دانشنامه مناطق آزاد
122 subscribers
1.27K photos
217 videos
63 files
1.3K links
مرجع تخصصی مناطق آزاد/ جهت آشنایی با مفاهیم و کارکردهای مناطق اقتصادی ایران و جهان

وب سایت دانشنامه مناطق آزاد:
wikifreezones.com

اینستاگرام
instagram.com/wikifreezones/
با ما همراه باشید....
Download Telegram
#مقاله

جعفر آهنگران (مشاور دبیرخانه مناطق آزاد)

ماموریت مناطق آزاد

‼️بعد از پایان #جنگ تحمیلی، دولتی در ایران مستقر شد که براساس ضرورت‌ها و شرایط، علاقه‌مند و شاید ناگزیر به کاهش بار تصدی‌گری دولت به‌ویژه در حوزه اقتصاد بود.

⭕️دولت وقت به کارآمدی این راه‌کار معتقد و در تحقق آن مصمم بود. تبصره ١٩ قانون برنامه اول به دولت اجازه داد که در سه منطقه جنوبی ایران شامل دو جزیره #کیش و #قشم و بخشی از حاشیه دریای عمان در چابهار منطقه آزاد تأسیس کند. هدف هم کاهش بار اقتصاد تقریبا تمام‌دولتی ایران و به عبارت بهتر پیوند اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی بود. در سال ١٣٦٩ مدیران عامل این سه منطقه منصوب و در سال ١٣٧١ دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد با انتصاب مهندس الویری به دبیری شورای‌عالی از سوی رئیس‌جمهور وقت شکل می‌گیرد. مأموریت اولیه دبیرخانه هم تدوین و به‌تصویب‌رساندن قانون چگونگی اداره مناطق آزاد بود. این اقدام در شهریور ١٣٧٢ صورت گرفته و مناطق آزاد سه‌گانه رسمیت قانونی پیدا می‌کنند.

🛄برنامه اول توسعه تبصره بیستی هم داشت. از قبل از انقلاب رویکردی به وجود آمده بود که در کنار کارخانه‌های بزرگ، یک فضای گمرکی حراست‌شده ایجاد شود تا کارخانه‌ها بتوانند در رابطه با تأمین به‌موقع مواد اولیه و قطعات یدکی و واسطه‌ای خود اطمینان لازم داشته باشند؛ برای ‌مثال کارخانه ایران‌خودرو (ایران‌ناسیونال) در کنار خود فضای حفاظت‌شده گمرکی داشت که مواد اولیه و کالاهای مورد نیاز ایران‌خودرو در همان‌جا دپو و به‌موقع ترخیص و به کارخانه انتقال داده می‌شد. بعد از انقلاب اولین منطقه حراست‌شده در #سیرجان شکل گرفت تا کالاهای واردشده به بندرعباس -که این بندر ظرفیت نگهداری و انبار آنها را نداشت- در این محدوده حراست‌شده گمرکی نگهداری شود.

♻️سال ١٣٧٤، منطقه حراست‌شده گمرکی به منطقه ویژه اقتصادی تغییر نام داد و مسئولیت سياست‌گذاری و نظارت بر عملکرد آنها از سوی دولت به شورای‌عالی مناطق آزاد متشکل از تعدادی از وزرا و اعضای دولت و به استناد اصل ١٣٨ قانون اساسی که قبلا برای اداره مناطق آزاد تشکیل ‌شده بود، واگذار شد. طبق این روند سیرجان اولین و #سرخس در شمال شرق کشور به‌عنوان دومین منطقه ویژه اقتصادی پا به عرصه اقتصاد ملی گذاشتند. به دنبال آن تا پایان برنامه دوم توسعه (موضوع ‌بند «د» تبصره ٢٥ این قانون)، سال ١٣٧٩، ١٦ منطقه ویژه اقتصادی در ایران شکل گرفت. در بعضی از آمارها، ١٧ منطقه ذکر شده است. بله درست است این تفاوت مربوط به قشم می‌شود.

✳️پس از تأسیس منطقه آزاد #قشم، شورای‌عالی مناطق آزاد براساس مصوبه مجلس ٣٠٠ کیلومتر از مساحت هزارو٥٠٠کیلومتری قشم را منطقه آزاد و هزار و ٢٠٠ کیلومتر دیگر را منطقه ویژه اعلام و سازمان منطقه آزاد قشم به‌عنوان سازمان مسئول آن انتخاب می‌شود تا حتی‌الامکان از بروز #دوگانگی مدیریت جلوگیری شود؛ البته تا حدی می‌توان گفت ثمربخش بود ولی قشم نیازمند یکپارچگی مدیریت است و ضرورت غیرقابل‌انکار ایجاب می‌کند کل جزیره به منطقه آزاد تبدیل شود. باید یادآور شد این منطقه تحت‌الشعاع منطقه آزاد قشم قرار گرفته و تا سال‌های اخیر چندان فعال نشده بود به‌همین‌دلیل کمتر نامی از آن برده می‌شد؛ اگرچه سازمان منطقه آزاد قشم به‌عنوان متولی در چند سال اخیر با گماردن مسئول مستقیم برای منطقه ویژه در پی فعال‌سازی آن است. مجموعه ١٧ منطقه ویژه اقتصادی به این دلیل است.

#دانشنامه_مناطق_آزاد
@wikifreezones