مراسم گیم اواردز ۲۰۲۳ به خوبی و خوشی برگزار شد و عجب شبی بود!
راستش را بخواهید از زمان کنار رفتن E3، بذر ناامیدی بین همه ما پخش شده بود. از آن رویدادهای پر زرق و برق با معرفی‌های هیجان‌انگیز خیلی سال بود که فاصله داشتیم. اما گیم اواردز ۲۰۲۳ همان چیزی بود که از یک مراسم باکیفیت ویدیوگیمی انتظار داشتیم. این مراسم به معنای واقعی همه چیز داشت. از برنده شدن سم لیک و تقدیر از او و همین‌طور اجرای بی‌نظیر تیم موسیقی آلن ویک ۲، تا معرفی‌های درخشان که یکی از پس دیگری ما را حیرت‌زده کردند.
حتی در این چند سال به خود جف کیلی، خالق مراسم گیم اواردز هم نقد بود که چرا گیم اواردز آن‌طور که باید خوش نمی‌درخشد. امسال بالاخره همه چیز فرق کرد. شعله‌ای در دل همه ما روشن شد. پیوند سینما و ویدیوگیم باز هم قوی‌تر شد. متیو مک کانهی روی صحنه آمد و از حضورش در Exodus گفت. تیموتی شالامی در مراسم حضور پیدا کرد. کوجیما با کمک اکس باکس مشغول خلق یک اثر متفاوت (خیلی متفاوت) است. سونی برای God of War یک بسته الحاقی رایگان در راه دارد. مارول و بستدا به دل دنیای ابرقهرمان‌ها زده‌اند و Blade را توسعه می‌دهند. صداپیشه کریتوس به COD MW3 کنایه زد و خدایا چقدر همه چیز درست بود. چقدر همه چیز ویدیوگیمی بود. بازی‌های کوچک و بزرگی که معرفی شدند حرف‌های زیادی برای زدن دارند و همین ما را بس است! مگر گیمر از دنیای ویدیوگیم جز بازی خوب و سرگرم‌کننده چه می‌خواهد؟
مدت‌ها بود بعد از یک مراسم ویدیوگیمی، دنبال‌کنندگان این هنر-صنعت تا این اندازه خوشحال نبودند و در مورد آن صحبت نمی‌کردند. ولی از گیم اواردز ۲۰۲۳ ممنونیم که بخشی از چیزهایی که نیاز داشتیم را به ما داد. به بهترین‌ها جایزه داد و احتمالا بهترین‌هایی که در حال ساخت هستند را معرفی کرد. حالا با خیال راحت به سراغ سال جدید میلادی یعنی ۲۰۲۴ می‌رویم که پر از بازی است. عجب شبی آقای کیلی!
@Bazinameh

‌
می‌گویند کریستیانو رونالدو با مبلغی بالغ بر ۴۰ میلیون دلار روی بازی فوتبالی UFL سرمایه‌گذاری کرده. بعد از این سرمایه‌گذاری هم اشاره کرده که این بازی به یکی از مهره‌های اصلی دنیای بازی‌های ویدیویی تبدیل می‌شود. تا اینجا خیلی اتفاق عجیبی نیست. یک ستاره در دنیا تصمیم گرفته تا در دنیای بازی‌های ویدیویی ورود و به گسترش و تولید بازی‌های بزرگ کمک کند. دم آقای رونالدو گرم. چقدر خوب که هنر-صنعت مورد علاقه ما هر روز بهتر از دیروز شود. اما چرا این خبر برای ما مهم است؟ چند وقت پیش باخبر شدیم فسادی به میزان ۳.۷ میلیارد دلار در مملکت ما صورت گرفته. هنوز هم معلوم نیست چطور این حجم پول به این سادگی جابجا شده. بگذریم. بحث اینجاست با آن پول می‌شد ۹۲ برابر رونالدو در بازی‌سازی سرمایه‌گذاری کرد. بگذارید طور دیگری مقایسه کنیم. بازی The Last of Us Part 2 بودجه‌ای برابر با ۲۲۰ میلیون دلار داشته یعنی با پول فساد چای دبش می‌شد به ناتی‌داگ بگوییم شانزده بار این بازی را بسازد. اما این‌ها مهم نیست. مهم این است که هنوز گوگول‌پلی فیلتر است. مهم این است بازی‌ساز ایرانی هنوز برای نشر و ساخت مشکل دارد. بازی‌ساز ایرانی باید هنوز به این فکر کند که خدای نکرده به خاطر لباس کاراکترهایش مسدود نشود. بازی‌ساز هنوز باید به فکر پرداخت مالیات و سایر موارد باشد. بازی‌ساز ایرانی مثل سایر صنایع این مملکت می‌تواند حسرت آن بودجه را بخورد. افسوس این بخور بخور دبش، بر دل گیمر ایرانی که نه اینترنت درست دارد نه دسترسی اصولی به بازار هم مانده. در انتها احتمالا گیمر ایرانی وقتی مشغول خوردن چای موقع بازی است احتمالا می‌گوید «کاش بازی‌های دبش می‌ساختیم.»
@Bazinameh

انگار همین دیروز بود. ساعت ۳ صبح بود و اکثر گیمرهای ایرانی بیدار بودند. با اینترنتی که از گذشته تا همین امروز همیشه ضعیف بوده، سعی می‌کردیم پخش زنده نمایشگاه E3 را تماشا کنیم. نمایشگاهی که همه‌ی خبرهای مهم مربوط به آن‌جا می‌شد.
اما دیگر خبری از آن نمایشگاه مهم نیست. دیگر E3 در کار نیست. تا قبل از شیوع ویروس کرونا این میعادگاه بازی و بازی‌ساز و بازی‌باز فعالیت خود را با قدرت پیش می‌برد. اکثر شرکت‌ها مهم‌ترین آثار خود را برای حضور در این نمایشگاه آماده می‌کردند. ولی وقتی پای کرونا به زندگی ما باز شد، نمایشگاه E3 هم مثل سایر نمایشگاه‌ها متوقف شد. با توقف E3 شرکت‌ها کنفرانس‌های خود را اجرایی کردند و آن نمایشگاه بزرگ و با آن حجم از بازدیدکننده جای خود را به رویدادهای مجازی داد. حتی بعد از اتمام کرونا هم آن‌طور که باید نمایشگاه‌ها رونق نگرفتند. مخصوصا نمایشگاه‌های حوزه بازی. دلیل آن هم تغییر در ساختار صنعت بازی‌سازی است. روند تولید دیگر مثل گذشته نیست. تا چیزی نهایی نشود ما از آن مطلع نمی‌شویم. شرکت‌های بزرگ ترجیح می‌دهند کنفرانس‌های خود را جلو ببرند و اطلاعات زیادی به رسانه‌ها و بازار ندهند. مجموع تصمیماتی که سبب شد آن اتفاق هیجان‌انگیز سال ۱۹۹۵ یعنی آغاز نمایشگاه E3 به پایان این مهم در سال ۲۰۲۳ ختم شود. چند روز پیش بود که این نمایشگاه به‌صورت رسمی اعلام کرد، دیگر فعالیت نخواهد داشت و برای همیشه به مسیر خود پایان داد.
برای ما که روزگار کودکی و نوجوانی خود را با تماشای این رویداد جذاب سپری کردیم، این خبر شاید یکی از تلخ‌ترین اخبار بود.

@Bazinameh

رویداد بازی‌های جدی (Serious Game)، از معدود اتفاقات خوب دنیای بازی‌های ویدیویی در ایران بود. البته شاید هنوز هم باشد. این رویداد در عین اینکه ماهیت علمی و آموزشی خود را به واسطه وجود بازی‌های جدی دارد، پیوند دانشگاه‌ها، مراجع علمی و سایر ارگان‌های مختلف با بازی‌های ویدیویی را جدی کرد و تقویت بخشید.
امسال هم بنا به رسم چند سال اخیر، این رویداد برگزار شد. تا اینجای کار مشکلی وجود ندارد. اما مشکل جایی رقم خورد که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای تصویری از تندیس امسال منتشر کرد. رویداد سیگپ یا همان بازی‌های جدی که تندیسی شبیه به حرف S داشت، امسال جهت تنوع تندیس را به شکل Z ساخته.
از آنجایی که بارها در این رویداد گفته شده بود بازی‌ها باید جدی گرفته شوند، با نشر تصویر تندیس مشخص شد که بازی و این رویداد چقدر جدی است! آن‌قدر جدی که تا زمان نگارش این متن هنوز هم تصویر آن در کانال‌های مرتبط به بنیاد وجود دارد. البته ممکن است اشتباه رخ نداده باشد و تندیس از عمد تغییر ظاهر داده باشد. نمی‌دانیم. اطلاعی نداریم.
امیدواریم در دوره جدید جشنواره بازی‌های ویدیویی ایران، البته ببخشید جشنواره بازی‌های رایانه‌ای فجر، تندیس‌ها اشتباه ساخته نشوند.
به هر حال بازی برای ما "علاقه‌مندان" بسیار جدی است.
@Bazinameh

از سال ۱۹۸۹ تا ۲۰۲۴ میلادی با شاهزاده پارسی یوبی‌سافت همراه بودیم و هر سری یک ماجراجویی متفاوت تجربه کردیم.
اما جدیدترین ماجراجویی این مجموعه یعنی The Lost Crown یا همان تاج گمشده ایرانیزه‌ترین اثری است که می‌توانیم تجربه کنیم. یوبی‌سافت این دفعه سنگ تمام گذاشته. قسمت‌های پیشین Prince of Persia در مقایسه با تاج گمشده، فقط اسم پارسی را یدک می‌کشیدند. تاج گمشده از داستانش گرفته تا طراحی محیط و حتی حوزه صدا، همه چیزش برای گیمر ایرانی و حتی سایر گیمرها به جرات تجربه‌ای ناب است. مگر تا به حال چند بازی خارجی با مطالعه شاهنامه ساخته شده؟ مگر در چند بازی خارجی ساز و آواز ایرانی گوش ما را نوازش کرده؟ در کدام بازی خارجی صداپیشگان ایرانی به‌صورت رسمی حضور داشته‌اند؟ به راستی که تاج گمشده اسم مناسبی برای این قسمت است. انگار تاریخ و فرهنگ و توانایی ما گمشده بود و حال پیدا شده!
این اتفاق به‌قدری بزرگ و منحصربه‌فرد است که تا به الان تولیدکنندگان محتوا، رسانه‌ها و گیمرهای ایرانی نسبت به آن واکنش‌های مثبت زیادی نشان داده‌اند. واکنش‌هایی که امید است سبب شود تا دیگر شرکت‌های بازی‌سازی هم از تاریخ و البته صداپیشگان ایرانی استفاده کنند.
به هر حال این "پارسی‌ترین شاهزاده" است و بیشتر از این‌ها باید از آن گفت. چه توسط رسانه‌ها چه گیمرها.
@Bazinameh

گزارش ویدیویی نهمین جشنواره بازی‌های رایانه‌ای فجر
@Bazinameh

‌
دنیای بازی‌های ویدیویی هم خیلی عجیبه. چرا؟ چون یکی از جذابیت‌های این دنیا، جنگ بین کنسول‌ها است. حالا اما ماجرا کمی جالب شده. چند وقتی می‌شه که طبق اعلام برخی رسانه‌ها، چندتا از بازی‌های انحصاری اکس باکس قراره برای پلی‌استیشن هم عرضه بشن.
این خبر به قدری عجیب و باورنکردنیه که نقل و نبات محفل‌های اخیر مربوط به دنیای بازی‌های ویدیویی شده. مگه می‌شه اکس باکس اجازه چنین کاری رو بده؟ اون هم Starfield و Indiana Jones؟ حالا که این خبر داره دست به دست می‌شه دو مورد مطرح می‌شه.
مورد اول اینکه اکس باکس از اونجایی که دیگه دلش نمی‌خواد طرفداران خودش رو بیشتر از این اذیت کنه، تبدیل به ناشر بشه و بازی رو تغییر بده. خیلی‌ها بر این باور هستن این خط فکری احتمالا به خاطر آینده بازی‌سازی در دنیاست و ممکنه اکس باکس بخواد جدی‌تر روی کلود گیمینگ وقت بذاره.
اما مورد دوم چیه؟ مورد دوم اینه که خيلی‌ها منتظر هستن اکس باکس تو کنفرانس خودش که چند روز دیگه برگزار می‌شه، بیاد و بگه "بازی من و شما نداره!" ولی اینطور نخواهد بود. انتظار میره این اخبار و شایعات از سمت تیم مارکتینگ اکس باکس پخش شده باشند و ما صرفا درگیر یک کمپین مارکتینگ و روابط عمومی باشیم. کمپینی که می‌خواد توی کنفرانس برگ‌های برنده اکس باکس رو مشخص کنه. مثلا اومدن سری کال آو دیوتی به گیم پس می‌تونه یکی از این برگ‌های برنده باشه. حتی شاید بالاخره بازی‌های قابل قبولی در این کنفرانس معرفی شوند و دوباره تنور رقابت سونی و مایکروسافت داغ شود.
از نظر بازینامه، مورد دوم منطقی‌تره. راستش را بخواهید اگر مورد اول راست باشد، رو به زوال رفتن مایکروسافت حتمی خواهد بود!
@Bazinameh

این‌طور که پیداست بازی‌سازی در ایران از دهه ۷۰ شروع شده. اگر قرار باشد دقیق‌تر اشاره کنیم، بازی‌سازی ایران از حوالی سال ۱۳۷۶ شروع شده و تا الان یعنی ۲۶ سال است که سابقه دارد. برای حوزه‌ای که ۲۶ سال سابقه دارد و اتفاقا حوزه کاری پویایی به شمار می‌رود، انتظار می‌رود که توجه ویژه‌ای به آن شود. البته فقط «انتظار» می‌رود. به هر حال ما در سرزمین «انتظار»ها زیست می‌کنیم.
مثلا همین چند وقت پیش در جشنواره بازی‌های رایانه‌ای فجر اعلام شد مجموع حمایت دولتی و خصوصی که در این جشنواره به بازی‌سازها اختصاص پیدا کرده چیزی در حدود ۸ میلیارد تومن است. خب این عدد واقعا شوخی است. یک شوخی بزرگ و زشت است. چرا؟ چون ماجرا فقط در اینجا به این شکل است. اگر همین بغل را با دقت بیشتری ببینیم، یعنی کشور دوست و همسایه ترکیه را، می‌بینیم «انتظار» داشتن در آن‌جا جامه عمل هم می‌پوشد.
ایلهان یلماز، بنیان‌گذار Monster Notebook که یک شرکت فعال در حوزه بازی‌های ویدیویی در ترکیه است، در صحبت‌های اخیر خود اعلام کرده که این کشور تا ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در بازی‌های ویدیویی را قرار است افزایش دهد. طبق اعلام او، شهر استانبول بعد از لندن به دومین شهر دارای بیشترین قراردادهای بازی در اروپا تبدیل شده! با این افزایش ۶۰ درصدی میزان سرمایه‌گذاری ترکیه در بازار بازی‌های ویدیویی به ۴۲۴.۷ میلیون دلار رسیده و سبب شده ترکیه در رتبه پنجم سرمایه‌گذاری بازی‌های ویدیویی در جهان برسد.
هرطور که فکر می‌کنیم دیگر نیازی به صحبت نیست. همه چیز شفاف است.
بازی برای همسایه غاز است اما برای دل مرغ هم نیست!
کاش حداقل پشت دست همسایه‌ها باز کنیم. البته ببخشید، ما از همه بهتر هستیم، گاهی فراموش می‌کنیم!
@Bazinameh

حوالی سال ۱۳۷۴ که بازی‌سازی ایران شروع شد، شاید کمتر کسی فکرش را می‌کرد که بازی‌سازهای ما در دنیای بین‌الملل هم بدرخشند. حقیقتی که البته هنوز «گیمر ایرانی» تا حدودی آن را کتمان می‌کند. مثلا همین چند روز پیش مشخص شد که بازی Naser: Son of Man یا همان «ناصر: فرزند انسان» در رویداد گیم کانکشن ۲۰۲۴ در سه بخش جایزه بزرگ، بهترین داستان و بهترین تیم توسعه نامزد شده است. وقتی این خبر اعلام شد و گیمرهای ایرانی از این اتفاق با خبر شدند، بیشترین حرفی که شنیدیم این بود «مگه ایران بازی می‌سازه؟» یا «ناصر هم شد اسم؟» یا حتی «فرزند مرد؟ چرا زن نه؟» و از این قبیل نظرات که یکی از دیگری عجیب‌تر هستند. اما نظرات «عجیب» که اهمیتی ندارند. چیزی که اهمیت دارد این است که چند نفر در همین کشور اثری خلق کرده‌اند که در گیم کانکشن نامزد شده است. چیزی که اهمیت دارد این است که زمانی که «فرزندان مورتا» ساخته شد، در دنیا از آن حرف می‌زدند. مهم این است وقتی «سرگذشت» در نمایشگاه‌های بزرگ نمایش داده شد همه ذوق‌زده شدیم. آن چیزی که برای ما اهمیت دارد دستاوردهای «قصه بیستون» است که با آن سر خود را بالا گرفتیم. ایراد از مردم هم نیست، ایراد از جایی است که گوگل پلی را فیلتر می‌کند، ایراد از جایی است که این بازی‌هایی که اسم بردیم را خیلی به رسمیت نمی‌شناسند، ایراد از جایی است که اصلا توجه به بازی‌سازی داخل ندارد. پس لازم بود یادآوری کنیم که این سرزمین چنین آثار درخشانی داشته و دارد. تازه اگر بنا به این بود لیست بازی‌های موفق که توسط ایران ساخته شده را بنویسیم، باید حالا حالاها اسم می‌نوشتیم. بازی «ناصر: فرزند انسان» دوباره به همه ما یادآوری کرد که زیر پوست سختی‌ها و مشکلات، زیر پوست تمامی عدم حمایت‌ها، این ما هستیم که می‌توانیم راه را بسازیم. گاهی یادمان می‌رود که «چقدر خوبیم ما»!
@Bazinameh

دوشنبه چهارده اسفند، وزیر فرهنگ و ارشاد از دستور رئیس‌جمهور برای تدوین سند جامع بازی‌های رایانه‌ای خبر داد.
ماجرا از این قرار است که آقای رئیس‌جمهور بعد از برگزاری جشنواره بازی‌های رایانه‌ای و خواندن گزارش آن، دستور تهیه این سند را داده‌اند و در یکصد و چهل و هفتمین جلسه «کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی» این دستور توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اعلام شده. به راستی این کمیسیون عجب نام شایسته و درستی دارد! بگذریم.
حالا اهداف این سند چیست؟ حمایت از بازی‌های داخلی در مقابل محصولات خارجی، تخصیص بخشی از درآمد ناشی از فروش ترافیک سه سکوی خارجی عرضه بازی‌های رایانه‌ای و کنسولی به بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای برای تنظیم‌گری، آموزش، ارتقای سواد بازی، تولید بازی و...!
اما مگر این صنعت نداشته‌ی "بازی‌‌سازی" تا به حال چندبار قانون‌گذاری نشده؟ چندبار دیگر قرار است برای آن وقت و کاغذ هدر برود تا قانون بنویسید؟ اصلا تمامی اهداف داشته و نداشته این سند جامع بازی‌های رایانه‌ای‌تان درست و خوب، صدای اهالی این حوزه را می‌شنوید؟ از کاهش ۵۰ درصدی درآمد بازی‌سازها خبر دارید؟ دو سال بدون دلیل "منطقی" گوگل‌پلی را مسدود کرده‌اید و صدای بازی‌ساز را نمی‌خواهید بشنوید!
ما در دنیایی زیست می‌کنیم که دولت‌هایی مانند لهستان و فنلاند و حتی ترکیه که در بیخ گوشمان است، از بازی‌سازی به شدت حمایت می‌کنند و به جوانان فعال این حوزه امید می‌دهند. اما انگار اینجا جز بستن پنجره‌ها هدف دیگری وجود ندارد.
آقای رئیس‌جمهور کاش به جای دستور تدوین سند، دستور پیگیری رفع فیلتر گوگل‌پلی را می‌دادید. ۹۰ درصد ظرفیت تبلیغات تیم‌های بازی‌سازی از بین رفته! نقدینگی در شرکت‌های بازی‌سازی کم شده. در همین وضعیت سخت و عجیب، بازی‌سازها هنوز درگیر گرفتن مجوز هستند. نیروی ماهر هر روز کمتر از دیروز می‌شود و صدای نفس‌های این حوزه به سختی به گوش می‌رسد. آقای رئیس‌جمهور این‌ها حرف فعالین این صنعت است. این موارد را به شما "اطلاع" دادن؟ البته نمی‌دانیم، اطلاعی نداریم، شاید اطلاعی ندارید!
@Bazinameh

هنوز مشغول خوشحالی برای درخشش هادی چوپان در مسابقات آرنولد و حسین وفایی در مسابقات اسنوکر آزاد جهان بودیم که یک خبر دیگر، سه‌گانه شادی ما را کامل کرد. بازی «امپراتورهای قلابی» یا Fake Emperors که ساخته مهرداد رضایی است، در رویداد گیم کانکشن آمریکا ۲۰۲۴ به عنوان بهترین بازی موبایل و تبلت انتخاب شد.
مهرداد رضایی شاید برای گیمرهای ایرانی نام شناخته شده‌ای نباشد اما چند سالی است که با آثار جذاب خود در حال درخشش است. او پیش از این هم با اثر دیگر خود یعنی «فقط چپ رو بگیر» در سه بخش مختلف رویداد GDWC 2023 نیز موفق به کسب جایزه شده بود. این بازی‌ساز درخشان ایرانی تا به حال ۲۰ بار نام ایران را در رویدادهای بین‌المللی بالا برده است. بازی‌ سازی که بدون چشم‌داشت به سازمان و بنیاد و غیره مشغول خلق اثر است. آثاری که یکی پس از دیگری صرفا با تکیه بر خلاقیت و کیفیت، دیده می‌شوند.
درخشش مهرداد رضایی و بازی «امپراتورهای قلابی» از قبیل اتفاقاتی است که باید به آن‌ها بالید. در صنعت بازی‌های ویدیویی، تعداد بازی‌های زیادی به رویدادها و جشنواره‌های مختلف ارسال می‌شوند؛ حالا که این بازی ایرانی در یک رویداد بین‌المللی خوش درخشیده و جایزه به دست آورده، امید ما نیز بیشتر می‌شود که بدون نیاز به حمایت‌های مختلف و صرف نظر از وعده‌های پوچ هم می‌توان درخشید.
امیدواریم سایه امپراتورهای قلابی از سر بازی‌سازی ایران برداشته شود تا همیشه شاهد درخشش بازی‌سازهای ایرانی در سراسر دنیا باشیم.
@Bazinameh