زیست یاد
1.82K subscribers
170 photos
33 videos
21 files
214 links
زیست یاد: وب سایت یادگیری زیست شناسی
وب سایت: zistyad.ir
اینستاگرام: instagram.com/zistyad
آپارات:aparat.com/zistyad
سروش: sapp.ir/zistyad
مدیر زیست یاد: حسن لطفی گرمی (مدرس زیست شناسی)
@zistyad_admin :ارتباط سریع با ما
Download Telegram
📝 یادداشت زیستی: تنظیم بیان ژن در یوکاریوت ها

متن کامل را اینجا بخوانید... 👈

https://zistyad.ir/bngee/

📊 امتحان نهایی خرداد 98، امتحان نهایی دی 97

#یادداشت_زیستی #جریان_اطلاعات_در_یاخته #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: گروه خونی Rh

متن کامل را اینجا بخوانید... 👈

https://zistyad.ir/bnrh/

📊 امتحان نهایی خرداد 98، امتحان نهایی دی 97

#یادداشت_زیستی #انتقال_اطلاعات_در_نسل_ها #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: گروه خونی ABO

متن کامل را اینجا بخوانید... 👈

https://zistyad.ir/bnabo/

📊 کنکور سراسری داخل 98، امتحان نهایی خرداد 98، امتحان نهایی دی 97

#یادداشت_زیستی #انتقال_اطلاعات_در_نسل_ها #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: رنگ گل میمونی

بارزیت ناقص: علاوه بر بارز و نهفتگی و هم توانی، رابطهء دیگری نیز بین دگره ها برقرار است و آن موقعی است که صفت در حالت ناخالص، به صورت حد واسط حالت های خالص مشاهده می شود. در این حالت گفته می شود که رابطۀ بارزیت ناقص برقرار است.

دو دگره برای رنگ گل میمونی وجود دارد:
دگره R: رنگ قرمز
دگره W: رنگ سفید

ژن نمود خالص RR ← رخ نمود، رنگ گل قرمز
ژن نمود خالص WW ← رخ نمود، رنگ گل سفید
ژن نمود ناخالص RW ← رخ نمود، رنگ گل صورتی (حالت حد واسط قرمز و سفید)


📊 کنکور سراسری داخل 98، امتحان نهایی خرداد 98

#یادداشت_زیستی #انتقال_اطلاعات_در_نسل_ها #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: تأمین انرژی انقباض

1. تجزیۀ هوازی گلوکز: در صورت وجود اکسیژن، تجزیه گلوکز می تواند تا چند دقیقه انرژی لازم برای ساخت ATP را فراهم کند.
بیشتر انرژی لازم برای انقباض ماهیچه ها از سوختن گلوکز به دست می آید. در ماهیچه ها گلیکوژن به صورت ذخیره وجود دارد و در صورت لزوم به گلوکز تجزیه می شود.

2.تجزیهء اسید های چرب: برای انقباض طولانی تر، ماهیچه ها از اسید های چرب استفاده می کنند.

3.تجزیهء کرآتین فسفات: کرآتین فسفات طبق واکنش زیر می تواند با دادن فسفات خود، مولکول ATP را به سرعت باز تولید کند.

کرآتین فسفات + ADP ← کرآتین + ATP

4. تجزیۀ بی هوازی گلوکز: ماهیچه ها برای تجزیۀ کامل گلوکز به اکسیژن نیاز دارد. در فعالیت های شدید که اکسیژن کافی به ماهیچه ها نمی رسد، تجزیۀ گلوکز به صورت بی هوازی انجام می شود. در اثر این واکنش ها لاکتیک اسید تولید می شود که در ماهیچه انباشته می شود.
اثرات انباشته شدن لاکتیک اسید پس از تمرینات ورزشی طولانی: گرفتگی و درد ماهیچه ای
لاکتیک اسید اضافی به تدریج تجزیه می شود و اثرات درد و گرفتگی ماهیچه ای کاهش می یابد.


