📖 تصویر آموزشی: ساختارهای دیگر مغز

1.تالاموس ها:
نقش: محل پردازش اوّلیه و تقویت اطلاعات حسی است. اغلب پیام های حسی (مثلا پیام های بینایی) در تالاموس گرد هم می آیند تا به بخش های مربوط در قشر مخ، جهت پردازش نهایی فرستاده شوند.

2.هیپوتالاموس:
جایگاه: در زیر تالاموس قرار دارد.
نقش: دمای بدن، تعداد ضربان قلب، فشار خون، تشنگی، گرسنگی و خواب را تنظیم می کند.

3.سامانۀ کناره ای (لیمبیک):
جایگاه: با قشر مخ، تالاموس و هیپوتالاموس ارتباط دارد.
نقش: سامانه کناره ای در حافظه و احساساتی مانند ترس، خشم و لذّت نقش ایفا می کند.
💡نکته: اسبک مغز (هیپوکامپ) یکی از اجزای سامانۀ کناره ای است که در تشکیل حافظه (ایجاد حافظۀ کوتاه مدت و تبدیل آن به حافظۀ بلند مدت) و یادگیری نقش دارد.


📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #تنظیم_عصبی #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: ساختار عصبی حشرات

💡نکته:
1. مغز: چند گره به هم جوش خورده
2. یک طناب عصبی شکمی: در طول بدن جانور کشیده شده و در هر بند از بدن، یک گره عصبی دارد. هر گره فعالیت ماهیچه های آن بند را تنظیم می کند.

📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #تنظیم_عصبی #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: درون بری و برون رانی

درون بری (آندوسیتوز): فرایند جذب ذره های بزرگ در بعضی از یاخته ها
برون رانی (اگزوسیتوز): فرایند خروج ذره های بزرگ از یاخته
💡نکته: این فرایندها با تشکیل کیسه های غشایی همراه است و به انرژی ATP نیاز دارد.


📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #گوارش_و_جذب_مواد #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: دریافت اثر محرک توسط گیرنده فشار پوست و تبدیل به پیام عصبی

ساختار گیرنده: این گیرنده انتهای دارینۀ یک نورون حسی است که درون پوششی چند لایه و انعطاف پذیر از نوع بافت پیوندی قرار دارد.

دریافت اثر محرک: فشرده شدن پوشش گیرنده ، رشتۀ دارینه را تحت فشار قرار می دهد و در آن تغییر شکل ایجاد می کند.

تبدیل اثر محرک به پیام عصبی: در نتیجه تغییر شکل پوشش کانال های یونی غشای گیرنده، باز و پتانسیل الکتریکی غشا تغییر می کند. به این ترتیب در دارینه، پیام عصبی ایجاد و به دستگاه عصبی مرکزی ارسال می شود.


📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #حواس #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: صفرا

ساخته شده توسط: یاخته های کبد (جگر)
ترکیبات: آنزیم ندارد و ترکیبی از نمک های صفراوی، بیکربنات، کلسترول و فسفولیپیدِ لسیتین است.
نقش: 1.در گوارش و ورود چربی ها به محیط داخلی، نقش دارد 2. در دفع برخی مواد، مانند بیلی روبین (ماده ای که از تخریب هموگلوبین گویچه های قرمز در کبد به وجود می آید) و کلسترول اضافی نیز نقش دارد.
💡نکته: صفرا از راه مجاری صفراوی کبد به یک مجرای مشترک وارد و در کیسه صفرا ذخیره می شود.
صفرا با فاصلۀ کمی بعد از ورود کیموس، به دوازدهه می ریزد.


📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #گوارش_و_جذب_مواد #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: رشته الگو و رشته رمزگذار

رشته الگو: به بخشی از رشته دنا که مکمل رشته رنای رونویسی شده است رشته الگو می گویند.
رشتۀ رمزگذار: به رشته مکمل رشته الگو در مولکول دنا، رشتۀ رمزگذار گفته می شود، زیرا توالی نوکلئوتیدی آن شبیه رشته رنایی است که از روی رشته الگوی آن ساخته می شود.
تفاوت رشته رنا با رشته رمزگذار: در نوکلئوتیدهای مورد استفاده باهم متفاوت هستند؛ مثلاًً به جای نوکلئوتید تیمین دار در دنا (رشته رمزگذار)، نوکلئوتید یوراسیل دار در رنا قرار دارد.
💡نکته: رشتهء مورد رونویسی یک ژن ممکن است با رشته مورد رونویسی ژن های دیگر یکسان یا متفاوت باشد.

📊 کنکور سراسری داخل 98، امتحان نهایی دی 97

#تصاویر_آموزشی #جریان_اطلاعات_در_یاخته #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: ساختار گوش 👂

1.گوش بیرونی: لالۀ گوش و مجرای آن بخش بیرونی گوش را تشکیل می دهند. لالۀ گوش امواج صوتی را جمع آوری و مجرای شنوایی، آنها را به بخش میانی منتقل می کند.
پردۀ صماخ: در انتهای مجرای شنوایی و بین گوش بیرونی و میانی قرار دارد.

2.گوش میانی: محفظۀ استخوانی پر از هواست. درون گوش میانی و پشت پردۀ صماخ سه استخوان کوچک چکشی،سندانی و رکابی، به ترتیب قرار دارند و به هم مفصل شده اند.
شیپوراستاش: بخشی که حلق را به گوش میانی مرتبط می کند. هوا از راه این مجرا به گوش میانی منتقل می شود، تا فشار آن در دو طرف پردۀ صماخ یکسان شود و پرده به درستی بلرزد (شکل 9).

3.گوش درونی: از دو بخش حلزونی و دهلیزی تشکیل شده است. بخش حلزونی در شنوایی و بخش دهلیزی در تعادل نقش دارد.

حفاظت از گوش: موهای کرک مانند درون مجرا و موادی که غده های درون مجرا ترشح می کنند، نقش حفاظتی دارند. انتهای مجرا و بخش های میانی و درونی گوش را استخوان گیجگاهی حفاظت می کند.


#تصاویر_آموزشی #حواس #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: تبدیل صدا به پیام عصبی

عبور امواج صوتی از مجرای شنوایی←برخورد با پردۀ صماخ و ارتعاش آن←لرزیدن استخوان چکشی (چسبیده به پردهء صماخ) ، سندانی و رکابی←لرزش دریچۀ بیضی(پردهء نازک بین گوش میانی و درونی) ←لرزش مایع درون حلزونی←خم شدن مژک های یاخته های مژک دار (گیرنده های مکانیکی) ←باز شدن کانال های یونی غشای آنها و تحریک این یاخته ها←ارسال پیام عصبی ایجاد شده از طریق بخش شنوایی عصب گوش به مغز

📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #حواس #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: مسیر ارسال پیام های بینایی

چلیپای (کیاسمای) بینایی: محلی که بخشی از آسه های عصب بینایی یک چشم به نیمکرۀ مخ مقابل می روند.
پیام های بینایی قبل از رسیدن به قشر مخ از بخش های دیگری از مغز مانند تالاموس می گذرند.
پیام های بینایی سرانجام به لوب های پس سری قشر مخ وارد و در آنجا پردازش می شوند.
💡نکته: پیام هایی که هر نوع از گیرنده های حسی ارسال می کنند، به بخش یا بخش های ویژه ای از دستگاه عصبی مرکزی و قشر مخ وارد می شوند.


📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #حواس #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: جذب گلوکز و آمینواسیدها

گلوکز با کمک مولکول ویژه ای، همراه با سدیم وارد یاختۀ پرز روده می شود. این روش هم انتقالی نام دارد.
سپس گلوکز با انتشار، تسهیل شده، وارد فضای بین یاخته ای می شود.
انرژی لازم برای ورود گلوکز به یاختۀ پرز، از شیب غلظت سدیم فراهم می شود.
شیب غلظت سدیم با فعّالیت پروتئین انتقال دهندۀ سدیم_پتاسیم حفظ می شود.
💡نکته: روش عبور بیشتر آمینواسیدها از غشای یاختۀ پرز نیز مانند گلوکز است.


📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #گوارش_و_جذب_مواد #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: مسیر جریان خون در دستگاه گوارش

ورود خون از اندام های گوارشی (معده، رودهء باریک، لوزالمعده، رودهء بزرگ) و طحال به سیاهرگ باب کبدی ←کبد ← سیاهرگ فوق کبدی←بزرگ سیاهرگ زیرین←قلب


📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #گوارش_و_جذب_مواد #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: ساختار رنای ناقل (tRNA)

ساختار اول: رنای ناقل پس از رونویسی دچار تغییراتی می شود.
ساختار دوم: در ساختار نهایی رنای ناقل، نوکلئوتیدهای مکمل می توانند پیوند هیدروژنی ایجاد کنند. به همین علت رنای تک رشته ای، روی خود تا می خورد (شکل 8، الف).
ساختار سوم: رنای ناقل تاخوردگی های مجددی پیدا می کند که ساختار سه بعدی را به وجود می آورد (شکل 8، ب).

بخش های مهم در ساختار رنای ناقل:
1.محل اتصال آمینواسید
2.پادرمزه (آنتی کدون): توالی 3 نوکلئوتیدی که هنگام ترجمه، با توالی رَمزه مکمل خود پیوند هیدروژنی مناسب برقرار می کند.

💡نکته: در همه رناهای ناقل، به جز در ناحیه پاد رمزه ای، انواع توالی های مشابهی وجود دارند.
💡نکته: انتظار این است که به تعداد انواع رمزه ها، پاد رمزه وجود داشته باشد ولی تعداد انواع پاد رمزه ها کمتر از رمزه ها است؛ مثلاًً برای رمزه های پایان، رنای ناقل وجود ندارد.


📊 امتحان نهایی خرداد98، امتحان نهایی دی 97

#تصاویر_آموزشی #جریان_اطلاعات_در_یاخته #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: سرعت و مقدار پروتئین سازی

💡نکته: به طور کلی سرعت و مقدار پروتئین سازی در یاخته ها بسته به نیاز تنظیم می شود.

در پروکاریوت ها:
در پروکاریوت ها پروتئین سازی حتی ممکن است پیش از پایان رونویسی رنای پیک آغاز شود؛ زیرا طول عمر رنای پیک در این یاخته ها کم است.
برای پروتئین هایی که به مقدار بیشتری مورد نیازند، ساخت پروتئین ها، به طور هم زمان و پشت سر هم توسط مجموعه ای
از رِناتَن ها انجام می شود تا تعداد پروتئین بیشتری در واحد زمان ساخته شود (شکل 15).
همکاری جمعی رِناتَن ها به پروتئین سازی سرعت بیشتری می دهد.

در یوکاریوت ها:
تجمع رِناتَن ها در یاخته های یوکاریوتی نیز دیده می شوند.
در یاخته های یوکاریوتی ساز و کارهایی برای حفاظت رنای پیک در برابر تخریب وجود دارد. بنابراین، فرصت بیشتری برای پروتئین سازی هست.
در مجموع، این عوامل موجب طولانی تر شدن عمر رنای پیک پیش از تجزیه می شود.


