Evolps

‍ • چرا انسان، کم‌تر از نخستی‌های دیگر می‌خوابد؟ •

شاید تصور کنید انسان‌ها در جوامعِ صنعتی‌شدۀ مدرن، میزان خوابِ متفاوتی با جوامع کوچک‌مقیاس و غیرصنعتی داشته باشند؛ اما جالب است بدانید این اقوامِ سنّتی هم مانند ما، به طور متوسط کم‌تر از ۷ ساعت در شب می‌خوابند. جالب‌تر آن‌جاست که بدانیم ما تقریباً از تمام نخستی‌های دیگر، کم‌تر می‌خوابیم. شامپانزه‌ها حدود ۹ ساعت و نیم، گونه‌ای میمون تامارین حدود ۱۳ ساعت و برخی گونه‌های دیگر تا ۱۷ ساعت می‌خوابند.
مدل‌های مبتنی بر نسبت میزان خواب با تودۀ بدنی، اندازۀ مغز و رژیم غذایی، ۹ ساعت و نیم خواب را برای انسان پیش‌بینی می‌کنند؛ یعنی میزانی که بتواند پاسخ‌گوی نیاز حافظه، عملکرد ایمنی و سلامت جسمانی‌ِ ما باشد. اما ما بسیار کم‌تر می‌خوابیم و بیش‌ترین زمانِ خوابِ خود را در فاز حرکات سریع چشم (REM) می‌گذرانیم که مرحلۀ مربوط به رویا دیدن است.
پاسخی که محققان اکنون ارائه کرده‌اند، فرضیۀ موسوم به «خواب اجتماعی» است. طبق این فرضیه، از زمانی که انسان‌ها، زندگی بر بالای درختان را رها کردند و بر روی زمین خوابیدند (آن هم زمین‌های ساوانا در آفریقا!) نیاز داشتند ساعات کم‌تری را بخوابند و خواب سبک و چُرت‌مانندی داشته باشند تا همواره ذهن‌شان هوشیار بماند و متوجه خطرات مربوط به شکارچیان باشد.
یکی دیگر از فرضیات مطرح‌شده برای توضیح این مسئله، آن است که شاید نیاکانِ ما، در بیداری‌های شبانه، چیزهای مهم‌تری داشتند تا دورِ آتش برای همدیگر تعریف کنند و ترجیح می‌دادند به جای خوابیدنِ زیاد و زودهنگام، تا دیروقت گرد آتش با هم اطلاعات و داستان‌هایی را مبادله کنند. اقوام سنّتی، علی‌رغم خواب اندک، اغلب به محققان می‌گفتند خواب کافی داشته‌اند، اما انسان‌های جامعۀ صنعتی، همواره از کیفیت پایینِ خواب، شکایت می‌کنند. با این حساب، محققان تصور می‌کنند بی‌خوابی در انسان، به جای یک بیماری، ممکن است سازوکاری دفاعی یا اجتماعی باشد. ما کم می‌خوابیم و بیداری‌های شبانۀ زیادی داریم، چون ذهن باستانیِ‌مان همواره مترصّد خطر شکارچیان است و یا آن که شاید در تنهایی صنعتی‌زدۀ مدرن خود، در جست‌وجوی یارانی کهن هستیم که نیمه‌شب و دور آتش، چیزی برایشان تعریف کنیم.
البته که دیگر پژوهشگران، انتقاداتی به این فرضیات دارند. ما میزان خوابِ نخستی‌ها را تنها در آزمایشگاه یا باغ وحش مطالعه کردیم و می‌دانیم که خوابِ آن‌ها در حیات وحش احتمالاً بسیار متفاوت باشد. برخلاف پستاندارانِ آرامی چون تنبل‌های درختی، نخستی‌ها را نمی‌توان در طبیعت، به راحتی تحت مطالعه با دستگاه‌های مرتبط با تحلیل خواب قرار داد.
منبع

@Evolps 🌱

3.0K views14:20