📊 کنکور سراسری داخل 98

#یادداشت_زیستی #دستگاه_حرکتی #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
زیست یاد
Photo
📝 یادداشت زیستی: انواع یاخته های بافت ماهیچه ای (شکل 17)

تقسیم بندی یاخته های بافت ماهیچه ای براساس سرعت انقباض:

تار ماهیچه ای نوع کند:
1.برای حرکات استقامتی مانند شناکردن ویژه شده اند.
2.این تارها مقدار زیادی رنگ دانه قرمز به نام میوگلوبین (شبیه هموگلوبین) دارند که می توانند مقداری اکسیژن را ذخیره کنند.
3.این تارها بیشتر انرژی خود را به روش هوازی به دست می آورند.

تارهای ماهیچه ای تند (یا سفید):
1.این تارها سریع منقبض می شوند و سریع انرژی خود را از دست می دهند و خسته می شوند.
2.این تارها مسئول انجام انقباضات سریع مثل دوی سرعت و بلندکردن وزنه اند.
3.مقدار میوگلوبین این تارها کمتر است.
4.این تارها تعداد میتوکندری کمتری دارند و انرژی خود را بیشتر از راه تنفس بی هوازی به دست می آورند.

💡نکته: بسیاری از ماهیچه های بدن هر دو نوع یاخته تند و کند را دارند.
💡نکته: افراد کم تحرک، دارای تار ماهیچه ای تند بیشتری هستند که با ورزش، تارهای نوع تند به نوع کند تبدیل می شوند.

📊 کنکور سراسری داخل 98

#یادداشت_زیستی #دستگاه_حرکتی #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: شش ها و مکانیسم تنفس

متن کامل را اینجا بخوانید... 👈

https://zistyad.ir/bnlu/

📊 کنکور سراسری داخل 98

#یادداشت_زیستی #تبادلات_گازی #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: بیماری هموفیلی

هموفیلی: یک بیماری وابسته به X و نهفته است. در این بیماری، فرایند لخته شدن خون دچار اختلال می شود. شایع ترین نوع هموفیلی به فقدان عامل انعقادی VIII (هشت) مربوط است.

دگرهء این بیماری روی فام تن X قرار دارد و نهفته است. (دقت کنید که در فام تن Y جایگاهی برای دگره های هموفیلی وجود ندارد.)
دگرهء بیماری هموفیلی: h
دگرهء سالم هموفیلی: H
💡نکته: برای آنکه نشان دهیم این صفت وابسته به X است، دگره ها را به صورت بالانویس X می نویسیم: XH و Xh

انواع رخ نمود ها و ژن نمود ها هموفیلی:
زن سالم: XHXh ، XHXH (ناقل)
💡نکته: فرد با ژن نمود XHXh که سالم است؛ ناقل نامیده می شود؛ زیرا می تواند ژن بیماری را به نسل بعد منتقل کند.
زن بیمار: XhXh
مرد سالم: XHY
مرد بیمار: XhY

📊 کنکور سراسری داخل 98، امتحان نهایی خرداد 98، امتحان نهایی دی 97

#یادداشت_زیستی #انتقال_اطلاعات_در_نسل_ها #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: رنگ نوعی ذرت

صفات چند جایگاهی: صفاتی که در بروز آنها بیش از یک جایگاه ژن شرکت دارد.

مثال رنگ نوعی ذرت (شکل ۸): رنگ این نوع ذرت طیفی از سفید تا قرمز است.

جایگاه ژنی: صفت رنگ در این نوع ذرت صفتی با سه جایگاه ژنی است که هر کدام دو دگره دارند. برای نشان دادن ژن ها در این سه جایگاه، از حروف بزرگ و کوچک A ،B و C استفاده می کنیم. برحسب نوع ترکیب دگره ها، رنگ های مختلفی ایجاد می شود.

دگره ها: دگره های بارز، رنگ قرمز و دگره های نهفته رنگ سفید را به وجود می آورند. بنابراین رخ نمود های دو آستانهء طیف، یعنی قرمز و سفید به ترتیب ژن نمود های AABBCC و aabbcc را دارند.

