#گفتار_عصر (۷)
سعید خورشیدی در هفتمین نشست گفتار عصر:
⭕️ کانون نشر حقایق اسلامی الگوی مبارزه فکری دینی را صادر کرد
هفتمین نشست #گفتار_عصر با موضوع «مشهد، پیشتاز نواندیشی دینی ضابطه‌مند» در منزل حاج‌حیدر #رحیم‌پور ازغدی، یکی از قدیمی‌ترین مبارزان انقلابی #مشهد برگزار شد.
#سعید_خورشیدی، عضو واحد تاریخ شفاهی #دفتر_مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، در ابتدای این نشست در جستاری درباره فعالیت کانون نشر حقایق اسلامی، ضمن پرداختن به مقدمه‌ای نظری گفت: استفاده از تولیدات و فرآورده‌های فرهنگی بیگانه، اگر اندیشیده و مدیریت‌شده نباشد، موجبات آشفتگی و چالش در جامعه واردکننده را فراهم می‌سازد. وی سپس نگاهی تاریخی به سیر ورود تجددخواهی به کشورمان در سال‌های مشروطه انداخته و گفت: ورود فرهنگ و دانش غربی به ایران در ابتدا با حساسیت نخبگانی همچون شیخ فضل‌ا... روبه‌رو شد ولی تبعات و پیامدهای آن چندان در توده مردم و فرهنگ عمومی ادراک نشد، اما با روی کار آمدن رضاخان و در پیش گرفتن سیاست توسعه غربی آمرانه، تعارض میان آورده‌های تمدن غرب با سنت و فرهنگ مستقر در کشورمان، بیش از پیش در میان عموم توده‌های مردم درک شد تاجایی‌که مردم دورافتاده‌ترین روستاهای ایران هم طعم تلخ اجبار کشف حجاب و ممنوعیت عزاداری اباعبدا... را چشیدند.
🔹حذف رضاخان، فرصتی برای فعالیت تشکیلاتی
او ادامه داد: اما با حذف #رضاخان از عرصه سیاسی ایران توسط انگلیس و به وجود آمدن نوعی هرج و مرج و آزادی در ابتدای دهه ۲۰، از یک‌سو فضا برای فعالیت گروه‌های التقاطی مهیا شد و از سوی دیگر، سنت وفرهنگ مستقر در جامعه، که تجربه معارضه رضاخان را از سرگذرانیده بود و فعالیت مارکسیست‌ها را هم می‌دید، تلاش کرد تا از خود دفاع کند. بخشی از این دفاع به صورت تشکل‌یافته در قالب انجمن‌ها و هیات‌های دینی صورت پذیرفت.
خورشیدی در ادامه به مرور کوتاه تجربه «کانون نشر حقایق اسلامی» پرداخت.
«انگیزه الهی و غیرت دینی» اولین مولفه‌‌ای بود که این کارشناس فرهنگی در معرفی الگوی #کانون_نشر_حقایق_اسلامی مورد توجه قرار داد. وی با استناد به مصاحبه استاد #محمدتقی_شریعتی با کیهان فرهنگی در دهه ۶۰، افزود استاد شریعتی به واسطه تدریس در دبیرستان‌های مشهد از نزدیک متوجه هجمه فرهنگی به نسل جوان شد و از سر دغدغه دینی، تدریس تمام‌وقت در دبیرستان‌ها و دانشسرای مشهد را کافی ندانست و جلسات خانگی راه انداخت. کم‌کم این جلسات خانگی در قالب کانون نشر حقایق اسلامی تداوم یافت.
خورشیدی «رجوع به متون اصیل دین و تلاش برای فهم دقیق آن» را به عنوان دومین ویژگی کانون مطرح کرد. یقین استاد شریعتی به کمال و خاتمیت اسلام، باعث شده بود که اسلام را پاسخ‌گوی همه نیازها و مسایل انسان در همه دوره‌ها بداند لذا وضعیت موجود جامعه را ناشی از این می‌دانست که اسلامی که در میان متدینین جاری و ساری است، دچار زنگارهای خرافه و بدعت شده است. از این‌رو تفسیر قرآن، نهج‌البلاغه و... از مهمترین برنامه‌های کانون به شمار می‌رفت.
وی با استناد به گزارش ساواک از مراسم روز عاشورای کانون نشر حقایق اسلامی در ۱۳۴۳، «بازخوانی و اصلاح آیین‌ها و مراسمات در مناسبت‌های دینی« را دیگر ویژگی کانون معرفی کرد و با اشاره به سند ساواک که فهرستی از کتاب‌های شخصی استاد شریعتی را به هنگام دستگیری گزارش می‌کند، «تلاش برای شناخت دقیق مسایل و صحنه مبارزه فرهنگی» را به عنوان شاخص دیگر نواندیشی دینی کانون نشر برشمرد.
«آزاداندیشی و رعایت اخلاق نقد»، اعتقاد به «تقدم کار فرهنگی بر اقدام سیاسی» در عین «بی‌تفاوت نبودن نسبت به امر سیاست» ویژگی‌های دیگری بود که در ارائه بحث خورشیدی مورد توجه قرار گرفت. وی کارآمدی نسبی کانون در عملکردش را عامل آن دانست که افرادی همچون استاد #مطهری در تهران، با الگو قرار دادن کانون، اقدام به تاسیس #حسینیه_ارشاد نمایند.
🔹کرامت، تعالی دهنده کانون
وی در پایان بحث، ضمن بیان خاطره‌ای از حجت‌الاسلام مهدوی‌راد، درباره تاکید استاد محمدتقی شریعتی بر بهره‌گیری از محضر آیت‌الله #خامنه‌ای در مشهد، #مسجد_کرامت را تعالی دهنده الگوی نواندیشی دینی کانون نشر حقایق اسلامی دانست. وی حضور و فعالیت افرادی همچون حاج حیدر رحیم‌پور، مرحوم سررشته‌دار، مرحوم غنیان و... که همگی سوابق مشترکی در کانون نشر حقایق و انجمن پیروان قرآن داشتند، در مسجد کرامت را نشانه دیگری بر این مدعا دانست.
خورشیدی همچنین به مهمترین ثمره‌های فعالیت کانون نشر حقایق اشاره کرد و در این‌باره گفت: اگرچه سرانجام تحت فشار ساواک، کانون تعطیل می‌شود اما در همان مدت فعالیت توانست سطح مبارزه فعالان انقلابی را ارتقا بدهد، در طیف‌های متنوع جامعه نیروسازی کند، الگوی کار فکری تشکیلاتی انقلابی مبتنی بر دین را به همه کشور از جمله تهران صادر کند.
@Goftare_Asr
سعید خورشیدی در هفتمین نشست گفتار عصر:
⭕️ کانون نشر حقایق اسلامی الگوی مبارزه فکری دینی را صادر کرد
هفتمین نشست #گفتار_عصر با موضوع «مشهد، پیشتاز نواندیشی دینی ضابطه‌مند» در منزل حاج‌حیدر #رحیم‌پور ازغدی، یکی از قدیمی‌ترین مبارزان انقلابی #مشهد برگزار شد.
#سعید_خورشیدی، عضو واحد تاریخ شفاهی #دفتر_مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، در ابتدای این نشست در جستاری درباره فعالیت کانون نشر حقایق اسلامی، ضمن پرداختن به مقدمه‌ای نظری گفت: استفاده از تولیدات و فرآورده‌های فرهنگی بیگانه، اگر اندیشیده و مدیریت‌شده نباشد، موجبات آشفتگی و چالش در جامعه واردکننده را فراهم می‌سازد. وی سپس نگاهی تاریخی به سیر ورود تجددخواهی به کشورمان در سال‌های مشروطه انداخته و گفت: ورود فرهنگ و دانش غربی به ایران در ابتدا با حساسیت نخبگانی همچون شیخ فضل‌ا... روبه‌رو شد ولی تبعات و پیامدهای آن چندان در توده مردم و فرهنگ عمومی ادراک نشد، اما با روی کار آمدن رضاخان و در پیش گرفتن سیاست توسعه غربی آمرانه، تعارض میان آورده‌های تمدن غرب با سنت و فرهنگ مستقر در کشورمان، بیش از پیش در میان عموم توده‌های مردم درک شد تاجایی‌که مردم دورافتاده‌ترین روستاهای ایران هم طعم تلخ اجبار کشف حجاب و ممنوعیت عزاداری اباعبدا... را چشیدند.
🔹حذف رضاخان، فرصتی برای فعالیت تشکیلاتی
او ادامه داد: اما با حذف #رضاخان از عرصه سیاسی ایران توسط انگلیس و به وجود آمدن نوعی هرج و مرج و آزادی در ابتدای دهه ۲۰، از یک‌سو فضا برای فعالیت گروه‌های التقاطی مهیا شد و از سوی دیگر، سنت وفرهنگ مستقر در جامعه، که تجربه معارضه رضاخان را از سرگذرانیده بود و فعالیت مارکسیست‌ها را هم می‌دید، تلاش کرد تا از خود دفاع کند. بخشی از این دفاع به صورت تشکل‌یافته در قالب انجمن‌ها و هیات‌های دینی صورت پذیرفت.
خورشیدی در ادامه به مرور کوتاه تجربه «کانون نشر حقایق اسلامی» پرداخت.
«انگیزه الهی و غیرت دینی» اولین مولفه‌‌ای بود که این کارشناس فرهنگی در معرفی الگوی #کانون_نشر_حقایق_اسلامی مورد توجه قرار داد. وی با استناد به مصاحبه استاد #محمدتقی_شریعتی با کیهان فرهنگی در دهه ۶۰، افزود استاد شریعتی به واسطه تدریس در دبیرستان‌های مشهد از نزدیک متوجه هجمه فرهنگی به نسل جوان شد و از سر دغدغه دینی، تدریس تمام‌وقت در دبیرستان‌ها و دانشسرای مشهد را کافی ندانست و جلسات خانگی راه انداخت. کم‌کم این جلسات خانگی در قالب کانون نشر حقایق اسلامی تداوم یافت.
خورشیدی «رجوع به متون اصیل دین و تلاش برای فهم دقیق آن» را به عنوان دومین ویژگی کانون مطرح کرد. یقین استاد شریعتی به کمال و خاتمیت اسلام، باعث شده بود که اسلام را پاسخ‌گوی همه نیازها و مسایل انسان در همه دوره‌ها بداند لذا وضعیت موجود جامعه را ناشی از این می‌دانست که اسلامی که در میان متدینین جاری و ساری است، دچار زنگارهای خرافه و بدعت شده است. از این‌رو تفسیر قرآن، نهج‌البلاغه و... از مهمترین برنامه‌های کانون به شمار می‌رفت.
وی با استناد به گزارش ساواک از مراسم روز عاشورای کانون نشر حقایق اسلامی در ۱۳۴۳، «بازخوانی و اصلاح آیین‌ها و مراسمات در مناسبت‌های دینی« را دیگر ویژگی کانون معرفی کرد و با اشاره به سند ساواک که فهرستی از کتاب‌های شخصی استاد شریعتی را به هنگام دستگیری گزارش می‌کند، «تلاش برای شناخت دقیق مسایل و صحنه مبارزه فرهنگی» را به عنوان شاخص دیگر نواندیشی دینی کانون نشر برشمرد.
«آزاداندیشی و رعایت اخلاق نقد»، اعتقاد به «تقدم کار فرهنگی بر اقدام سیاسی» در عین «بی‌تفاوت نبودن نسبت به امر سیاست» ویژگی‌های دیگری بود که در ارائه بحث خورشیدی مورد توجه قرار گرفت. وی کارآمدی نسبی کانون در عملکردش را عامل آن دانست که افرادی همچون استاد #مطهری در تهران، با الگو قرار دادن کانون، اقدام به تاسیس #حسینیه_ارشاد نمایند.
🔹کرامت، تعالی دهنده کانون
وی در پایان بحث، ضمن بیان خاطره‌ای از حجت‌الاسلام مهدوی‌راد، درباره تاکید استاد محمدتقی شریعتی بر بهره‌گیری از محضر آیت‌الله #خامنه‌ای در مشهد، #مسجد_کرامت را تعالی دهنده الگوی نواندیشی دینی کانون نشر حقایق اسلامی دانست. وی حضور و فعالیت افرادی همچون حاج حیدر رحیم‌پور، مرحوم سررشته‌دار، مرحوم غنیان و... که همگی سوابق مشترکی در کانون نشر حقایق و انجمن پیروان قرآن داشتند، در مسجد کرامت را نشانه دیگری بر این مدعا دانست.
خورشیدی همچنین به مهمترین ثمره‌های فعالیت کانون نشر حقایق اشاره کرد و در این‌باره گفت: اگرچه سرانجام تحت فشار ساواک، کانون تعطیل می‌شود اما در همان مدت فعالیت توانست سطح مبارزه فعالان انقلابی را ارتقا بدهد، در طیف‌های متنوع جامعه نیروسازی کند، الگوی کار فکری تشکیلاتی انقلابی مبتنی بر دین را به همه کشور از جمله تهران صادر کند.
@Goftare_Asr