🔴کارگاه نظریه پردازی پژوهشکده نظر

بازخوانی طرح جامع تهران؛
۳.«مسئله‌های جامانده»


👥سخنرانان:
👤دکتر رضا خیرالدین عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت

👤دکتر سیدامیر منصوری عضو هیات علمی دانشگاه تهران

🕰زمان: چهارشنبه ۲۵ بهمن ۱۴۰۲ ساعت ۱۷
📬مکان: تهران خیابان قریب، شماره ۲۳
حضور برای عموم آزاد است


@nazarac

🔰کتاب «هنر اسلامی» نوشته مرحوم دکتر علیرضا نوروزی طلب منتشر شد

🔻کتاب هنر مقدس، هنر سنتی، هنر اسلامی منتشر شده در انتشارات پژوهشکده نظر در هفت فصل به خوانش هنر اسلامی در دیدگاه‌های مختلف سنت، مدرنیته، امرقدسی و زیبایی پرداخته است.

🔹محتوای این کتاب از طریق قراردادن دست نوشته های زنده یاد نوروزی طلب در اختیار پژوهشکده نظر توسط خانواده وی گردآوری و تدوین شد که شرح مفصل آن در پیش گفتار کتاب، توسط دکتر سیدامیر منصوری تقریر شده است.


🔸برای سفارش این کتاب می توانید از طریق فروشگاه اینترنتی پژوهشکده نظر اقدام کنید.
@nazarac

🔴🔴تا لحظاتی دیگر

🔻پخش زنده گفت و گوی تلویزیون دانشگاه تهران با دکتر سیدامیر منصوری


مشاهده در لینک زیر:

Tv.ut.ac.ir


@Nazarac

🔴چهارمین کرسی علمی-ترویجی مطالعات مکان


🔹«عدم تکوین فضای جمعی در ایران»


👤ارائه دهنده: دکتر محمدرضا مهربانی گلزار عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی قزوین
👥ناقد: دکتر سیدامیر منصوری عضو هیات علمی دانشگاه تهران و رییس پژوهشکده نظر



🔻زمان: 2 اسفند ۱۴۰۲ | ساعت ۱۷
🔻مکان: تهران، خیابان قریب، شماره ۲۳

🔸حضور برای عموم آزاد است

@nazarac

🔻نکته های مهم درباره خلوت بودن شهرک غرب و تراکم بالای مناطق پایین تهران

👤دکتر سیدامیر منصوری استاد دانشگاه تهران:


🔹در طرح جامع،تصور می شد که با وضع سقف جمعیتی، قادر به جلوگیری از ورود تقاضا به بازار خواهند بود و به تاثیر شهرهای اقماری تهران توجهی نکرد. اوایل انقلاب تهران 5 الی 6 شهر اقماری داشت ولی امروزه حدود 40 شهر اقماری دراطراف تهران داریم

🔹تعادل فضایی  یعنیما باید تراکم جمعیت در شهر تهران را در یک حدود متعادلی نگه داریم مثلا حداکثر آن دوبرابر حداقل آن باشد اما در تهران بر اساس سیاست غلط به جایی مانند شهرک غرب رسیده ایم که تراکم آن حدود30 تا 50 نفر در هکتار است و  در مقابل خیابان هاشمی در منطقه ده تراکم جمعیتی حدود 1100 نفر در هکتار دارد. در سرمایه سالار ترین شهرهای دنیا هم چنین نسبتی وجود ندارد

🔹این وضعیت به صورت قانونی تثبیت شده است. گفته اند در شهرک غرب نباید تراکم بدهیم و نام آن را «بافت ارزشمند معاصر» گذاشته اند چون تقریبا اکثر مشاورانی که طرح جامع را تهیه کردند و کسانی که آن را تصویب کردند در شهرک غرب سکونت می کنند لذا محله را برای خودشان خلوت کردند و گفتند شلوغی ها به جاهای دیگر برود

@Nazarac

🔴شکل گیری مشهد در سه دوره تاریخی/ بخش سوم

🔻دوره سوم: پهلوی اول تا به امروز

🔹در زمان حکومت رضاشاه، شهر در درون بارو و به‌تدریج به خارج بارو در جهت غرب و جنوب‌غرب گسترش می‌یابد. باروی شهر به‎ عنوان مهمترین عنصر شهری، علت وجودی خود را به‌تدریج از دست می‌دهد و رو به ویرانی می‌گذارد. یکی از مهمترین تحولات کالبدی-ساختاری شهر مشهد را در این دوره می‌توان احداث فلکۀ حضرت به‌وسیلۀ خیابان حلقوی پیرامون حرم دانست

🔹با شکل‌گیری میدان شاه (میدان شهدای فعلی) و ساخته‌شدن خیابان فوزیه (دانشگاه فعلی) و امتداد آن، یکی از مهمترین میادین سمبلیک و همین‌طور ترافیکی شهر شکل گرفت

🔹کسانی که محله‌هایشان در خیابان‌کشی‌ها خراب شده بود و همچنین کسانی که به قصد سکونت به مشهد می‌آمدند، نیاز به مسکن داشتند. در نتیجه شهر از مرکز به طرف بارو وسعت می‌یافت و به این ترتیب بسیاری از مزارع و باغ‌های درون بارو که تا پایان دورۀ قاجار حدود نیمی از مساحت را به خود اختصاص داده بود به مناطق نوساز تبدیل شدند.

🔹در سال ۱۳۵۴ شمسی در زمان «عبد العظيم وليان» نایب تولیت، همۀ خانه‌ها و بناها تا شعاع ۳۲۰ متر از گنبد مطهر تخریب و تسطیح شدکه منجر به تخریب بخش قدیمی بازار و تعداد زیادی از مساجد و مدارس شد.

🔹آنچه که از دورۀ پهلوی دوم به بعد روی داد، تغییر مرکز شهر مشهد به سمت غرب و جنوب بود به‌طوری که قلمرو شهری ماهیت اولیه خود را ازدست داد.

🔹در دوران جمهوری اسلامی، در جهت توسعۀ حرم مطهر و سهولت اسکان زائرین و دسترسی آسان، بافت تاریخی پیرامون حرم تخریب، و هتل‌ها، مسافرخانه‌ها و مسیرهای دسترسی سواره جایگزین آن شد.

برگرفته از مقاله بررسی سیر تحولات و تغییرات سازمان فضایی شهر مشهد نوشته محمدجواد نطاق و مهدی حسین زاده در شماره ۶۳ نشریه علمی پژوهشی منظر.

برای مشاهده متن کامل اینجا کلیک کنید

🔻شهر جدید خلیج فارس؛ آری یا خیر؟

✍🏻یادداشت آرش تقی پور در روزنامه صبح ساحل

🔹رویکردهای اتخاذ شده در زمینه توسعه این نواحی را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد. نخست، تا دهه ۸۰ شمسی است؛ که آن را دوران پراکندگی در مدیریت توسعه سواحل جنوبی می‌نامیم.
🔹دوره بعدی مقارن است با روشن شدن موتور توسعه در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس. این دوره که از سوی ما دوره تلاش‌های کم‌اثر نامیده‌شد؛

🔹دوره آخر، دوره توجه به سواحل جنوبی برای مسائل ملی و نه لزوما منطقه‌ای یا ناحیه‌ای است. در این دوره، پاسخ مشکلات پیچیده داخلی و تعارضات خارجی، در سواحل جنوبی دنبال شده‌است.
🔹برنامه هفتم توسعه، در ماده ۵۶، سهم جمعیت سواحل جنوب از جمعیت کل کشور در افق برنامه را، از حدود ۱.۵ میلیون نفر فعلی، به ۸ درصد کل جمعیت کشور هدف‌گذاری کرده است (۷ میلیون‌ نفر از جمعیت ۹۰ میلیونی سال ۱۴۰۷).

🔹هدفی که شرکت شهرهای جدید، آن را با اهداف کمی «نهضت ملی تولید مسکن» ادغام کرده و با وعده احداث ۲۷ شهر جدید در حاشیه خلیج‌فارس و دریای عمان مانند شهر جدید خلیج فارس، خود را میان‌دار توسعه ساحلی کشور معرفی می‌کند. ادغامی نابجا؛ که محصول آن، نه خواستنی است؛ نه اگر بخواهیم، توانستنی است.

🔹چه توزیع جمعیت در سواحل کشورهای همسایه جنوبی را مطالعه کنیم و چه الگوی استقرار در سواحل شمالی کشور خودمان، را چراغ راه‌‌آینده قرار دهیم؛ ناگزیر جمعیت را در نقاطی تاریخی، متمرکز می‌یابیم. در این راستا، همزمان که تراکم پایین جمعیت در نوار ساحلی جنوب کشورمان را به رخ می‌کشد؛ اما نه تنها پیوستگی الگوی استقرار در سواحل کشورهای همسایه را نشان نمی‌دهد؛ که از غیرواقعی بودن عدد ۲۷ در نسبت با نقاط پرتراکم فعلی حکایت می‌کند.


🔹انتظار می‌رود تا شرکت‌شهرهای جدید، در شان کنشگری معتبر، وارد تعاملات فضایی کشور شده و با پذیرش اصل محدودیت در منابع، هم‌افزایی را در میان مقدورات دنبال نماید. نه اینکه با ادغام دغدغه‌های عرضه مسکن و توسعه ساحلی؛ هم شهرسازی را به خوابگاه‌سازی تنزل دهد و هم با استحاله مفهوم توسعه دریاپایه، به شهری کردن زمین‌های ساحلی؛ کشور را به دام طرح‌هایی بیاندازد که جز چند پیمانکار و سازمان عوارض‌بگیر و دلال حواله، برنده‌ دیگری ندارد.

برای مشاهده متن کامل اینجا کلیک کنید


@Nazarac

🔴پنجمین کرسی علمی-ترویجی مطالعات مکان

✅منظر؛ آشکارگی قدرت

👤ارائه دهنده: دکتر مریم مجیدی عضو هیات علمی پژوهشکده نظر
👥ناقد: دکتر سیدامیر منصوری عضو هیات علمی دانشگاه تهران



🔻زمان: 16 اسفند ۱۴۰۲ | ساعت ۱۷
🔻مکان: تهران، خیابان قریب، شماره ۲۳

🔸حضور برای عموم آزاد است

@nazarac

⚫️إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ

◼️درگذشت غم انگیز همکار و دوست گرامی، مرحوم مغفور رضا كوليوند را به خانواده آن عزیز، دوستان و جامعه معماری تسلیت عرض می کنیم.

▪️پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر

@nazarac

🟠نجات تهران از فرسودگی
▫️پایان خطر نسل‌کشی با تغییر مصوبه شورای‌عالی شهرسازی

✍🏻سیدامیر منصوری؛ استاد دانشگاه ‌و رییس پژوهشکده نظر

🔸در روزهای اخیر خبری مبنی بر تغییر ملاک‌های تعیین‌کننده فرسودگی بافت‌های شهری منتشر شد که بعضا واکنش‌های منفی را بر انگیخته است. گفته می‌شود با این تغییر معیار، تمام بافت‌های شهری که از نظر عرض گذر و قواره املاک متعارف هستند اما دست‌کم نیمی از ابنیه واقع در آنها از نظر ایمنی سازه، ناپایدار محسوب می‌شود، در زمره بافت فرسوده گنجانده می‌شود و ساخت و ساز در آنها مشمول امتیازهای ویژه مثل برخورد سهل‌گیرانه با تامین پارکینگ و اعطای تراکم مازاد تشویقی خواهد شد که به دلیل افزایش تراکم شهری، کیفیت زندگی در تهران را کاهش می‌دهد.

🔸هیچ‌یک از اجزای این خبر فی‌نفسه بد نیست و بلکه ایده‌ای که در دولت و شهرداری دنبال شده، ایده درستی است.
اینکه معیار فرسودگی صرفا «ناپایداری» است، حرف درستی است که شورای عالی شهرسازی و معماری در ۲۰ سال اخیر آن را کتمان کرده و ظاهرا در این دوره آن را پذیرفته است. اینکه شهردار تهران از طریق رایزنی با وزارت راه و شهرسازی توانسته این حق را برگرداند و مسئله واقعی شهر را عیان کند نیز، جای تقدیر دارد؛ چه اینکه این بافت‌ ناپایدار باید بتوانند از تسهیلات نوسازی استفاده و حدود پنج میلیون نفر ساکنان آنها از خطر مرگ نجات پیدا کنند.

🔸واقعیت این است که دولت قادر به نوسازی بافت‌های فرسوده و‌ ناپایدار شهری نیست؛ بنابراین وسیع‌تر کردن دایره املاکی که می‌توانند از تسهیلات و مشوق‌های نوسازی استفاده کنند، مقدمه توانمندسازی ساکنان به شمار می‌آید و اقدامی ضروری برای پایان دادن به معضل بافت‌های فرسوده است.

🔸البته اعطای تراکم مازاد در بافت فرسوده که پیش‌تر ۴۵۰۰ هکتار بوده و اکنون به حدود ۱۴ هزار هکتار افزایش یافته، خطر تراکم جمعیت ناهمسان، کمتر شدن سرانه خدماتی و اشغال معابر به‌واسطه پارک خودروها را به دنبال دارد. این سخن درستی است؛ اما حل این مسئله وظیفه طرح جامع بوده که متاسفانه آن رها کرده است.

🔸واقعیت این است که الزام تامین پارکینگ در خانه، نه شدنی است و نه عاقلانه. و اصرار به آن در سال‌های اخیر نیز فقط مانعی بر سر راه نوسازی املاک ریزدانه و فرسوده بوده است. البته که مساله پارکینگ نباید رها شود‌، اما ‌راه‌های بهتری وجود دارد که در دنیا تجربه شده و در تهران نیز قابلیت اجرا دارد. باید توجه داشت که بارگذاری در بافت‌های مختلف شهر، با توجه به شرایط به‌شدت متفاوت آنها نمی‌تواند با نسخه واحد صورت گیرد.

🔸اما آنچه اهمیت دارد این است که این تصمیم در شکل کلی آن، در نهایت به نفع بازار مصرفی مسکن تمام خواهد شد. رانتخواران مسکن تهران که از فریز بودن بازار مصرفی مسکن سود کلان می‌برند، از بازشدن مسکن مصرفی گلایه دارند؛ اما نباید فریب آنها را خورد. این مصوبه یک جراحی ضروری است. اگر خطری هم بیمار را تهدید کند، سهم اصلی این خطر بر دوش طرح جامع است که هیچ راه حلی برای این مسئله ارائه نکرده است. طرح جامع باید اصلاح شود.

🔸باید به شهردار تهران آفرین گفت که با جسارت، مسئله واقعی تهران را مبنای برنامه خود قرار داد و جان پنج میلیون شهروند ساکن در خانه‌های ناپایدار را نجات بخشید. دیگر طرح جامع و مصوبه نسل‌کشی شورای عالی شهرسازی که اجازه ساخت به خانه‌های ناپایدار را نمی‌داد، مانع نجات شهروندان نیست.

🔸اما دو گام دیگر این قدم خیر را کامل می‌کند:
یک؛ تفکیک پارکینگ از خانه و ساخت هسته‌های امن.
دو؛ ساماندهی محلات بر اساس جمعیت تقریبی هزار نفر و به مرکزیت هسته امن./روزن آنلاین

@nazarac

🎥 افشاگری درمان فساد نیست

▫️نشست گلوگاه های تولید فساد در مدیریت شهری با حضور حسن عابدی جعفری، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و سید امیر منصوری، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در پژوهشکده نظر برگزار شد.

▫️در ایران فساد به طور معول از طریق شکستن قانون صورت نمی‌گیرد بلکه قابلیت تفسیرهای مختلف از قانون زمینه ساز فساد است.

▫️به گفته حسن عابدی جعفری، فساد مانند موریانه‌ای می‌ماند که در مرحله نخست مخفی است و زمانی متوجه آن می شویم که ساختمان استقامت خود را از دست داده و ممکن است بر روی سر ما خراب شود.

▫️عابدی تاکید کرد که فساد بزرگ در مرحله قانون‌گذاری است زیرا ریل‌گذاری به گونه‌ای انجام می‌شود که سازمان گرفتار فساد شود.

▫️در این نشست به فسادهایی که می‌تواند ستادهای انتخاباتی را تهدید کند هم پرداخته شد.

📺 @ecoiran_webtv

🔻وبینار با موضوع «سیر تحول هسته تهران»؛ از سلسله وبینارهای تخصصی معماری منظر


👤سخنران:
فرنوش مخلص؛ دکتری منظر شهری، دانشگاه پاریس ۸، فرانسه /پژوهشکدۀ نظر، ایران


برگزارکننده: فراکسیون معماری منظر اتحادیه معماری، مرمت و شهرسازی ایران

🔹حضور در نشست برای عموم آزاد و رایگان است.
🔹 به شرکت کنندگان در وبینار گواهی حضور تقدیم می گردد.
🔹 این نشست در بستر داناپلاس‌ برگزار می‌ شود.
لینک وبینار:
https://danaplus.net/joinPublic/meeting1f4b28

@nazarac