💡نکته: در رخ نمود های ناخالص، هرچه تعداد دگره های بارز بیشتر باشد، مقدار رنگ قرمز بیشتر است.

صفات چند جایگاهی رخ نمود های پیوسته ای دارند. یعنی افراد جمعیت این ذرت، در مجموع طیف پیوسته ای بین سفید و قرمز را به نمایش می گذارند. به همین علت، نمودار توزیع فراوانی این رخ نمود ها شبیه زنگوله است (شکل 9).


📊 کنکور سراسری داخل 98، امتحان نهایی خرداد 98

#یادداشت_زیستی #انتقال_اطلاعات_در_نسل_ها #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: بیماری فنیل کتونوری (PKU)

گرچه نمی توان بیماری های ژنتیک را در حال حاضر درمان کرد (مگر در موارد معدود) اما گاهی می توان با تغییر عوامل محیطی، عوارض بیماری های ژنی را مهار کرد.

مثال بیماری فنیل کتونوری (PKU):

علت: علت این بیماری تغذیه از پروتئین های حاوی فنیل آلانین است. در این بیماری آنزیمی که آمینواسید فنیل آلانین را می تواند تجزیه کند وجود ندارد. تجمع فنیل آلانین در بدن به ایجاد ترکیبات خطرناک منجر می شود.

عوارض: در این بیماری، مغز آسیب می بیند.

ویژگی ها: فنیل کتونوری یک بیماری نهفته است. وقتی نوزاد متولد می شود، علائم آشکاری ندارد. در عین حال، تغذیه نوزاد مبتلا به فنیل کتونوری با شیر مادر (که حاوی فنیل آلانین است) به آسیب یاخته های مغزی او می انجامد.

تشخیص: نوزادان را در بدو تولد از نظر ابتلای احتمالی به این بیماری، با انجام آزمایش خون بررسی می کنند.

چگونگی مهار بروز اثرات این بیماری: با تغذیه نکردن از خوراکی هایی که فنیل آلانین دارند، می توان مانع بروز اثرات این بیماری شد. در صورت ابتلا، نوزاد با شیرخشک هایی که فاقد فنیل آلانین است تغذیه می شود و در رژیم غذایی او برای آینده، از رژیم های بدون (یا کم) فنیل آلانین استفاده می شود.


📊 امتحان نهایی خرداد 98، امتحان نهایی دی 97

#یادداشت_زیستی #انتقال_اطلاعات_در_نسل_ها #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: تنفس نایدیسی

این نوع تنفس در بی مهرگان خشکی زی مانند حشرات و صدپایان وجود دارد.

ساختار نایدیس (شکل 21): نایدیس ها، لوله های منشعب و مرتبط به هم هستند که از طریق منافذ تنفسی سطح بدن، به خارج راه دارند و معمولاً ساختاری جهت بستن منافذ دارند که مانع از هدر رفتن آب بدن می شود.منافذ تنفسی در ابتدای نایدیس قرار دارد.

تبادلات گازی: نایدیس به انشعابات کوچک تری تقسیم می شود. انشعابات پایانی، که در کنار تمام یاخته های بدن قرار می گیرند، بن بست بوده و دارای مایعی است که تبادلات گازی را ممکن می کند. چون متوسط فاصلۀ یاخته ها از نایدیس های انتهایی، چند میکرون است، گازها بین نایدیس و یاخته های بدن از طریق انتشار مبادله می شوند.

💡نکته: در این جانوران دستگاه گردش مواد، نقشی در انتقال گازهای تنفسی ندارد.


#یادداشت_زیستی #تبادلات_گازی #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: تنفس پوستی

1.بی مهرگانی نظیر کرم خاکی که در محیط های مرطوب زندگی می کنند از تبادلات پوستی استفاده می کنند.

تبادلات گازی: کرم خاکی دارای شبکۀ مویرگی زیرپوستی با مویرگ های فراوان است و گازها را با هوای درون فضاهای خالی بین ذرات خاک، تبادل می کند.

2.در دوزیستان، بیشتر تبادلات گازی از طریق پوست است.

💡نکته: پوست دوزیستان ساده ترین ساختار در اندام های تنفس مهره داران است.

تبادلات گازی: در قورباغه ها، شبکۀ مویرگی یکنواخت و وسیعی در زیر پوست قرار دارد که تبادل گازها را با محیط آسان می کند (شکل ٢٢). مادۀ مخاطی لغزنده که پوست دوزیستان را مرطوب نگه می دارد، به افزایش کارایی تنفس پوستی کمک می کند.

📊 کنکور سراسری داخل 98

#یادداشت_زیستی #تبادلات_گازی #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: تنفس آبششی

1.ساده ترین آبشش ها، برجستگی های کوچک و پراکندۀ پوستی هستند، مانند آبشش های ستارۀ دریایی (خارپوستان) (شکل ٢٣).

2.در سایر بی مهرگان، آبشش ها به نواحی خاص محدود می شوند.

3.ماهیان بالغ و نوزاد دوزیستان آبشش دارند (شکل 24).

تبادلات گازی: تبادل گاز از طریق سطوح آبشش ، بسیار کارآمد است. جهتِ حرکتِ خون در مویرگ ها، و عبور آب در طرفین تیغه های آبششی، برخلاف یکدیگر است.

💡نکته: خارهای آبششی از خروج مواد غذایی از شکاف آبششی جلوگیری می کند.

📊 کنکور سراسری داخل 98

#یادداشت_زیستی #تبادلات_گازی #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
زیست یاد
Photo
📝 یادداشت زیستی: تنفس ششی

نرم تنانی مانند حلزون و لیسه از بی مهرگان خشکی زی هستند که برای تنفس، از شش استفاده می کنند. در مهره داران خشکی زی، شش ها جایگزین آبشش ها شدند.

ساز و کارهای تهویه ای: بیشتر جانوران ساز و کارهایی دارند که باعث می شود جریان پیوست های از هوای تازه در مجاورت سطح تنفسی برقرار شود که به ساز و کارهای تهویه ای شهرت دارند.

مهره داران دو نوع ساز و کار متفاوت در تهویه دارند:

1. ساز و کار فشار مثبت: مثلا قورباغه به کمک ماهیچه های دهان و حلق، با حرکتی شبیه «قورت دادن» هوا را با فشار به شش ها می راند؛ به این ساز و کار پمپ فشار مثبت می گویند (شکل 25).

2. ساز و کار فشار منفی:
در انسان ساز و کار فشار منفی وجود دارد که در آن، هوا به وسیلۀ مکش حاصل از فشار منفی، به شش ها وارد می شود.
پرندگان به علت پرواز، نسبت به سایر مهره داران انرژی بیشتری مصرف می کنند و بنابر این به اکسیژن بیشتری نیاز دارند. پرندگان علاوه بر شُش، دارای ساختارهایی به نام کیسه های هوادار هستند که کارایی تنفس آنها را نسبت به پستانداران افزایش می دهد (شکل 26).


📊 کنکور سراسری داخل 98

#یادداشت_زیستی #تبادلات_گازی #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: جهش های کوچک + ویدیو

متن کامل را اینجا بخوانید... 👈

https://zistyad.ir/bnsdi/

📊 امتحان نهایی خرداد 98

#یادداشت_زیستی #تغییر_در_اطلاعات_وراثتی #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: پیامدهای جهش

تأثیر جهش به عوامل مختلفی بستگی دارد←یکی از این عوامل، محل وقوع جهش در ژنگان (ژنوم) است.

ژنگان: ژنگان به کل محتوای مادهء وراثتی گفته می شود و برابر است با مجموع محتوای مادهء وراثتی هسته ای و سیتوپلاسمی. ژن ها فقط بخشی از ژنگان اند.
ژنگان هسته ای: طبق قرارداد، ژنگان هسته ای را معادل مجموعه ای شامل یک نسخه از هریک از انواع فام تن ها در نظر می گیرند. ژنگان هسته ای انسان شامل 22 فام تن غیرجنسی و فام تن های جنسی X و Y است.
ژنگان سیتوپلاسمی: دنای راکیزه، ژنگان سیتوپلاسمی را در ژنگان انسان تشکیل می دهد.

