📚 #آموزش_موسیقی_57
🔖 #تکنیکهای_نوازندگی_سنتور

⬅️بخش1️⃣: تکنیک صحیح گرفتن مضراب

تکنیک هر سازی عبارتست از اصول نوازندگی یا بعبارت دیگر، طریقۀ صحیح و با قدرت نواختن ساز. ملاک صحیح یا غلط بودن اصول و طریقه های نوازندگی نتیجۀ کار است؛ یعنی هر طریقه ایکه قدرت و قوت بیشتری در نوازنده ایجاد کند و پیشرفت وی را سریعتر سازد صحیح تر است.
در مورد صحیح گرفتن مضرابها سه نکته را باید در نظر داشت.

🖌نکتۀ اول: اگر مضراب در بین انگشتان شل گرفته شود، صحیح نیست و در حین نوازندگی مضراب از دست رها میشود. همچنین، اگر مضرابها را در بین انگشتان محکم فشار دهیم صدایی که از ساز درمی آید خشک خواهد بود. راه صحیح اینست که در عین اینکه مضرابها را در بین انگشتان محکم میگیریم مواظب باشیم هیچگونه فشاری به آن وارد نیاوریم. اصولا در سنتور زدن نباید به هیچ یک از عضلات بدن فشاری وارد آید بلکه باید ساز را راحت اجرا کرد. بعبارت دیگر، در عین حالیکه باید مضرابها را در بین انگشتان محکم گرفت ولی نباید به عضلات دست فشاری آورد یا آنها را منقبض نمود.

🖌نکته دوم: هیچگاه مضراب نباید به بند اول انگشت برسد؛ بلکه باید بین بند اول و نوک انگشت قرار گیرد.

🖌نکته سوم: دست باید گرد باشد. برای این منظور، مضراب را بین بند اول و نوک انگشت سبابه (اول) قرار داده، انگشت میانه (دوم) را زیر آن، کمی جلوتر از انگشت سبابه، قرار میدهیم و انگشت سوم و چهارم، به ترتیب، زیر انگشت میانه (دوم) قرار میگیرند.

🔔توجه: انگشتهای سوم و چهارم نباید از هم باز شوند، بلکه هر چهار انگشت باید به ترتیب و پشت سر هم به یکدیگر چسبیده باشند.

🔔توجه: انگشت شست باید لنگر مضراب را حفظ کند و برای این منظور هیچگاه نباید شست از پشت مضراب بلند شود یا شل باشد.

⏮مزیت های استفاده از این تکنیک در گرفتن مضرابها:

📌 میتوان مضرابها را در بین انگشتان محکم گرفت.
📌 میتوان مضراب را کاملا از مچ حرکت داد؛ چرا که رمز اساسی نوازندگی سنتور در اینست که مضراب از مچ حرکت کند تا دست برای اجرای قطعات تند و پاساژها و پرش های مشکل آماده باشد.
📌 صدای سنتور صحیح و نافذ خواهد بود.

به نقل از #داریوش #صفوت
برگرفته از مجموعه مقالات سنتور_جلد1

@hamraazacademy
hamraaz.ir

📚 #آموزش_موسیقی_59
🔖 #تکنیکهای_نوازندگی_سنتور

⬅️بخش2️⃣:چگونگی بکارگیری مضرابهای چپ و راست

بطور کلی در آوازهای ایرانی باید شروع و خاتمه مطلب با مضراب راست باشد. در موقع جواب دادن آواز باید نت هایی که مطابق سیلاب شعری اند تماما با مضراب راست اجرا شوند و نت هایی که مستقلا مربوط به یک سیلاب شعری نبوده و برای زینت نت های مزبور و ایجاد حالتهای مخصوص آوازی به کار میروند با مضراب چپ اجرا گردند. پس اصل مضراب راست است و مضراب چپ باید نسبتا خفیف و وابسته به مضراب راست زده شود و جز در مواردیکه لازمست مضراب چپ زده نشود.

ولی برای اینکه در نوازندگی سنتور قوی باشیم و بخصوص برای ایجاد صداهای صحیح، باید هر دو دست حتی المقدور از حیث قدرت برابر باشند. منتهی هرجا لازم شد دست چپ نقش ضعیف تری بازی خواهد کرد. چه بسا در بعضی موارد (مثل اجرای پاره ای قطعات آوازی در ناحیۀ پشت خرک سنتور) این جریان معکوس میشود، یعنی مضراب چپ نقش اساسی را برعهده دارد و مضراب راست ضعیف و کم صدا زده میشود.

🔔 ذکر این نکته ضروریست که اصولا قوی شدن در نوازندگی سنتور بدون داشتن دست چپ بسیار قوی ممکن نیست.

❇️اگر دست چپ ضعیف باشد، معایب زیر بروز خواهد کرد:
📌 نوازنده از اجرای مضراب "ریز" صحیح و خوش صدا محروم خواهد ماند.
📌 اجرای قطعات ضربی و چهار مضرابهایی که جنبۀ تکنیکی قوی دارند و نیز اجرای پاساژها و گام ها امکانپذیر نخواهد بود.

❇️قوی شدن در دست چپ
برای قوی شدن در دست چپ باید؛
📌 آهسته و بی شتاب تمرین کنید.
📌مضراب از روی سیم به قدری بالا بیاید که به سر نوازنده برسد و محکم روی سیم بخورد و نه تنها برای قوی شدن دست چپ بلکه برای تمرینهای روزانه که انجام میدهیم بدون رعایت این دو شرط (یعنی مضراب بلند و بی شتاب) اجرای تمرینات فایده ای نخواهد داشت.

به نقل از #داریوش #صفوت
برگرفته از مجموعه مقالات سنتور_جلد1

@hamraazacademy
hamraaz.ir

📚 #آموزش_موسیقی_60
🔖 #تکنیکهای_نوازندگی_سنتور

⬅️بخش3️⃣: تکنیک سرعت در نوازندگی

✳️عده ای از نوازندگان تازه کار خیال می کنند هر چه در موقع نواختن بیشتر عجله کنند، و به اصطلاح تندتر بنوازند، مهارت آنان بیشتر جلوه می کند، متأسفانه در بین نوازندگان سنتور این فکر غلط بیشتر رسوخ دارد زیرا سنتور سازی مضرابی است و در سازهای مضرابی اجرا کردن قطعات سنگین بسیار مشکل است. اجرای کشش های سنگین و رعایت نوانس های آن در سازهای مضرابی مهارت زیادی می خواهد، در حالیکه اگر یکی از همین قطعات سنگین را تند و باعجله اجرا کنیم، دیگر آن مشکلات اولیه را نخواهد داشت و به همین خاطر است که نوازندگان تازه کار سنتور همیشه تند و باعجله ساز می زنند.

در این مورد باید همواره دو نکته را متذکر بود:

📌آهسته و کند ساز زدن مشکلتر از تند زدن است.
📌 البته منظور این نیست که همیشه آهسته ساز بزنیم بلکه منظور اینست که باید سعی کرد روح هر قطعه را درک نمود؛ چنانچه تند است، تند اجرا کرد و چنانچه سنگین است، سنگین نواخت. ولی در کل تذکر این نکته ضروری است که در موقع تمرین و آموختن یک قطعه، خواه آن قطعه تند باشد یا سنگین، ابتدا باید بسیار آهسته تمرین کرد و وقتی خوب یاد گرفتیم و به تکنیک آن واقف شدیم به همان تندی که روح آن قطعه ایجاب می کند خواهیم نواخت.

⬅️بخش4️⃣ قوت و شدت در نوازندگی:

✳️این نکته که مضراب را قوی و محکم روی سیم ها بزنیم یا آهسته و بدون فشار، نکتۀ بسیار حساس و دقیقی است، زیرا لطافت و زیبایی صدای سنتور بستگی زیادی به آن دارد. در این مورد باید دانست که گرچه این موضوع به نسبت حالت قطعات فرق می کند، ولی بطورکلی مضراب سنتور باید از روی سیم ها به طوری بالا بیاید که تقریبا تا نزدیک سر نوازنده برسد ولی در عین حال وقتی روی سیم می خورد صدایی دلچسب و لطیف درآورد.

برای توانایی در این قسمت باید هنگام تمرین، مضرابها را هر چه ممکنست از روی سیم ها بالاتر بیاوریم و محکم و استوار تمرین نماییم. هر چه میزان تمرین ما زیادتر باشد، رفته رفته دست نرم می شود و در عین اینکه مضرابها بسیار بالا می آید و به نظر می رسد که محکم روی سیم خواهد خورد صدای سیم ها دلچسب و مطبوع خواهد شد. البته در مواردیکه لازمست قطعه ای بسیار نرم و کم صدا اجرا شود می توان مضرابها را کوتاه روی سیم ها زد ولی قاعدۀ کلی، مخصوصا برای تمرین، همان است که گفته شد.

به نقل از #داریوش #صفوت
برگرفته از مجموعه مقالات سنتور_جلد1

@hamraazacademy
hamraaz.ir

📚 #آموزش_موسیقی_61
🔖 #تکنیکهای_نوازندگی_سنتور

⬅️بخش5️⃣: صحت صداها در نوازندگی:

"سونوریته" یا همان کیفیت و نوع صدایی که نوازنده از ساز خود بیرون می کشد، مسئلۀ بسیار مهمی است زیرا نوازنده ای که نتواند از ساز خود صدایی مطبوع و دلپذیر درآورد، هرچقدر هم در اجرای قطعات ورزیده باشد کارش موردپسند شنوندگان نخواهد بود. برای دستیابی به این هدف باید اولا، سعی کرد مضرابها به اصطلاح تمیز و روشن باشد؛ یعنی فقط روی همان سیمی که موردنظر است بخورد. ثانیا، صدای حاصل از زدن مضراب صاف و خالص باشد؛ یعنی وقتی روی سیم می خورد فقط صدای سیم شنیده شود و برای این منظور باید در عین اینکه مضراب از روی سیم خیلی بالا می آید بدون فشار روی سیم بخورد و الّا بغیر از صدای سیم، صدای خوردن مضراب به روی سیم هم به طرز نامطبوعی شنیده خواهد شد. برای اینکه صدای حاصل از مضراب تمیز و روشن و صاف باشد، مضراب باید حتما از مچ حرکت کند. کسانیکه به اصطلاح با انگشت ساز می زنند هرگز مضرابی تمیز و صاف نخواهند داشت.

⬅️بخش6️⃣: رعایت نوانس در نوازندگی:

اهمیت رعایت حالتهای مختلف از قبیل شدت یا ضعف، تند یا کند شدن و ... به قدری است که میتوان گفت اجرای یک قطعۀ موسیقی بدون رعایت نوانس های آن فاقد لطف و زیبایی هنری است. رعایت نوانس ها در سنتور مشکل تر از سایر سازهای ایرانی است، زیرا ایجاد تمام حالات مختلف موسیقی که مثلا در ویولن با کمک انگشتان و آرشه ایجاد میگردد در سنتور فقط با دو مضراب خشک و بی روح به وجود می آید و به همین جهت نوازنده برای ایجاد حالات موسیقی در سنتور باید تسلط کاملی بر مضراب خود داشته باشد. برای اینکه در این زمینه قدرت لازم را به دست آورید باید به موسیقی صحیح و علمی زیاد گوش کرد. گوش کردن موسیقی از رموز موفقیت در این زمینه است.

به نقل از #داریوش #صفوت
برگرفته از مجموعه مقالات سنتور، جلد 1

ادامه مطلب: https://goo.gl/FFZgFy
hamraaz.ir
@hamraazacademy

📚 #آموزش_موسیقی_62
🔖 #تکنیکهای_نوازندگی_سنتور

بخش7️⃣: چگونگی نواختن #ریز:

اصولا در سازهای مضرابی کشش نت ها را به دو طریق میتوان نشان داد:
🔸اول به وسیلۀ "تک". در این روش از انعکاس صدا استفاده می شود؛ مثلا در سنتور برای اجرای یک نت ضربه ای با مضراب زده به اندازۀ کشش آن نت مکث می کنیم و در این مدت چون انعکاس صدا به گوش می رسد مثل اینست که در ویولن آن نت را با آرشه کشیده باشیم. در موسیقی ایرانی این طرز اجرا برای کشش های کوتاه مانند چنگ و دولاچنگ متداول است ولی برای اجرای سیاه و سفید و گرد مناسب نیست، زیرا در موسیقی یک صدایی این طرز اجرا باعث میشود که آهنگ خالی و بی مغز به نظر برسد.
🔸روش دوم برای اجرای کششها ریز است.

🖍تعریف ریز به بیان ساده اینست که برای اجرای کشش یک نت چند ضربۀ پی در پی پی و تند بزنیم. تندی ضربه ها باید به قدری باشد که اجرای کشش مزبور مانند آرشۀ ویولن یکنواخت به گوش برسد. البته این تعریف فقط شامل یکی از انواع ریز است و باید دانست که همیشه ریز برای نشان دادن کشش یک نت به کار نمی رود، بلکه در پاره ای موارد نیز برای ایجاد حالتهای خاص مورد استفاده قرار میگیرد.

🖇ریزها به دو نوع تقسیم می شوند:
📌ریز کشش
📌 ریز زینت

🖇ریز کشش خود به 9 قسم است: ریز ساده، ریز مجزا، ریز آکسان دار، ریز با چپ، ریز ناتمام، ریز توقف، ریز لگاتو، ریز مداوم یا پیوسته، ریز مقطع.

🖇ریز زینت نیز بر سه قسم است: ریز دوتایی، ریز سه تایی و ریز خارج از ضرب.


ادامۀ این بحث در روزهای آتی...


✍🏻به نقل از #داریوش #صفوت
📖برگرفته از مجموعه مقالات سنتور_جلد1

@hamraazacademy
hamraaz.ir

#آموزش_موسیقی_62
🔖 #تکنیکهای_نوازندگی_سنتور

بخش7️⃣: چگونگی نواختن #ریز:

اصولا در سازهای مضرابی کشش نت ها را به دو طریق میتوان نشان داد:
🔸اول به وسیلۀ "تک". در این روش از انعکاس صدا استفاده می شود؛ مثلا در سنتور برای اجرای یک نت ضربه ای با مضراب زده به اندازۀ کشش آن نت مکث می کنیم و در این مدت چون انعکاس صدا به گوش می رسد مثل اینست که در ویولن آن نت را با آرشه کشیده باشیم. در موسیقی ایرانی این طرز اجرا برای کشش های کوتاه مانند چنگ و دولاچنگ متداول است ولی برای اجرای سیاه و سفید و گرد مناسب نیست، زیرا در موسیقی یک صدایی این طرز اجرا باعث میشود که آهنگ خالی و بی مغز به نظر برسد.
🔸روش دوم برای اجرای کششها ریز است.

🖍تعریف ریز به بیان ساده اینست که برای اجرای کشش یک نت چند ضربۀ پی در پی پی و تند بزنیم. تندی ضربه ها باید به قدری باشد که اجرای کشش مزبور مانند آرشۀ ویولن یکنواخت به گوش برسد. البته این تعریف فقط شامل یکی از انواع ریز است و باید دانست که همیشه ریز برای نشان دادن کشش یک نت به کار نمی رود، بلکه در پاره ای موارد نیز برای ایجاد حالتهای خاص مورد استفاده قرار میگیرد.

🖇ریزها به دو نوع تقسیم می شوند:
📌ریز کشش
📌 ریز زینت

🖇ریز کشش خود به 9 قسم است: ریز ساده، ریز مجزا، ریز آکسان دار، ریز با چپ، ریز ناتمام، ریز توقف، ریز لگاتو، ریز مداوم یا پیوسته، ریز مقطع.

🖇ریز زینت نیز بر سه قسم است: ریز دوتایی، ریز سه تایی و ریز خارج از ضرب.


ادامۀ این بحث در روزهای آتی...


✍🏻به نقل از #داریوش #صفوت
📖برگرفته از مجموعه مقالات سنتور_جلد1
@hamraazacademy
hamraaz.ir

📚 #آموزش_موسیقی_63
📖 #تکنیکهای_نوازندگی_سنتور
در ادامۀ مباحث مربوط به تکنیک های نوازندگی سنتور در این مقاله به بررسی چگونگی به کارگیری مضرابهای چپ و راست و نیز توالی و تکرار مضرابها می پردازیم.
⬅️بخش اول- چگونگی بکارگیری مضرابهای چپ و راست:

برای اینکه در نوازندگی سنتور قوی باشیم و بخصوص برای ایجاد صداهای صحیح، باید هر دو دست حتی المقدور از حیث قدرت برابر باشند. منتهی هرجا لازم شد دست چپ نقش ضعیف تری بازی خواهد کرد. چه بسا در بعضی موارد (مثل اجرای پاره ای قطعات آوازی در ناحیۀ پشت خرک سنتور) این جریان معکوس میشود، یعنی مضراب چپ نقش اساسی را برعهده دارد و مضراب راست ضعیف و کم صدا زده میشود.
لذا، ذکر این نکته ضروریست که اصولا قوی شدن در نوازندگی سنتور بدون داشتن دست چپ بسیار قوی ممکن نیست.
💢اگر دست چپ ضعیف باشد، معایب زیر بروز خواهد کرد:
الف- نوازنده از اجرای مضراب "ریز" صحیح و خوش صدا محروم خواهد ماند.
ب- اجرای قطعات ضربی و چهار مضرابهایی که جنبۀ تکنیکی قوی دارند و نیز اجرای پاساژها و گام ها امکانپذیر نخواهد بود.

🖇برای قوی شدن در دست چپ باید؛
1. آهسته و بی شتاب تمرین کنید.
2. مضراب از روی سیم به قدری بالا بیاید که به سر نوازنده برسد و محکم روی سیم بخورد و نه تنها برای قوی شدن دست چپ بلکه برای تمرینهای روزانه که انجام میدهیم بدون رعایت این دو شرط (یعنی مضراب بلند و بی شتاب) اجرای تمرینات فایده ای نخواهد داشت.

⬅️بخش دوم- توالی و تکرار مضرابها:
در حالیکه مضرابهای چپ و راست پی در پی زده شوند، یعنی بعد از هر مضراب رسات یک مضراب چپ زده شود، اصلاح توالی (آلتِرناسیون) به کار می رود. در توضیح این مطلب باید به ذکر دو نکته پرداخت:
✅ اول اینکه از نظر موسیقی قدیم ایران باید بین قطعات ضربی و آواز فرق گذاشت. در مورد آواز از توالی مضرابها فقط در موراد ضروری استفاده می شود و در بقیۀ موارد تکرار مضراب راست مورد استفاده است و بطور کلی تکرار مضراب چپ هم مورد استفاده نیست و اما در مورد قطعات ضربی، هم از توالی مضرابها و هم از تکرار مضرابهای چپ و راست استفاده می شود.
✅دوم اینکه در سنتور عضلات دست نوازنده باید دو نوع حرکت انجام دهند. اول حرکت عمودی، دوم حرکت افقی. وقتی شما مضراب را به دست راست گرفته روی یکی از خرک ها (مثلا روی خرک سوم، سل) می نوازید عضلات مچ دست راست شما یک حرکت عمودی به مضراب داده اند ولی چنانچه با همان مضراب ابتدا روی خرک سوم نواخته بلافاصله نیز روی خرک ششم (دو) بنوازید؛ در اینجا علاوه بر حرکت عمودی یک حرکت افقی هم به مضراب داده اید و دست راست شما یک حرکت افقی نیز کرده است.

❌چند نکته:
1. می دانیم که در تکنیک قدیم سنتور شروع و ختم مطلب با مضراب راست است. اینک اضافه می کنیم که این تکنیک مربوط به اجرای آوازهای ایرانی است و برای اجرای قطعات ضربی و ارکستری هیچ لزومی ندارد که خود را پایبند این مطلب بدانیم. بلکه باید دید طبیعت قطعه ای که می خواهیم اجرا کنیم چه ایجاب می کند. چنانچه لازم باشد مطلب را با مضراب چپ و در غیراینصورت با مضراب راست شروع می کنیم.
2. در مورد تکرار مضرابها و یا توالی آنها نباید به هیچ وجه تعصب داشت. هرکدام به جای خود لازم اند. به این ترتیب که برای اجرای ردیف های آواز باید بیشتر از تکرار مضراب راست استفاده کرد و برای اجرای قطعات ضربی...

👈متن کامل مقاله را در لینک پائین دنبال کنید:
https://goo.gl/bprJkV

برگرفته از تکنیک های #نوازندگی #سنتور
به نقل از داریوش #صفوت
@hamraazacademy
hamraaz.ir