#یادداشت_تحلیلی

🔴 انتشار یادداشت تحلیلی رضا #توکلی دبیر دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع) در روزنامه #فرهیختگان

✅ لزوم بازآفرینی #دیپلماسی_اقتصادی

🔹 به‌راحتی می‌توان چرخش راهبردی #سیاست_خارجی جهان توسعه‌یافته پس از دوران #جنگ_سرد را دید و ملاحظات بسیاری را فهرست کرد؛ جهانی که معتقد است دیگر توان #نظامی در اعمال نظر به بازیگران خارجی به‌صرفه نخواهد بود. هرچند توان نظامی، توانی لازم اما ذخیره‌ای است؛ ذخیره‌ای در آخرین شرایط بحرانی في مابین دو کشور .
به استناد آنکه بسیاری از حوادث و تنش‌های دوران پس از جنگ سرد، چنانچه یک سده پیش‌تر رخ می‌داد، جز با آتش جنگ و تلفات سنگین انسانی و عمرانی مختوم نمی‌شد.

🔹 روشن است که در دوران حاضر بدون آنکه رغبت کشورها به اعمال نظرات‌شان به سایرین کاهش یافته باشد؛ مسیری که برای چنین هدفی طی می‌شود، تفاوت عمده‌ای یافته است. با پذیرش آنکه #دیپلماسی هنر اداره روابط خارجی است، می‌توان #دیپلماسی_اقتصادی را در معنای بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های دیپلماتیک برای تسهیل فعالیت‌های #اقتصادی برون‌مرزی و همچنین کمرنگ‌سازی موانع موجود از سوی رقبا و معاندان سیاسی در نظر گرفت.

🔻 متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

http://fdn.ir/29791

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#مقاله_تخصصی
#تحریم

💢 راهبرد دیپلماسی اقتصادی در مواجهه با #تحریم های جهانی با رویکرد سیاسی، امنیتی و #ژئوپلتيک

✍یگانه معماریان؛ عضو شبکه #پژوهشگران دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 دیپلماسی اقتصادی در سالهای اخیر به لحاظ عملی و نظری در کشورهای جهان از اهمیت خاصی برخوردار گردیده است. در حالی که در دوران پس از #جنگ_جهانی_دوم سعی در مستقل نمودن حوزه های سیاست و #اقتصاد از یکدیگر بود، پس از فروپاشی #شوروی و پایان #جنگ_سرد، بحث های اقتصاد بین الملل تغییر پیدا کرد. یکی از تحولات در هم تنیدگی هرچه بیشتر سیاست و اقتصاد بوده است و امروزه نه در عرصه داخل و نه بین الملل نمیتوان شاهد جدایی این دو از یکدیگر بود. پس از پايان جنگ سرد، فضاي بازي، قواعد بازي، بازيگران و بازي بازيگران دچار تغييرات و #تحولات شگرفي شده كه بايد با شناخت اين تغييرات به بازتعريف #ديپلماسي به عنوان مفهومي كليدي در ديپلماسي اقتصادي دست زد. ديپلماسي اقتصادي در واقع به مفهوم كاركردي كردن ديپلماسي در عرصه اقتصاد و به كارگيري توانايي هاي بالقوه و بالفعل ديپلماسي براي تحقق #اهداف اقتصادي كشورها می باشد.

❇️ یکی از عوامل پررنگ شدن بحث اقتصاد در #سیاست_خارجی، جهانی شدن است. جهانی شدن به کمک #ارتباطات، مرزهای زمان و مکان را درمی نورد و در تمام معانی خود، عمدتاً به #جهانی_شدن بحث اقتصاد تاکید دارد. نيروي تغييردهنده #سيستم_جهانی است كه مي تواند هم سياست هاي داخلي و هم سياست خارجي هر كشوري را از خود متأثر كند.

❇️ در این شرایط #دیپلماسی_اقتصادی از اهمیت بسزایی برخوردار است به گونه ای که در عصر حاضر ایجاد بستر و فضای مناسب در سیاست خارجی جمهوری اسلامی #ایران از جمله شرایط لازم برای بسترسازی تعامل با اقتصاد بین الملل است.

❇️ با نگاه به تاریخچه #تحریم های آمریکا علیه ایران، در می یابیم که این تحریم ها پس از انقلاب اسلامی ایران و پس از تسخیر لانه جاسوسی #آمریکا آغاز شده است. دور اول تحریم ها در دوره جنگ هشت سال #دفاع_مقدس و دور دوم آن به دستور #کلینتون در قانونی موسوم به ILSA(Iran and Libya Sanctions Act) علیه ایران و لیبی در سال 1995 تصویب شد. پس از آن تا سال 2006 تحریم جدیدی صورت نگرفت. نکته قابل توجه این است که تحریم های این ادوار فراسرزمینی نبوده است و پس از آن به حیطه #فراسرزمینی ورود پیدا میکند.

❇️ در مجموع، دیپلماسی اقتصادی مجموعه #راهکارهای ذیل را برای مقابله با تحریم های اقتصادی و به تبع آن، #انزوای_اقتصادی ارائه می دهد:

– اعزام #رايزن های بازرگاني به بازارهاي هدف (با مطالعات كافي و از ميان افراد واجد شرايط و مسلط به تخصص هاي الزم در امور بازرگاني بين الملل) ؛

– هماهنگ کردن انتخاب و انتصاب #سفرا و منابع انساني سفارت خانه هاي جمهوري اسلامی ايران در خارج از كشور در راستاي توسعه روابط اقتصادي، تجاری و #صادرات كشور با توجه به تغيير تعريف روابط بين الملل و تأكيد بر جنبه هاي اقتصادي آن؛

– مشاركت در فروشگاه هاي زنجيره اي منطقه اي و جهاني کشورهای هم سو؛

– حمايت از تأسيس دفاتر، شعب، نمايندگي ها و #مراكزتجاری و مجتمع هاي فروش ايران در بازارهاي هدف اصلي و عمده كشور توسط بخش غيردولتي؛

– یکی از اقدامات مهم توجه به ایرانیان مقیم خارج از کشور است. #ایرانیان_خارج_از_کشور در هر کشوری که زندگی می کنند، جزو برترین اقلیت های کشور محل زندگیشان هستند. که هم از لحاظ تحصیلات و تخصص و هم چنین ثروت در رتبه بالایی می باشند. به کارگیری این گروه نقش موثری در راهبرد دیپلماسی اقتصادی دارد.

🔻 متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

https://plink.ir/x2jAm

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#مقاله_تخصصی
#دیپلمات_اقتصادی

💢 تحولات نظام بین‌المللی و لزوم توجه به #آموزش و به‌کارگیری دیپلمات اقتصادی در وزارت #امورخارجه

✍ بهنام خسروی
دانشجوي دكتری دانشگاه شاهد و
عضو #شبکه_پژوهشگران دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 به دلیل ارتباط دیرپای مفهوم امنیت با دولت، ایده «#امنیت_ملی» هم‌زمان با پیدایش دولت‌ها به مفهوم حاکمیت‌های مستقل، به منصه ظهور رسید. امنیت ملی، دولت را به‌عنوان تنها موضوع و مرجع امنیت در نظر می‌گرفت و دغدغه اصلی آن مصون نگه‌داشتن دولت از تهدیدهای #نظامی خارجی بود. این تعریف سنتی از امنیت ملی و مرجع آن، تا زمان پایان #جنگ_سرد و فروپاشی شوروی، بر مطالعات امنیت ملی حاکم بود.

❇️ به‌عبارت‌دیگر، #امنیت‌پژوهی در دوران جنگ سرد در سایه نزاع شوروی و ایالات‌متحده، به‌عنوان زیرمجموعه‌ نظریات روابط بین‌الملل و مطالعات #استراتژیک تعریف می‌شد و صرفاً به دنبال تبیین وضعیت امنیتی دو قطب در دوران جنگ سرد از منظر مسائل نظامی بود. فروپاشی شوروی، پایان نظام دوقطبی و جنگ سرد و آغاز دوران نوین #نظام_بین‌الملل ضربه‌ی سختی بر مطالعات استراتژیک وارد ساخت. دلیل مورد خدشه واقع‌شدن مطالعات استراتژیک، عدم پیش‌بینی فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، توسط استراتژیست‌ها و ناتوانی مطالعات امنیتی و استراتژیک از تبیین علل این امر بود و درنهایت همین ضعف در شناخت و پیش‌بینی منجر به آن شد که تغییر و بازتعریف در این حوزه الزامى تلقی شود. لذا مفهوم امنیت و تعاریف آن، دستخوش تغییر شد و جنبه‌های دیگر امنیت نیز مورد توجه قرار گرفت. به همین دلیل و برای تامین منافع و امنیت ملی، اقتصاد و #قدرت_اقتصادی نیز مورد توجه قرار گرفت.

❇️ بدیهی است یکی از مهمترین دستگاه‌ها و ساختارهای کشور که باید تحولات بین‌المللی و #اقتصادجهانی را به درستی و با دقت، به‌هنگام و کامل، رصد کرده و متانسب با آن، خود را تغییر و تطبیق دهد، #وزارت_امورخارجه است. این نهاد به دلیل ارتباطات جهانی و حضور در مرکز تحولات بین‌المللی به دلیل وظایف قانونی و همچنین اهمیت در ساختار سیاست داخلی، وظیفه دارد خود را آماده #تغییرات_جهان کرده و متناسب با آن، #نیروی_انسانی کارآمد تربیت و وارد عرصه اجرایی و مدیریتی نماید. زیرا سیاست خارجی، ماهیت تعامل‌گرا و #اقتصاد‌محور یافته است و روابط اقتصادی بین کشورها، اکنون سهم مهمی در مذاکرات بین‌المللی و دیپلماتیک دارند. در نتیجه، ابزار #دیپلماسی_اقتصادی، به تضمین منافع اقتصادی و امنیت ملی کشورها خواهد انجامید.

