه قانون اساسی مورد توجه و اهتمام ویژه ستاد کل نیروهای مسلح، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، وزارت امور خارجه و مجلس شورای اسلامی قرار گیرد تا از هرگونه ابهام تفسیری در آینده جلوگیری شود. با عنایت به نکات و ملاحظات یاد شده، در یادداشت تحلیلی پیش رو کوشش خواهد شد شناخت و درک بهتری از الزامات و ضرورت‌های صدور «اعلامیه تفسیری» و تعریف «حق شرط» یا «حق تحفظ» ایران در روند عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای حاصل شود.

🔸یادداشت کامل در ایراس:
http://iras.ir/?p=2806

📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس / #قسمت_اول
❗️سیاست خارجی دولت سیزدهم ایران در آسیای مرکزی: اولویت‌ها و راهکارهای پیشنهادی / ۱

🔹۲۰ نکته کلیدی برای دولت جدید

✍🏻 ولی کالجی در ایراس

*نخستین بخش از مقاله:

🌐 دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران به ریاست سید ابراهیم رئیسی در 12 مرداد 1400 رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. آنچه در برنامه های رئیس جمهور جدید ایران در عرصه سیاست خارجی، نسبتاً مشهود و شایان توجه است، توجه به همسایگان و مناطق پیرامونی ایران به عنوان حلقه اول سیاست خارجی کشور است. در این راستا، منطقه آسیای مرکزی به عنوان یکی از مناطق پیرامونی ایران از جمله مناطقی است که در سیاست خارجی دولت سیزدهم می تواند مورد توجه جدی تری نسبت به گذشته قرار گیرد. لذا براساس کامیابی ها و ناکامی های چهار دولت هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی در قبال منطقه آسیای مرکزی از یک سو و سیمای جدید تحولات این منطقه در سال های اخیر از سویی دیگر می توان در رابطه با نوع نگرش و رویکرد سیاست خارجی دولت سید ابراهیم رئیسی در رابطه با منطقه آسیای مرکزی سخن گفت. طبیعی است که همه مسائل آسیای مرکزی، مسائل ایران نیست. لذا باید با توجه به اهداف و منافع ملی ایران، ظرفیت ها و توانایی های کشورمان و واقعیت های حاکم بر منطقه آسیای مرکزی و توجه هم زمان به محذورات و مقدورات، اقدام به اولویت بندی اهداف سیاست خارجی ایران در سیاست خارجی دولت سیزدهم در قبال منطقه آسیای مرکزی نمود. بر این اساس، 20 اولویت و راهکار پیشنهادی را که می تواند در حوزه های مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی در دستور کار سیاست خارجی دولت سیزدهم در قبال منطقه آسیای مرکزی قرار گیرد، بدین ترتیب بیان نمود: بازگشت عملی و غیر شعاری منطقه آسیای مرکزی به جایگاه و منزلت استراتژیک سیاست خارجی ایران (تجربه نیمه اول دهه 1370 در دولت هاشمی رفسنجانی)، پایان بخشیدن به عملکرد جزیره ای و ناهماهنگ دستگاه ها و نهادهای متولی: بازگشت به تجربه «ستاد جمهوری های سابق شوروی»، ضرورت نگاه منطقی و واقع گرایانه در سیاست نگاه به شرق و تغییر ذهنیت و رویکرد استفاده از ظرفیت آسیای مرکزی برای مقابله با تحریم های ایران، ضرورت شکل گیری الگوی منطقه ای و متوازن 1+5 سیاست خارجی ایران در آسیای مرکزی (مشابه تجربه آمریکا، ژاپن، اتحادیه اروپا، هند و چین در سال های اخیر)، استفاده از ظرفیت تغییر وضعیت ایران در سازمان همکاری شانگهای از عضویت ناظر به عضویت کامل، تمرکز بر مناسبات امنیتی- انتظامی به جای مناسبات دفاعی- نظامی (مقابله مشترک ایران و کشورهای آسیای مرکزی با افراط گرایی، تروریسم و قاچاق مواد مخدر)، ضرورت تثبیت و عدم تغییر وزارتخانه های مسئول کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و کشورهای آسیای مرکزی (وزارتخانه های جهاد کشاورزی، نیرو، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی)، معرفی و استقرار رایزنان بازرگانی ایران در پنج کشور آسیای مرکزی (در حال حاضر ایران در هیچ یک از پنج کشور آسیای مرکزی، رایزن بازرگانی ندارد)، محوریت بخش خصوصی و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در دیپلماسی اقتصادی و تجاری ایران در آسیای مرکزی، پیگیری سیاست لغو مرحله ای و سپس لغو کامل ویزا (تحول در بخش گردشگری و تجاری و حرکت به سمت غیر دولتی و مردمی شدن روابط ایران و آسیای مرکزی)، تکمیل زنجیره حمل و نقل ترکیبی ایران و آسیای مرکزی (ترکیب شبکه های ریلی، جاده ای و دریایی)، تعیین تکلیف اختلافات گازی و ترانزیتی ایران و ترکمنستان، توجه ویژه به ازبکستان تحت رهبری شوکت میرضیایف، پایان بخشیدن به اختلافات و روابط شکننده ایران و تاجیکستان (بازگشت سطح و کیفیت روابط به قبل از سال 2015 میلادی)، توسعه کشت فراسرزمینی ایران در کشورهای پایین دست آسیای مرکزی (ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان) به عنوان گامی در جهت کاهش تنش های آبی و فرسایش خاک در داخل کشور، تقویت مشارکت ایران در سدسازی و احداث نیروگاه های برق آبی در کشورهای بالادست (تاجیکستان و قرقیزستان)، تقویت همکاری های مشترک آبی و زیست محیطی ایران با کشورهای آسیای مرکزی: جلوگیری از تکرار پدیده ریزگردهای غرب کشور در شمال شرق ایران، توسعه همکاری های اقتصادی و تجاری خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان به عنوان سه استان مجاور با منطقه آسیای مرکزی، هماهنگی، انسجام بخشی و وحدت رویه در نهادها و سازمان های فرهنگی و اجتماعی ایران در آسیای مرکزی به محوریت وزارت امور خارجه و حمایت از کرسی های ایرانی و زبان و ادبیات فارسی از طریق شرکت های دولتی و خصوصی ایرانی. با عنایت به نکات و ملاحظات یاد شده، در یادداشت تحلیلی پیش رو کوشش خواهد شد شناخت و درک بهتری از اولویت های سیاست خارجی دولت سیزدهم در قبال منطقه آسیای مرکزی حاصل شود.

🔰ادامه:
http://iras.ir/?p=2779

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️شناخت زمین بازی اسرائیل در جمهوری آذربایجان

💠 ردپای دشمنان ایران در اختلافات اخیر با باکو

▪️ در مورد ادعاهای علی‌اف و تحریکات موجود در منطقه باید توجه داشته باشیم این برنامه ریزی اسرائیل است که روابط ایران و آذربایجان و ترکیه را برهم بزند . اسرائیلی ها که دیدند نتوانستند در عرصه دیپلماتیک فضای ضد ایرانی را در ماجرای پرونده سازی هسته ای پیش ببرند اکنون دنبال ناکام گذاشتن سیاست گسترش روابط ایران با کشورهای همسایه هستند. سیاستی که بصورت رسمی از طرف دولت جدید مطرح شده و می شود.

✍🏻 حسن بهشتی پور

🔰در مورد ادعاهای علی‌اف و تحریکات موجود در منطقه باید توجه داشته باشیم این برنامه ریزی اسرائیل است که روابط ایران و آذربایجان و ترکیه را برهم بزند . اسرائیلی ها که دیدند نتوانستند در عرصه دیپلماتیک فضای ضد ایرانی را در ماجرای پرونده سازی هسته ای پیش ببرند اکنون دنبال ناکام گذاشتن سیاست گسترش روابط ایران با کشورهای همسایه هستند. سیاستی که بصورت رسمی از طرف دولت جدید مطرح شده و می شود.

🔰براین اساس برای مقابله با گزافه گویی اقای الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان که بی شک از طرف تل اویو تحریک شده است، انجام رزمایش ارتش و سپاه به اندازه کافی پیام قاطع ایران را منتقل کرد. درواقع ایران بجای بازی کردن در زمین بازی که اسرائیلی ها طراحی کرده بودند صحنه بازی جدیدی را برای مقابله با اظهارات سخیف علی‌اف تعریف کرد.

🔰در این شرایط نباید فضا را به سمتی برد که انگار قرار است ایران با ترکیه و آذربایجان و پاکستان وارد جنگ شود . ایران با هر سه کشور همسایه خود مناسبات ویژه دارد. بنابراین می تواند ضمن نشان دادن اقتدار از طریق انجام رزمایش از راه‌های دیپلماتیک مشکلات موجود را مدیریت کنیم.

🔰فراموش نکنیم که اجلاس های سه جانبه وزرای خارجه و روسای جمهوری ایران، آذربایجان و ترکیه طی سالهای اخیر به باز شدن بسیاری از گره های موجود در روابط کمک کرد. بنابراین بازهم می توان با ابتکار های تازه اجازه ندهیم اسرائیل و آمریکا با ایجاد اختلافهای جدید درسطح منطقه فضا را برای ایجاد یک جنگ جدید آماده سازند.

🔰بهترین کار این است که با همسایگان خود بصورت جداگانه وارد مذاکره شده و ضمن نشان دادن اقتدار از طریق برگزاری رزمایش تلاش کنیم از راه دیپلماتیک تنش بوجود امده را مدیریت کنیم . احساسی کردن ماجرا و ایجاد هیجانات کاذب در شبکه های اجتماعی خطرات بالقوه ای در داخل کشور دامن می زند از جمله تحریک قوم گرایی در بین آذری‌های ایران و بلوچ ها در شرق در ماجرای به قدرت رسیدن طالبان در کابل.

🔰بهتر است اشتباه های تبلیغاتی زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را تکرار نکنیم . اگر یادتان باشد در تبلیغات زمان جنگ به افکار عمومی القاء می کردیم امروز تمامی اسلام در برابرتمامی کفر قرار گرفته است. در حالی که درمیدان عمل می دیدم کره شمالی؛ چین و یوگسلاوی بی دین از ایران حمایت تسلیحاتی می کردند، گرچه به عراق هم سلاح می دادند یا سوریه بعثی از ایران حمایت می کرد. لیبی و الجزایر هم تا زمانی که ایران در داخل خاک خود می جنگید از ایران حمایت می کردند.

🔰بر این اساس بجای دامن زدن به تبلیغات کاذب که اتحاد پاکستان، ترکیه، اسرائیل و آذربایجان و آمریکا را علیه ایران تبلیغ می کنند بیایم واقعیت های موجود در منطقه را بدرستی ببینیم و تحلیل کنیم.

🔰درحال حاضر پاکستان روابط ویژه و گسترده ای با ایران درهمه ابعاد دارد به صرف برگزاری یک مانور علیه ایران نباید تصور شود پاکستان به جبهه متحد علیه ایران پیوسته است. همچنانکه پاکستان در ماجرای یمن با وجود تطمیع عربستان حاضر نشد وارد جنگ در یمن شود و در عمل با ایران درگیر شود.

🔰ترکیه نیز از لحاظ اقتصادی در شرایطی نیست که بتواند وارد جنگ با ایران بخاطر گسترش پان ترکیسم شود . ضمن آنکه ترکیه در مناسبات اقتصادی با ایران میلیون ها دلار منافع داشته و دارد. بنابراین باید موقعیت خودمان را در مناسبات با همسایگان اسیر بازی های تبلیغاتی رسانه ای نکنیم.

🔰ارمنستان نیز به شدت به داشتن مرز با ایران نیاز دارد و به هیچ وجه حاضر نخواهد شد بخاطر بدست اوردن دالان شوشا- لاچین ، مرز مغری با ایران یا همان یا استان سیونیک را از دست بدهد . روسیه هم منافعش در قفقازجنوبی اجازه نمی دهد که متحد خود ارمنستان را دربرابر ترکیه و آذربایجان تضعیف کند...

▪️ادامه در ایراس...
http://iras.ir/?p=2821

📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس / #قسمت_اول
❗️سیاست خارجی دولت سیزدهم ایران در آسیای مرکزی: اولویت‌ها و راهکارهای پیشنهادی / ۱

🔹۲۰ نکته کلیدی برای دولت جدید

✍🏻 ولی کالجی در ایراس

*نخستین بخش از مقاله:

🌐 دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران به ریاست سید ابراهیم رئیسی در 12 مرداد 1400 رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. آنچه در برنامه های رئیس جمهور جدید ایران در عرصه سیاست خارجی، نسبتاً مشهود و شایان توجه است، توجه به همسایگان و مناطق پیرامونی ایران به عنوان حلقه اول سیاست خارجی کشور است. در این راستا، منطقه آسیای مرکزی به عنوان یکی از مناطق پیرامونی ایران از جمله مناطقی است که در سیاست خارجی دولت سیزدهم می تواند مورد توجه جدی تری نسبت به گذشته قرار گیرد. لذا براساس کامیابی ها و ناکامی های چهار دولت هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی در قبال منطقه آسیای مرکزی از یک سو و سیمای جدید تحولات این منطقه در سال های اخیر از سویی دیگر می توان در رابطه با نوع نگرش و رویکرد سیاست خارجی دولت سید ابراهیم رئیسی در رابطه با منطقه آسیای مرکزی سخن گفت. طبیعی است که همه مسائل آسیای مرکزی، مسائل ایران نیست. لذا باید با توجه به اهداف و منافع ملی ایران، ظرفیت ها و توانایی های کشورمان و واقعیت های حاکم بر منطقه آسیای مرکزی و توجه هم زمان به محذورات و مقدورات، اقدام به اولویت بندی اهداف سیاست خارجی ایران در سیاست خارجی دولت سیزدهم در قبال منطقه آسیای مرکزی نمود. بر این اساس، 20 اولویت و راهکار پیشنهادی را که می تواند در حوزه های مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی در دستور کار سیاست خارجی دولت سیزدهم در قبال منطقه آسیای مرکزی قرار گیرد، بدین ترتیب بیان نمود: بازگشت عملی و غیر شعاری منطقه آسیای مرکزی به جایگاه و منزلت استراتژیک سیاست خارجی ایران (تجربه نیمه اول دهه 1370 در دولت هاشمی رفسنجانی)، پایان بخشیدن به عملکرد جزیره ای و ناهماهنگ دستگاه ها و نهادهای متولی: بازگشت به تجربه «ستاد جمهوری های سابق شوروی»، ضرورت نگاه منطقی و واقع گرایانه در سیاست نگاه به شرق و تغییر ذهنیت و رویکرد استفاده از ظرفیت آسیای مرکزی برای مقابله با تحریم های ایران، ضرورت شکل گیری الگوی منطقه ای و متوازن 1+5 سیاست خارجی ایران در آسیای مرکزی (مشابه تجربه آمریکا، ژاپن، اتحادیه اروپا، هند و چین در سال های اخیر)، استفاده از ظرفیت تغییر وضعیت ایران در سازمان همکاری شانگهای از عضویت ناظر به عضویت کامل، تمرکز بر مناسبات امنیتی- انتظامی به جای مناسبات دفاعی- نظامی (مقابله مشترک ایران و کشورهای آسیای مرکزی با افراط گرایی، تروریسم و قاچاق مواد مخدر)، ضرورت تثبیت و عدم تغییر وزارتخانه های مسئول کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و کشورهای آسیای مرکزی (وزارتخانه های جهاد کشاورزی، نیرو، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی)، معرفی و استقرار رایزنان بازرگانی ایران در پنج کشور آسیای مرکزی (در حال حاضر ایران در هیچ یک از پنج کشور آسیای مرکزی، رایزن بازرگانی ندارد)، محوریت بخش خصوصی و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در دیپلماسی اقتصادی و تجاری ایران در آسیای مرکزی، پیگیری سیاست لغو مرحله ای و سپس لغو کامل ویزا (تحول در بخش گردشگری و تجاری و حرکت به سمت غیر دولتی و مردمی شدن روابط ایران و آسیای مرکزی)، تکمیل زنجیره حمل و نقل ترکیبی ایران و آسیای مرکزی (ترکیب شبکه های ریلی، جاده ای و دریایی)، تعیین تکلیف اختلافات گازی و ترانزیتی ایران و ترکمنستان، توجه ویژه به ازبکستان تحت رهبری شوکت میرضیایف، پایان بخشیدن به اختلافات و روابط شکننده ایران و تاجیکستان (بازگشت سطح و کیفیت روابط به قبل از سال 2015 میلادی)، توسعه کشت فراسرزمینی ایران در کشورهای پایین دست آسیای مرکزی (ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان) به عنوان گامی در جهت کاهش تنش های آبی و فرسایش خاک در داخل کشور، تقویت مشارکت ایران در سدسازی و احداث نیروگاه های برق آبی در کشورهای بالادست (تاجیکستان و قرقیزستان)، تقویت همکاری های مشترک آبی و زیست محیطی ایران با کشورهای آسیای مرکزی: جلوگیری از تکرار پدیده ریزگردهای غرب کشور در شمال شرق ایران، توسعه همکاری های اقتصادی و تجاری خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان به عنوان سه استان مجاور با منطقه آسیای مرکزی، هماهنگی، انسجام بخشی و وحدت رویه در نهادها و سازمان های فرهنگی و اجتماعی ایران در آسیای مرکزی به محوریت وزارت امور خارجه و حمایت از کرسی های ایرانی و زبان و ادبیات فارسی از طریق شرکت های دولتی و خصوصی ایرانی. با عنایت به نکات و ملاحظات یاد شده، در یادداشت تحلیلی پیش رو کوشش خواهد شد شناخت و درک بهتری از اولویت های سیاست خارجی دولت سیزدهم در قبال منطقه آسیای مرکزی حاصل شود.

🔰ادامه:
http://iras.ir/?p=2779

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل: دلایل و ملاحظاتی مستقل از نوع رویکرد ایران به ارمنستان و مناقشه قره‌باغ

✍🏻 ولی کالجی، پژوهشگر ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری و عضو شورای علمی ایراس

▫️تنش‌های اخیر بین ایران و جمهوری آذربایجان بار دیگر نقش و تاثیرگذاری «اسرائیل» در مناسبات دو جانبه تهران و باکو را برجسته ساخته است؛ امری که در زبان و ادبیات دیپلماتیک مقامات ایران همواره از آن به عنوان «طرف ثالث» یاد شده است. در تحلیل و بررسی دلایل توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل به موارد متعددی از جمله نیاز اسرائیل به توسعه مناسبات با شش کشور «مسلمانِ غیر عرب» در آسیای مرکزی و قفقاز یعنی جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان اشاره شده است. در این بین، از سوی برخی از منتقدین سیاست خارجی ایران در منطقه قفقاز بعضاً به این نکته اشاره‌ می‌شود که «نوع رویکرد ایران به ارمنستان و مناقشه قره باغ» که در واقع کوششی در جهت اتخاذ یک رویکرد متوازن بین دو کشور همسایه ارمنستان و جمهوری آذربایجان از سوی تهران بوده است، نقشی مهم و کلیدی در نزدیکی جمهوری آذربایجان به اسرائیل ایفا نموده است. به همین دلیل باورمندان به این رویکرد تحلیلی همواره خواستار تغییر در سیاست متوازن ایران در منطقه قفقاز شده اند تا از دامنه و سطح رو به گسترش روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل به ویژه در ابعاد نظامی و امنیتی آن کاسته شود. هرچند نمی توان تاثیر این عامل را در نزدیکی باکو به اسرائیل به طور کامل رد نمود، اما واقعیت آن است که سه عامل اصلی و مستقل از عامل ایران موجب توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل در سه دهه گذشته شده است: عامل نخست، بهره گیری از ظرفیت و تاثیرگذاری لابی قدرتمند یهودی برای مقابله با لابی ارمنی به ویژه در سه کشور روسیه، آمریکا و فرانسه که میزبان بزرگ ترین جوامع دیاسپورای ارمنی جهان، اعضای اصلی گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا در موضوع مناقشه قره باغ و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند؛ عامل دوم، کوشش جمهوری آذربایجان برای غلبه بر محدودیت‌های خریدهای تسلیحاتی از غرب از طریق اسرائیل به ویژه با توجه به مصوبه «ماده ۹۰۷ حمایت از آزادی» در سال ۱۹۹۲ کنگره آمریکا که این رویکرد جمهوری آذربایجان بسیار شبیه الگوی روابط نظامی و خریدهای تسلیحاتی چین از اسرئیل به عنوان «درب پشتی غرب» پس از اعمال تحریم‌های تسلیحاتی غرب علیه پکن متعاقب حوادث میدان «تیان آن مِن» در سال ۱۹۸۸ است و عامل سوم؛ صادرات نفت جمهوری آذربایجان به اسرائیل است که در حال حاضر نزدیک به ۴۰ درصد از واردات نفت اسرائیل را تشکیل‌ می‌دهد. بنابراین مستقل از عامل سیاست خارجی ایران در قبال ارمنستان و مناقشه قره باغ، توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل، دلایل و ملاحظات سیاسی، نظامی و اقتصادی خاص خود را دارد. لذا اگر روابط ایران با ارمنستان همانند کشورهای ترکیه، پاکستان، یمن و عربستان سعودی به طور کامل هم قطع شود، شاید سطح و عمق روابط تهران و باکو را به سطح استراتژیک چهار کشور یاد شده با جمهوری آذربایجان برساند، اما قطعاً کوچک ترین تاثیری در قطع یا کاهش مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل نخواهد داشت و چنانچه اشاره شد، دلایل و ملاحظات خاص خود را به واسطه ماهیت مناقشه قره باغ، اختلافات دیرپای جمهوری آذربایجان و ارمنستان، ترکیب و عملکرد گروه مینسک در سه دهه گذشته و ساختار اقتصادی جمهوری آذربایجان به عنوان ساختار رانتیر مبتنی بر درآمدهای نفت و گاز دارد که این عوامل الزاماً ارتباطی به ایران ندارد. لذا این احتمال، امید یا انتظار که تغییر در این رویکرد متوازن‌ می‌تواند تغییری در مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل ایجاد کند، دیدگاه واقع بینانه‌ای نیست و با واقعیات و تحولات میدانی حاکم بر منطقه قفقاز نیز همخوانی ندارد. لذا ضرورت دارد سیاست خارجی ایران فارغ از ماهیت و روند توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل، همچنان رویکرد مستقل و متوازن خود در منطقه قفقاز دنبال کند. هر چند تداوم این سیاست در محیط تحول یافته این منطقه در سال‌های اخیر به ویژه پس از جنگ دوم قره باغ نیازمند طراحی‌ها و ابتکارعمل‌های جدید است. با عنایت به نکات و ملاحظات یاد شده، در یادداشت تحلیلی پیش رو کوشش خواهد شد شناخت و درک بهتری از دلایل توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل که مستقل از نوع رویکرد ایران به ارمنستان و مناقشه قره باغ در سه دهه گذشته شکل گرفته است، حاصل شود.

🔰مطالعه متن کامل:
http://iras.ir/?p=2900

📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
❗️#اختصاصی_ایراس
❗️ضرورت پیگیری سیاست خارجی مقتدارنه در قبال آذربایجان و هوشیاری در مورد سیاست‌های ابهام برانگیز ارمنستان

✍🏻 صادق پورصادق

🔹طی روزهای اخیر تبعات منفی رفتار منفعلانه ایران در ماجرای شبه جنگ ۴۴ روزه بین ارمنستان و آذربایجان و عدم هوشیاری در ارتباط با سیاست های مبهم دولت ارمنستان در مناقشه قره باغ و بازی این کشور با آذربایجان و ترکیه؛ شاهد تعمیق بحران بین دو کشور ایران و اذربایجان هستیم.

🔸البته ایران بعد از مشاهده جریان یافتن امور علیه منافع ملی خود و رفتار قلدرمآبانه عوامل آذربایجان با اتباع ایرانی و رانندگان کامیون های باری، واکنش بجا و به موقعی نشان داد. اما متاسفانه دولت آدربایجان به پشتوانه حمایت ترکیه، اسراییل و امریکا تصمیم به تشدید بحران علیه ایران گرفته است.

🔹تصمیم غلط و ناشیانه دولت آذربایجان و عدم توجه به منافع و امنیت ملی ایران دور از انتظار است. نظام سیاسی آذربایجان و شخص الهام علی اف بهتر از هر کسی از خدمات ایران برای شکل گیری و ادامه حیات این کشور اطلاع دارد و حتی بخوبی می دانند نقش سازنده ایران در دوره اشغال اراضی آذربایجان و در جریان آزاد سازی آن غیر قابل کتمان است.

🔸اما به نظر می رسد برنامه ریزی های انجام یافته و توافقات پشت پرده ترکیه و روسیه همراه با دسیسه چینی های نفرت انگیز اسراییل دولت آذربایجان را برای فراموش کردن برخی واقعیت های غیر قابل انکار سوق داده است. به همین جهت ایران برای حفظ منافع ملی و ژئوپلتیک و جلوگیری از بروز تهدید علیه امنیت ملی کشور لاجرم به اتخاذ سیاست های مقتدارنه در برابر سیاست های غیر دوستانه آذربایجان، ترکیه و احتمالا روسیه می باشد.

🔹ولی در روزهای اخیر رفتارهای دولت ارمنستان نیز ابهام برانگیز به نظر می رسد فلذا ایجاب می کند سیاست خارجی ایران در حوزه قفقاز و در مورد کشور آذربایجان به این رفتارها دقت بیشتری داشته باشد.

🔸به طور مثال بعد از بسته شدن فضای آسمان ایران بر روی هواپیماهای ترانزیت نظامی آذربایجان به مقصد نخجوان خبری شوکه کننده در رسانه های آذربایجان منتشر شد. خبر در مورد صدور مجوز پرواز هواپیماهای آذربایجان از آسمان ارمنستان است.

🔹این خبر نشانه درستی برخی تحلیل ها در مورد توافقات پشت پرده نخبگان غربگرای ارمنستان با اسراییل و امریکا و تدوین سناریوسازی عقب نشینی عامدانه و جنگ بازی در مقابل آذربایجان است.

🔸واقعیتی که روسیه خیلی زود آنرا درک کرد و رفتاری متناسب با آن و در جهت تامین منافع ملی خود از بدو شکل گیری درگیری ها در قفقاز اتخاذ کرد.

🔹متاسفانه ایران نه از نظر سیاست گذاری و نه اقدامات هدفمند عملیاتی در مورد بحران قفقاز نتوانست عملکرد رضایت بخشی داشته باشد.انفعلال در حین بحران و سیاست فعلی در شرایط حاضر نشان می دهد که ایران نتوانسته است از ظرفیت های ذاتی خود برای تاثیر گذاری بر محیط و رفتار بازیگران منطقه ای استفاده بهینه نماید و امروز این غفلت دارای هزینه قابل توجه است.

🔸در پایان باید عنوان کرد که ایران همزمان با پیگیری سیاست معقول و اجباری خود برای سد کردن تحولات ژئوپلتیک و ضد منافع ملی از طرق دیپلماتیک و غیر آن؛ نباید به سیاست ها و سخنان رهبران فعلی ارمنستان نیز اتکا نماید و گزینه های خود را محدود به دولت پاشینیان کند. اعتبار و جایگاه جمهوری اسلامی ایران بیش از آن است که خرج بازی های سیاسی بازیگران مختلف برای تداوم قدرت خود بشود.

http://iras.ir/?p=2910

📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل: دلایل و ملاحظاتی مستقل از نوع رویکرد ایران به ارمنستان و مناقشه قره‌باغ

✍🏻 ولی کالجی، پژوهشگر ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری و عضو شورای علمی ایراس

▫️تنش‌های اخیر بین ایران و جمهوری آذربایجان بار دیگر نقش و تاثیرگذاری «اسرائیل» در مناسبات دو جانبه تهران و باکو را برجسته ساخته است؛ امری که در زبان و ادبیات دیپلماتیک مقامات ایران همواره از آن به عنوان «طرف ثالث» یاد شده است. در تحلیل و بررسی دلایل توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل به موارد متعددی از جمله نیاز اسرائیل به توسعه مناسبات با شش کشور «مسلمانِ غیر عرب» در آسیای مرکزی و قفقاز یعنی جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان اشاره شده است. در این بین، از سوی برخی از منتقدین سیاست خارجی ایران در منطقه قفقاز بعضاً به این نکته اشاره‌ می‌شود که «نوع رویکرد ایران به ارمنستان و مناقشه قره باغ» که در واقع کوششی در جهت اتخاذ یک رویکرد متوازن بین دو کشور همسایه ارمنستان و جمهوری آذربایجان از سوی تهران بوده است، نقشی مهم و کلیدی در نزدیکی جمهوری آذربایجان به اسرائیل ایفا نموده است. به همین دلیل باورمندان به این رویکرد تحلیلی همواره خواستار تغییر در سیاست متوازن ایران در منطقه قفقاز شده اند تا از دامنه و سطح رو به گسترش روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل به ویژه در ابعاد نظامی و امنیتی آن کاسته شود. هرچند نمی توان تاثیر این عامل را در نزدیکی باکو به اسرائیل به طور کامل رد نمود، اما واقعیت آن است که سه عامل اصلی و مستقل از عامل ایران موجب توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل در سه دهه گذشته شده است: عامل نخست، بهره گیری از ظرفیت و تاثیرگذاری لابی قدرتمند یهودی برای مقابله با لابی ارمنی به ویژه در سه کشور روسیه، آمریکا و فرانسه که میزبان بزرگ ترین جوامع دیاسپورای ارمنی جهان، اعضای اصلی گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا در موضوع مناقشه قره باغ و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند؛ عامل دوم، کوشش جمهوری آذربایجان برای غلبه بر محدودیت‌های خریدهای تسلیحاتی از غرب از طریق اسرائیل به ویژه با توجه به مصوبه «ماده ۹۰۷ حمایت از آزادی» در سال ۱۹۹۲ کنگره آمریکا که این رویکرد جمهوری آذربایجان بسیار شبیه الگوی روابط نظامی و خریدهای تسلیحاتی چین از اسرئیل به عنوان «درب پشتی غرب» پس از اعمال تحریم‌های تسلیحاتی غرب علیه پکن متعاقب حوادث میدان «تیان آن مِن» در سال ۱۹۸۸ است و عامل سوم؛ صادرات نفت جمهوری آذربایجان به اسرائیل است که در حال حاضر نزدیک به ۴۰ درصد از واردات نفت اسرائیل را تشکیل‌ می‌دهد. بنابراین مستقل از عامل سیاست خارجی ایران در قبال ارمنستان و مناقشه قره باغ، توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل، دلایل و ملاحظات سیاسی، نظامی و اقتصادی خاص خود را دارد. لذا اگر روابط ایران با ارمنستان همانند کشورهای ترکیه، پاکستان، یمن و عربستان سعودی به طور کامل هم قطع شود، شاید سطح و عمق روابط تهران و باکو را به سطح استراتژیک چهار کشور یاد شده با جمهوری آذربایجان برساند، اما قطعاً کوچک ترین تاثیری در قطع یا کاهش مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل نخواهد داشت و چنانچه اشاره شد، دلایل و ملاحظات خاص خود را به واسطه ماهیت مناقشه قره باغ، اختلافات دیرپای جمهوری آذربایجان و ارمنستان، ترکیب و عملکرد گروه مینسک در سه دهه گذشته و ساختار اقتصادی جمهوری آذربایجان به عنوان ساختار رانتیر مبتنی بر درآمدهای نفت و گاز دارد که این عوامل الزاماً ارتباطی به ایران ندارد. لذا این احتمال، امید یا انتظار که تغییر در این رویکرد متوازن‌ می‌تواند تغییری در مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل ایجاد کند، دیدگاه واقع بینانه‌ای نیست و با واقعیات و تحولات میدانی حاکم بر منطقه قفقاز نیز همخوانی ندارد. لذا ضرورت دارد سیاست خارجی ایران فارغ از ماهیت و روند توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل، همچنان رویکرد مستقل و متوازن خود در منطقه قفقاز دنبال کند. هر چند تداوم این سیاست در محیط تحول یافته این منطقه در سال‌های اخیر به ویژه پس از جنگ دوم قره باغ نیازمند طراحی‌ها و ابتکارعمل‌های جدید است. با عنایت به نکات و ملاحظات یاد شده، در یادداشت تحلیلی پیش رو کوشش خواهد شد شناخت و درک بهتری از دلایل توسعه مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل که مستقل از نوع رویکرد ایران به ارمنستان و مناقشه قره باغ در سه دهه گذشته شکل گرفته است، حاصل شود.

🔰مطالعه متن کامل:
http://iras.ir/?p=2900

📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس #نگاه_روسی
❗️ایران در سازمان همکاری شانگهای: گردش اجباری به شرق و نظم جدید جهانی

🔰 برجام و داعش چه تاثیری بر نزدیکی ایران به شانگهای داشت؟

🔹روز 17 سپتامبر سال جاری میلادی، شرکت کنندگان در نشست سازمان همکاری شانگهای که در شهر دوشنبه برگزار شد، مجموعه ای از اسناد را به امضا رساندند که یکی از مهمترین آنها، تایید آغاز روند عضویت ایران در این سازمان بود.

✍🏻 نیکیتا اسماگین، کارشناس "شورای روسی روابط بین‌الملل" و موسس نشریه “ایران امروز” در روسیه

🔸این تصمیم ایران را به صورت رسمی به یک عضو تمام عیار تبدیل نمی کند و تنها رویه‌ی ورود تهران را کلید می زند. عضویت کامل نیازمند امضای چندین سند است که معمولا نزدیک به ۲ طول سال طول می کشد. با این حال تصمیم اصلی از سوی سران کشورهای عضو گرفته شده و حالا می شود ایران را یک عضو کامل در سازمان همکاری شانگهای خواند.

🔹نقش کلیدی را در پذیرش ایران به عنوان یک عضو کامل، مسکو ایفا کرد. دقیقا پس از گفتگوی علی شمخانی با نیکلای پاتروشف، دبیر شورای عالی امنیت ملی روسیه در تاریخ ۱۱ اوت بود که برای نخستین بار اعلام شد موانع سیاسی برای عضویت ایران در این سازمان بین المللی برطرف شده اند. علاوه بر این، مقامات روسیه در طول یک سال اخیر بارها اعلام کردند که خواستار واکنش مثبت کشورهای عضو به درخواست تهران برای عضویت کامل هستند.

🔸البته که این اقدام، نخستین پیروزی دیپلماتیک دولت محافظه کار ابراهیم رئیسی است. یکی از کلیدی ترین وظایف او، نمایش دادن دستاوردهای دولتش در برابر شکست هایی است که در دو دولت حسن روحانی به عنوان یک اصلاح طلب به دست آمده بود. روحانی هم بارها برای عضویت در این سازمان تلاش کرده بود اما در نهایت نتوانست به این مهم دست یابد.

🔹یکی از دلایل عدم موفقیتش هم تمرکز دولت روحانی بر توسعه روابط با غرب بود. در دولت او، برجامی که با آمریکا و اروپایی ها بسته شد و چشم انداز سرمایه گذاری های بزرگ غربی ها در ایران، به طور ملموسی بر دیگر پروژه ها برتری داشتند. به همین دلیل هم برنامه ها برای عضویت در دیگر سازمان های بین المللی به اولویت دوم تبدیل شده بودند. در آن زمان شاید این تصمیم درست به نظر می رسید اما با تغییر رویه سیاستگذاری آمریکا، نیاز به یافتن یک جایگزین برای همگان مشهود بود.

🔸البته نمی شود گفت که دولت روحانی به صورت کامل محور توسعه روابط با شرق را کنار گذاشته بود چراکه در دوره او حداقل دو اتفاق مهم در این راستا رخ داد. ابتدا در تاریخ ۱۷ می ۲۰۱۸ تهران بر سر ایجاد منطقه ازاد تجاری به صورت موقت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا به توافق رسید که از ۲۷ اکتبر ۲۰۱۹ به مدت سه سال به اجرا گذاشته شد. و دومی هم توافق برای آغاز همکاری اقتصادی همه جانبه با چین به مدت ۲۵ سال بود که در تاریخ ۲۷ مارس اعلام شد.

🔹در حالیکه دولت روحانی به یکی از تلخ ترین دوره های اقتصادی در تاریخ ایران تبدیل شد، رئیسی تلاش دارد تا بیش از همه خود را “پاد” روحانی نشان دهد. رئیسی اول از همه باید به قدرت رسیدن خود را توجیه کند. رئیسی در انتخابات چند ماه پیش در شرایطی به پیروزی رسید که بخش قابل توجهی از جامعه بی میل بودند و رکورد کمترین میزان حضور مردم در انتخابات ثبت شد.

🔸برای رئیسی فعلا مبارزه با کرونا نخستین هدف مهم داخلی است. با توجه به سرعت خوب واکسیناسیون، حالا در ایران خبرهای خوبی از کاهش تدریجی محدودیت ها شنیده می شود. این روند دقیقا خلاف دولت روحانی است کرونا روز به روز گسترش بیشتری میافت و بخش خصوصی و دولتی قادر به واردات واکسن به اندازه نیاز هم نبودند.

🔹حالا عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، شروعی خوب را برای دولت رئیسی در عرصه سیاست خارجی رقم زد. این موضوع با توجه به تلاش ها برای از سرگیری مذاکرات بازگشت به برجام، اهمیت بیشتری پیدا می کند. تهران و واشنگتن به صورت رسمی مایل به بازگشت به برجام هستند و این موضوع را بارها گفته اند اما پس از اقدام دونالد ترامپ در دولت سابق آمریکا، میزان اعتماد به طرفین به شدت کاهش یافته و همین بی اعتمادی، آینده برجام را مه آلود جلوه می دهد.

🔰 ادامه در ایراس...

http://iras.ir/?p=2916

📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس #نگاه_روسی؛
❗️بن‌بست در توافق میان ایران و آمریکا: سرنوشت یک مناقشه بزرگ چه می‌شود؟

🔰 مستثنی کردن برنامه هسته‌ای از بسته کلی تعارضات میان آمریکا و ایران ساده نیست. زمانی اوباما سعی کرد این کار را انجام دهد و حالا هم بایدن راه او را دنبال می‌کند. جمهوری خواهان و در راس آنها ترامپ اما مسیری متفاوت را طی کردند تا موضوع هسته‌ای در یک مجموعه و همراه با دیگر موضوعات اختلاف برانگیز بررسی شوند. برنامه موشکی، حقوق بشر و موضوع تروریسم از دیگر محل‌های اختلاف هستند.

✍🏻 ایوان تیموفیف، مدیر برنامه ریزی اندیشکده والدای کلاب روسیه

🔹چشم انداز گفتگو درباره برنامه هسته‌ای ایران به تدریج مبهم می‌شود. بعد از اینکه جو بایدنِ دموکرات وارد کاخ سفید شد، واشنگتن به دنبال مذاکره برای بازگشت به برجام افتاد. او سعی می‌کند میراث دونالد ترامپ را که به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد، آن هم با وجود قطعنامه ۲۲۳۱ در سال ۲۰۱۵ توسط شورای امنیت سازمان ملل، کنار بگذارد. ترامپ در سال ۲۰۱۸ نه تنها تحریم‌های یک طرفه امریکا علیه ایران را بازگرداند، بلکه تحریم‌های بیشتری هم وضع نمود. ایران هم بر همین اساس شروع کرد به فاصله گرفتن از توافق.

🔸طرفین حالا یک مذاکره غیر مستقیم را از آوریل ۲۰۲۱ در وین کلید زده اند اما به نتیجه محسوسی نرسیده اند. مشخص است که طولانی شدن مذاکرات به نفع آمریکا نخواهد بود. از نگاه کاخ سفید، این تاخیر باعث می‌شود که ایران زمان برای حرکت به سوی برنامه هسته‌ای نظامی اش به دست آورد. با این حال، بازگشتن به این توافق حتی از حفظ آن هم سخت تر است.

🔹موضع هر دو در خصوص برجام کاملا مشخص است. تهران ابتدا می‌خواهد که آمریکا همه تحریم هایی را که تمدید کرده و یا بر خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت اعمال نموده، لغو کند، تا پس از آن به تعهداتش در برجام بازگردد. آمریکا اما می‌گوید که تهران باید اول به تعهدات خود برگردد، تا واشنگتن سپس موضوع تحریم‌ها را بررسی کند. سطح اعتماد بین طرفین تقریبا صفر است. اقدام ترامپ به خروج یک طرفه از برجام نه تنها چهره کاخ سفید را برای تهران، بلکه برای متحدان خودش هم مخدوش کرد. البته آمریکا هم بسیار به ایران بدبین است. درواقع جمهوری‌خواهان پایه و اساس مخالفت با تلاش‌های اوباما برای رسیدن به برجام را شکل داده بودند و ترامپ تنها کاری که کرد این بود که موضع حزبش درباره یک “توافق بد” را به نتیجه منطقی رساند.

🔸رسیدن موضع دو کشور به نزدیکی هم بسیار دشوار است. در تئوری می‌شود از همزمان کردن اقدامات دو طرف و همزمان کم رنگ کردن اقدامات اتمی ایران سخن گفت. اما همینجا هم اختلافات پدید می‌آیند. پارامترهای این همزمانی چه خواهند بود؟ و مهمتر، چطور می‌شود تضمین کرد که یکی از دو طرف همین توافق را نقض نمی‌کند؟

🔹این موضوع برای ایران اگر سرنوشت ساز نباشد، حداقل مهمتر است. بازگشت تحریم‌های آمریکا در سال ۲۰۱۸ باعث شکست اقتصاد ایران شد. یکی از مهمترین فاکتورها در این تحریم‌ها، ممنوعیت خرید نفت ایران بود. بعلاوه، آمریکا با استفاده از اقدامات اجباری و مکانیزم تحریم‌های ثانویه، این محدودیت را با موفقیت بر دیگر کشورهای همکار با ایران هم اعمال کرده است. همین محدودیت در موضوع حمل و نقل نفت، بیمه‌ی حمل و نقل‌ها و دیگر تحریم‌های مالی که ترامپ اعمال کرد هم صدق می‌کند. اپیدمی کرونا این شرایط را تشدید هم کرده است.

🔸حداقل لغو بخشی از تحریم‌ها هم به مثابه نفسی تازه برای اقتصاد ایران خواهد بود. از طرف دیگر، درک ایرانی‌ها از برنامه اتمی به این شکل است که برایشان یک موضوع حیاتی است. مداخله نظامی توسط آمریکا و هم پیمانانش در این شرایط غیر ممکن است و هزینه بسیار بالایی خواهد داشت. همچنین، آمریکا برای تمرکز بیشتر بر مقابله اش با چین و روسیه، دارد حضورش در خاورمیانه را کمتر می‌کند. البته داشتن سلاح اتمی برای ایران، می‌تواند امکان چنین مداخله نظامی را کمتر هم بکند. ممکن است یک سناریوی دیگر هم باشد که طبق آن، داشتن چنین سلاحی باعث تحریک آمریکا، اسرائیل و دیگر بازیگران منطقه‌ای شود تا به نحوی مداخله نظامی را صورت دهند. به طور مشخص، تهران این را به خوبی می‌داند و به همین دلیل از موضوع هسته‌ای با شور ولی همراه با احتیاط استفاده می‌کند.

🔰ادامه در ایراس:
http://iras.ir/?p=2935

📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️وضعیت کلیسای ارتدوکس در اوکراین؛ جدایی از دولت یا ابزار هویت سازی

✍🏻 هادی زرگری، دانش آموخته دکتری روابط بین الملل از دانشگاه تهران

🔰مذهب ارتدوکس مذهب غالب در جامعه اوکراین است و اکثریت مردم اوکراین پیرو آن هستند. ورود و نفوذ مسیحیت ارتدوکس در اوکراین ریشه هزار ساله دارد و به دوران فرمانروایی ولادیمیر کبیر (از ۹۸۰ – 1015 میلادی) بر می گردد. ولادیمیر کبیر فرمانروای «روس کی یف» در سال ۹۸۸ به دعوت امپراتوری بیزانس به مسیحیت گروید و فرآیند مسیحی کردن مردم در قلمرو خود را آغاز کرد. از آن زمان تاکنون مسیحیت ارتدوکس دین غالب مردم اوکراین به شمار می رود.

🔰با وجود تسلط حدود ۷۰ ساله حکومت شوروی بر اوکراین و دیدگاه منفی آن رژیم به مذهب (به عنوان افیون تودهها)، نفوذ مسیحیت ارتدوکس در اوکراین از بین نرفت و بخش غالب جامعه اعتقاد خود به کلیسای ارتدوکس را حفظ کرده اند. بهطوری که بعد از استقلال اوکراین در سال ۱۹۹۱ و وجود آزادی مذهبی، مسیحیت و نقش کلیسا بار دیگر مورد توجه قرار گرفت و کلیسا به یکی از نهادهای اجتماعی مهم و تاثیرگذار تبدیل شد.

🔰طبق نظرسنجی موسسه رازومکوف اوکراین در سال ۲۰۱۷، ۶۴ درصد مردم اعلام کرده اند که به کلیسا اعتماد دارند در حالی که میزان اعتماد به ارتش ۵۷ درصد و به رئیس جمهور کمتر از ۲۹ درصد اعلام شده بود. همچنین در خصوص ترکیب مذهبی، طبق نظرسنجی موسسه مذکور در سال ۲۰۱۸، حدود ۶۷ درصد از مردم اوکراین خود را پیرو مسیحیت ارتدوکس، ۹ و نیم درصد پیرو کلیسای کاتولیک، دو درصد پیرو کلیسای پروتستان، دو و نیم درصد مسلمان و نیم درصد یهودیت معرفی کرده اند. ۱۱ درصد نیز خود را غیرمذهبی یا غیرمعتقد به مذهب معرفی کرده اند.

▪️مساله استقلال کلیسای ارتدوکس در اوکراین

🔰اوکراین از زمان پذیرش مسیحیت ارتدوکس فاقد کلیسای مستقل بوده و تا سال ۱۶۸۶ میلادی در زیر مجموعه کلیسای ارتدوکس قسطنطنیه (استانبول) به عنوان مرجع اصلی مسیحیت ارتدوکس قرار داشته است. از سال ۱۶۸۶ و تحت تاثیر تحولات و منازعات سیاسی از جمله تسلط امپراتوری روسیه تزاری بر اوکراین کنونی و موافقت سلطان وقت عثمانی، کلیسای ارتدوکس اوکراین در زیر مجموعه کلیسای ارتدوکس روسیه تحت رهبری پاتریارکی مسکو قرار گرفت. این موضوع تا زمان استقلال اوکراین تداوم داشته و اسقف اعظم منصوب شده از سوی پاتریارکی مسکو رهبری کلیسای اوکراین را بر عهده داشته است که این مساله باعث تسلط دینی و نفوذ فرهنگی روسیه بر اوکراین علاوه بر تسلط سیاسی و سرزمینی طی چند قرن اخیر شده است.

🔰در چنین شرایطی، پس از فروپاشی شوروی، موضوع استقلال کلیسای ارتدوکس این کشور نیز در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی مطرح شد و تعدادی از رهبران سیاسی و مذهبی وقت اوکراین این موضوع را از مسیر کلیسای قسطنطنیه پیگیری کردند. هر چند به علت عدم همراهی و موافقت کلیسای مذکور و مخالفت کلیسای ارتدوکس مسکو، موضوع استقلال کلیسای ارتدوکس اوکراین عملی نشد. در واقع بارتومولوی اول، رهبر کلیسای ارتدوکس قسطنطنیه از با هدف ممانعت از ایجاد تنش با مسکو به عنوان بزرگترین کلیسای ارتدوکس جهان با موضوع استقلال کلیسای ارتدوکس اوکراین موافقت نکرد.
▪️ادامه...

http://iras.ir/?p=2134

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️آیا تهدید طالبان علیه تاجیکستان جدی است؟

🔰تاجیکستان برخلاف دیگر همسایگان افغانستان آشکارا در مسیر مخالفت با طالبان در افغانستان قدم گذارده است. مواضع تاجیکستان علیه طالبان می تواند حاکی از فهم و برداشت حکومت تاجیکستان نسبت به تهدیدات واقعی حکومت طالبان علیه این کشور باشد.

✍🏻 سید قاسم ذاکری/ کارشناس روابط بین الملل

🔰نمونه های مواضع ضد طالبان از طرف تاجیکستان:

🔹حمایت همه جانبه از مواضع اشرف غنی در مقابل طالبان تا قبل از فرار اشرف غنی از کشور.

🔸اصرار بر خارج نشدن طالبان از فهرست تروریسم تاجیکستان.

🔹خودداری از برقراری تماس با طالبان.

🔸عدم استقبال از شکل گیری حکومت موقت طالبان بر خلاف چین، روسیه ، ازبکستان و ترکمنستان.

🔹اتخاذ مواضع شدید رهبری تاجیکستان علیه طالبان .

🔸درخواست رئیس جمهور تاجیکستان از طالبان در شناسائی حقوق قوم تاجیک به عنوان نیمی از جمعیت افغانستان.

🔹استقبال از عناصر تاجیک تبار مخالف طالبان.

🔸اعطای نشان و مدال احمد شاه مسعود و برهان الدین ربانی در تاجیکستان.

🔹اعلام حمایت همه جانبه از ائتلاف امرالله صالح و احمد ولی مسعود در پنجشیر.

🔸برقراری همکاریهای سیاسی و امنیتی با فرانسه، روسیه و هند با محوریت خطر طالبان.

🔹تقویت بی سابقه آرایش نظامی تاجیکستان در طول مرز با افغانستان.

🔸برگزاری بزرگترین رزمایش نظامی تاجیکستان پس از استقلال در طول مرز با افغانستان و میزبانی از بزرگترین رزمایش نظامی سازمان پیمان امنیت دسته جمعی.

🔹اقدام تاجیکستان در خرید حجم فراوان سلاح از چین و روسیه.

🔰مطالعه یادداشت کامل:
http://iras.ir/?p=3102
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️نقش و جایگاه اکو در سیاست جدید «نگاه به آسیای مرکزی»

✍🏻امید رحیمی؛ کارشناس مسائل آسیای مرکزی

🔹از اواخر دولت دوازدهم و به‌ویژه پس از خروج آمریکا از برجام، استراتژی نگاه به شرق به‌عنوان یک راهبرد اصولی در سیاست خارجی مورد توجه دولت قرار گرفت. تداوم کیفی‌تر این روند را اما در دولت سیزدهم به ریاست حجت‌الاسلام رئیسی شاهد هستیم.

🔸در این چارچوب سیاست نگاه به همسایگان به‌عنوان پیش‌زمینه‌ای برای استراتژی نگاه به شرق در نظر گرفته شده که به نظر می‌رسد آسیای مرکزی نیز برخلاف دوره‌های گذشته بخشی مهم و جدایی‌ناپذیر از آن است. طی ماه‌های نخست آغاز به کار دولت جدید حداقل در سطح ریاست جمهوری، مهم‌ترین وجوه دیپلماسی همسایگی در منطقه آسیای مرکزی به اجرا در آمده است.

🔹روز شنبه در حالی دومین سفر خارجی رئیس‌جمهور باز هم به مقصد یک جمهوری آسیای مرکزی آغاز شد که این سفر نیز با هدف مشارکت در یک پلتفرم منطقه‌ای صورت گرفت. حجت‌الاسلام رئیسی به‌منظور شرکت در پانزدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) راهی عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان شد. پیش از این نیز شهریور ماه آقای رئیسی در سفر دیگری به‌منظور شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به دوشنبه، پایتخت تاجیکستان سفر کرده بود. این آغاز به کار دیپلماسی رئیس‌جمهور از آسیای مرکزی نویدبخش تقویت نگاهِ سیاست خارجی ایران به آسیای مرکزی بوده است.

🔸نکته جالب توجه دیگر در این میان آن است که ترتیب سفر‌های رئیس‌جمهور به کشورهای آسیای مرکزی نیز به نظر می‌رسد از پرچالش‌ترین موارد آغاز شده است. روابط تهران و دوشنبه از سال ۲۰۱۵ در نتیجه برخی اختلاف‌نظرها رو به سردی بی‌سابقه‌ای گذارده بود و از ابتدای سال ۲۰۲۱ به نظر می‌رسد فرایند احیاء و بازیابی روابط آغاز شده است. در عین حال روابط با عشق‌آباد نیز در نتیجه اختلافات در پرونده واردات گاز با چالش‌هایی جانبی از جمله در سیاست، تجارت و ترانزیت مواجه شده بود. آغازِ سفرهای خارجی رئیس‌جمهور در این حوزه از همسایگی با این ترتیب از کشورها به خودی خود می‌تواند نویدبخش دوره جدیدی از مناسبات ایران و آسیای مرکزی باشد.

🔹درحقیقت، وجود نظم، منطق و چارچوب‌مندی در سیاست‌ خارجی نسبت به یک منطقه، ولو آن که در چارچوب‌های منطقه‌ای پیش‌بینی نشده قرار بگیرد، بیان‌گر وجود یک برنامه نسبتاً منسجم خواهد بود. همین امر نیز توسعه سیاست «نگاه به آسیای مرکزی» به‌عنوان بخشی مهم از «راهبرد همسایگی» در دولت سیزدهم و نیز استراتژی کلان «نگاه به شرق» را تقویت می‌کند.

🔰ادامه در ایراس 👈🏻
http://iras.ir/?p=3439
📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu
📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️انتظار از اجلاس سران کشورهای عضو سازمان اکو در عشق آباد
🔰رفع موانع‌ موجود و اجرای مصوباتی که سال‌ها معطل ماند‌ه‌اند

✍🏻حسن بهشتی پور

پانزدهمین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در یکشنبه هفتم‌ آذر 1400‌ به میزبانی ترکمنستان در شهرعشق آباد برگزار شد. از آنجا که دولت سیزدهم سیاست تعامل حداکثری با همسایگان را در صدر اهداف سیاست خارجی کشور دنبال‌‌ می‌کند، آقای رئیسی رئیس جمهور در دومین سفر خارجی خود در این اجلاس شرکت کرد‌ و آنطور که گفته شده در این نشست موضوع تقویت بازرگانی خارجی در زمینه‌‌های‌ انرژی ‌، حمل و نقل، صدور خدمات فنی - مهندسی و صادرات کالاها را پیگیری می‌کند.

بیش از دو دهه است که سند چشم انداز اکو برای قرن ۲۱ به تصویب اجلاس سران رسیده است. در این پانزده نشست سران، بسیاری از مصوبات راهگشا برای نقش آفرینی اکو در سطح منطقه پیشنهاد شده که رویکرد اصلی همه آنها توسعه مناسبات اقتصادی و فرهنگی بین کشورهای عضو این سازمان بوده است. سازمانی که‌ از هفتم آذر ماه سال ۱۳۷۱ با عضویت شش کشور تازه استقلال یافته، مسیر جدیدی را برای توسعه همه جانبه کشورهای عضو در پیش گرفت .

در مطلب پیش رو نگاهی آسیب شناسانه‌ بر توافق‌‌های کشورهای عضو سازمان اکو داریم که همچنان اجرای آنها روی زمین مانده است. در این بررسی‌ کوشیده ایم‌ به بررسی راه‌هایی که‌‌ می‌تواند این سازمان‌ را از رخوت کنونی خارج کند، نیز توجهی گذرا داشته باشیم:

1️⃣ شبکه راه آهن اکو‌ بین بیم و امید


2️⃣ حمل و نقل جاده‌ای اکو در دست انداز‌


3️⃣ رویاهای مبادله‌ نفت و گاز‌ و خطوط انتقال آنها


4️⃣ تعرفه‌‌های گمرکی که به کُما رفته‌اند


5️⃣ ساز و کارها و ترتیبات اجرایی که در اکو هنوز عقیم مانده‌اند

🔰متن کامل در ایراس 👈🏻
http://iras.ir/?p=3442
📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️۱۲ وظیفه سیاست خارجی روسیه در سال ۲۰۲۲

✍🏻 آندری کورتونوف، مدیر کل شورای امور بین‌الملل روسیه RIAC

🔰پیش بینی‌های سال نو مربوط به روابط بین الملل و سیاست خارجی اخیرا نه تنها در غرب، بلکه در روسیه نیز به یک سبک محبوب تبدیل شده است. در بیشتر موارد، این پیش‌بینی‌ها حاوی فهرستی از داستان‌های ترسناک مختلف است که چالش‌ها و تهدیدهای احتمالی را که ممکن است جهان و برخی کشورها در سال آینده با آن‌ها مواجه شوند، ثبت می‌کنند. پیش‌بینی‌ها معمولاً به فرصت‌های بالقوه‌ای مربوط می‌شوند که در سال جدید برای جامعه بین‌المللی به ‌عنوان یک کل یا برای کشورها به‌ویژه باز می‌شوند. در آستانه تعطیلات سال نو،‌ می‌خواهم خوشبین بمانم. بیایید سعی کنیم هشدارهای معمول را به چالش بکشیم و فهرست تقریبی از فرصت‌های مطلوب برای سیاست خارجی روسیه در سال ۲۰۲۲ را ترسیم کنیم.

1️⃣ جلوگیری از تشدید تنش در دونباس و در مرز روسیه و اوکراین

2️⃣ تثبیت روابط روسیه و آمریکا

3️⃣ احیای گفتگو در امتداد خط روسیه-ناتو

4️⃣ توافقات بین روسیه و اتحادیه اروپا در مورد انتقال انرژی

5️⃣ جلوگیری از تبدیل شدن افغانستان به یک کشور “شکست خورده”

6️⃣ ارتقای روابط روسیه و چین به یک سطح جدید

7️⃣ پیشرفت در جهت هند

8️⃣ تحکیم مواضع روسیه در آفریقا

9️⃣ تثبیت وضعیت در قفقاز جنوبی.

🔟 آغاز گذار سیاسی در بلاروس

🔰ادامه و توضیحات کامل در ایراس 👈🏻
http://iras.ir/?p=3772
📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️“جهان تُرک” اردوغان چقدر واقعی است؟

🔰آیا «سازمان کشورهای ترک» نهادی تاثیرگذار است؟

✍🏻 قدرت شفیعی، خبرنگار و دانش‌آموخته مطالعات روسیه

🔹رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه اخیرا میزبان نشست کشورهای ترک‌زبان با عنوان شورای کشورهای ترک بود و سعی کرد با اثبات ادعای رهبری این سازمان که پیش از این شورای همکاری کشورهای ترک نامیده می‌شد، نفوذ ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز را بیش از پیش گسترش دهد.

🔸چند روز پس از آن نیز، دولت باغچه‌لی، رهبر حزب حرکت ناسیونالیست ترکیه در اقدامی جنجالی، نقشه‌ای را تحت عنوان نقشه «جهان ترک» به «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه هدیه داد که در آن قلمروی کشورهای دیگر را که ترک زبان هستند یا اقلیت‌های ترک و مسلمان دارند، جزیی از جهان ترک نشان داده بود.

🔹این اقدامات از سوی ترکیه در کنار سیاست خارجی تهاجمی این کشور در منطقه پیرامونی طی سالهای اخیر، نگرانی‌های جدی را برای قدرت‌های منطقه‌ای و بین المللی در پی داشته است چراکه آنکارا سعی می کند گاهی با عنوان “قومیت” و گاهی هم به نام “دین” سیاست های توسعه طلبانه خود را در منطقه خاورمیانه، قفقاز، آسیای مرکزی و حتی شمال آفریقا تقویت کند.

🔸وضعیت سیاسی و اقتصادی ترکیه به عنوان پیشرو در طرح جهان ترک و سازمان کشورهای ترک، تاثیر مستقیمی به پیشبرد این طرح ها دارد. این روزها ترکیه در داخل وضعیت خوبی ندارد. طی هفته‌های اخیر، کاهش شدید ارزش لیر ترکیه در برابر دلار و افزایش تورمی که در ۲۰ سال اخیر بی سابقه بوده، تحرکات جدید را در فضای سیاسی ترکیه به دنبال داشته است. همزمان با آن هم محبوبیت اردوغان به پایین ­ترین سطح ممکن طی سال­ های اخیر تنزل یافته و تظاهرات خیابانی در اعتراض به مدیریت اقتصادی حکومت که اقدامی کم­ سابقه در سال ­های اخیر بوده مورد توجه ناظران قرار گرفته است.

🔹البته در یک سال گذشته که تهران هم دچار تنش هایی با باکو و آنکارا شد، بحث عضویت ایران در این سازمان در داخل مطرح است. حامیان پیوستن ایران استدلال‌هایی را در این زمینه مطرح می کنند برای مثال اینکه با پیوستن به آن می توان از جبهه گیری احتمالی و ایجاد تنش با آن جلوگیری کرد. با این حال باید در نظر داشت که رویکرد این سازمان کاملا نژادی است و عضویت در آن می تواند مشکلات بیشتری برای ایران به ویژه در رابطه با ترکیه و جمهوری آذربایجان پدید آورد.

🔸در سال‌های پس از کودتای ۲۰۱۶ علیه اردوغان و تغییر چشمگیر در جناح بندی‌های سیاسی این کشور، حضور جریانی خاص در راس تصمیم گیری‌های آنکارا تقویت شده است. در واقع ترکیه هربار که از سوی غرب رانده شد، سعی کرده بر مبنای نفوذ فرهنگی و تاریخی خود در قفقاز و آسیای مرکزی، جایگاهش در این مناطق را افزایش دهد و شرقگرایی (نزدیکی به چین) و اوراسیاگرایی (نزدیکی به آسیای مرکزی و قفقاز بر مبنای تنظیم روابط با روسیه) را در راس سیاست خارجی خود قرار دهد.

🔹حتی در داخل جمهوری آذربایجان که می‌شود گفت نزدیک ترین متحد ترکیه در میان کشورهای عضو سازمان مذکور است، رهبری ترکیه به سادگی پذیرفته نمی‌شود. این درحالی است که ترکیه سعی دارد خود را به عنوان حامی اصلی و برادر بزرگتر این کشور معرفی کند. شرایط مشابهی هم در روابط ازبکستان و ترکیه وجود دارد و تاشکند به سادگی از آنکارا تبعیت نمی کند.

🔸باید توجه داشت که ترکیه برای تاثیرگذاری فرهنگی و سیاسی بر بسیاری از کشورها در آسیای مرکزی و قفقاز، با رقیبی جدی مانند روسیه و در زمینه اقتصادی هم با رقیبی توانمند همچون چین روبرو است. قاعدتا مسکو هم در برابر تلاش ترکیه برای تبدیل شدن به رهبر یک جریان ترکی در همسایگی خود، ساکت نخواهد نشست.

🔹در زمینه روابط با چین هم ترکیه در موضع مناسبی نیست. آنکارا چندسالی است که از اتحادیه اتحادیه اروپا فاصله گرفته و به چین نزدیک تر شده است. اکنون چین نزدیک به ۲۳ میلیارد دلار صادرات به ترکیه دارد و اولین شریک تجاری این کشور محسوب می شود. این ارتباط نزدیک باعث شده که ترکیه در سالهای اخیر کمتر از قبل به موضوع اویغورهای ترک‌تبار چین بپردازد.

🔸در مقام مقایسه با این سازمان می توان از اتحادیه عرب یاد کرد که رویکرد قومیتی در آن کمرنگ تر بوده و اعضای آن با مشکلاتی جدی و مشترک همچون ایران، اسرائیل و ترکیه روبرو هستند، اما باز هم نتوانسته هیچگاه به سازمانی قوی با توان تاثیرگذاری در منطقه تبدیل شود و در سالهای اخیر، بیشتر یک باشگاه سیاسی بوده است. حالا شورای کشورها ترک با مشکلات و اختلافات گسترده چگونه میخواهد به بازیگری مهم در منطقه تبدیل شود و یا با اتحادیه اقتصادی اوراسیا که با رهبری روسیه به خوبی ایفای نقش می کند رقابت کند؟

🔰مطالعه یادداشت کامل در ایراس 👈🏻
http://iras.ir/?p=3838
📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
🔰بررسی سلسله حوادثی که به آشوب و آتش ختم شد

❗️در قزاقستان چه خبر است؟

✍🏻 قدرت شفیعی، خبرنگار و دانش‌آموخته مطالعات روسیه

🔹اعتراضات خشونت‌بار روزهای اخیر در قزاقستان رسانه‌های جهان را غافلگیر کرده است و طبق معمول با جبهه‌گیری‌های متفاوت و گاهی متضاد از سوی کشورهای منطقه و قدرت های بین المللی هم مواجه شده است. اما پیش از بررسی دلایل بروز یکباره این اعتراضات، در این گزارش به بررسی روند و تسلسل حوادث می‌پردازیم.

🔸این اعتراض یا به تعبیری شورش از روز یکشنبه دو ژانویه یا ۱۲ دی ماه ۱۴۰۰ و در پی افزایش دوبرابری قیمت گاز مایع که به صورت ناگهانی اعلام شد، آغاز گردید. هرچند که معترضان به سرعت به آنچه می خواستند رسیدند و دولت از این تصمیم عقب نشینی کرد، اما نه تنها اعتراضات متوقف نشد، بلکه با سرعتی اعجاب آور هم به مرحله درگیری مسلحانه رسید. طی همین روند، خواسته‌های اقتصادی معترضان رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت.

🔹رسانه های روسیه هم ردیف با رسانه های دولتی قزاقستان، معترضان را تروریست و افراطی می خوانند و حتی در مواردی اتهاماتی به ترکیه وارد می کنند. برای مثال از شخصیتی به نام دیکی آرمان گزارش هایی ارائه شد مبنی بر اینکه توسط سازمان امنیت ترکیه آموزش دیده تا در قزاقستان آشوب به پا کند و حالا در آنجا دستگیر شده و اعتراف کرده است.

🔸از طرف دیگر، رسانه‌های ترکیه چه طرفدار اردوغان و چه مخالف او، ضمن پوشش گسترده حوادث در قزاقستان به عنوان یکی از اعضای مهم سازمان کشورهای ترک، مداخله روسیه در قزاقستان را منفی ارزیابی کرده و اینگونه بازتاب می دهند که دولت قزاقستان با کمک مسکو در حال کشتن معترضان است. البته چنین خطی از سوی رسانه‌های غربی هم پیگیری می شود.

🔹این در حالی است که هر دو کشور در سطح مقامات به صورت کامل از دولت قزاقستان اعلام حمایت کرده اند. به نظر می رسد برخورد منافع روسیه و ترکیه در منطقه فراتر از اوکراین، سوریه، لیبی و قره باغ رفته و حالا به حوزه کشوری چون قزاقستان رسیده است.

🔸از سوی دیگر، رسانه‌های غربی سعی دارند در جریان این اعتراضات نام مختار آبلیازوف را به عنوان گرداننده اصلی بر سر زبان ها بیندازند. آبلیازوف زمانی توسط نورسلطان نظربایف از ساختار قدرت در این کشور کنار گذاشته شد و حالا با حضور در کانال تلویزیونی “اوکراین۲۴” متعلق به رینات آخمتوف، میلیاردر اوکراینی می گوید که اعتراضات تا سرنگونی کامل ساختار حاکمیتی و محاکمه خانواده نظربایف ادامه خواهد یافت....

🔰گزارش کامل در ایراس 👈🏻
http://iras.ir/?p=3900
📌به «ایراس» بپیوندید:
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE
#اختصاصی_ایراس
❗️درس‌های سیاسی عملیات حفظ صلح سازمان پیمان امنیت جمعی در قزاقستان

🔰بحران سیاسی در قزاقستان، تحول سریع موضع رسمی روسیه، و متعاقب آن استقرار نیروهای حافظ صلح سازمان پیمان امنیت جمعی، مجموعه ای از سوالات را در مورد پتانسیل حفظ صلح آینده این سازمان ایجاد‌ می‌کند.

✍️ هوانس نیکوغوسیان، دکترای علوم سیاسی، استاد مهمان در دانشگاه آمریکایی ارمنستان در سایت شورای امور بین‌الملل روسیه

موضع روسیه متناسب با شرایط به سرعت تغییر کرد. اگر در بعدازظهر ۵ ژانویه، کرملین اعتقاد خود را ابراز کرد که “دوستان قزاق‌ می‌توانند مشکلات داخلی خود را به تنهایی حل کنند”، در اواخر عصر همان روز، بیانیه نخست وزیر ارمنستان، رئیس ایالتی این سازمان در وب سایت رسمی خود نشان داد که تصمیم در مورد معرفی نیروهای حافظ صلح قبلا پذیرفته شده است. وزارت خارجه روسیه بعداً این بحران را تلاشی “با الهام از خارج” برای تضعیف یکپارچگی کشور توصیف کرد. سخنان بعدی رهبر روسیه در مورد استفاده از “فناوری‌های میدان” نشان‌ می‌دهد که رویدادهای قزاقستان به عنوان نتیجه نفوذ خارجی، به قیاس با رویدادهای گرجستان یا اوکراین، تلقی‌ می‌شود. با این حال، روسیه در چنین ارزیابی‌هایی تنها نیست. به نظر‌ می‌رسد یک درس برای آینده این باشد که سایر رهبران کشورهای CSTO نیز در صورت بروز چنین بحران‌هایی مایلند از حمایت نظامی این سازمان برخوردار شوند. نمایندگان رسمی ارمنستان به ریاست سازمان پیمان امنیت جمعی قبلا ابراز امیدواری کرده اند که “در آینده اگر ارمنستان در وضعیت مشابهی قرار گیرد، همان کمک‌ها ارائه خواهد شد.” این انتظار که روسیه در صورت وقوع شورش‌ها به کمک بیاید، این پتانسیل را دارد که بر استراتژی‌های رهبران کشورهای عضو در برخورد با مشکلات داخلی تأثیر بگذارد.... 👇🏻👇🏻

http://iras.ir/?p=4145
📎تلگرام
https://t.me/joinchat/TwVmEsJtqEJZ8fNu

📎اینستاگرام:
https://www.instagram.com/iras_institute/

@IRAS_INSTITUTE