Forwarded from هیئت سائلین الزّهراء علیها السّلام
🔹مناسک جمعی دینی و کرونا🔹
✍ حسین کاظمی
(طلبه سطح سه حوزه)
سوالی که هم‌اکنون در رسانه‌های طیف مذهبی مطرح است این است که چرا باید مناسک و مراسمات عمومی مذهبی و هیئت ها و اجتماعات دینی بخاطر بیماری کرونا تعطیل شود؟
در پاسخ میتوان گفت:
اولاً: از نظر فقهی وقتی «تزاحم» بین دو عمل بوجود می آید و نمیتوان هردو عمل را باهم انجام داد، باید یکی از آنها را امتثال کرد. یعنی باید یک مرجحی پیدا کرد و یکی را بر دیگری ترجیح داد و به آن عمل کرد و دیگری را ترک کرد. یکی از مرجح ها وجوب و حرمت در برابر استحباب و کراهت می باشد. حتماً به این مسئله اذعان داریم که زیارت و نماز جماعت و هیئت و عزاداری مستحب هستند، ولی جلوگیری از شیوع بیماری بر اساس قاعده «لاضرر» و «وجوب حفظ جان» و «حرمت تضییع حق دیگران»، واجب می باشد. قاعده لاضرر به ما می‌گوید ما حق نداریم هیچ عملی را که به ضرر خودمان و یا منجر به ضرر رساندن به دیگران می‌شود را انجام دهیم و ممنوعیت شرعی وجود دارد. از طرفی تشخیص اینگونه ضررها را فقها عادتا به متخصصین هر مساله (که در این مساله پزشکان هستند) واگذار میکنند.
ثانیا: در روایات ما به این مساله تاکید شده که اگر جایی بیماری واگیرداری مثل وبا و طاعون بود، از آنجا حذر کنید. در این زمینه بابی در کتاب «وسائل الشیعه» داریم به عنوان «بَابُ جَوَازِ الْفِرَارِ مِنْ مَکَانِ الْوَبَاءِ وَ الطَّاعُونِ إِلَّا مَعَ وُجُوبِ الْإِقَامَةِ فِیهِ کَالْمُجَاهِدِ وَ الْمُرَابِط» (باب مجاز بودن فرار از جاهایی که وبا و طاعون است، مگر اینکه ماندن واجب باشد، مثلا برای رزمندگان و مرزداران)
این باب که در جلد دوم کتاب وسائل قرار دارد دارای ۵ حدیث میباشد که مضامین نزدیکی دارند.
حدیث سوم که درباره طاعون از امام کاظم(ع) سوال شده اینگونه است: «سَأَلَ بَعْضُ أَصْحَابِنَا أَبَا الْحَسَنِ ع عَنِ الطَّاعُونِ يَقَعُ فِي بَلْدَةٍ وَ أَنَا فِيهَا أَتَحَوَّلُ عَنْهَا قَالَ نَعَمْ قَالَ فَفِي الْقَرْيَةِ وَ أَنَا فِيهَا أَتَحَوَّلُ عَنْهَا قَالَ نَعَمْ قَالَ فَفِي الدَّارِ وَ أَنَا فِيهَا أَتَحَوَّلُ عَنْهَا قَالَ نَعَمْ قُلْتُ فَإِنَّا نَتَحَدَّثُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ الْفِرَارُ مِنَ الطَّاعُونِ كَالْفِرَارِ مِنَ الزَّحْفِ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص إِنَّمَا قَالَ هَذَا فِي قَوْمٍ كَانُوا يَكُونُونَ فِي الثُّغُورِ فِي نَحْوِ الْعَدُوِّ فَيَقَعُ الطَّاعُونُ فَيُخَلُّونَ أَمَاكِنَهُمْ يَفِرُّونَ مِنْهَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص ذَلِكَ فِيهِمْ».(وسایل الشیعه، ج۲، ص۴۳۰)
از امام کاظم(ع) پرسید: اگر طاعون در شهری آمد و من آنجا بودم، باید از آنجا خارج شوم؟ فرمودند: بله. پرسید اگر در روستایی بود چه؟ فرمودند: بله. پرسید اگر در خانه بود چه؟ فرمودند: بله خارج شوید. گفتم؛ ما از رسول خدا(ص) اینگونه حدیث میکنیم که فرمودند: فرار کردن از طاعون مانند فرار کردن از جهاد است! امام فرمودند: پیامبر خدا(ص) این را برای کسانی فرمودند که در نقاط حساس و مرزهای مبارزه با دشمن بودند، و وقتی آنجا طاعون آمد سربازان از ترس فرار کرده و جبهه را خالی کردند...
همین پرسش و پاسخ از امام صادق(ع) درباره بیماری وبا، در حدیث اول این باب وجود دارد.
بنابراین این مساله بدیهی است که انسان نباید خودش را در معرض بیماری قرار دهد و ائمه(ع) که همیشه از طریق منطقی و طبیعی با اینگونه مسائل برخورد میکردند اینگونه تصریح میکنند.
اگر ما روایت هم در این زمینه نداشتیم، عقل حکم میکرد که از شیوع بیماری و قرار گرفتن در معرض آن خودداری کنیم.
امید است این ظاهرگرایی و برخورد احساساتی و دور از منطق که دامنگیر عده ای از متدینین ما شده اصلاح و این بیماری هم هرچه زودتر با رعایت نکات بهداشتی و توکل به خداوند متعال و توسل به اهلبیت علیهم السلام ریشه کن شود.
🌙 #ماه_رجب
🌿 @Saaelin_Zahra 🌿
✍ حسین کاظمی
(طلبه سطح سه حوزه)
سوالی که هم‌اکنون در رسانه‌های طیف مذهبی مطرح است این است که چرا باید مناسک و مراسمات عمومی مذهبی و هیئت ها و اجتماعات دینی بخاطر بیماری کرونا تعطیل شود؟
در پاسخ میتوان گفت:
اولاً: از نظر فقهی وقتی «تزاحم» بین دو عمل بوجود می آید و نمیتوان هردو عمل را باهم انجام داد، باید یکی از آنها را امتثال کرد. یعنی باید یک مرجحی پیدا کرد و یکی را بر دیگری ترجیح داد و به آن عمل کرد و دیگری را ترک کرد. یکی از مرجح ها وجوب و حرمت در برابر استحباب و کراهت می باشد. حتماً به این مسئله اذعان داریم که زیارت و نماز جماعت و هیئت و عزاداری مستحب هستند، ولی جلوگیری از شیوع بیماری بر اساس قاعده «لاضرر» و «وجوب حفظ جان» و «حرمت تضییع حق دیگران»، واجب می باشد. قاعده لاضرر به ما می‌گوید ما حق نداریم هیچ عملی را که به ضرر خودمان و یا منجر به ضرر رساندن به دیگران می‌شود را انجام دهیم و ممنوعیت شرعی وجود دارد. از طرفی تشخیص اینگونه ضررها را فقها عادتا به متخصصین هر مساله (که در این مساله پزشکان هستند) واگذار میکنند.
ثانیا: در روایات ما به این مساله تاکید شده که اگر جایی بیماری واگیرداری مثل وبا و طاعون بود، از آنجا حذر کنید. در این زمینه بابی در کتاب «وسائل الشیعه» داریم به عنوان «بَابُ جَوَازِ الْفِرَارِ مِنْ مَکَانِ الْوَبَاءِ وَ الطَّاعُونِ إِلَّا مَعَ وُجُوبِ الْإِقَامَةِ فِیهِ کَالْمُجَاهِدِ وَ الْمُرَابِط» (باب مجاز بودن فرار از جاهایی که وبا و طاعون است، مگر اینکه ماندن واجب باشد، مثلا برای رزمندگان و مرزداران)
این باب که در جلد دوم کتاب وسائل قرار دارد دارای ۵ حدیث میباشد که مضامین نزدیکی دارند.
حدیث سوم که درباره طاعون از امام کاظم(ع) سوال شده اینگونه است: «سَأَلَ بَعْضُ أَصْحَابِنَا أَبَا الْحَسَنِ ع عَنِ الطَّاعُونِ يَقَعُ فِي بَلْدَةٍ وَ أَنَا فِيهَا أَتَحَوَّلُ عَنْهَا قَالَ نَعَمْ قَالَ فَفِي الْقَرْيَةِ وَ أَنَا فِيهَا أَتَحَوَّلُ عَنْهَا قَالَ نَعَمْ قَالَ فَفِي الدَّارِ وَ أَنَا فِيهَا أَتَحَوَّلُ عَنْهَا قَالَ نَعَمْ قُلْتُ فَإِنَّا نَتَحَدَّثُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ الْفِرَارُ مِنَ الطَّاعُونِ كَالْفِرَارِ مِنَ الزَّحْفِ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص إِنَّمَا قَالَ هَذَا فِي قَوْمٍ كَانُوا يَكُونُونَ فِي الثُّغُورِ فِي نَحْوِ الْعَدُوِّ فَيَقَعُ الطَّاعُونُ فَيُخَلُّونَ أَمَاكِنَهُمْ يَفِرُّونَ مِنْهَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص ذَلِكَ فِيهِمْ».(وسایل الشیعه، ج۲، ص۴۳۰)
از امام کاظم(ع) پرسید: اگر طاعون در شهری آمد و من آنجا بودم، باید از آنجا خارج شوم؟ فرمودند: بله. پرسید اگر در روستایی بود چه؟ فرمودند: بله. پرسید اگر در خانه بود چه؟ فرمودند: بله خارج شوید. گفتم؛ ما از رسول خدا(ص) اینگونه حدیث میکنیم که فرمودند: فرار کردن از طاعون مانند فرار کردن از جهاد است! امام فرمودند: پیامبر خدا(ص) این را برای کسانی فرمودند که در نقاط حساس و مرزهای مبارزه با دشمن بودند، و وقتی آنجا طاعون آمد سربازان از ترس فرار کرده و جبهه را خالی کردند...
همین پرسش و پاسخ از امام صادق(ع) درباره بیماری وبا، در حدیث اول این باب وجود دارد.
بنابراین این مساله بدیهی است که انسان نباید خودش را در معرض بیماری قرار دهد و ائمه(ع) که همیشه از طریق منطقی و طبیعی با اینگونه مسائل برخورد میکردند اینگونه تصریح میکنند.
اگر ما روایت هم در این زمینه نداشتیم، عقل حکم میکرد که از شیوع بیماری و قرار گرفتن در معرض آن خودداری کنیم.
امید است این ظاهرگرایی و برخورد احساساتی و دور از منطق که دامنگیر عده ای از متدینین ما شده اصلاح و این بیماری هم هرچه زودتر با رعایت نکات بهداشتی و توکل به خداوند متعال و توسل به اهلبیت علیهم السلام ریشه کن شود.
🌙 #ماه_رجب
🌿 @Saaelin_Zahra 🌿