™ هفشجان هوشنگان

https://t.me/hooshangan_aks/95
#هوش_و_فرهنگ
شماره ۱: نوروز و سلجوقیان
#انتشار_نخستین_بار

در این یکسال که مطالعات تاریخی مان متمرکز بر دو سده چهارم و پنجم هجری قمری یعنی مقارن با سلسله‌های مهم آل بویه و سلجوقیان و مطابق با پیشینه هفشجان هوشنگان بود؛ یافته‌های جالب توجه‌ای را بدست آوردیم.

#مردآویج زیاری که با گسترش حکومت آل زیار و انتخاب #اصفهان به پایتختی پس از گذشت بیش از سه قرن، باشکوه ترین جشن #سده آتش را در نزدیکی هوشنگان برگزار کرد و در همانجا به قتل رسید و روندی را پایه نهاد که سرزمین صفاهان در ادوار بعدی همچنان مورد توجه پادشاهان قرار گرفت.

در دوره #آل_بویه نیز شاهد گسترش قدرت حکومت شیعیان هستیم که البته از جمله حکومت آل بویه (جبال، ری و اصفهان) در کانون قدرت خود با متحد شیعه دیگر خود آل #حسنویه کردان برزیکانی غرب گاه به اختلافاتی می رسیدند و از جمله جنگ مهمی که به منطقه مسکونی کهن ابتدایی قرون اسلامی چهارمحال و بختیاری یعنی دژ #هفتجان یا هوشگان در یک هزار سال پیش کشانده شده است.

با این وجود در قرن بعدی و اهمیت بیشتر یافتن طبیعت بکر و موقعیت خاص جهان‌بین و دشت هوشنگان برای پادشاهان، این مرغزار هزارخانی (ترکی هزار چشمه) به شکارگاه خاصه سلطنتی تبدیل گردید. این مهم همزمان با تثبیت پایتخت سلجوقیان در اصفهان بود و در اوج آنها، مقتدرین حکمران یعنی شخصیت جلال الدوله سلطان #ملکشاه سلجوقی و صدراعظم او خواجه نظام الملک توسی است.
بررسی‌های باستانی و علاقه این پادشاه به شکار از جمله شیرهای کهن این سرزمین در نوع خود جالب خواهد بود. همچنین نقش بستن شیر و خورشید در هزار سال پیش بر سکه ها و نشانهای سلجوقیان نیز دیگر تقارن تاریخی جهت بررسی است.

درباره نوروز نیز باید گفت که تقریبا همه منابع ایرانی این جشن را با جمشید (جم هورچهر) پادشاه پیشدادی ایرانی در پیوند می‌دانند. از جمله #پیروزی شیر بر #گاو، نماد آغاز #بهار است که ریشه بسیار کهنی دارد چه استفاده آن در تمدن ایلامی و جیرفت و نیز در تخت جمشید و نیز توجه به شیر در دوره سلجوقیان و پس از آن تا عصر حاضر ادامه داشت.

سرزمین چهارمحال که یکی از مهم ترین امیرنشین‌های سلجوقی در جوار پایتخت اصفهان است و تاکنون در سطح کشور نیز آنگونه که باید مطرح نشده است، مناطق مهمی از جمله #هزارخانی هفشجان، #گینه_گان #جونقان، نای اتابکی #جهان‌_بین، امیر #بولداجی #بلداجی، و #شلمزار را در خود جای داده است.

اما یکی از مهم ترین اتفاقات در دوره سلجوقی، تهیه تقویم جلالی است. گاهشمار اصلاح شده‌ی #یزدگردی که ما امروزه از آن استفاده می کنیم، توسط دانشمندان ایرانی در دوره ملکشاه سلجوقی تنظیم شده و دقیق ترین تقویم جهان است که خطای آن ۱ روز در ۱۱۰ هزار سال است!...

گاه‌شماری جلالی، این تقویم جهان هماهنگ با سال اعتدالی و مبنای گاهشماری ایرانی از سده پنجم خورشیدی بدین سو است و توسط عده‌ای از ریاضی دانان ایرانی از جمله حکیم عمر #خیام_نیشابوری، ابوحاتم مظفر اسفزاری، ابوالعباس لوکری، محمد بن احمد معموری، میمون بن نجیب واسطی، ابن کوشک بیهقی مباهی و در رأس آنان ابوالفتح عبدالرحمان منصور خازنی در ۳ رمضان ۴۷۱ هجری قمری تدوین شد. کار تدوین این تقویم در دورهٔ جلال‌الدین ملکشاه سلجوقی با فرمان خواجه نظام‌الملک و محل رصد آن شهرهای اصفهان (پایتخت سلجوقیان)، ری و نیشابور ذکر شده‌است.

گاهشماری جلالی تا پیش از مشروطه در ایران رسمیت نداشت و با تغییراتی از جمله در مبدأ و اسامی و طول ماه‌ها در قالب تقویم هجری خورشیدی برجی از سال ۱۳۲۹ هجری قمری برابر با ۱۲۸۹ هجری خورشیدی در ایران به کار رفته و سپس با تغییراتی در قالب تقویم هجری خورشیدی در سال ۱۳۰۴ خورشیدی کلیات آن به همراه نام‌های فارسی برای ماه‌ها و تعدیل طول ماه‌ها به تصویب مجلس شورای ملی گاه‌شماری رسمی ایران شد. گاهشماری ایران و گاهشماری افغانستان بر پایه گاهشماری جلالی ساخته شده‌اند ولی هم درازای ماه‌هایشان و هم آغاز تاریخشان با گاهشماری جلالی دگرگونی دارد.

این دقت و توجهات مهم به مسائل نجومی در هزار سال پیش ریشه کهن تری در سرزمین پایتخت اصفهان و صفاهان و جهان‌بین داشته و بر اعتدال بهاری و روز نوروز به عنوان نخستین روز سال تاکید شده است.

✍️ #حسین_رستمی_هفشجانی
#ماهان
۲ فروردین ۱۴۰۲ هجری خورشیدی

🎤 گوینده: #مریم_شیرمحمدی_هفشجانی
🪄 شعر ابتدا: #سیدجعفر_کیانی_هفشجانی

مآخذ:
جهان‌بین ۲، سیمای جغرافیایی، تاریخی و گردشگری شهر هفشجان
الکامل فی التاریخ
راحه الصدور فی آیه السرور
سلجوقنامه
گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی
آثار الباقیه
🎥 نهضت بیداری سلجوقیان بزرگ

«هفشجان هوشنگان»چهارمحال‌وبختیاری
#بهار #نوروز #خورشیدی #ایران #چهارمحال #چهارمحال‌_و_بختیاری
#هفشجان #رسانه_مردم #هوشنگان
T.me/Hooshangan

تصاویر هفشجان هوشنگان

1.2K views04:12