❇️ لذا برای ایفای هرچه بهتر نقش وزارت امور خارجه در پیگیری دیپلماسی اقتصادی، ساختار، #تشکیلات، نیروی انسانی و راهبردهای وزارت خارجه، از اهمیت خاصی برخوردار است. نقطه تمرکز این یادداشت، نیروی انسانی و لزوم توجه به آموزش و بکارگیری #دیپلمات_اقتصادی است.

🔻 مطالعه متن کامل #مقاله در پیوند زیر:

https://plink.ir/fuahg

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#مقاله_تخصصی
#انرژی

💢 نگرشی بر دیپلماسی اقتصادی با رویکرد #امنیت_انرژی در آسیا

✍ علی غفوریان مختاری؛ کارشناس ارشد مدیریت استراتژِیک سازمان مدیریت صنعتی و عضو #شبکه_پژوهشگران دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 #توسعه امنیت انرژی در وضعیت فعلی یکی از موضوعات پراهمیت در امنیت بین المللی به شمار می ­آید. این موضوع به ویژه برای کشورهای #آسیایی دارای اهمیت و قابلیت چالش زایی بیشتری است، زیرا این کشورها از بالاترین نرخهای مصرف و #رشدمصرف انرژی در جهان برخوردارند. مسیر مناسب برای رفع این چالش در آسیا، همکاری دو سوی قاره است، زیرا شرق و جنوب آسیا #مصرف_کنندگان اصلی انرژی و غرب آن #تولیدکنندگان عمده این ماده را در خود جای داده است. طراحی و عملیاتی ساختن چارچوبی برای نهادینه ساختن همکاری میان دو سوی قاره در وضع کنونی و به ویژه برای آینده، از عقلانیت و الزام برخوردار است.

❇️ #نفت از اوایل قرن گذشته همواره به عنوان یک کالای #استراتژیک مطرح بوده است. در مقطعی انرژی صرفاً برای تأمین سوخت مورد نیاز در جنگلها اهمیت پیدا می­کرد. در دوران #جنگ_سرد، نفت عاملی مهم برای رشد کشورهای صنعتی تلقی می­شد. در دوران پس از جنگ سرد نیز به دلیل تأثیر نفت بر رشد #اقتصادجهانی براهمیت آن افزوده شد؛ و درآینده با توجه به نیاز بیشتر به انرژی و در صورتی که تعامل و تفاهم در میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انرژی وجود نداشته باشد، این نگرانی­ ها افزایش نیز خواهد یافت.

❇️ حوزه #انرژی میتواند زمینه ­های مناسبی برای آغاز دیالوگی سازنده جهت ایجاد یک ” محور #وابستگی_متقابل غربی-شرقی” فراهم نماید، به نحوی که در نهایت به استقرار یک ” #الگوی_آسیایی امنیت انرژی ” بینجامد. در چنین شرایطی #ایران می­تواند با برخورداری از موقعیت ویژه خود با همکاری مصرف کنندگان آسیایی در جهت تحقق اولیه #همکاری_آسیایی و در راستای ایجاد دیالوگ آسیایی در زمینه انرژی گامهای مهمی بردارد.

🔻 متن کامل #مقاله در پیوند زیر:

https://plink.ir/eARBc

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#رصد
#چین

🔴 بازدارندگی به جای غلبه بر چین

🗞 نشنال‌اینترست

🔰 #نشنال‌اینترست در یادداشتی به دولت #بایدن توصیه کرده به جای غلبه بر چین درصدد ایجاد بازدارندگی در برابر #توسعه_اقتصادی چین باشد. به این ترتیب که با استقبال از رقابت اقتصادی، از ورود منازعه به فاز نظامی و #جنگ_سرد جدید، پرهیز شود.

🔶 در این یادداشت آمده است هدف این #بازدارندگی باید جلوگیری از #هژمونی_اقتصادی چین از طریق مهار آن با جلب مشارکت در #سیستم‌های_جهانی اقتصاد باشد. این راهبرد در برابر توصیه‌های نومحافظه‌کاران مبنی بر تقویت #نظامی در برابر چین، راهگشاتر است.

🔶 نویسنده معتقد است بازدارندگی هسته‌ای در برابر #چین، یک راه‌حل پُرهزینه و کم‌فایده است. گرچه باید از #تایوان و #هنک‌کنگ دفاع کرد ولی اراده چین بر تسلط بر مناطق ساحلی نزدیکش، یک #واقعیت_جغرافیایی غیرقابل انکار است.

🔶 وی بیان می‌کند که «چین همچنان بزرگترین #شریک_تجاری ما است و زمینه‌های همکاری مشترک در تغییر اقلیم، #تبادل_دانشجو و توافق هسته‌ای با ایران وجود دارد». طبق این یادداشت، تثبیت روابط با چین، برای متحدان آمریکا در #شرق_آسیا نیز سودمند است.

🔶 در این یادداشت به نقل از ریچارد هاس، رییس #شورای_روابط_خارجی آمده که بهترین راه مقابله با چین آن است که «خانه خودمان را مرتب کنیم. از برخی جهات موثرترین ابزار در برابر چین ممکن است این نباشد که چند کشتی جنگی در #دریای_چین جنوبی داریم، ممکن است این باشد که آیا ایالات متحده #آمریکا از نظر سیاسی متحد است و یا اینکه ما از نظر اقتصادی قابل رقابت هستیم».

🔶 این یادداشت نشان می‌دهد بخشی از نخبگان سیاسی آمریکا، ضمن پذیرش چالش چین در #سیاست_خارجی این کشور، تکیه بر مؤلفه‌های #قدرت_نرم مانند ترویج سبک زندگی و #ارزش‌های_آمریکایی در کنار جذب نخبگان دیگر کشورها و افزایش #رقابت‌پذیری اقتصاد آمریکا را راه‌حل بهتری نسبت به تشدید تنش با پکن می‌دانند/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#رصد
#قدرت_نرم_اقتصادی

🔴 استراتژی بزرگ چین

🗞 مؤسسه آمریکن‌اینترپرایز

🔰 مؤسسه #آمریکن‌اینترپرایز از اندیشکده‌های محافظه‌کار مستقر در واشنگتن، در مقاله‌ای نسبت به راهبرد کلان #چین در ارتباط با توسعه نفوذ جهانی‌اش ابراز نگرانی کرده است. طبق این مقاله، چین پس از #جنگ_سرد و با ظهور تک‌قطبی آمریکا درصدد جایگزینی #نظم_جهانی مبتنی بر لیبرال‌دموکراسی با ایده «اقتصاد بازار سوسیالیستی» برآمد.

🔶 به نظر نویسنده، چین پس از حوادث تیان‌آن‌من و با پیروزی‌های #آمریکا در جنگ‌های خلیج فارس و کوزوو به حفاظت از امنیت خود در برابر نفوذ آمریکا در #شرق_آسیا اندیشید و نقش آمریکا در انقلاب‌های رنگی آسیای میانه و بهار عربی موجب عزم بیشتر چین در اجرای این راهبرد شد.

🔶 پکن برای جلوگیری از تجزیه‌طلبی در #تایوان، تبت، #هنگ‌کنگ و سین‌کیانگ، تصمیم گرفت ابتدا یک توسعه قدرتمند #اقتصادی را تجربه کند و سپس این قدرت اقتصادی را به قدرت نظامی و دیپلماتیک تبدیل نماید. افزایش ثروت چین با استفاده از ایده‌ها و #سرمایه‌های_خارجی و اجازه مانور به بخش خصوصی، نتیجه این تصمیم بود.

🔶 چین پس از #بحران_مالی 2008، اجازه نداد مهار اقتصاد از کنترل حزب کمونیست خارج شود. به همین دلیل با اعطای #وام‌هایی، تسلط بخش دولتی را حفظ کرد. پکن به مرور اقتدارگرایی داخلی خود را به حوزه پیرامونی #ژئوپلیتیک شرق آسیا تسری داد تا از تضعیف آمریکا ناشی از هزینه‌های جنگ‌های خارجی، نهایت بهره‌برداری را داشته باشد.

🔶 استراتژی بزرگ چین بر چهار پایه استوار است: تشکیل قدرت‌مندترین ارتش جهان، #رشد_فناوری و تکنولوژیک، توسعه ایدئولوژیک و سازمان‌های اطلاعاتی و سرانجام شکل‌دهی «شبکه‌های #مشارکت_راهبردی» در سیاست خارجی که مانع توسعه نفوذ آمریکا شود.

🔶 نویسنده معتقد است چین هنوز در حوزه #تکنولوژی به‌ویژه در زمینه نیمه‌هادی‌ها، به شرکت‌های غربی نیازمند است. به نظر می‌رسد قانون جدید کنگره آمریکا علیه چین نیز برخاسته از چنین تصوری باشد. در سوی دیگر، چین نیز پیش از این با راهبرد «#چرخه_دوگانه» نسبت به این مسأله هشیار بوده است/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #ديپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU