#مقاله_تخصصی
#دیپلمات_اقتصادی

💢 تحولات نظام بین‌المللی و لزوم توجه به #آموزش و به‌کارگیری دیپلمات اقتصادی در وزارت #امورخارجه

✍ بهنام خسروی
دانشجوي دكتری دانشگاه شاهد و
عضو #شبکه_پژوهشگران دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 به دلیل ارتباط دیرپای مفهوم امنیت با دولت، ایده «#امنیت_ملی» هم‌زمان با پیدایش دولت‌ها به مفهوم حاکمیت‌های مستقل، به منصه ظهور رسید. امنیت ملی، دولت را به‌عنوان تنها موضوع و مرجع امنیت در نظر می‌گرفت و دغدغه اصلی آن مصون نگه‌داشتن دولت از تهدیدهای #نظامی خارجی بود. این تعریف سنتی از امنیت ملی و مرجع آن، تا زمان پایان #جنگ_سرد و فروپاشی شوروی، بر مطالعات امنیت ملی حاکم بود.

❇️ به‌عبارت‌دیگر، #امنیت‌پژوهی در دوران جنگ سرد در سایه نزاع شوروی و ایالات‌متحده، به‌عنوان زیرمجموعه‌ نظریات روابط بین‌الملل و مطالعات #استراتژیک تعریف می‌شد و صرفاً به دنبال تبیین وضعیت امنیتی دو قطب در دوران جنگ سرد از منظر مسائل نظامی بود. فروپاشی شوروی، پایان نظام دوقطبی و جنگ سرد و آغاز دوران نوین #نظام_بین‌الملل ضربه‌ی سختی بر مطالعات استراتژیک وارد ساخت. دلیل مورد خدشه واقع‌شدن مطالعات استراتژیک، عدم پیش‌بینی فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، توسط استراتژیست‌ها و ناتوانی مطالعات امنیتی و استراتژیک از تبیین علل این امر بود و درنهایت همین ضعف در شناخت و پیش‌بینی منجر به آن شد که تغییر و بازتعریف در این حوزه الزامى تلقی شود. لذا مفهوم امنیت و تعاریف آن، دستخوش تغییر شد و جنبه‌های دیگر امنیت نیز مورد توجه قرار گرفت. به همین دلیل و برای تامین منافع و امنیت ملی، اقتصاد و #قدرت_اقتصادی نیز مورد توجه قرار گرفت.

❇️ بدیهی است یکی از مهمترین دستگاه‌ها و ساختارهای کشور که باید تحولات بین‌المللی و #اقتصادجهانی را به درستی و با دقت، به‌هنگام و کامل، رصد کرده و متانسب با آن، خود را تغییر و تطبیق دهد، #وزارت_امورخارجه است. این نهاد به دلیل ارتباطات جهانی و حضور در مرکز تحولات بین‌المللی به دلیل وظایف قانونی و همچنین اهمیت در ساختار سیاست داخلی، وظیفه دارد خود را آماده #تغییرات_جهان کرده و متناسب با آن، #نیروی_انسانی کارآمد تربیت و وارد عرصه اجرایی و مدیریتی نماید. زیرا سیاست خارجی، ماهیت تعامل‌گرا و #اقتصاد‌محور یافته است و روابط اقتصادی بین کشورها، اکنون سهم مهمی در مذاکرات بین‌المللی و دیپلماتیک دارند. در نتیجه، ابزار #دیپلماسی_اقتصادی، به تضمین منافع اقتصادی و امنیت ملی کشورها خواهد انجامید.

❇️ لذا برای ایفای هرچه بهتر نقش وزارت امور خارجه در پیگیری دیپلماسی اقتصادی، ساختار، #تشکیلات، نیروی انسانی و راهبردهای وزارت خارجه، از اهمیت خاصی برخوردار است. نقطه تمرکز این یادداشت، نیروی انسانی و لزوم توجه به آموزش و بکارگیری #دیپلمات_اقتصادی است.

🔻 مطالعه متن کامل #مقاله در پیوند زیر:

https://plink.ir/fuahg

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#یادداشت_تحلیلی
#نظم_جهانی

💢 نظام بین‌الملل #پساکرونا چگونه خواهد بود؟

✍ دکترسیدجلال #دهقانی_فیروزآبادی؛
عضو شورای علمی و راهبردی دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 شیوع #کرونا بی‌شک رخدادی بزرگ با ابعاد بهداشتی – درمانی، اجتماعی – #اقتصادی و سیاسی – امنیتی است که عرصه جهانی و #روابط_بین‌الملل را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. اما در مورد چیستی و چگونگی این تأثیرگذاری دیدگاه‌های نظری مختلف و متعارضی وجود دارد. به‌گونه‌ای که در پاسخ به این پرسش که آیا بحران کرونا می‌تواند تغییری بنیادین در نظم و #نظام_بین‌الملل ایجاد کند، نظریه‌پردازان و صاحب‌نظران از منظرهای مختلف جواب‌های متفاوتی می‌دهند. با این حال، در این خصوص اتفاق‌نظر وجود دارد که بحران کرونا در نقش یک «#شگفتی‌ساز_راهبردی» پدیده و تحول بسیار مهمی محسوب می‌شود. این #بحران نشان داد که کشورهای بزرگ علی‌رغم انباشت #قدرت_سختِ بسیار، آسیب‌پذیریِ بسیاری نیز دارند. یعنی نظام بین‌المللی که همگان انتظار داشتند از طریق یک رویارویی هسته‌ای یا جنگ #جهانی_سوم دستخوش تغییر و تحول شود، تحت‌تأثیر یک ویروس غیر قابل ‌پیش‌بینی قرار گرفته است. پس بحث بر سر این است که آیا بحران کرونا می‌تواند بنیان‌های نظم و نظام بین‌الملل موجود را متحول و دگرگون سازد؛ در صورت مثبت بودن پاسخ، این تحول و دگرگونی چگونه خواهد بود و چه پیامدهایی در پی خواهد داشت.

❇️ همان‌گونه که ذکر گردید، رهیافت‌های نظری گوناگون در روابط بین‌الملل، این موضوع را از منظر خود مورد بررسی قرار داده و پاسخ می‌دهند؛ البته این اختلاف‌نظرها چندان هم عجیب نیست. زیرا در تبیین و توجیه #نظم مستقرِ فعلی و نحوه شکل‌گیری آن نیز دیدگاه‌های نظری مختلفی وجود دارد. برای مثال در خصوص #جهانی‌شدن و تأثیراتی که می‌تواند بر دولت ملی بگذارد، از دهه 1990 با فروپاشی #شوروی، نظریه‌پردازان مختلف برپایه مشرب و رویکرد نظری خود، روایت‌ها و تبیین‌های متفاوت و متعارضی داشتند. این ادعا که دوران رقابت‌های سیاسی – #ایدئولوژیک و قدرت سخت پایان یافته و دنیا به‌سوی نظم #لیبرال مبنی بر همکاری دسته‌جمعی پیش خواهد رفت در کانون توجه لیبرال‌هایی مانند فوکویاما و نولیبرال‌هایی مانند جوزف‌ نای بود. آن‌ها بر روی تغییر ماهیت سیاست بین‌الملل و ماهیت #قدرت از سخت به نرم تمرکز داشتند و حتی لیبرال‌های رادیکال از پایان دولت ملی و پایان تاریخ به معنای خاتمه یافتن تضاد ایدئولوژیک با #لیبرالیسم، به‌عنوان بهترین نظام اندیشگی بشر سخن می‌گفتند.

❇️ اکنون نیز وضع به همین منوال است؛ به‌گونه‌ای که وقتی ما دیدگاه‌های گوناگونِ اندیشمندان روابط بین‌الملل را در مورد تأثیرات #ویروس_کرونا بر نظم و نظام بین‌الملل بررسی می‌کنیم، می‌بینیم تقریباً در همان پارادایم‌هایی که گذشته و حال را تحلیل می‌کردند، به تحلیل #آینده مبادرت می‌ورزند. این امر نشان می‌دهد که آینده از هم‌اکنون آغاز شده و یک پای آن در حال است، همان‌گونه که حالِ ما ریشه در گذشته دارد. لذا واقع‌گرایان، لیبرال‌ها، نظریه‌پردازان انتقادی و دیگران هریک تحلیل خاص خود را ارائه می‌کنند. اما نقطه اشتراک این‌جاست که به هرحال بحران کرونا تغییر و تحولاتی را در #نظام_بین‌الملل ایجاد خواهد کرد؛ یا شاید بتوان چنین ادعا کرد که همه دیدگاه‌های مختلف پذیرفته‌اند که بحران کرونا بر نظم لیبرالی و نئولیبرالی در داخل کشورها و در نظام بین‌الملل تأثیر خواهد گذاشت. اما طبیعتاً بر سر ماهیت، عمق و نحوه ایجاد این تغییرات و چگونگی #مدیریت آن اختلاف‌نظر وجود دارد.

🔻 متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

https://plink.ir/1xo5z

🆔 @EconomicDiplomacyISU