پیامدهای جهش بر اساس محل وقوع:
1. جهش در توالی های بین ژنی: در این صورت بر توالی محصول ژن، اثری نخواهد گذاشت.
2. جهش درون ژن: آنگاه پیامدهای آن مختلف خواهد بود.آنزیمی را در نظر بگیرید که در ژن آن جهش جانشینی رخ داده و رمز یک آمینواسید را به آمینواسید دیگری تبدیل کرده است:
الف.اگر جهش باعث تغییر در جایگاه فعال آنزیم شود: آنگاه احتمال تغییر عملکرد آنزیم بسیار زیاد است.
ب.اگر جهش در جایی دور از جایگاه فعال رخ دهد، به طوری که بر آن اثری نگذارد: احتمال تغییر در عملکرد آنزیم کم یا حتی صفر است.
3.جهش در یکی از توالی های تنظیمی رخ می دهد (مثلاً در راه انداز یا افزاینده):
این جهش بر توالی پروتئین اثری نخواهد داشت بلکه بر «مقدار » آن تأثیر می گذارد. جهش در راه انداز، ممکن است آن را به راه اندازی قوی تر یا ضعیف تر تبدیل کند و با اثر بر میزان رونویسی از ژن، محصول آن را نیز بیشتر یا کمتر کند.


📊 کنکور سراسری داخل 98،امتحان نهایی خرداد 98، امتحان نهایی دی 97

#یادداشت_زیستی #تغییر_در_اطلاعات_وراثتی #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: غده هیپوفیز

متن کامل را اینجا بخوانید... 👈

https://zistyad.ir/bnhi/

#یادداشت_زیستی #تنظیم_شیمیایی #زیست_یازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: ساختار بافتی قلب

متن کامل را اینجا بخوانید... 👈

https://zistyad.ir/bnth/

📊 کنکور سراسری داخل 98

#یادداشت_زیستی #گردش_مواد_در_بدن #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: رانش دگره ای

رانش دگره ای: به فرایندی که باعث تغییر فراوانی دگره ای بر اثر رویدادهای تصادفی می شود، رانش دگره ای می گویند.

مثال: حذف تعدادی از افراد جمعیت بر اثر رویداد تصادفی←اگر زاده ای نداشته باشند، شانس انتقال ژن های خود به نسل بعد را از دست داده اند.

💡نکته: رانش دگره ای گرچه فراوانی دگره ها را تغییر می دهد اما برخلاف انتخاب طبیعی به سازش نمی انجامد.

مثال: حذف بیشتر افراد یک جمعیت بر اثر رویداد تصادفی (سیل، زلزله، آتش سوزی و نظایر آن)←باقی ماندن بخش کوچکی از دگره های جمعیت بزرگ اولیه←تشکیل جمعیت آینده از دگره های برجای مانده←تغییر فراوانی دگره ها بدون ارتباط با سازگاری آنها با محیط و انتخاب طبیعی (شکل 7).

💡نکته: هرچه اندازهء یک جمعیت کوچک تر باشد، رانش دگره ای اثر بیشتری دارد←به همین علت، برای آنکه جمعیتی در تعادل باشد، باید اندازهء بزرگی داشته باشد.

اندازهء جمعیت: تعداد افراد آن جمعیت

📊 کنکور سراسری داخل 98،امتحان نهایی خرداد 98، امتحان نهایی دی 97

#یادداشت_زیستی #تغییر_در_اطلاعات_وراثتی #زیست_دوازدهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad
📝 یادداشت زیستی: دستگاه لنفی

متن کامل را اینجا بخوانید... 👈

https://zistyad.ir/bnls/

#یادداشت_زیستی #گردش_مواد_در_بدن #زیست_دهم

🌐 zistyad.ir
🆔 @zistyad