📊 کنکور سراسری داخل 98، امتحان نهایی خرداد 98، امتحان نهایی دی 97

#تصاویر_آموزشی #جریان_اطلاعات_در_یاخته #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: دستگاه گوارش ملخ

💡نکته: ملخ، حشره ای گیاه خوار است.
1.آرواره ها: ملخ با استفاده از آرواره ها، مواد غذایی را خرد و به دهان منتقل می کند.
2.دهان: بزاق، غذا را برای عبور از لولۀ گوارش لغزنده می کند و آمیلاز بزاق، گوارش کربوهیدرات ها را آغاز می کند.
3.مری: غذای خرد شده از طریق مری به چینه دان وارد می شود.
4.چینه دان : چینه دان بخش حجیم انتهای مری است که در آن غذا ذخیره و نرم می شود. گوارش کربوهیدرات ها در چینه دان ادامه می یابد؛ سپس غذا به بخش کوچکی به نام پیش معده وارد می شود.
💡نکته: چینه دان به جانور امکان می دهد تا با دفعاتِ کمترِ تغذیه، انرژی مورد نیاز خود را تأمین کند.
5.پیش معده: دیوارۀ پیش معده دندانه هایی دارد که به خرد شدن بیشتر مواد غذایی کمک می کنند. حرکات مکانیکی پیش معده و عملکرد آنزیم ها ترشح شده از معده و پیش معده که وارد آن می شوند، ذرات ریزی ایجاد می کنند.
6.کیسه های معده: آنزیم هایی ترشح و وارد پیش معده می کنند. با دریافت ذرات ریز ایجاد شده از پیش معده گوارش برون یاخته ای تکمیل می شود.
7.معده: آنزیم هایی ترشح و وارد پیش معده می کند. جذب، در معده صورت می گیرد.
8.روده: مواد گوارش نیافته پس از عبور از روده به راست روده وارد می شود.
9. راست روده: آب و یون های مواد گوارش نیافته را جذب می کند.
10.مخرج: مدفوع از مخرج دفع می شود.

📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #گوارش_و_جذب_مواد #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: پستانداران نشخوارکننده(نظیر گاو و گوسفند)

دارای معدۀ چهار قسمتی شامل:
کیسۀ بزرگی به نام سیرابی
بخش کوچکی به نام نگاری
یک اتاقک لایه لایه به نام هزارلا
معدۀ واقعی یا شیردان
💡نکته: این جانوران به سرعت غذا می خورند تا در فرصت مناسب یا مکانی امن، غذا را با نشخوارکردن وارد دهان کنند و بجوند.
1.ابتدا غذای نیمه جویده به سرعت بلعیده و وارد سیرابی می شود←در آنجا معرض میکروب ها قرار می گیرد، میکروب ها به کمک حرارت بدن، ترشح مایعات و حرکات سیرابی، تا حدودی توده های غذا را گوارش می دهند.
2.این توده ها به نگاری وارد و به دهان بر می گردند.
3. غذا به طور کامل، جویده و دوباره به سیرابی وارد می شود؛ بیشتر حالت مایع پیدا می کند و سپس به نگاری جریان می یابد.
4.مواد از سیرابی به هزارلا رفته، تا حدودی آبگیری و سرانجام به شیردان وارد می شود← در این محل آنزیم های گوارشی وارد عمل می شوند و گوارش ادامه پیدا می کند.
💡نکته: در نشخوار کنندگان، وجود میکروب ها برای گوارش سلولز ضروری است زیرا سلولز مقدار زیادی انرژی دارد ولی اغلب جانوران فاقد توانایی تولید آنزیم سلولاز برای گوارش آن هستند.

📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #گوارش_و_جذب_مواد #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: ساختار بافتی دیوارۀ نای

دیوارۀ نای از بیرون به درون شامل چهار لایه است:

1. لایه پیوندی: خارجی ترین لایه دیوارۀ نای.

2. لایه غضروفی ماهیچه ای: ضخیم ترین لایه دیوارۀ نای. این لایه حلقه های غضروفی شبیه به نعل اسب یا حرف C دارد که مجرای نای را همیشه باز نگه می دارند.
💡نکته: دهانۀ غضروف (دهانۀ حرف C) به سمت مری قرار دارد. نبودن غضروف در این قسمت، حرکت لقمه های بزرگ غذا و سیر حرکات کرمی را در مری آسان می کند.

3. لایه زیر مخاط: دارای بافت پیوندی سست. در این لایه غده های ترشحی ، رگ های خونی و اعصاب وجود دارند.

4. لایه مخاط: داخلی ترین لایه. دارای سلول های پوششی استوانه ای مژکدار و سلول های ترشح کنندهء مادهء مخاطی.


📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #تبادلات_گازی #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: ویژگی های از یاخته (تار) ماهیچهء اسکلتی

1.یاخته های ماهیچه ای مانند استوانه ای با چندین هسته دیده می شوند. در واقع هر یاخته از به هم پیوستن چند یاخته در دورۀ جنینی ایجاد می شود و به همین علت چند هسته دارد.

2.درون هر یاخته، تعداد زیادی رشته به نام تارچه ماهیچه ای وجود دارد که موازی هم در طول یاخته قرار گرفته اند (شکل 12).
تارچه ماهیچه ای: تارچه ها از واحدهای تکراری به نام سارکومر تشکیل شده اند که به تار ماهیچه ای ظاهر مخطط (خط خط) می دهند. دو انتهای هر سارکومر خطی به نام خط Z دیده می شود.

3.ظاهر مخطط این یاخته ها به دلیل وجود دو نوع رشتۀ پروتئینی اکتین و میوزین است که با آرایش خاصی در کنار هم قرار گرفته اند (شکل 13).
اکتین: رشته های اکتین نازک و از یک طرف به خط Z متصل اند. این رشته ها به درون سارکومر کشیده شده اند.
میوزین: رشته های میوزین، ضخیم و بین رشته های اکتین جا گرفته اند. این رشته ها سرهایی برای اتصال به اکتین دارند (شکل 14).


📊 کنکور سراسری داخل 98

#تصاویر_آموزشی #دستگاه_حرکتی #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: مراحل انقباض ماهیچه و توقف آن

1. تحریک یاختهء ماهیچه ای: با رسیدن پیام از مراکز عصبی، تحریک از طریق همایۀ ویژه ای از یاختۀ عصبی به یاختۀ ماهیچه ای می رسد و ناقل عصبی از پایانۀ یاختۀ عصبی آزاد می شود. با اتصال این ناقلین به گیرنده های خود در سطح یاخته ماهیچه ای، یک موج تحریکی در طول غشای یاخته ایجاد می شود.

2. آزاد شدن یون های کلسیم از شبکه آندوپلاسمی: با تحریک یاختۀ ماهیچه ای، یون های کلسیم از شبکه آندوپلاسمی آن آزاد می شود. در نتیجه این عمل، سرهای پروتئین های میوزین به رشته های اکتین متصل می شوند.

3. اتصال پروتئین های میوزین به اکتین: با اتصال پروتئین های میوزین به اکتین و تغییر شکل آن، خطوط Z سارکومر به هم نزدیک می شوند. نزدیک شدن خطوط Z باعث کوتاه شدن طول سارکومرها و در کل، کاهش طول ماهیچه می شود (شکل 15).

4. توقف انقباض: با توقف پیام عصبی انقباض، یون های کلسیم به سرعت با انتقال فعال به شبکۀ آندوپلاسمی بازگردانده و در نتیجه اکتین و میوزین از هم جدا می شوند. در این حال، سارکومر تا زمان رسیدن پیام عصبی بعدی در حالت استراحت می ماند.


#تصاویر_آموزشی #دستگاه_حرکتی #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 اینفوگرافیک آموزشی: آناتومی قلب انسان

👈 جهت استفاده ی همکاران

#تصاویر_آموزشی #گردش_مواد_در_بدن #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad

📖 تصویر آموزشی: انواع یاخته های خونی سفید 😊

#تصاویر_آموزشی #گردش_مواد_در_بدن #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad