🏴🏴زندگی برای دین، یا دین برای زندگی
◀️در مکتب الهی، دینداری خود هدف و غایت است، البته نتیجه آن کارکردهایی را نیز با خود در زندگی شخصی و اجتماعی به همراه دارد. اما در دینداری تحت تاثیر اومانیسم، دینداری هدف نیست بلکه وسیله ای برای رسیدن به برخی اهداف و کارکردها در جامعه است. لذا وقتی اینگونه به دین نگاه شود، ابتدا باید به دنبال کارکرد هر عمل دینی گشت و سپس آن را انجام داد.
◀️در این نگاه مدرن برخاسته از پراگماتیسم اومانیسم، وقتی ماه محرم در جامعه شیعی فرا میرسد، افراد به دنبال کارکرد این بزرگداشت و عزاداری ها هستند. برخی آن را سبب آرامش و وفاق جامعه می دانند. برخی آن را زمان شکوفایی شعور جامعه نسبت به شور آن دانسته و از الگو پذیری از این اتفاق در زندگی روزمره صحبت میکنند. برخی از توجه به درسهای واقعه عاشورا به جای توجه به گریه و ندبه میگویند.
◀️اما در دیگر سو آنانی که دینداری را غایت و هدف زندگی میدانند، نگاهی کاملا متفاوت دارند. آنها با دین خود زندگی میکنند، نه آنکه برای زندگی خود دینداری کنند. و اوج این زندگی با دین نمود خود را در ایام محرم نشان میدهد. آنها با این عزاداری زندگی میکنند چه برای آنها دستاورد اخلاقی، اجتماعی داشته باشد یا نداشته باشد.
◀️تفاوت این دو دیدگاه هرچند هرساله در ایام محرم نمودهایی دارد، اما امسال با شیوع پدیده کرونا این تفاوت نمود بیشتری از خود نشان داده است.
◀️اگر حساب معدود کاسبان دین را از حساب عموم عزاداران حسینی جدا کنیم، این مردم با امام حسین علیه السلام زندگی میکنند و تعطیلی یا کمرنگ شدن عزاداری برای آنها بسیار سخت است. هرچند درک این باور برای گروه دیگر جامعه سخت تر است و این عکس العملها را به حساب بی عقلی، کاسبکاری و ... میگذارند، اما واقعیت چیز دیگری است.
◀️واقعیتی که میتوان در کلام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله پیدا کرد که: اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤ منینَ لا تَبْرُدُ اَبَداً. براى شهادت حسین علیه السلام، حرارت و گرمایى در دلهاى مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمی شود.
◀️آری عزاداری محرم: برای مومنانی که دینشان غایت زندگیشان است، آتش و نور زندگیشان میباشد. لذا با هر اتفاق و هر حادثه و هر پروتکلی این عزا را زنده نگاه میدارند. البته که شاید این نگاه و جهان بینی در دنیای مدرن امروزی رو به کمرنگی مینهد اما باید بیشتر این دینداری را برای افراد جامعه تبیین کرد تا سوء برداشت کمتری صورت گیرد.
🏴🏴 @DiNneVeSht
◀️در مکتب الهی، دینداری خود هدف و غایت است، البته نتیجه آن کارکردهایی را نیز با خود در زندگی شخصی و اجتماعی به همراه دارد. اما در دینداری تحت تاثیر اومانیسم، دینداری هدف نیست بلکه وسیله ای برای رسیدن به برخی اهداف و کارکردها در جامعه است. لذا وقتی اینگونه به دین نگاه شود، ابتدا باید به دنبال کارکرد هر عمل دینی گشت و سپس آن را انجام داد.
◀️در این نگاه مدرن برخاسته از پراگماتیسم اومانیسم، وقتی ماه محرم در جامعه شیعی فرا میرسد، افراد به دنبال کارکرد این بزرگداشت و عزاداری ها هستند. برخی آن را سبب آرامش و وفاق جامعه می دانند. برخی آن را زمان شکوفایی شعور جامعه نسبت به شور آن دانسته و از الگو پذیری از این اتفاق در زندگی روزمره صحبت میکنند. برخی از توجه به درسهای واقعه عاشورا به جای توجه به گریه و ندبه میگویند.
◀️اما در دیگر سو آنانی که دینداری را غایت و هدف زندگی میدانند، نگاهی کاملا متفاوت دارند. آنها با دین خود زندگی میکنند، نه آنکه برای زندگی خود دینداری کنند. و اوج این زندگی با دین نمود خود را در ایام محرم نشان میدهد. آنها با این عزاداری زندگی میکنند چه برای آنها دستاورد اخلاقی، اجتماعی داشته باشد یا نداشته باشد.
◀️تفاوت این دو دیدگاه هرچند هرساله در ایام محرم نمودهایی دارد، اما امسال با شیوع پدیده کرونا این تفاوت نمود بیشتری از خود نشان داده است.
◀️اگر حساب معدود کاسبان دین را از حساب عموم عزاداران حسینی جدا کنیم، این مردم با امام حسین علیه السلام زندگی میکنند و تعطیلی یا کمرنگ شدن عزاداری برای آنها بسیار سخت است. هرچند درک این باور برای گروه دیگر جامعه سخت تر است و این عکس العملها را به حساب بی عقلی، کاسبکاری و ... میگذارند، اما واقعیت چیز دیگری است.
◀️واقعیتی که میتوان در کلام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله پیدا کرد که: اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤ منینَ لا تَبْرُدُ اَبَداً. براى شهادت حسین علیه السلام، حرارت و گرمایى در دلهاى مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمی شود.
◀️آری عزاداری محرم: برای مومنانی که دینشان غایت زندگیشان است، آتش و نور زندگیشان میباشد. لذا با هر اتفاق و هر حادثه و هر پروتکلی این عزا را زنده نگاه میدارند. البته که شاید این نگاه و جهان بینی در دنیای مدرن امروزی رو به کمرنگی مینهد اما باید بیشتر این دینداری را برای افراد جامعه تبیین کرد تا سوء برداشت کمتری صورت گیرد.
🏴🏴 @DiNneVeSht
📝🔎آمارهای علمی یا شبه‌علمی
◀️آمار از علومی است که نقش مهمی در تحلیل پدیده‌ها دارد و سبب تصمیم‌سازی برای نهادها و افراد میشود. اهمیت این علم آنچنان است که موسسات بزرگی در دنیا تشکیل شده، که به طور حرفه‌ای به کار آمارگیری پرداخته و مشتریان زیادی دارند. درآمد بالا برای برخی سفارش‌ها، در کنار جذابیت این تحلیل‌ها -خصوصا در فضای رسانه‌ای امروز- سبب شده است که در کنار موسسات حرفه‌ای، برخی موسسات غیرحرفه‌ای نیز در این زمینه فعال شوند.
◀️عموم افراد جامعه بدون دانستن مسائل پیچیده آماری مانند روشهای نمونه‌گیری، سطح اطمینان، میزان تعمیم‌پذیری، ابزارهای نمونه‌گیری و مواردی از این دست از یکسو و ناآگاهی از پشتوانه علمی موسسه آمارگیرنده از سوی دیگر، تنها با دیدن چند نمودار و جدول، شروع به تحلیل و تصمیم‌گیری میکنند. در صورتی که نتیجه تحلیل داده‌های آماری ممکن است متفاوت از نتایجی باشد که خود موسسه آمارگیرنده اعلام نموده است. و البته چنین تحلیلی نیازمند تخصص است.
◀️برای نمونه اخیرا گروه مطالعاتی هلندی-ایرانی به نام 《گمان》تحقیقی را منتشر کرده که نشان از بی‌دین شدن نصف ایرانیان دارد! در کنار این، آماری چون اعلام فقط یک‌سوم ایرانیان به شیعه‌بودن، نماز نخواندن اکثر افراد جامعه، عدم اعتقاد اکثر جامعه به دنیای پس از مرگ و بسیاری دیگری از این آمارها، تعجب بسیاری را برانگیخته است. نتایج عجیب این تحقیق در حوزه عملکرد دینی جامعه و تفاوت آشکار آن با حس عمومی افراد، سبب شد تا آن را از چند منظر مورد بررسی قرار دهیم.
1️⃣در تناقض بودن با نتایج تحقیقات موسسات حرفه‌ای دنیا مانند pew research center:
طبق تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ درباره میزان عبادت در ۱۰۵ کشور توسط موسسه پیو منتشر شد، نرخ عبادت و نیایش روزانه افراد در ایران در حدود ۸۷% اعلام شد، که در تضاد کامل با نتایج تحقیق مزبور است.
2️⃣خروجی‌های سریع در سطح وسیع موضوعات:
سختی کار آمارگیری جهت تعمیم نتایج به حدی است که پروژه‌های آمارگیری، بعضا چندساله تعریف میشوند. برای نمونه همان تحقیق موسسه پیو در بازه ۱۰ ساله ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ انجام شد، در حالیکه تحقیق مزبور فقط در طی ۱۵ روز انجام گرفته است!
3️⃣استفاده از نمونه‌های خاص که بیانگر کل جامعه آماری نیستند:
در آمارگیری، نمونه آماری باید تصادفی باشد؛ بدین معنی که هیچ‌گونه انتخاب خاصی در آن دخیل نباشد تا بتوان نتایج آن را به کل جامعه آماری تعمیم داد.
در تحقیق موسسه گمان، تنها ۳% افرادِ سوال‌شونده‌ی این آمارگیری از جمعیت روستایی، ۶۸% مرد و ۸۵% دارای تحصیلات عالیه هستند. بنابراین معلوم میشود که این نمونه آماری، بیانگر واقعیت کل جامعه ایران نیست.
4️⃣استفاده از ابزارهای خاص مانند فیسبوک، توییتر و تلگرام برای نمونه‌گیری:
عدم دسترسی همه جامعه به این ابزارها از یک‌طرف و عدم علاقه‌مندی و تمرکز افراد در پاسخگویی در این ابزارها از طرف دیگر، صحت پاسخ‌ها و تعمیم‌پذیری آن را مورد تردید جدی قرار میدهد. امروزه در دنیا حتی در نظرسنجی‌های انتخاباتی در کشورهای پیشرفته، به آمارهای شبکه‌های اجتماعی اکتفا نمی‌کنند.
5️⃣استفاده از روش غلط نمونه‌گیری:
بر طبق کتب و مقالات معتبر آماری روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی آنلاین که در این تحقیق از آن استفاده شده، برای سنجش افکار عمومی و تعمیم آن در سطح جامعه روشی کاملا غلط است. چون این روش برای تمرکز بر یک قضیه و یا یک پروژه مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از آن روش در این تحقیق، نشانگر عدم حرفه‌ای بودن تیم و موسسه تحقیق است. لذا نتایج این تحقیق، بیشتر بازگوکننده‌ی نظرات افراد نزدیک به این موسسه میباشد تا واقعیت موجود در جامعه.
6️⃣مطرح‌کردن سوال‌های کلی و مبهم:
برای نمونه دینداری دارای شاخصه‌های بسیاری از پایبندی به احکام و اخلاق و مناسک و داشتن اعتقادات است. بنابراین نمیتوان با یک سوال مثل این که: "شما دیندار هستید یا بی‌دین؟" به واقعیت رسید. موسسات حرفه‌ای مانند پیو سوالات بسیار مشخصی در همین زمینه پرسیده‌اند، مانند اینکه "آیا روزانه نماز می‌خوانید؟" لذا پرسیدن سوالات کلی در این تحقیق مانند انسان‌گرا بودن، اخلاق‌گرا بودن، عقل‌گرا بودن و ... در حالیکه اکثر ادیان قائل به اخلاق و عقل هستند، نتیجه درستی به دست نمی‌دهد.
◀️به نظر میرسد یکی از آسیب‌های جدی در زندگی اجتماعی و حتی دینی در دنیای امروز، مواجهه با سیل نظرها و تحقیق‌های شبه‌علمی است و نه علمی. در واقع به کمک شبکه‌های اجتماعی، عموم افراد جامعه با نظرها و تحلیل‌هایی مواجه میشوند که رنگ و بوی علمی دارند، اما در هیچ موسسه علمی و پژوهشکده و دانشگاهی مورد پذیرش قرار نمی‌گیرند. لذا اعتماد نکردن به آمارهای شبکه‌های اجتماعی -حتی آنانی که ظاهری علمی دارند- و تحقیق‌کردن درباره هر یک از آنها، از توانمندی‌هایی است که انسانهای عصر جدید باید داشته باشند.
📝🔎 @DiNneVeSht
◀️آمار از علومی است که نقش مهمی در تحلیل پدیده‌ها دارد و سبب تصمیم‌سازی برای نهادها و افراد میشود. اهمیت این علم آنچنان است که موسسات بزرگی در دنیا تشکیل شده، که به طور حرفه‌ای به کار آمارگیری پرداخته و مشتریان زیادی دارند. درآمد بالا برای برخی سفارش‌ها، در کنار جذابیت این تحلیل‌ها -خصوصا در فضای رسانه‌ای امروز- سبب شده است که در کنار موسسات حرفه‌ای، برخی موسسات غیرحرفه‌ای نیز در این زمینه فعال شوند.
◀️عموم افراد جامعه بدون دانستن مسائل پیچیده آماری مانند روشهای نمونه‌گیری، سطح اطمینان، میزان تعمیم‌پذیری، ابزارهای نمونه‌گیری و مواردی از این دست از یکسو و ناآگاهی از پشتوانه علمی موسسه آمارگیرنده از سوی دیگر، تنها با دیدن چند نمودار و جدول، شروع به تحلیل و تصمیم‌گیری میکنند. در صورتی که نتیجه تحلیل داده‌های آماری ممکن است متفاوت از نتایجی باشد که خود موسسه آمارگیرنده اعلام نموده است. و البته چنین تحلیلی نیازمند تخصص است.
◀️برای نمونه اخیرا گروه مطالعاتی هلندی-ایرانی به نام 《گمان》تحقیقی را منتشر کرده که نشان از بی‌دین شدن نصف ایرانیان دارد! در کنار این، آماری چون اعلام فقط یک‌سوم ایرانیان به شیعه‌بودن، نماز نخواندن اکثر افراد جامعه، عدم اعتقاد اکثر جامعه به دنیای پس از مرگ و بسیاری دیگری از این آمارها، تعجب بسیاری را برانگیخته است. نتایج عجیب این تحقیق در حوزه عملکرد دینی جامعه و تفاوت آشکار آن با حس عمومی افراد، سبب شد تا آن را از چند منظر مورد بررسی قرار دهیم.
1️⃣در تناقض بودن با نتایج تحقیقات موسسات حرفه‌ای دنیا مانند pew research center:
طبق تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ درباره میزان عبادت در ۱۰۵ کشور توسط موسسه پیو منتشر شد، نرخ عبادت و نیایش روزانه افراد در ایران در حدود ۸۷% اعلام شد، که در تضاد کامل با نتایج تحقیق مزبور است.
2️⃣خروجی‌های سریع در سطح وسیع موضوعات:
سختی کار آمارگیری جهت تعمیم نتایج به حدی است که پروژه‌های آمارگیری، بعضا چندساله تعریف میشوند. برای نمونه همان تحقیق موسسه پیو در بازه ۱۰ ساله ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ انجام شد، در حالیکه تحقیق مزبور فقط در طی ۱۵ روز انجام گرفته است!
3️⃣استفاده از نمونه‌های خاص که بیانگر کل جامعه آماری نیستند:
در آمارگیری، نمونه آماری باید تصادفی باشد؛ بدین معنی که هیچ‌گونه انتخاب خاصی در آن دخیل نباشد تا بتوان نتایج آن را به کل جامعه آماری تعمیم داد.
در تحقیق موسسه گمان، تنها ۳% افرادِ سوال‌شونده‌ی این آمارگیری از جمعیت روستایی، ۶۸% مرد و ۸۵% دارای تحصیلات عالیه هستند. بنابراین معلوم میشود که این نمونه آماری، بیانگر واقعیت کل جامعه ایران نیست.
4️⃣استفاده از ابزارهای خاص مانند فیسبوک، توییتر و تلگرام برای نمونه‌گیری:
عدم دسترسی همه جامعه به این ابزارها از یک‌طرف و عدم علاقه‌مندی و تمرکز افراد در پاسخگویی در این ابزارها از طرف دیگر، صحت پاسخ‌ها و تعمیم‌پذیری آن را مورد تردید جدی قرار میدهد. امروزه در دنیا حتی در نظرسنجی‌های انتخاباتی در کشورهای پیشرفته، به آمارهای شبکه‌های اجتماعی اکتفا نمی‌کنند.
5️⃣استفاده از روش غلط نمونه‌گیری:
بر طبق کتب و مقالات معتبر آماری روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی آنلاین که در این تحقیق از آن استفاده شده، برای سنجش افکار عمومی و تعمیم آن در سطح جامعه روشی کاملا غلط است. چون این روش برای تمرکز بر یک قضیه و یا یک پروژه مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از آن روش در این تحقیق، نشانگر عدم حرفه‌ای بودن تیم و موسسه تحقیق است. لذا نتایج این تحقیق، بیشتر بازگوکننده‌ی نظرات افراد نزدیک به این موسسه میباشد تا واقعیت موجود در جامعه.
6️⃣مطرح‌کردن سوال‌های کلی و مبهم:
برای نمونه دینداری دارای شاخصه‌های بسیاری از پایبندی به احکام و اخلاق و مناسک و داشتن اعتقادات است. بنابراین نمیتوان با یک سوال مثل این که: "شما دیندار هستید یا بی‌دین؟" به واقعیت رسید. موسسات حرفه‌ای مانند پیو سوالات بسیار مشخصی در همین زمینه پرسیده‌اند، مانند اینکه "آیا روزانه نماز می‌خوانید؟" لذا پرسیدن سوالات کلی در این تحقیق مانند انسان‌گرا بودن، اخلاق‌گرا بودن، عقل‌گرا بودن و ... در حالیکه اکثر ادیان قائل به اخلاق و عقل هستند، نتیجه درستی به دست نمی‌دهد.
◀️به نظر میرسد یکی از آسیب‌های جدی در زندگی اجتماعی و حتی دینی در دنیای امروز، مواجهه با سیل نظرها و تحقیق‌های شبه‌علمی است و نه علمی. در واقع به کمک شبکه‌های اجتماعی، عموم افراد جامعه با نظرها و تحلیل‌هایی مواجه میشوند که رنگ و بوی علمی دارند، اما در هیچ موسسه علمی و پژوهشکده و دانشگاهی مورد پذیرش قرار نمی‌گیرند. لذا اعتماد نکردن به آمارهای شبکه‌های اجتماعی -حتی آنانی که ظاهری علمی دارند- و تحقیق‌کردن درباره هر یک از آنها، از توانمندی‌هایی است که انسانهای عصر جدید باید داشته باشند.
📝🔎 @DiNneVeSht
🖥📚مدرسه ها را باز کنید، ببندید
◀️یکی از چالش ترین بحثهای امروز در دنیا موضوع بازگشایی مدارس میباشد. امسال درحالی مدارس در اکثر نقاط دنیا به طور حضوری باز شدند، که مقالات و کنفرانسهای گوناگونی در مورد بازگشایی مدارس مطرح شد. فرای بحثهای هیجانی، غیرعلمی و بعضا سیاسی که متاسفانه در اکثر زمینه ها در کشور ما و خصوصا در بین مردم حاکم است، مباحث مربوط به آموزش و پرورش در دنیا بسیار حساس، علمی و با تامل همراه بوده است.
◀️روزنامه نیویورک تایمز در اول سپتامبر ۲۰۲۰ مقاله طولانی با عنوان «در سراسر دنیا، دانش آموزان به مدرسه بازگشتند» را منتشر کرد، که به بررسی بازگشایی مدارس در اکثر کشورهای دنیا از فقیر تا غنی اشاره داشت. نکته قابل توجه در مقاله، فیلمها و عکسهای پیوست مقاله است که نشان از بازگشایی گسترده مدارس در دنیا دارد، به طوریکه حتی در برخی کشورهای پیشرفته دانش آموزان در استفاده از ماسک و فاصله اجتماعی اختیار داشتند! اختیاری که برای مردم ما عجیب است اما گویا مبتنی بر برخی نتایج علمی است.
◀️بررسی دقیق مستندات و مدارک علمی اثرات ویروس کرونا، تاثیرگذاری بر کودکان، امکان ناقل بودن کودکان، اثرات روانی قرنطینه و مطالبی از این دست، قطعا امری علمی، تخصصی و پیچیده است، که تاکنون نتایج مشخص ندارد. یعنی از یک طرف هنوز نتایج این بررسی های علمی مشخص نیست و از طرف دیگر نتیجه تصمیم گیری بر این نتایج غیرقطعی و نامشخص هم معلوم نیست. لذا هرچند نتیجه خروجی و عملکرد این بررسی ها توسط مجامع مختلف علمی و حاکمیتی در سراسر دنیا منجر به باز شدن مدارس شده است اما مخالفین خود را نیز دارد. نکته قابل توجه بحثهای علمی و تخصصی است که توسط طرفین مطرح شده و تقریبا نمی توانند یکدیگر را قانع کنند.
◀️این مباحث مجدد این واقعیت را عیان کرد که علی رغم احتیاج بشر به علوم تجربی بشری، ذات سعی و خطای موجود در این علوم نوعی محدودیت را برای رسیدن به نتیجه نهایی و عاری از خطر حتی در کوتاه مدت را به همراه دارد و چه بسا تعیین یک نتیجه قطعی برای یک امر کمی پیچیده برایش مقدور نباشد.
◀️لذا وقتی هنوز متخصصین دنیا صد در صد نمیدانند که باز کردن مدارس کار بهتری است یا بسته نگاه داشتن، چطور میتوان علوم بشری را ملاک تشخیص حق قرارداد. واقعیتی که انسان مدرن باید آنرا بپذیرد که علوم بشری حتی در مباحث دنیوی و مادی علیرغم کاربردی بودن اما شاخص حقانیت نیست چه برسد در امور غیرمادی و روحانی.
🖥📚 @DiNneVeSht
◀️یکی از چالش ترین بحثهای امروز در دنیا موضوع بازگشایی مدارس میباشد. امسال درحالی مدارس در اکثر نقاط دنیا به طور حضوری باز شدند، که مقالات و کنفرانسهای گوناگونی در مورد بازگشایی مدارس مطرح شد. فرای بحثهای هیجانی، غیرعلمی و بعضا سیاسی که متاسفانه در اکثر زمینه ها در کشور ما و خصوصا در بین مردم حاکم است، مباحث مربوط به آموزش و پرورش در دنیا بسیار حساس، علمی و با تامل همراه بوده است.
◀️روزنامه نیویورک تایمز در اول سپتامبر ۲۰۲۰ مقاله طولانی با عنوان «در سراسر دنیا، دانش آموزان به مدرسه بازگشتند» را منتشر کرد، که به بررسی بازگشایی مدارس در اکثر کشورهای دنیا از فقیر تا غنی اشاره داشت. نکته قابل توجه در مقاله، فیلمها و عکسهای پیوست مقاله است که نشان از بازگشایی گسترده مدارس در دنیا دارد، به طوریکه حتی در برخی کشورهای پیشرفته دانش آموزان در استفاده از ماسک و فاصله اجتماعی اختیار داشتند! اختیاری که برای مردم ما عجیب است اما گویا مبتنی بر برخی نتایج علمی است.
◀️بررسی دقیق مستندات و مدارک علمی اثرات ویروس کرونا، تاثیرگذاری بر کودکان، امکان ناقل بودن کودکان، اثرات روانی قرنطینه و مطالبی از این دست، قطعا امری علمی، تخصصی و پیچیده است، که تاکنون نتایج مشخص ندارد. یعنی از یک طرف هنوز نتایج این بررسی های علمی مشخص نیست و از طرف دیگر نتیجه تصمیم گیری بر این نتایج غیرقطعی و نامشخص هم معلوم نیست. لذا هرچند نتیجه خروجی و عملکرد این بررسی ها توسط مجامع مختلف علمی و حاکمیتی در سراسر دنیا منجر به باز شدن مدارس شده است اما مخالفین خود را نیز دارد. نکته قابل توجه بحثهای علمی و تخصصی است که توسط طرفین مطرح شده و تقریبا نمی توانند یکدیگر را قانع کنند.
◀️این مباحث مجدد این واقعیت را عیان کرد که علی رغم احتیاج بشر به علوم تجربی بشری، ذات سعی و خطای موجود در این علوم نوعی محدودیت را برای رسیدن به نتیجه نهایی و عاری از خطر حتی در کوتاه مدت را به همراه دارد و چه بسا تعیین یک نتیجه قطعی برای یک امر کمی پیچیده برایش مقدور نباشد.
◀️لذا وقتی هنوز متخصصین دنیا صد در صد نمیدانند که باز کردن مدارس کار بهتری است یا بسته نگاه داشتن، چطور میتوان علوم بشری را ملاک تشخیص حق قرارداد. واقعیتی که انسان مدرن باید آنرا بپذیرد که علوم بشری حتی در مباحث دنیوی و مادی علیرغم کاربردی بودن اما شاخص حقانیت نیست چه برسد در امور غیرمادی و روحانی.
🖥📚 @DiNneVeSht
💳💶اقتصاد اسلامی نه، اما مسلمانی چرا
◀️با پخش قسمت اندکی از مصاحبه آیت الله علوی بروجردی در فضای مجازی درباره اینکه ما اقتصاد اسلامی نداریم، مجدد بحثهای مواجهه اسلام و مدرنیته بر سر زبانها افتاد. عده ای صدای وا اسلاما برآوردند که عظمت اسلام توسط یکی از بزرگان حوزه زیر سوال رفت، و عده ای هم خوشحال بر طبل اسلام سکولار کوبیدند که اسلام نقشی در مسایل مدرن مثل اقتصاد ندارد!
◀️البته اگر افراد به جای گوش دادن به چند دقیقه از مصاحبه ایشان؛ وقت میگذاشتند و مصاحبه بیش از یکساعت ایشان را گوش میدادند، شاید خیلی از این برداشتها اتفاق نمی افتاد. این واقعیت؛ اهمیت سواد رسانه ای را در زمانی که شبکه های اجتماعی به سرعت رشد کرده اند و افراد هنوز نتوانسته اند نحوه تعامل با این پدیده را یادبگیرند، نشان میدهد. البته که این بحثی مستقل از این متن است.
◀️اما دقت کامل در مصاحبه همان واقعیت اسلام و نسبت مسلمانی ما را نشان میدهد. اسلام در عصر غیبت حجت خدا برای تمام مسایل راه حل ندارد، و در این موارد مسلمانان را به سمت سیره عقلا رهنمون میسازد. البته از آنجا که قبل از زمان غیبت؛ حجتهای الهی دستورات و رهنمونهایی داشتند، لذا اسلام درباره زندگی و مسایل آنان کاملا ساکت نیست. این دو روی سکه مسلمانان را به چالشی میکشاند که از یکسو در برخورد با مسایل زندگی مادی و معنوی خود از سیره عقلا در سطح جهانی استفاده کنند. از سوی دیگر رفتار مادی و معنوی خود را با دستورات مولوی و ارشادی حجتهای الهی مورد سنجش قرار دهند.
◀️لذا شیعه قرنها قایل به تمامیت و اکملیت اسلام بدون وجود حجت خدا نیست. اما از سوی دیگر هم شیعه دینی راکد و دست و پا بسته در برابر تغییرات اجتماعی نیست که جای آن در گوشه خانه اشخاص باشد.
◀️رسیدن به جمع بندی با در نظر گرفتن هر دو روی این سکه کاری است که مسلمانان باید انجام دهند. قسمتی از این مسوولیت از زمانهای قدیم توسط فقهای شیعه در حال انجام بوده است، که قسمت اندکی از این تلاش در قالب رساله و استفتا در دسترس جامعه مسلمانان قرار گرفته است. البته تلاشهای سایر علما و دانشمندان مسلمان نیز قسمت دیگری از این تلاشهاست. و در کنار این تلاشها مسلمانان نیز باید بیشتر در این مسیر وقتگذاری کنند.
💳💷 @DiNneVeSht
◀️با پخش قسمت اندکی از مصاحبه آیت الله علوی بروجردی در فضای مجازی درباره اینکه ما اقتصاد اسلامی نداریم، مجدد بحثهای مواجهه اسلام و مدرنیته بر سر زبانها افتاد. عده ای صدای وا اسلاما برآوردند که عظمت اسلام توسط یکی از بزرگان حوزه زیر سوال رفت، و عده ای هم خوشحال بر طبل اسلام سکولار کوبیدند که اسلام نقشی در مسایل مدرن مثل اقتصاد ندارد!
◀️البته اگر افراد به جای گوش دادن به چند دقیقه از مصاحبه ایشان؛ وقت میگذاشتند و مصاحبه بیش از یکساعت ایشان را گوش میدادند، شاید خیلی از این برداشتها اتفاق نمی افتاد. این واقعیت؛ اهمیت سواد رسانه ای را در زمانی که شبکه های اجتماعی به سرعت رشد کرده اند و افراد هنوز نتوانسته اند نحوه تعامل با این پدیده را یادبگیرند، نشان میدهد. البته که این بحثی مستقل از این متن است.
◀️اما دقت کامل در مصاحبه همان واقعیت اسلام و نسبت مسلمانی ما را نشان میدهد. اسلام در عصر غیبت حجت خدا برای تمام مسایل راه حل ندارد، و در این موارد مسلمانان را به سمت سیره عقلا رهنمون میسازد. البته از آنجا که قبل از زمان غیبت؛ حجتهای الهی دستورات و رهنمونهایی داشتند، لذا اسلام درباره زندگی و مسایل آنان کاملا ساکت نیست. این دو روی سکه مسلمانان را به چالشی میکشاند که از یکسو در برخورد با مسایل زندگی مادی و معنوی خود از سیره عقلا در سطح جهانی استفاده کنند. از سوی دیگر رفتار مادی و معنوی خود را با دستورات مولوی و ارشادی حجتهای الهی مورد سنجش قرار دهند.
◀️لذا شیعه قرنها قایل به تمامیت و اکملیت اسلام بدون وجود حجت خدا نیست. اما از سوی دیگر هم شیعه دینی راکد و دست و پا بسته در برابر تغییرات اجتماعی نیست که جای آن در گوشه خانه اشخاص باشد.
◀️رسیدن به جمع بندی با در نظر گرفتن هر دو روی این سکه کاری است که مسلمانان باید انجام دهند. قسمتی از این مسوولیت از زمانهای قدیم توسط فقهای شیعه در حال انجام بوده است، که قسمت اندکی از این تلاش در قالب رساله و استفتا در دسترس جامعه مسلمانان قرار گرفته است. البته تلاشهای سایر علما و دانشمندان مسلمان نیز قسمت دیگری از این تلاشهاست. و در کنار این تلاشها مسلمانان نیز باید بیشتر در این مسیر وقتگذاری کنند.
💳💷 @DiNneVeSht
🕰توجه به تاریخ در دنیای مدرن
◀️امروزه در کشورها و خصوصا دانشگاه های غربی، تاریخ یکی از علوم بسیار مهم و تاثیرگذار به حساب می آید. البته تاریخ معنایی فراتر از علم به وقایع اتفاق افتاده در گذشته دارد. برای نمونه در یک تعریف؛ تاریخ علم به تحوّلات و تطوّرات جامعه‌ها از مرحله‌ای به مرحله دیگر و قوانین حاکم بر این تطوّرات و تحوّلات است.
◀️در این میان شاخه های مختلف تاریخ، تاریخ ادیان و تاثیر آن در اعتقادات مومنین به هر دینی نقش بسیار پر اهمیتی دارد. در این بین توجه به تاریخ مسیحیت و حتی نقش تاریخ در شکل گیری الهیات مسیحی یکی از پرکاربردترین نمونه های تاریخ ادیان و نقش آن در اعتقادات است.
◀️البته متاسفانه در جوامع اسلامی و شیعی به دلایل مختلف این توجه به تاریخ بسیار ضعیف است. به طوریکه حتی در حوزه ها، دانشگاه ها، سخنرانی ها و حتی کتابها و نوشته ها این ضعف مشهود است. برای نمونه در سال ۲۰۱۵ مقاله ای توسط چند محقق امریکایی درباره نحوه مسموم کردن امام حسن مجتبی علیه السلام در قرن ۷ میلادی با عنوان کشف یک راز تاریخی چاپ شد، که با بررسی های علم تاریخ و شیمی نشان از یک توطئه بین معاویه و امپراطوری بیزانس برای مسموم کردن نوه پیامبر اسلام داشت. نگارش این مقاله سالها بعد توسط غربیها نشان از ضعف مسلمانان در توجه علمی به مسایل تاریخی با کمک علم مدرن دارد.
◀️از همین نمونه نیز عدم توجه مسلمانان به نحوه رحلت مهمترین شخص اسلام یعنی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است. البته با توجه به برخی نوشته هایی که از اهل سنت و شیعیان در دست است، تقریبا شهادت و مسموم شدن پیامبر یکی از احتمالات بالای نحوه رحلت ایشان از نگاه تاریخی است. درست بودن این ادعا دارای تبعاتی است از جمله؛ مشخص شدن قاتلین آن بزرگوار که میتواند نگاه مسلمانان را نسبت به خیلی از مسایل تغییر دهد.
◀️شاید نگرانی و ترس از پیامدهای چنین تحقیقاتی توسط مسلمانان در دانشگاه ها و حوزه ها سبب مسکوت ماندن این سوال جدی تاریخی است. البته چند وقتی است که برخی اسناد درباره شهادت پیامبر و قاتلین احتمالی آن بزرگوار در حال انتشار است، که متاسفانه با مخالفت برخی به ظاهر نواندیشان مواجه شده است. در حالیکه یکی از شروط نواندیشی در دنیای امروزی داشتن نگاه آزاد اندیشانه به وقایع تاریخی است، زیرا میتواند تاثیرات فراوانی در اعتقادات افراد داشته باشد.
◀️لذا هرچند تاریخ ادیان اشاره به دنیای قدیمی و سنتی دارد اما نتایجی دارد که در زندگی امروز تاثیرگذار است. خصوصا امروزه که به سبب رسانه ها افراد عادی جامعه بیشتر با نقل اتفاقات تاریخی مواجه میشوند، تحلیل درستی که توسط محققین ارایه میشود، میتواند نتایج مطلوبی را با خود داشته باشد.
🕰@DiNneVeSht
◀️امروزه در کشورها و خصوصا دانشگاه های غربی، تاریخ یکی از علوم بسیار مهم و تاثیرگذار به حساب می آید. البته تاریخ معنایی فراتر از علم به وقایع اتفاق افتاده در گذشته دارد. برای نمونه در یک تعریف؛ تاریخ علم به تحوّلات و تطوّرات جامعه‌ها از مرحله‌ای به مرحله دیگر و قوانین حاکم بر این تطوّرات و تحوّلات است.
◀️در این میان شاخه های مختلف تاریخ، تاریخ ادیان و تاثیر آن در اعتقادات مومنین به هر دینی نقش بسیار پر اهمیتی دارد. در این بین توجه به تاریخ مسیحیت و حتی نقش تاریخ در شکل گیری الهیات مسیحی یکی از پرکاربردترین نمونه های تاریخ ادیان و نقش آن در اعتقادات است.
◀️البته متاسفانه در جوامع اسلامی و شیعی به دلایل مختلف این توجه به تاریخ بسیار ضعیف است. به طوریکه حتی در حوزه ها، دانشگاه ها، سخنرانی ها و حتی کتابها و نوشته ها این ضعف مشهود است. برای نمونه در سال ۲۰۱۵ مقاله ای توسط چند محقق امریکایی درباره نحوه مسموم کردن امام حسن مجتبی علیه السلام در قرن ۷ میلادی با عنوان کشف یک راز تاریخی چاپ شد، که با بررسی های علم تاریخ و شیمی نشان از یک توطئه بین معاویه و امپراطوری بیزانس برای مسموم کردن نوه پیامبر اسلام داشت. نگارش این مقاله سالها بعد توسط غربیها نشان از ضعف مسلمانان در توجه علمی به مسایل تاریخی با کمک علم مدرن دارد.
◀️از همین نمونه نیز عدم توجه مسلمانان به نحوه رحلت مهمترین شخص اسلام یعنی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است. البته با توجه به برخی نوشته هایی که از اهل سنت و شیعیان در دست است، تقریبا شهادت و مسموم شدن پیامبر یکی از احتمالات بالای نحوه رحلت ایشان از نگاه تاریخی است. درست بودن این ادعا دارای تبعاتی است از جمله؛ مشخص شدن قاتلین آن بزرگوار که میتواند نگاه مسلمانان را نسبت به خیلی از مسایل تغییر دهد.
◀️شاید نگرانی و ترس از پیامدهای چنین تحقیقاتی توسط مسلمانان در دانشگاه ها و حوزه ها سبب مسکوت ماندن این سوال جدی تاریخی است. البته چند وقتی است که برخی اسناد درباره شهادت پیامبر و قاتلین احتمالی آن بزرگوار در حال انتشار است، که متاسفانه با مخالفت برخی به ظاهر نواندیشان مواجه شده است. در حالیکه یکی از شروط نواندیشی در دنیای امروزی داشتن نگاه آزاد اندیشانه به وقایع تاریخی است، زیرا میتواند تاثیرات فراوانی در اعتقادات افراد داشته باشد.
◀️لذا هرچند تاریخ ادیان اشاره به دنیای قدیمی و سنتی دارد اما نتایجی دارد که در زندگی امروز تاثیرگذار است. خصوصا امروزه که به سبب رسانه ها افراد عادی جامعه بیشتر با نقل اتفاقات تاریخی مواجه میشوند، تحلیل درستی که توسط محققین ارایه میشود، میتواند نتایج مطلوبی را با خود داشته باشد.
🕰@DiNneVeSht
پیج اینستاگرامی دین‌نوشت را‌ه‌اندازی شد.
خوشحال میشویم با حضور و اعلام نظراتتان، ما را کمک کنید.
https://instagram.com/dinnevesht?igshid=197kygqyht2gg
خوشحال میشویم با حضور و اعلام نظراتتان، ما را کمک کنید.
https://instagram.com/dinnevesht?igshid=197kygqyht2gg
📝بی سوادی مدرن
◀️یووال نوح هراری نویسنده مشهور کتاب انسان خردمند در سومین اثر خود ۲۱ درس برای قرن ۲۱ام، به مهارتها و دروسی اشاره دارد که برای زندگی کردن در قرن ۲۱ بشر به آن نیاز دارد. یکی از این مهارتها بدست آوردن اطلاعات درست و صحیح از بین انبوهی از اطلاعات است. به عبارتی انسان مدرن در قرن بیست و یکم در معرض میزان عظیمی از اطلاعات قرار دارد، که این امر سبب میشود او خود را آگاه و باسواد بداند، در حالیکه اینگونه نیست.
◀️البته این احساس باسوادی آنجایی خطرناک و مشکل ساز میشود که شخص در فضای شبکه های اجتماعی و توییتری هم دست به قلم باشد. چرا که یافته های غیراثبات شده خود را در پیامهایی کوتاه و غیرعلمی به دیگرانی میرساند که آنها نیز احساس این باسوادی کاذب را میکنند. و صد البته این روند در آنجایی موجب آسیب بیشتر در جامعه میشود که سلبریتیها، خبرنگاران و روزنامه نگارانی که معمولا در یک یا دو زمینه خاص کمی تخصص دارند وارد زمینه های دیگر میشوند.
◀️توییتهای چند روز اخیر دو مستندساز و برنامه ساز درباره وقایع تاریخ صدر اسلام و مطرح کردن مطالبی غیرعلمی و غیرمستند نمونه ای از این دست آسیبهاست. استدلالهایی بیشتر رسانه ای مانند عدم وجود درب برای خانه های حجاز و عدم کاربرد میخ در خانه سازی های مدینه، علیرغم وجود اسناد تاریخی بیشمار در این زمینه (که بخشی از آن در یک مناظره مشخص شد)، نشان از سطح جدیدی از بی سوادی میدهد.
◀️اینکه هدف از مطرح کردن این موضوعها چیست؟ آیا بدست آوردن دنبال کننده یا طرفدار است و یا واقعا پرداختن به یک سوال جدی و معضل اجتماعی، موضوعی است که قابل رصد نیست. اما واقعیت این است که در قرن بیست و یکم با پدیده بی سوادی مدرنی مواجهه هستیم که شخص علیرغم نداشتن تخصص و سواد در بسیاری زمینه ها اظهار نظر میکند. البته استفاده از ترفندهای رسانه ای و‌مهارتهای ژورنالیستی و جریانهای سیاسی و ... روشهایی است برای پنهان سازی این سطح از بی سوادی مدرن است.
📝 @DiNneVeSht
◀️یووال نوح هراری نویسنده مشهور کتاب انسان خردمند در سومین اثر خود ۲۱ درس برای قرن ۲۱ام، به مهارتها و دروسی اشاره دارد که برای زندگی کردن در قرن ۲۱ بشر به آن نیاز دارد. یکی از این مهارتها بدست آوردن اطلاعات درست و صحیح از بین انبوهی از اطلاعات است. به عبارتی انسان مدرن در قرن بیست و یکم در معرض میزان عظیمی از اطلاعات قرار دارد، که این امر سبب میشود او خود را آگاه و باسواد بداند، در حالیکه اینگونه نیست.
◀️البته این احساس باسوادی آنجایی خطرناک و مشکل ساز میشود که شخص در فضای شبکه های اجتماعی و توییتری هم دست به قلم باشد. چرا که یافته های غیراثبات شده خود را در پیامهایی کوتاه و غیرعلمی به دیگرانی میرساند که آنها نیز احساس این باسوادی کاذب را میکنند. و صد البته این روند در آنجایی موجب آسیب بیشتر در جامعه میشود که سلبریتیها، خبرنگاران و روزنامه نگارانی که معمولا در یک یا دو زمینه خاص کمی تخصص دارند وارد زمینه های دیگر میشوند.
◀️توییتهای چند روز اخیر دو مستندساز و برنامه ساز درباره وقایع تاریخ صدر اسلام و مطرح کردن مطالبی غیرعلمی و غیرمستند نمونه ای از این دست آسیبهاست. استدلالهایی بیشتر رسانه ای مانند عدم وجود درب برای خانه های حجاز و عدم کاربرد میخ در خانه سازی های مدینه، علیرغم وجود اسناد تاریخی بیشمار در این زمینه (که بخشی از آن در یک مناظره مشخص شد)، نشان از سطح جدیدی از بی سوادی میدهد.
◀️اینکه هدف از مطرح کردن این موضوعها چیست؟ آیا بدست آوردن دنبال کننده یا طرفدار است و یا واقعا پرداختن به یک سوال جدی و معضل اجتماعی، موضوعی است که قابل رصد نیست. اما واقعیت این است که در قرن بیست و یکم با پدیده بی سوادی مدرنی مواجهه هستیم که شخص علیرغم نداشتن تخصص و سواد در بسیاری زمینه ها اظهار نظر میکند. البته استفاده از ترفندهای رسانه ای و‌مهارتهای ژورنالیستی و جریانهای سیاسی و ... روشهایی است برای پنهان سازی این سطح از بی سوادی مدرن است.
📝 @DiNneVeSht
🏳️🗽پایان دموکراسی و شروعی دیگر ؟
◀️فرانسیس فوکویاما فیلسوف امریکایی و رئیس گروه توسعه اقتصادی بین المللی دانشگاه جانزهاپکینز در سال ۱۹۹۲ در کتاب معروف خود «پایان تاریخ و آخرین بازمانده» نوشت: آنچه شاهدش خواهیم بود نقطه پایان تکامل ایدئولوژیک بشریت و جهانی شدن اندیشه لیبرال دموکراسی غربی به عنوان آخرین شکل حکومت بشری است.
◀️این اندیشه که سالها به عنوان یک نظریه در بین نخبگان مورد بحث قرار گرفته بود با این کتاب آرام آرام در بین مردم عادی به عنوان یک اصل مطرح شد. اما با گذشت زمان در جوامع آکادمیک این نظریه با قدرت گرفتن چپ سوسیالیست در امریکا و اروپا و مدل کاپیتالیستی چین مورد چالش جدی قرار گرفت. خود فوکویاما نیز که کتاب را پاسخی به کمونیستها میدانست در کمال تعجب در قرن ۲۱ اعتراف میکند که گویا برخی نظریه های مارکس (مبدع کمونیسم) درست بوده است.
◀️حالا امروز نتایج انتخابات امریکا و دعواهای بین مدعیان دموکراسی و کار سخت رییس جمهور آینده امریکا در مهد دمکراسی نیز این سوال جدی را در ذهن عموم مردم جامعه به وجود آورده که آیا لیبرال دموکراسی نظریه ای ایده آل است؟ البته این سوال و بحثها از سالها قبل در بین نخبگان علمی کشورها مطرح بوده است!
◀️اما فرای آنکه کدام نظریه حاکمیتی ایده آل است، پذیرش نقصان و عدم قطعیت در نظریه های بشری واقعیتی است که باید به آن بیشتر دقت کرد. نظریاتی که به علت نداشتن علم کامل در برخی از زمانها و مکانها کاربرد دارند اما دارای مشکلات جدی هم هستند. با توجه به این واقعیت، آیا میتوان این نظریه ها را ملاکی برای مقایسه با نظریات دینی و الهی قرار داد؟ آیا حاکمیت مبتنی بر علم و عصمت خدایی که در آخرالزمان تشکیل میشود، تفکری مبتنی بر اندیشه ادیان در برابر این نظریه ها نیست؟ و آیا بشر مدرن نباید شروعی تازه برای رویارویی با این حقیقت دینی را داشته باشد؟
🏳️🗽@DiNneVeSht
◀️فرانسیس فوکویاما فیلسوف امریکایی و رئیس گروه توسعه اقتصادی بین المللی دانشگاه جانزهاپکینز در سال ۱۹۹۲ در کتاب معروف خود «پایان تاریخ و آخرین بازمانده» نوشت: آنچه شاهدش خواهیم بود نقطه پایان تکامل ایدئولوژیک بشریت و جهانی شدن اندیشه لیبرال دموکراسی غربی به عنوان آخرین شکل حکومت بشری است.
◀️این اندیشه که سالها به عنوان یک نظریه در بین نخبگان مورد بحث قرار گرفته بود با این کتاب آرام آرام در بین مردم عادی به عنوان یک اصل مطرح شد. اما با گذشت زمان در جوامع آکادمیک این نظریه با قدرت گرفتن چپ سوسیالیست در امریکا و اروپا و مدل کاپیتالیستی چین مورد چالش جدی قرار گرفت. خود فوکویاما نیز که کتاب را پاسخی به کمونیستها میدانست در کمال تعجب در قرن ۲۱ اعتراف میکند که گویا برخی نظریه های مارکس (مبدع کمونیسم) درست بوده است.
◀️حالا امروز نتایج انتخابات امریکا و دعواهای بین مدعیان دموکراسی و کار سخت رییس جمهور آینده امریکا در مهد دمکراسی نیز این سوال جدی را در ذهن عموم مردم جامعه به وجود آورده که آیا لیبرال دموکراسی نظریه ای ایده آل است؟ البته این سوال و بحثها از سالها قبل در بین نخبگان علمی کشورها مطرح بوده است!
◀️اما فرای آنکه کدام نظریه حاکمیتی ایده آل است، پذیرش نقصان و عدم قطعیت در نظریه های بشری واقعیتی است که باید به آن بیشتر دقت کرد. نظریاتی که به علت نداشتن علم کامل در برخی از زمانها و مکانها کاربرد دارند اما دارای مشکلات جدی هم هستند. با توجه به این واقعیت، آیا میتوان این نظریه ها را ملاکی برای مقایسه با نظریات دینی و الهی قرار داد؟ آیا حاکمیت مبتنی بر علم و عصمت خدایی که در آخرالزمان تشکیل میشود، تفکری مبتنی بر اندیشه ادیان در برابر این نظریه ها نیست؟ و آیا بشر مدرن نباید شروعی تازه برای رویارویی با این حقیقت دینی را داشته باشد؟
🏳️🗽@DiNneVeSht
🌬⛪️🕍🕌خدای ترامپ یا بایدن!
◀️عکسهای طرفداران ترامپ در حال دعا و نیایش در پشت محلهای شمارش آرا در برخی حوزه ها تعجب برخی را به همراه داشت. از سوی دیگر رفتن جو بایدن روز یکشنبه و یک روز پس از پیروزی‌اش در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به «کلیسای کاتولیک سنت ژوزف در برندی‌واین» ایالت دلاور نیز باعث شگفتی برخی دیگر شد. گویی دعا کردن به درگاه الهی فقط مخصوص برخی سرزمینهای خاص و آدمهای خاص است.
◀️اما واقعیت آن است که دنیای امروز و حتی غرب برخلاف تصورات خیلی افراد درون ایران بسیار خداباورتر از گذشته است. به نقل از پشت جلد کتاب «خدای انسان گونه»: با گذشت بیش از یک قرن از زمانی که نیچه مرگ خدا را اعلام کرد، ظاهرا خدا دوباره در حال بازگشت است. اما هدف شناخت بهتر خدایی که رفت و خدایی که برگشت و تاثیر آن بر زندگی بشر در تاریخ معاصر است.
◀️به نظر میرسد خدای انسان مدرن در قرن معاصر با خدای بشر قدیم تفاوتهای جدی دارد هرچند شاید نمودهای بیرونی یکسانی داشته باشد. مفهوم عبادت به معنای درخواست و تمنا و حتی شکرگزاری را میتوان برای هر دو خدا یافت. اما در این خدای جدید اثری از عبودیت نیست.
◀️انسان مدرن با همه دانش و موفقیتهای علمی در مواقع نیاز و احتیاح دست به دامان خدا میشود. و حتی در موقع موفقیت شکرگزار اوست! اما او دیگر گوش شنوایی برای درخواستهای خدا از خود را ندارد. او دیگر خود را بنده ای نمیداند که اگر معبودش برای او امری و یا نهی داشت از آن اطاعت کند. ارتباط انسان مدرن با خدا از انسان شروع میشود و نه از خدا.
◀️لذا انسان مدرن هر وقت که بخواهد خدای خود را صدا میزند. گویی این خدا، قدرتمندی چون غول چراغ جادوست که محبوس در چراغ است. و هر وقت این انسان تمنایی داشت به چراغ دست کشیده و از او عاجزانه درخواست میکند. البته گاهی هم از او تشکر میکند که به درخواستهایش پاسخ مثبت داده است.
◀️خدای انسان مدرن تفاوت جدی با خدای ادیان ابراهیمی دارد؛ خدایی که هدف انسان از آفرینش را عبادت خود ذکر کرده ( وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ) با خدای محبوس در چراغ جادوی انسان مدرن متفاوت است.
🌬⛪️🕍🕌 @DiNneVeSht
◀️عکسهای طرفداران ترامپ در حال دعا و نیایش در پشت محلهای شمارش آرا در برخی حوزه ها تعجب برخی را به همراه داشت. از سوی دیگر رفتن جو بایدن روز یکشنبه و یک روز پس از پیروزی‌اش در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به «کلیسای کاتولیک سنت ژوزف در برندی‌واین» ایالت دلاور نیز باعث شگفتی برخی دیگر شد. گویی دعا کردن به درگاه الهی فقط مخصوص برخی سرزمینهای خاص و آدمهای خاص است.
◀️اما واقعیت آن است که دنیای امروز و حتی غرب برخلاف تصورات خیلی افراد درون ایران بسیار خداباورتر از گذشته است. به نقل از پشت جلد کتاب «خدای انسان گونه»: با گذشت بیش از یک قرن از زمانی که نیچه مرگ خدا را اعلام کرد، ظاهرا خدا دوباره در حال بازگشت است. اما هدف شناخت بهتر خدایی که رفت و خدایی که برگشت و تاثیر آن بر زندگی بشر در تاریخ معاصر است.
◀️به نظر میرسد خدای انسان مدرن در قرن معاصر با خدای بشر قدیم تفاوتهای جدی دارد هرچند شاید نمودهای بیرونی یکسانی داشته باشد. مفهوم عبادت به معنای درخواست و تمنا و حتی شکرگزاری را میتوان برای هر دو خدا یافت. اما در این خدای جدید اثری از عبودیت نیست.
◀️انسان مدرن با همه دانش و موفقیتهای علمی در مواقع نیاز و احتیاح دست به دامان خدا میشود. و حتی در موقع موفقیت شکرگزار اوست! اما او دیگر گوش شنوایی برای درخواستهای خدا از خود را ندارد. او دیگر خود را بنده ای نمیداند که اگر معبودش برای او امری و یا نهی داشت از آن اطاعت کند. ارتباط انسان مدرن با خدا از انسان شروع میشود و نه از خدا.
◀️لذا انسان مدرن هر وقت که بخواهد خدای خود را صدا میزند. گویی این خدا، قدرتمندی چون غول چراغ جادوست که محبوس در چراغ است. و هر وقت این انسان تمنایی داشت به چراغ دست کشیده و از او عاجزانه درخواست میکند. البته گاهی هم از او تشکر میکند که به درخواستهایش پاسخ مثبت داده است.
◀️خدای انسان مدرن تفاوت جدی با خدای ادیان ابراهیمی دارد؛ خدایی که هدف انسان از آفرینش را عبادت خود ذکر کرده ( وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ) با خدای محبوس در چراغ جادوی انسان مدرن متفاوت است.
🌬⛪️🕍🕌 @DiNneVeSht
⚽️⚽️مارادونا سقوط اسطوره شناسی
◀️خبر مرگ مارادونا فوتبالیست مشهور آرژانتین و جهان، مجدد خاطرات نوجوانی و جوانی بسیاری از افراد را زنده کرد. اما فرای بحث نوستالژی که مارادونا برای افراد داشت، اسطوره بودن او برای انسانهای مدرن تعریف جدیدی از اسطوره را در تاریخ انسان به همراه داشت.
◀️اعتیاد مارادونا به مواد مخدر، همکاری با مافیای ایتالیا و آرژانتین، روابط خارج از عرف بسیار، دوپینگ و شمار بسیاری از موارد غیراخلاقی جزو لاینفک زندگی او بود. اما تمام این مشکلات سبب نمیشد که بسیاری از افراد او را دوست نداشته باشند و عکس او را به در و دیوار خانه خویش نزنند. البته شدت این علاقه بعضا به حدی بود که گروه هایی هم بودند که او را افراط گونه میپرستیدند و حتی کلیسایی به نام مارادونا با مناسک خاص راه اندازی کرده بودند.
◀️البته اسطوره شدن افراد عادی و حتی دارای مشکلات اخلاقی پدیده مدرنی است که منحصر در مارادونا نیست. مایکل جکسون، مدونا، مارلون براندو و بسیاری دیگر از به اصطلاح سلبریتی ها نمونه هایی دیگر از این اسطوره های مدرن هستند. مقامی که قبلا در اختیار برخی دانشمندان، فلاسفه و شعرا بود. و پیش تر برای عرفا، قدیسان و روحانیون متصور بود و در اصل فقط مخصوص حجتهای الهی بوده است.
◀️البته مارادونا و مایکل جکسون و ... اسطوره های نسل قبلی هستند که حداقل در کنار مشکلات عدیده اخلاقی و اجتماعی در زندگی خود دارای هنر منحصر به فردی بوده اند، که مورد توجه قرار گرفته اند. اما اسطوره های نسل جدید کیم کارداشیان ها و تتلوها هستند که همان هنر را هم ندارند!
◀️لذا این نزول ارزشی انسان مدرن در اسطوره شناسی نشان از فاجعه ای عظیم دارد. در گذر ایام، ارزشهای انسان از امور روحانی و معنوی، ابتدا به امور مادی نزول پیدا کرده است. و امروزه حتی به پایین ترین سطح امور دنیوی با تعارضات اخلاقی رسیده است. حال سوال اساسی این است برای انسان مدرنی که اینگونه از آسمان به نازل ترین درجه زمین رسیده است، چطور میتوان از دین آسمانی گفت؟
◀️شاید برای همین علت است که گروهی سعی دارند دینی زمینی و این دنیایی تعریف کنند. دینی با انبیا و امامانی کمی بهتر از اسطوره های امروزی و‌مانند اینها دارای خطا و اشتباه! شاید که این انسان مدرن منقطع شده از آسمان مشتری این دین شود. اما با این تعریف آیا چیزی از دین الهی باقی می ماند؟!
⚽️⚽️ @DiNneVeSht
◀️خبر مرگ مارادونا فوتبالیست مشهور آرژانتین و جهان، مجدد خاطرات نوجوانی و جوانی بسیاری از افراد را زنده کرد. اما فرای بحث نوستالژی که مارادونا برای افراد داشت، اسطوره بودن او برای انسانهای مدرن تعریف جدیدی از اسطوره را در تاریخ انسان به همراه داشت.
◀️اعتیاد مارادونا به مواد مخدر، همکاری با مافیای ایتالیا و آرژانتین، روابط خارج از عرف بسیار، دوپینگ و شمار بسیاری از موارد غیراخلاقی جزو لاینفک زندگی او بود. اما تمام این مشکلات سبب نمیشد که بسیاری از افراد او را دوست نداشته باشند و عکس او را به در و دیوار خانه خویش نزنند. البته شدت این علاقه بعضا به حدی بود که گروه هایی هم بودند که او را افراط گونه میپرستیدند و حتی کلیسایی به نام مارادونا با مناسک خاص راه اندازی کرده بودند.
◀️البته اسطوره شدن افراد عادی و حتی دارای مشکلات اخلاقی پدیده مدرنی است که منحصر در مارادونا نیست. مایکل جکسون، مدونا، مارلون براندو و بسیاری دیگر از به اصطلاح سلبریتی ها نمونه هایی دیگر از این اسطوره های مدرن هستند. مقامی که قبلا در اختیار برخی دانشمندان، فلاسفه و شعرا بود. و پیش تر برای عرفا، قدیسان و روحانیون متصور بود و در اصل فقط مخصوص حجتهای الهی بوده است.
◀️البته مارادونا و مایکل جکسون و ... اسطوره های نسل قبلی هستند که حداقل در کنار مشکلات عدیده اخلاقی و اجتماعی در زندگی خود دارای هنر منحصر به فردی بوده اند، که مورد توجه قرار گرفته اند. اما اسطوره های نسل جدید کیم کارداشیان ها و تتلوها هستند که همان هنر را هم ندارند!
◀️لذا این نزول ارزشی انسان مدرن در اسطوره شناسی نشان از فاجعه ای عظیم دارد. در گذر ایام، ارزشهای انسان از امور روحانی و معنوی، ابتدا به امور مادی نزول پیدا کرده است. و امروزه حتی به پایین ترین سطح امور دنیوی با تعارضات اخلاقی رسیده است. حال سوال اساسی این است برای انسان مدرنی که اینگونه از آسمان به نازل ترین درجه زمین رسیده است، چطور میتوان از دین آسمانی گفت؟
◀️شاید برای همین علت است که گروهی سعی دارند دینی زمینی و این دنیایی تعریف کنند. دینی با انبیا و امامانی کمی بهتر از اسطوره های امروزی و‌مانند اینها دارای خطا و اشتباه! شاید که این انسان مدرن منقطع شده از آسمان مشتری این دین شود. اما با این تعریف آیا چیزی از دین الهی باقی می ماند؟!
⚽️⚽️ @DiNneVeSht
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
اسطوره‌های مقدس انسان در طی سالیان، تفاوتهای معناداری داشته‌اند.
زمانی ادبا و فلاسفه و دانشمندان اسطوره بودند،
اما کم‌کم معیارهای انتخاب اسطوره تغییر کرد.
این ویدئوی کوتاه، این روند را نشان میدهد و نهایتا طرح این سوال که...
@Dinnevesht
زمانی ادبا و فلاسفه و دانشمندان اسطوره بودند،
اما کم‌کم معیارهای انتخاب اسطوره تغییر کرد.
این ویدئوی کوتاه، این روند را نشان میدهد و نهایتا طرح این سوال که...
@Dinnevesht
🕋🕍💒 اعلان مرگ خدا!!
◀️قرن بیست میلادی و چهارده هجری یک خاصیت منحصر به فرد داشت. رشد سریع علم تجربی بشر و غره شدن انسان مدرن به یافته های علمی. این فریفته شدن به حدی بود که در اواسط قرن بیستم در بسیاری از محافل مرگ خدا اعلان شد. خدایی که در زیر میکروسکوپ و تلسکوپ دیده نشود پس وجود ندارد. فلاسفه و نو اندیشانی سخنرانی هایی در مورد عدم وجود خدا انجام دادند. چرا؟ چون خدا را با علم تجربی نیافتند و اثرات خالق را در زندگی خودشان مشاهده تجربی نکردند. البته اندک زمانی گذشت تا این اعتقاد از جامعه علمی و نواندیشی دینی رخت برداشت و قائلین به عدم وجود خدا اندک شده و ادعاهای خود را پس گرفتند.
◀️امروزه در ابتدای قرن بیست و یکم و اواخر قرن چهارده هجری دیگر دانشمند و نواندیشی به بهانه ندیدن خدا و یا اثرات هدایتی و خلقتی او ، خدا را انکار نمیکند. چون یافته اند که این ادعای عدم وجود به سبب ندیدن، خود ادعایی غیرعلمی است و علم تجربی بشر بسیار بسیار محدود است. لذا اعتقاد به خدا مجدد به قرون قبلی برگشت و آن جوگیری ابتدای قرن بیستم از بین رفت.
◀️اما نکته جالب و مورد تاسف آن است که هنوز برخی به ظاهر نواندیشان دینی در ایران گویا در ابتدای قرن بیستم زندگی میکنند و همان ادعاهای سست و براساس جوگیری علمی را در مورد مفاهیم دینی چون خدا و حجت خدا استفاده می کنند. ادعا در مورد عدم وجود امام زمان به علت عدم درک اثرات وجودی ایشان توسط انسان امروزی همان ادعای قرن بیستمی مرگ خدا است که امروزه به فراموشی سپرده شده است.
◀️به نظر می رسد برخی نواندیشان دینی به انگیزه های خیرخواهانه یا مغرضانه، آگاهانه یا غافلانه مسیری اشتباهی را طی میکنند که یکبار غرب آن مسیر را طی کرده و از آن برگشته است. لذا همانطور که خدا قرن هاست برای انسان وجود دارد و برخی تک اشاره ها در برخی زمان ها به عدم وجود خدا، خدا را از خدایی نینداخته است. امام زمان هم قرن هاست، امام زمان و هدایت گر است، هرچند برخی نتواند این واقعیت را بپذیرند.
🕋🕍💒 @Dinnevesht
◀️قرن بیست میلادی و چهارده هجری یک خاصیت منحصر به فرد داشت. رشد سریع علم تجربی بشر و غره شدن انسان مدرن به یافته های علمی. این فریفته شدن به حدی بود که در اواسط قرن بیستم در بسیاری از محافل مرگ خدا اعلان شد. خدایی که در زیر میکروسکوپ و تلسکوپ دیده نشود پس وجود ندارد. فلاسفه و نو اندیشانی سخنرانی هایی در مورد عدم وجود خدا انجام دادند. چرا؟ چون خدا را با علم تجربی نیافتند و اثرات خالق را در زندگی خودشان مشاهده تجربی نکردند. البته اندک زمانی گذشت تا این اعتقاد از جامعه علمی و نواندیشی دینی رخت برداشت و قائلین به عدم وجود خدا اندک شده و ادعاهای خود را پس گرفتند.
◀️امروزه در ابتدای قرن بیست و یکم و اواخر قرن چهارده هجری دیگر دانشمند و نواندیشی به بهانه ندیدن خدا و یا اثرات هدایتی و خلقتی او ، خدا را انکار نمیکند. چون یافته اند که این ادعای عدم وجود به سبب ندیدن، خود ادعایی غیرعلمی است و علم تجربی بشر بسیار بسیار محدود است. لذا اعتقاد به خدا مجدد به قرون قبلی برگشت و آن جوگیری ابتدای قرن بیستم از بین رفت.
◀️اما نکته جالب و مورد تاسف آن است که هنوز برخی به ظاهر نواندیشان دینی در ایران گویا در ابتدای قرن بیستم زندگی میکنند و همان ادعاهای سست و براساس جوگیری علمی را در مورد مفاهیم دینی چون خدا و حجت خدا استفاده می کنند. ادعا در مورد عدم وجود امام زمان به علت عدم درک اثرات وجودی ایشان توسط انسان امروزی همان ادعای قرن بیستمی مرگ خدا است که امروزه به فراموشی سپرده شده است.
◀️به نظر می رسد برخی نواندیشان دینی به انگیزه های خیرخواهانه یا مغرضانه، آگاهانه یا غافلانه مسیری اشتباهی را طی میکنند که یکبار غرب آن مسیر را طی کرده و از آن برگشته است. لذا همانطور که خدا قرن هاست برای انسان وجود دارد و برخی تک اشاره ها در برخی زمان ها به عدم وجود خدا، خدا را از خدایی نینداخته است. امام زمان هم قرن هاست، امام زمان و هدایت گر است، هرچند برخی نتواند این واقعیت را بپذیرند.
🕋🕍💒 @Dinnevesht
🎄🎁کریسمس غیر مسیحی مبارک
◀️زمانی کریسمس یا روز تولد حضرت مسیح بعد از عید پاک بزرگترین روز مذهبی مسیحیان در جهان بود. اما با رشد مدرنیته و تغییراتی که در زندگی انسان مدرن اتفاق افتاد این روز و مناسک آن تغییرات جدی کرده است.
◀️در گذشته مسیحیان برای جشن گرفتن میلاد عیسی مسیح به کلیساها می‌رفتند، در منزل یک درخت کاج را تزیین و چراغانی میکردند و در خیابان‌ها و کوچه‌ها دسته‌دسته سرودهای پرستشی و شکرگزاری اجرا می‌شد. زیرا جشن‌های مذهبی معمولاً یادآور شخصی است که نکوداشت برای او برگزار شده است.
◀️اما در دو سده اخیر ماهیت جشن کریسمس تغییر کرده است. در واقع این جشن به عنوان مراسمی برای شادی و دید و بازدید مطرح میشود. این امر خصوصاً در سده اخیر غلبه پیدا کرده است. بنابراین میتوان گفت کریسمس از حالت مراسمی مذهبی (برای تولد حضرت مسیح) تبدیل به مراسمی ملی شده است که ارتباط چندانی به اصل موضوع خود ندارد.
◀️برگزاری این جشن توسط غیرمسیحیان مانند مسلمانان، بودائیان، هندوها و ... در کشورهای مختلف دنیا، سبب شده است که این مناسک مذهبی تبدیل به بزرگترین جشن غیرمذهبی جهان شود.
◀️به نظر میرسد با رشد سریع اومانیسم در سالهای اخیر و توجه انسان مدرن به خود تا خدای خود، حتی بزرگترین مناسک و شعائر دینی که قرار بوده یادآور انسان به خدا و حجت های خدا باشد، را از هدف خود دور کرده است. تقلیل مناسک مذهبی به دورهمی هایی با چاشنی سرگرمی، بدون توجه به عبادت و بندگی در کنار رقیق شدن نیایش و شکرگزاری خالق؛ پدیده ای است که نه تنها در کریسمس مسیحیان بلکه در بسیاری از مناسک سایر ادیان نیز دیده میشود.
◀️لذا برای انسان مدرن امروزی بیشتر از توجه به ظاهر مناسک دینی باید او را متذکر علت و عمق مناسک دینی کرد؛ که آن عبادت و خضوع در برابر خالق و توجه به حجتهای خدا است.
🎄🎁 @DiNneVeSht
◀️زمانی کریسمس یا روز تولد حضرت مسیح بعد از عید پاک بزرگترین روز مذهبی مسیحیان در جهان بود. اما با رشد مدرنیته و تغییراتی که در زندگی انسان مدرن اتفاق افتاد این روز و مناسک آن تغییرات جدی کرده است.
◀️در گذشته مسیحیان برای جشن گرفتن میلاد عیسی مسیح به کلیساها می‌رفتند، در منزل یک درخت کاج را تزیین و چراغانی میکردند و در خیابان‌ها و کوچه‌ها دسته‌دسته سرودهای پرستشی و شکرگزاری اجرا می‌شد. زیرا جشن‌های مذهبی معمولاً یادآور شخصی است که نکوداشت برای او برگزار شده است.
◀️اما در دو سده اخیر ماهیت جشن کریسمس تغییر کرده است. در واقع این جشن به عنوان مراسمی برای شادی و دید و بازدید مطرح میشود. این امر خصوصاً در سده اخیر غلبه پیدا کرده است. بنابراین میتوان گفت کریسمس از حالت مراسمی مذهبی (برای تولد حضرت مسیح) تبدیل به مراسمی ملی شده است که ارتباط چندانی به اصل موضوع خود ندارد.
◀️برگزاری این جشن توسط غیرمسیحیان مانند مسلمانان، بودائیان، هندوها و ... در کشورهای مختلف دنیا، سبب شده است که این مناسک مذهبی تبدیل به بزرگترین جشن غیرمذهبی جهان شود.
◀️به نظر میرسد با رشد سریع اومانیسم در سالهای اخیر و توجه انسان مدرن به خود تا خدای خود، حتی بزرگترین مناسک و شعائر دینی که قرار بوده یادآور انسان به خدا و حجت های خدا باشد، را از هدف خود دور کرده است. تقلیل مناسک مذهبی به دورهمی هایی با چاشنی سرگرمی، بدون توجه به عبادت و بندگی در کنار رقیق شدن نیایش و شکرگزاری خالق؛ پدیده ای است که نه تنها در کریسمس مسیحیان بلکه در بسیاری از مناسک سایر ادیان نیز دیده میشود.
◀️لذا برای انسان مدرن امروزی بیشتر از توجه به ظاهر مناسک دینی باید او را متذکر علت و عمق مناسک دینی کرد؛ که آن عبادت و خضوع در برابر خالق و توجه به حجتهای خدا است.
🎄🎁 @DiNneVeSht
📜📈📊نو اندیشی دینی مدرن غیر علمی
◀️دو جلسه سخنرانی اقای دکتر سروش در باب دین و قدرت در نزدیکی آغاز سال ۲۰۲۱ سبب تعجب جمع کثیری از افراد از عوام، فرهیختگان و حتی روشنفکران دینی شد. پخش تعداد کثیری از نقدها و ایرادها به محتوای مطالب، آنهم از طرف قشرهای روشنفکر نه سنتی شاید کم نظیر بود. البته تعداد سوالات دقیق و ظریف در پایان دو‌جلسه سخنرانی و تقریبا عدم پاسخگویی سخنران و یا کلی گویی های مودبانه اما خارج از موضوع نیز بسیار حیرت آور بود! فارغ از محتوای سخنرانی و نظریه جدیدی که ایشان مطرح کردند، و نیازمند بررسی در نوشتاری دیگر است، اما متدولوژی و روش تحقیق بکار گرفته شده در این نظریه پردازی نکته مهمی است که کمتر به آن پرداخته شده است.
◀️با رشد علم در دنیای مدرن برای نظریه پردازی، باید از روش تحقیق های علمی استفاده کرد. لذا روش تحقیق، صحت سنجی و رواداری یک نظریه امر لاینفک در علوم تجربی و علوم انسانی است. هرچند در علوم انسانی همین روند علمی در حال انجام است، اما هنوز در سطوح عمومی این مطالب جای خود را پیدا نکرده است. لذا معمولا در نظریه پردازیهایی که در علوم انسانی خصوصا نواندیشی دینی مطرح میشود این کمبود و یا حتی خطای روشی بسیار مشهود است.
◀️برای نمونه آقاي دكتر سروش از روش شناسي معيني در نظريه پردازي پيروي نميكند و بر اساس برداشت ذهني نسبت به انبوهي از گزاره ها و وقايع ديني به جمع بندي كلي مي رسد که حتی نظرات قبلی خود را مورد تردید قرار میدهد. لذا وقتی با موج سوالات و نقدها روبرو میشود دچار نوسان میگردد.
◀️ایشان از انبوهي از داده هاي خام، ناگهان به نتيجه مي رسد و در مقابل اِشكال به برداشت خود از داده‌ها، مجدداً به داده‌هاي خام بيشتري ارجاع ميدهد ولي نميگويد من انبوه داده‌هاي خام از گزاره‌هاي قرآني تا شواهد سيره پيامبر، فتاواي فقها، نظرات عرفا و ... را چگونه و با كدام تحليل كيفي يا كمي، يا آماري يا ... بررسي و به اين نتيجه رسيده ام.
◀️بعلاوه، حتي مفاهيمي مثل قدرت، اقتدار، اقتدارگرا، زورگو، خشونت ورز و .... را به هيچ وجه تعريف نكرده و براي سنجش آنها، معيار يا شاخص هايي را تدوين نكرده و به همين دليل گرفتار رفت و برگشت و نوسان در ميان مفاهيم مبهم مي شود. در حالیکه تعریف مفاهیم جز ابتدایی ترین مباحث نظریه پردازی است!
◀️بنابراين آنچه دكتر سروش بيان كردند "برداشت شخصي وي" از انبوه داده هاي خام مطالعات گستردهُ وي است که مورد صحت سنجی و رواداری نیز قرار نگرفته است. لذا این نظریات را به هیچ وجه نمي توان پژوهش علمي با نتايج تئوريك ناميد. مانند پژوهشهای علمی که افراد صاحب نامی چون هابرماس در علوم انسانی انجام میدهند.
◀️با تمام تفاوت روش تحقیق علوم انسانی و تجربی، اما براي تقريب به ذهن، روش دكتر سروش مانند پژوهشگري جسور ميماند كه برای ساخت واکسن از میان داده هاي بيشمار نمونه‌هاي آزمايشگاه، بدون تحليل علمي با برداشت شخصي به ساخت واکسن بپردازد و با هر ايراد به نتيجه گيري وي به شواهد بيشتري از داده هاي خام آزمايشگاهي استناد كند. ولي فرايند تحليل علمي از داده هاي آزمايشگاه تا نتيجه گيري و صحت سنجی در پژوهش وي غايب باشد. قاعدتا واکسن پیشنهادی چنین پژوهشگری به هیچ عنوان مورد قبول محافل علمی نیست هرچند بتوان با آن ژست خبری یا سیاسی گرفت.
◀️با این روند هر فردي مي تواند نتايج مطالعات سياسي، اجتماعي، اقتصادي، ديني، ...خود را كم باشد يا زياد، سطحي باشد يا عميق، با ديگران در يك سخنراني يا كانال مجازي در ميان بگذارد ولي نمي تواند آن را نظریه علمي بخواند مگر آنكه الزامات تدوين تئوري را رعايت كرده باشد. همينطور كه نمي تواند مطالب خود را در يك مجله معتبر علمي-پژوهشي چاپ كند مگر آنكه الزامات علمي و اعتبار سنجي را مراعات كرده و مقاله او در داوري تخصصي پذيرفته شود.
◀️به نظر میرسد نواندیشی دینی علیرغم ادعای مدرن بودن اصلا نگاهی به روشهای علمی تحقیق و پژوهش ندارد. و بیشتر با ادعای مدرنیسم به ارایه سخنرانی های متفاوت، متنوع و به بهانه گفتمان پلورالیسم گاها در تضاد باهم میپردازد. البته در پارادایم مدرنیسم و گفتمان پلورالیسم و هرمنوتیکی وقتی اکثر مخاطبان از سخنرانی مانند آقای دکتر سروش به برداشت خشونت طلبی پیامبر و اسلام میرسند، ایشان در صدد اصلاح این برداشتها هستند که مجدد نشان از نداشتن یک روشمندی مشخص است.
◀️خلاصه یکی از مشكلات اصلي روشنفكري دینی: در هم آميختن فن خطابه و نظرات و روشهای شبه علمي است. به نظر اين رويكرد آگاهانه يا ناآگاهانه، بيشتر روش رندانه جلب مخاطب با ژست مدرن بودن و نواندیشی، اما در قامت و ظاهر يك شخصيت آكادميك و علمي، براي مقبوليت اجتماعي است.
📜📈📊 @DiNneVeSht
◀️دو جلسه سخنرانی اقای دکتر سروش در باب دین و قدرت در نزدیکی آغاز سال ۲۰۲۱ سبب تعجب جمع کثیری از افراد از عوام، فرهیختگان و حتی روشنفکران دینی شد. پخش تعداد کثیری از نقدها و ایرادها به محتوای مطالب، آنهم از طرف قشرهای روشنفکر نه سنتی شاید کم نظیر بود. البته تعداد سوالات دقیق و ظریف در پایان دو‌جلسه سخنرانی و تقریبا عدم پاسخگویی سخنران و یا کلی گویی های مودبانه اما خارج از موضوع نیز بسیار حیرت آور بود! فارغ از محتوای سخنرانی و نظریه جدیدی که ایشان مطرح کردند، و نیازمند بررسی در نوشتاری دیگر است، اما متدولوژی و روش تحقیق بکار گرفته شده در این نظریه پردازی نکته مهمی است که کمتر به آن پرداخته شده است.
◀️با رشد علم در دنیای مدرن برای نظریه پردازی، باید از روش تحقیق های علمی استفاده کرد. لذا روش تحقیق، صحت سنجی و رواداری یک نظریه امر لاینفک در علوم تجربی و علوم انسانی است. هرچند در علوم انسانی همین روند علمی در حال انجام است، اما هنوز در سطوح عمومی این مطالب جای خود را پیدا نکرده است. لذا معمولا در نظریه پردازیهایی که در علوم انسانی خصوصا نواندیشی دینی مطرح میشود این کمبود و یا حتی خطای روشی بسیار مشهود است.
◀️برای نمونه آقاي دكتر سروش از روش شناسي معيني در نظريه پردازي پيروي نميكند و بر اساس برداشت ذهني نسبت به انبوهي از گزاره ها و وقايع ديني به جمع بندي كلي مي رسد که حتی نظرات قبلی خود را مورد تردید قرار میدهد. لذا وقتی با موج سوالات و نقدها روبرو میشود دچار نوسان میگردد.
◀️ایشان از انبوهي از داده هاي خام، ناگهان به نتيجه مي رسد و در مقابل اِشكال به برداشت خود از داده‌ها، مجدداً به داده‌هاي خام بيشتري ارجاع ميدهد ولي نميگويد من انبوه داده‌هاي خام از گزاره‌هاي قرآني تا شواهد سيره پيامبر، فتاواي فقها، نظرات عرفا و ... را چگونه و با كدام تحليل كيفي يا كمي، يا آماري يا ... بررسي و به اين نتيجه رسيده ام.
◀️بعلاوه، حتي مفاهيمي مثل قدرت، اقتدار، اقتدارگرا، زورگو، خشونت ورز و .... را به هيچ وجه تعريف نكرده و براي سنجش آنها، معيار يا شاخص هايي را تدوين نكرده و به همين دليل گرفتار رفت و برگشت و نوسان در ميان مفاهيم مبهم مي شود. در حالیکه تعریف مفاهیم جز ابتدایی ترین مباحث نظریه پردازی است!
◀️بنابراين آنچه دكتر سروش بيان كردند "برداشت شخصي وي" از انبوه داده هاي خام مطالعات گستردهُ وي است که مورد صحت سنجی و رواداری نیز قرار نگرفته است. لذا این نظریات را به هیچ وجه نمي توان پژوهش علمي با نتايج تئوريك ناميد. مانند پژوهشهای علمی که افراد صاحب نامی چون هابرماس در علوم انسانی انجام میدهند.
◀️با تمام تفاوت روش تحقیق علوم انسانی و تجربی، اما براي تقريب به ذهن، روش دكتر سروش مانند پژوهشگري جسور ميماند كه برای ساخت واکسن از میان داده هاي بيشمار نمونه‌هاي آزمايشگاه، بدون تحليل علمي با برداشت شخصي به ساخت واکسن بپردازد و با هر ايراد به نتيجه گيري وي به شواهد بيشتري از داده هاي خام آزمايشگاهي استناد كند. ولي فرايند تحليل علمي از داده هاي آزمايشگاه تا نتيجه گيري و صحت سنجی در پژوهش وي غايب باشد. قاعدتا واکسن پیشنهادی چنین پژوهشگری به هیچ عنوان مورد قبول محافل علمی نیست هرچند بتوان با آن ژست خبری یا سیاسی گرفت.
◀️با این روند هر فردي مي تواند نتايج مطالعات سياسي، اجتماعي، اقتصادي، ديني، ...خود را كم باشد يا زياد، سطحي باشد يا عميق، با ديگران در يك سخنراني يا كانال مجازي در ميان بگذارد ولي نمي تواند آن را نظریه علمي بخواند مگر آنكه الزامات تدوين تئوري را رعايت كرده باشد. همينطور كه نمي تواند مطالب خود را در يك مجله معتبر علمي-پژوهشي چاپ كند مگر آنكه الزامات علمي و اعتبار سنجي را مراعات كرده و مقاله او در داوري تخصصي پذيرفته شود.
◀️به نظر میرسد نواندیشی دینی علیرغم ادعای مدرن بودن اصلا نگاهی به روشهای علمی تحقیق و پژوهش ندارد. و بیشتر با ادعای مدرنیسم به ارایه سخنرانی های متفاوت، متنوع و به بهانه گفتمان پلورالیسم گاها در تضاد باهم میپردازد. البته در پارادایم مدرنیسم و گفتمان پلورالیسم و هرمنوتیکی وقتی اکثر مخاطبان از سخنرانی مانند آقای دکتر سروش به برداشت خشونت طلبی پیامبر و اسلام میرسند، ایشان در صدد اصلاح این برداشتها هستند که مجدد نشان از نداشتن یک روشمندی مشخص است.
◀️خلاصه یکی از مشكلات اصلي روشنفكري دینی: در هم آميختن فن خطابه و نظرات و روشهای شبه علمي است. به نظر اين رويكرد آگاهانه يا ناآگاهانه، بيشتر روش رندانه جلب مخاطب با ژست مدرن بودن و نواندیشی، اما در قامت و ظاهر يك شخصيت آكادميك و علمي، براي مقبوليت اجتماعي است.
📜📈📊 @DiNneVeSht
🕊⚔️🏴دین قدرت فاطمیه
◀️سخنرانی اخیر دکتر سروش درباره دین و قدرت و خوانش خاص ایشان از برخی حوادث تاریخی و اسناد تاریخی، و تصویر دینی که مسلمانان از آن برداشت قدرت و بعضا خشونت را داشته اند، نیاز نگاه مجدد به تاریخ اسلام را مشخص میکند. قاعدتا زندگانی پیامبر صلی الله علیه و آله و حوادث روزهای اخر و خصوصا وقایع تاریخی پشت در خانه حضرت زهرا سلام الله علیها، یکی از این بزنگاه های تاریخی است. به عبارتی فارغ از چگونگی برگزاری ایام و مناسک فاطمیه، دقت به اتفاقات افتاده در این ایام در صدر اسلام نکته ای بسیار مهم است که در قرن بیست و یکم هم میتواند پاسخگو بسیاری از مسایل باشد.
◀️در واقع قسمتی از صحبتهای دکتر سروش که به عملکرد مسلمانان در بعد از حیات پیامبر (ص) اشاره داشت، و نشان از استفاده از قدرت در تاسیس و پایه گذاری خلافت اسلامی بود نکته درست و قابل تاملی است. به واقع مسلمانان بعد از پیامبر (ص) وارد کشورگشایی و فتوحاتی شدند که لازمه آن استفاده از قدرت و خشونت بود. اما نکته ای که نباید فراموش شود این است که این روند با آنچه در تاریخ پیامبر (ص) عموما نقل شده و عملکرد شخص ایشان و برخی مسلمانان متفاوت است.
◀️به عبارتی وقتی خواننده ای باهوش به تاریخ زندگی پیامبر (ص) مراجعه میکند وجه رحمانی زندگی ایشان را بسیار بیشتر از وجه اقتدارگرا میبیند. بررسی جنگها و فتوحات پیامبر (ص) که اکثرا دفاعی بودند یکی از این شواهد است. حتی در سوره فتح برخلاف تصور رایج افراد عادی، وقتی آیه انا فتحنا لک فتحا مبینا نازل میشود داستان صلح حدیبیه است که زمینه گسترش اسلام توسط تبلیغات و نه جنگ را بیان میکند. به عبارتی فتح بزرگ در قرآن صلح است نه جنگ. حتی بررسی برخوردهای شخصی پیامبر با یهودیان، مشرکان، غیر مسلمانان و حتی منافقین هم نشان از جنبه رحمتی ایشان دارد.
◀️اما پس از پیامبر (ص) سیره ایشان در بین مسلمانان اتفاق نمی افتد. تشکیل جلسه قدرت طلبی در سقیفه و تعیین خلیفه با دعوا در آن جلسه اولین انحراف از سبک زندگی پیامبر (ص) بوده است، در حالیکه عده معدودی چون حضرت علی علیه السلام نه به دنبال قدرت که در پی تجهیز بدن مطهر پیامبر (ص) هستند. لذا از همان ابتدای رحلت پیامبر (ص) دو خوانش جدی در جامعه مسلمانان اتفاق افتاد.
◀️یک قرائت اهل سقیفه که گرفتن قدرت را مهمترین و اولین اصل در دین میدانند، و یک قرائت توسط اهل بیت پیامبر (ص) که توجه به تجهیز بدن پیامبر (ص)، جمع آوری قرآن و ... را مهم تر از قدرت طلبی میدانند. تاریخ اسلام محل نزاع این دو دیدگاه بوده است. البته اولین و خونین ترین این برخورد هم در همان ابتدای بعد از رحلت پیامبر (ص) و در تهدید و هجوم به خانه حضرت زهرا (س) اتفاق افتاد. مطالعه تاریخ اهل بیت که در این مجال نمیگنجد از عاشورا تا زندانهای اموی و عباسی همه در این مقال میگنجد.
◀️بنابراین فاطمیه نقطه شروع اختلاف دو قرائت قدرت طلب و انحصارگرا از قرائت رحمانی و مداراگرا از اسلام است. البته از آنجا که فاتحان تاریخ را مینگارند و در طول این سالها اکثرا قرائت قدرت طلب در ممالک اسلامی بر سرکار بوده است، برخی از تاریخ و روایات اسلامی رنگ و بوی قدرت طلبی همراه با خشونت دارد. اما زیرکی، جستجوگر و پرسش کننده مدرن این باید باشد که بتواند تحلیلی درست از این دو قرائت بدهد.
◀️وقتی جناب دکتر سروش به مانند بسیاری از مستشرقین به این قرائت قدرت طلب در تاریخ اشاره میکند و تصویر پیامبر (ص) را نیز از کتابها و روایتهای آنان ترسیم میکند، مورد نقد تعداد زیادی از مسلمانان و فرهیختگانی قرار میگیرد که در تاریخ قرائت رحمانی پیامبر (ص) را دیده اند. شاید یکی از کلیدهای حل این مشکل در نگاهی عمیق تر و تحلیلی تر به تاریخ خصوصا ایام پس از رحلت پیامبر (ص) و خصوصا داستان فاطمیه است.
◀️حضرت علی (ع) نمونه ای از قرائت رحمانی از اسلام که هرچند جنگاور و دلیر است اما دست به شمشیر نمیبرد و همسرش را برای گفتگو و اتمام حجت به دم در میفرستد در یک طرف و قرائت قدرت طلب و خشن که از ابتدا با شمشیر و آتش و تهدید آمده در طرف دیگر در قرار دارد. البته عملکرد قرائت سقیفه ای برای تشکیل خلافت استراتژی درستی است چون از همان ابتدا خشن جلوی مخالف خود، حتی دختر پیامبر (ص) می ایستد تا بقیه مسلمانان حساب کار را بکنند. اینجا دین واقعا به معنای قدرت و خشونت متبلور میشود.
◀️لذا اتفاقات پشت در خانه دختر پیامبر (ص) در سال ۱۱ هجری اولین نقطه برای جداسازی دو قرائت از اسلام در بعد از پیامبر (ص) است. البته دقت در این موضوع که تاریخ را فاتحان مینویسند و ظالمان همیشه در جهت تطهیر اعمال خود گام برمیدارند، تحریف تاریخ و تاریخ سازی و جعل روایت درباره این حادثه و سایر حادثه ها اتفاقی است که باید در آن دقت نمود، و فاطمیه زمان همین تاملات است.
🕊⚔️🏴 @DiNneVeSht
◀️سخنرانی اخیر دکتر سروش درباره دین و قدرت و خوانش خاص ایشان از برخی حوادث تاریخی و اسناد تاریخی، و تصویر دینی که مسلمانان از آن برداشت قدرت و بعضا خشونت را داشته اند، نیاز نگاه مجدد به تاریخ اسلام را مشخص میکند. قاعدتا زندگانی پیامبر صلی الله علیه و آله و حوادث روزهای اخر و خصوصا وقایع تاریخی پشت در خانه حضرت زهرا سلام الله علیها، یکی از این بزنگاه های تاریخی است. به عبارتی فارغ از چگونگی برگزاری ایام و مناسک فاطمیه، دقت به اتفاقات افتاده در این ایام در صدر اسلام نکته ای بسیار مهم است که در قرن بیست و یکم هم میتواند پاسخگو بسیاری از مسایل باشد.
◀️در واقع قسمتی از صحبتهای دکتر سروش که به عملکرد مسلمانان در بعد از حیات پیامبر (ص) اشاره داشت، و نشان از استفاده از قدرت در تاسیس و پایه گذاری خلافت اسلامی بود نکته درست و قابل تاملی است. به واقع مسلمانان بعد از پیامبر (ص) وارد کشورگشایی و فتوحاتی شدند که لازمه آن استفاده از قدرت و خشونت بود. اما نکته ای که نباید فراموش شود این است که این روند با آنچه در تاریخ پیامبر (ص) عموما نقل شده و عملکرد شخص ایشان و برخی مسلمانان متفاوت است.
◀️به عبارتی وقتی خواننده ای باهوش به تاریخ زندگی پیامبر (ص) مراجعه میکند وجه رحمانی زندگی ایشان را بسیار بیشتر از وجه اقتدارگرا میبیند. بررسی جنگها و فتوحات پیامبر (ص) که اکثرا دفاعی بودند یکی از این شواهد است. حتی در سوره فتح برخلاف تصور رایج افراد عادی، وقتی آیه انا فتحنا لک فتحا مبینا نازل میشود داستان صلح حدیبیه است که زمینه گسترش اسلام توسط تبلیغات و نه جنگ را بیان میکند. به عبارتی فتح بزرگ در قرآن صلح است نه جنگ. حتی بررسی برخوردهای شخصی پیامبر با یهودیان، مشرکان، غیر مسلمانان و حتی منافقین هم نشان از جنبه رحمتی ایشان دارد.
◀️اما پس از پیامبر (ص) سیره ایشان در بین مسلمانان اتفاق نمی افتد. تشکیل جلسه قدرت طلبی در سقیفه و تعیین خلیفه با دعوا در آن جلسه اولین انحراف از سبک زندگی پیامبر (ص) بوده است، در حالیکه عده معدودی چون حضرت علی علیه السلام نه به دنبال قدرت که در پی تجهیز بدن مطهر پیامبر (ص) هستند. لذا از همان ابتدای رحلت پیامبر (ص) دو خوانش جدی در جامعه مسلمانان اتفاق افتاد.
◀️یک قرائت اهل سقیفه که گرفتن قدرت را مهمترین و اولین اصل در دین میدانند، و یک قرائت توسط اهل بیت پیامبر (ص) که توجه به تجهیز بدن پیامبر (ص)، جمع آوری قرآن و ... را مهم تر از قدرت طلبی میدانند. تاریخ اسلام محل نزاع این دو دیدگاه بوده است. البته اولین و خونین ترین این برخورد هم در همان ابتدای بعد از رحلت پیامبر (ص) و در تهدید و هجوم به خانه حضرت زهرا (س) اتفاق افتاد. مطالعه تاریخ اهل بیت که در این مجال نمیگنجد از عاشورا تا زندانهای اموی و عباسی همه در این مقال میگنجد.
◀️بنابراین فاطمیه نقطه شروع اختلاف دو قرائت قدرت طلب و انحصارگرا از قرائت رحمانی و مداراگرا از اسلام است. البته از آنجا که فاتحان تاریخ را مینگارند و در طول این سالها اکثرا قرائت قدرت طلب در ممالک اسلامی بر سرکار بوده است، برخی از تاریخ و روایات اسلامی رنگ و بوی قدرت طلبی همراه با خشونت دارد. اما زیرکی، جستجوگر و پرسش کننده مدرن این باید باشد که بتواند تحلیلی درست از این دو قرائت بدهد.
◀️وقتی جناب دکتر سروش به مانند بسیاری از مستشرقین به این قرائت قدرت طلب در تاریخ اشاره میکند و تصویر پیامبر (ص) را نیز از کتابها و روایتهای آنان ترسیم میکند، مورد نقد تعداد زیادی از مسلمانان و فرهیختگانی قرار میگیرد که در تاریخ قرائت رحمانی پیامبر (ص) را دیده اند. شاید یکی از کلیدهای حل این مشکل در نگاهی عمیق تر و تحلیلی تر به تاریخ خصوصا ایام پس از رحلت پیامبر (ص) و خصوصا داستان فاطمیه است.
◀️حضرت علی (ع) نمونه ای از قرائت رحمانی از اسلام که هرچند جنگاور و دلیر است اما دست به شمشیر نمیبرد و همسرش را برای گفتگو و اتمام حجت به دم در میفرستد در یک طرف و قرائت قدرت طلب و خشن که از ابتدا با شمشیر و آتش و تهدید آمده در طرف دیگر در قرار دارد. البته عملکرد قرائت سقیفه ای برای تشکیل خلافت استراتژی درستی است چون از همان ابتدا خشن جلوی مخالف خود، حتی دختر پیامبر (ص) می ایستد تا بقیه مسلمانان حساب کار را بکنند. اینجا دین واقعا به معنای قدرت و خشونت متبلور میشود.
◀️لذا اتفاقات پشت در خانه دختر پیامبر (ص) در سال ۱۱ هجری اولین نقطه برای جداسازی دو قرائت از اسلام در بعد از پیامبر (ص) است. البته دقت در این موضوع که تاریخ را فاتحان مینویسند و ظالمان همیشه در جهت تطهیر اعمال خود گام برمیدارند، تحریف تاریخ و تاریخ سازی و جعل روایت درباره این حادثه و سایر حادثه ها اتفاقی است که باید در آن دقت نمود، و فاطمیه زمان همین تاملات است.
🕊⚔️🏴 @DiNneVeSht
🗽🎼⛪️جو بایدن، جنیفر لوپز و خدا
◀️امسال مراسم تحلیف رییس جمهور امریکا به دلایل مختلف بیش از مراسمهای قبلی مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. البته در کنار جلب توجه حضور سلبریتی هایی چون لیدی گاگا و جنیفرلوپز، حضور اکثریت سران کنگره با رییس جمهور و همراهان در کلیسا قبل از تحلیف و دعا و نیایش حاضران در هنگام سوگند خوردن جو‌بایدن و کاملا هریس قابل توجه بود. حتی جنیفر لوپز در میان خواندن ترانه لحظه ای به زبان اسپانیایی گفت: «یک ملت زیر سایه خدا»!
◀️تصورش هم در دنیای مدرن سخت است که شاید یکی از سیاسی ترین، مهمترین و اثرگذارترین مراسم دنیا انقدر رنگ و بوی خدایی داشته باشد. احمد زیدآبادی در نوشته ای با نام «تحلیف بایدن در فضای نیایش» میگوید: در واقع مراسم تحلیف بایدن نشان داد که به خلاف برخی تبلیغات رایج در پاره‌ای محافل ماتریالیست، ایمان و اعتقاد به خدا و نیایش در برابر او هیچ مغایرتی با پیشرفت علمی و اقتصادی و سیاسی جوامع ندارد.
◀️انسان مدرن، علمی، اقتصادی و پیشرفته قرن حاضر برخلاف ابتدای قرن گذشته نه تنها خداناباور نیست، بلکه به شدت خداباور است. و این خداباوری در زندگی روزمره او دخالت دارد. لذا به تعبیری جوامع مدرن از معنای قدیمی سکولاریسم کمی فاصله گرفته اند. آن معنایی که برای نمونه در فرهنگ آکسفورد برای سکولاریسم چنین ارائه شده است: تنظیم امور معاش از قبیل تعلیم و تربیت، سیاست، اخلاق و جنبههاى دیگرى که مربوط به انسان است، با توجه به دنیا و بدون توجه به خدا و آخرت.
◀️هرچند برخلاف تعریف آکسفورد خدا و آخرت در جوامع سکولار امروزی نقش دارند، اما هنوز نقش اصلی در زندگی را دنیا دارد تا آخرت. به عبارتی هرچند امروزه رنگ خدا و آخرت در زندگی روزمره افراد مدرن بیشتر از گذشته شده، اما هنوز فاصله زیادی بین خدای ادیان ابراهیمی و خدای انسان مدرن امروزی است.
◀️برای نمونه آخرت در نگاه ادیان مهمتر از دنیاست لذا در حین توجه به امور دنیا همواره متذکر هدف اصلی که آخرت است، باشد. مثلا خداوند در آیه ۲۶ سوره رعد در حالیکه مانند بسیاری از آیات به رزق و روزی دنیا اشاره میفرماید و انسانها را شاد از زندگی دنیا میداند، اما در مقایسه، دنیا را در برابر آخرت ناچیز میشمارد؛ اللّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقَدِرُ وَفَرِحُواْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الآخِرَةِ إِلاَّ مَتَاعٌ.
◀️آری هرچند امروزه جو بایدن و جنیفر لوپز به عنوان نمونه ای از شهروندان مشهور جوامع مدرن، افرادی سکولار به معنای بدون در نظر گرفتن خدا و آخرت در زندگی دنیا نیستند، اما به یک معنا هم نمیتوان آنان را دیندار به معنای متدین بر متقدم داشتن آخرت بر دنیا دانست. پدیده ای رایج در بین اکثر مردمان جوامع مدرن؛ قراردادن نام خدا و توجه به او در زندگی دنیا (برخلاف روح سکولاریسم)، اما اولویت ندادن مسائل دینی و اخروی بر مسائل دنیا (برخلاف روح تعبد و دینداری)! به عبارتی خدای انسان مدرن کاملا خدایی در خدمت انسان و برای این دنیاست، نه خدایی که ادیان گستره خدایی او را محصور به این دنیا ندانسته و معبود انسان می باشد.
🗽🎼⛪️ @DiNneVeSht
◀️امسال مراسم تحلیف رییس جمهور امریکا به دلایل مختلف بیش از مراسمهای قبلی مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. البته در کنار جلب توجه حضور سلبریتی هایی چون لیدی گاگا و جنیفرلوپز، حضور اکثریت سران کنگره با رییس جمهور و همراهان در کلیسا قبل از تحلیف و دعا و نیایش حاضران در هنگام سوگند خوردن جو‌بایدن و کاملا هریس قابل توجه بود. حتی جنیفر لوپز در میان خواندن ترانه لحظه ای به زبان اسپانیایی گفت: «یک ملت زیر سایه خدا»!
◀️تصورش هم در دنیای مدرن سخت است که شاید یکی از سیاسی ترین، مهمترین و اثرگذارترین مراسم دنیا انقدر رنگ و بوی خدایی داشته باشد. احمد زیدآبادی در نوشته ای با نام «تحلیف بایدن در فضای نیایش» میگوید: در واقع مراسم تحلیف بایدن نشان داد که به خلاف برخی تبلیغات رایج در پاره‌ای محافل ماتریالیست، ایمان و اعتقاد به خدا و نیایش در برابر او هیچ مغایرتی با پیشرفت علمی و اقتصادی و سیاسی جوامع ندارد.
◀️انسان مدرن، علمی، اقتصادی و پیشرفته قرن حاضر برخلاف ابتدای قرن گذشته نه تنها خداناباور نیست، بلکه به شدت خداباور است. و این خداباوری در زندگی روزمره او دخالت دارد. لذا به تعبیری جوامع مدرن از معنای قدیمی سکولاریسم کمی فاصله گرفته اند. آن معنایی که برای نمونه در فرهنگ آکسفورد برای سکولاریسم چنین ارائه شده است: تنظیم امور معاش از قبیل تعلیم و تربیت، سیاست، اخلاق و جنبههاى دیگرى که مربوط به انسان است، با توجه به دنیا و بدون توجه به خدا و آخرت.
◀️هرچند برخلاف تعریف آکسفورد خدا و آخرت در جوامع سکولار امروزی نقش دارند، اما هنوز نقش اصلی در زندگی را دنیا دارد تا آخرت. به عبارتی هرچند امروزه رنگ خدا و آخرت در زندگی روزمره افراد مدرن بیشتر از گذشته شده، اما هنوز فاصله زیادی بین خدای ادیان ابراهیمی و خدای انسان مدرن امروزی است.
◀️برای نمونه آخرت در نگاه ادیان مهمتر از دنیاست لذا در حین توجه به امور دنیا همواره متذکر هدف اصلی که آخرت است، باشد. مثلا خداوند در آیه ۲۶ سوره رعد در حالیکه مانند بسیاری از آیات به رزق و روزی دنیا اشاره میفرماید و انسانها را شاد از زندگی دنیا میداند، اما در مقایسه، دنیا را در برابر آخرت ناچیز میشمارد؛ اللّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقَدِرُ وَفَرِحُواْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الآخِرَةِ إِلاَّ مَتَاعٌ.
◀️آری هرچند امروزه جو بایدن و جنیفر لوپز به عنوان نمونه ای از شهروندان مشهور جوامع مدرن، افرادی سکولار به معنای بدون در نظر گرفتن خدا و آخرت در زندگی دنیا نیستند، اما به یک معنا هم نمیتوان آنان را دیندار به معنای متدین بر متقدم داشتن آخرت بر دنیا دانست. پدیده ای رایج در بین اکثر مردمان جوامع مدرن؛ قراردادن نام خدا و توجه به او در زندگی دنیا (برخلاف روح سکولاریسم)، اما اولویت ندادن مسائل دینی و اخروی بر مسائل دنیا (برخلاف روح تعبد و دینداری)! به عبارتی خدای انسان مدرن کاملا خدایی در خدمت انسان و برای این دنیاست، نه خدایی که ادیان گستره خدایی او را محصور به این دنیا ندانسته و معبود انسان می باشد.
🗽🎼⛪️ @DiNneVeSht
⚽️🙏🏻🙌🗽علی انصاریان، دعا و مدرنیسم
◀️درگذشت علی انصاریان نه فقط فوتبالدوستان که بخش‌های دیگری از جامعه را تحت تاثیر قرار داد. علی انصاریان و فضای زندگی اعتقادی او و خُلق دوست داشتنی‌اش سبب شد، موج دعا و درخواست از خداوند برای او فراگیر شود.
◀️الگوسازی‌های او در رسانه‌ها در احترام و عشق به مادرش، مثال زدنی بود. او همانند همقطارانش اهل نفرت پراکنی‌های شایع نبود. همین رفتارها در کنار نمودهای اعتقادات دینی او سبب شد، زمزمه‌های دعا در اوجگیری بیماری او، بیشتر و بیشتر شود.
◀️اما دعاها، برای شفای علی انصاریان افاقه نکرد و او درگذشت. پس از آن، گویا عده ای به اصطلاح انسانهای مدرن که منتظر فرصتی برای علم کردن دعوای نخ نمای دین و علم هستند، موج دیگری به پا کردند؛ که نباید دعا کرد و دعا فایده ندارد و در دنیایی که علم حرف اول را میزند، نباید به دنبال درخواست از خدا بود! هرچند که در چنین شرایطی ادب تسلی خانواده داغدار باید باشد تا ایجاد جو منفی و شبهه در جامعه، و اگر تقدیر خداوند بر شفای علی رقم میخورد دیگر این موج جدید راه نمی افتاد، اما میشود نگاهی به سطحی بودن این حرکت و موج انداخت.
◀️استفاده از عبارتهایی چون؛ در دنیای امروز، در روزگار مدرن، علم، عقل و مخالفت با اوهام و خرافات را میتوان در این موج جدید دید. اما همانطور که قبلا هم گفته شد، تقابل علم و دین در دنیای مدرن امروزی، تقابلی غیرمدرن و عقب مانده است. باید دانست اگر غرب سردمدار علم امروز است، واژه خدا و دعا و درخواست از او نه فقط در زبانشان، در انتخاباتشان، در مراسم تحلیف ریاست جمهوریشان که از قدیم روی اسکناسهایشان نیز نقش بسته است.
◀️البته نقش دعا و خدا را میتوان در آثار اندیشمندان و فلاسفه مدرن غرب نیز به کرات دید. برای نمونه ویلیام جیمز فیلسوف اومانیست آمریکایی و بنیان‌گذار مکتب پراگماتیسم که خود روانشناس برجستهای بود در مورد دعا، نیایش خدا و معنویت در کتاب دین و روان میگوید: «مطلب سومی که بحث بیشتری درباره آن خواهم کرد نیایش و دعا به درگاه خداوند است امروزه بر ضد دعا صحبت بسیار میشود مخصوصاً وقتی که برای خوبی هوا و بهبودی مریض باشد در خصوص شفا یافتن بیمار به وسیله دعا باید گفت چنانکه حقایق و واقعیتهای پزشکی را قبول داشته باشیم، پزشکانی چند اظهار داشته‌اند که در بسیاری از موارد دعا در بهبود حال بیمار مؤثر بوده است ....»
◀️همچنین آلکسی کارل فیزیولوژیست، جراح و متفکر معروف فرانسوی، نویسندهای که در دنیای قدیم و جدید بسر برده و بر اثر تحقیقات و مطالعات گسترده و جهانی خود موفق به اخذ جایزه نوبل در دو رشته فیزیولوژی و پزشکی شده و صاحب کتاب نیایش و انسان میگوید: «نتایج نیایش را با علم نیز میتوان دریافت، زیرا نیایش نه تنها بر روی حالات عاطفی بلکه بر روی کیفیات بدنی نیز اثر میگذارد و گاهی در چند لحظه یا چند روز، بیماری جسمی را بهبود میبخشد این کیفیات هر چقدر هم که غیر قابل درک باشند بایستی به قوایشان معترف بود.»
◀️لذا فرهنگ دعا و نیایش در دنیای مدرن امروز در بالاترین سطوح سیاسی، اجتماعی، فلسفی و علمی به چشم میخورد و اگر کسی منکر دعا و اثرات آن و پناه بردن صرف به علم شود، نمیتوان او را انسان آگاه و مدرنی دانست.
◀️از دید یک انسان مدرن دیندار دعا به درگاه خدا نه به معنای نادیده گرفتن امور جاری و دنیوی و مادی است و نه به معنای تضمیمنی برای روا شدن حاجات است.
◀️در فرهنگ اسلامی برخاسته از کلام اهل بیت علیهم السلام: دعا عبادت است. درخواست از خدا وظیفه انسانی است که فهمیده و یافته است که در برابر خدایش، هیچ قدرت و توانی ندارد.
◀️دعا یعنی یک پیوند عمیق و روحانی و واقعی، فارغ از اینکه حاجات برآورده بشوند یا نشوند. اگر خواسته ما برآورده شد که الحمدلله و اگر نشود می‌گوئیم: الهی رضا بقضائک، تسلیما لامرک... (ترجمه مفهومی: خدایا به قضاوقدر تو راضی هستم و به امر تو تسلیم)
⚽️🙏🏻🙌🗽 @DiNneVeSht
◀️درگذشت علی انصاریان نه فقط فوتبالدوستان که بخش‌های دیگری از جامعه را تحت تاثیر قرار داد. علی انصاریان و فضای زندگی اعتقادی او و خُلق دوست داشتنی‌اش سبب شد، موج دعا و درخواست از خداوند برای او فراگیر شود.
◀️الگوسازی‌های او در رسانه‌ها در احترام و عشق به مادرش، مثال زدنی بود. او همانند همقطارانش اهل نفرت پراکنی‌های شایع نبود. همین رفتارها در کنار نمودهای اعتقادات دینی او سبب شد، زمزمه‌های دعا در اوجگیری بیماری او، بیشتر و بیشتر شود.
◀️اما دعاها، برای شفای علی انصاریان افاقه نکرد و او درگذشت. پس از آن، گویا عده ای به اصطلاح انسانهای مدرن که منتظر فرصتی برای علم کردن دعوای نخ نمای دین و علم هستند، موج دیگری به پا کردند؛ که نباید دعا کرد و دعا فایده ندارد و در دنیایی که علم حرف اول را میزند، نباید به دنبال درخواست از خدا بود! هرچند که در چنین شرایطی ادب تسلی خانواده داغدار باید باشد تا ایجاد جو منفی و شبهه در جامعه، و اگر تقدیر خداوند بر شفای علی رقم میخورد دیگر این موج جدید راه نمی افتاد، اما میشود نگاهی به سطحی بودن این حرکت و موج انداخت.
◀️استفاده از عبارتهایی چون؛ در دنیای امروز، در روزگار مدرن، علم، عقل و مخالفت با اوهام و خرافات را میتوان در این موج جدید دید. اما همانطور که قبلا هم گفته شد، تقابل علم و دین در دنیای مدرن امروزی، تقابلی غیرمدرن و عقب مانده است. باید دانست اگر غرب سردمدار علم امروز است، واژه خدا و دعا و درخواست از او نه فقط در زبانشان، در انتخاباتشان، در مراسم تحلیف ریاست جمهوریشان که از قدیم روی اسکناسهایشان نیز نقش بسته است.
◀️البته نقش دعا و خدا را میتوان در آثار اندیشمندان و فلاسفه مدرن غرب نیز به کرات دید. برای نمونه ویلیام جیمز فیلسوف اومانیست آمریکایی و بنیان‌گذار مکتب پراگماتیسم که خود روانشناس برجستهای بود در مورد دعا، نیایش خدا و معنویت در کتاب دین و روان میگوید: «مطلب سومی که بحث بیشتری درباره آن خواهم کرد نیایش و دعا به درگاه خداوند است امروزه بر ضد دعا صحبت بسیار میشود مخصوصاً وقتی که برای خوبی هوا و بهبودی مریض باشد در خصوص شفا یافتن بیمار به وسیله دعا باید گفت چنانکه حقایق و واقعیتهای پزشکی را قبول داشته باشیم، پزشکانی چند اظهار داشته‌اند که در بسیاری از موارد دعا در بهبود حال بیمار مؤثر بوده است ....»
◀️همچنین آلکسی کارل فیزیولوژیست، جراح و متفکر معروف فرانسوی، نویسندهای که در دنیای قدیم و جدید بسر برده و بر اثر تحقیقات و مطالعات گسترده و جهانی خود موفق به اخذ جایزه نوبل در دو رشته فیزیولوژی و پزشکی شده و صاحب کتاب نیایش و انسان میگوید: «نتایج نیایش را با علم نیز میتوان دریافت، زیرا نیایش نه تنها بر روی حالات عاطفی بلکه بر روی کیفیات بدنی نیز اثر میگذارد و گاهی در چند لحظه یا چند روز، بیماری جسمی را بهبود میبخشد این کیفیات هر چقدر هم که غیر قابل درک باشند بایستی به قوایشان معترف بود.»
◀️لذا فرهنگ دعا و نیایش در دنیای مدرن امروز در بالاترین سطوح سیاسی، اجتماعی، فلسفی و علمی به چشم میخورد و اگر کسی منکر دعا و اثرات آن و پناه بردن صرف به علم شود، نمیتوان او را انسان آگاه و مدرنی دانست.
◀️از دید یک انسان مدرن دیندار دعا به درگاه خدا نه به معنای نادیده گرفتن امور جاری و دنیوی و مادی است و نه به معنای تضمیمنی برای روا شدن حاجات است.
◀️در فرهنگ اسلامی برخاسته از کلام اهل بیت علیهم السلام: دعا عبادت است. درخواست از خدا وظیفه انسانی است که فهمیده و یافته است که در برابر خدایش، هیچ قدرت و توانی ندارد.
◀️دعا یعنی یک پیوند عمیق و روحانی و واقعی، فارغ از اینکه حاجات برآورده بشوند یا نشوند. اگر خواسته ما برآورده شد که الحمدلله و اگر نشود می‌گوئیم: الهی رضا بقضائک، تسلیما لامرک... (ترجمه مفهومی: خدایا به قضاوقدر تو راضی هستم و به امر تو تسلیم)
⚽️🙏🏻🙌🗽 @DiNneVeSht
🕊🤝⛪️🕋 پاپ و پیامبر رحمانی
◀️یکی از مهمترین خبرهای اخیر جهان دیدار پاپ و آقای سیستانی بود. دیداری ساده و کوتاه در نجف اما همراه با حاشیه های بسیار در رسانه ها! حاشیه هایی از کوچک شمردن اهمیت این دیدار، تفاوت سبک دو‌حوزه نجف و قم تا حتی نوع نگاه طرفین. اما به نظر یک نکته مهم در این هیاهوها کمتر مورد دقت قرار گرفت؛ متن پیام کوتاه پاپ از طریق دفتر واتیکان.
◀️واتیکان اعلام کرد: پاپ در این دیدار فرصتی یافت از آیت الله سیستانی به همراه جامعه شیعیان برای مقابله با خشونت و مشکلات بزرگی که طی سال های اخیر پیش آمده و در دفاع از ضعیف ترین مردم و آنانی که بیشترین ظلم و ستم را دیده اند، تشکر و قدردانی کند.
◀️پاپ جامعه شیعیان و آقای سیستانی را به عنوان رهبر و یا نماینده آنان افرادی میداند که در برابر خشونت و‌مشکلات با سایر ادیان همراهی میکنند. آری شیعیان در نزد پرطرفدارترین رهبر دینی جهان در خارج از حاشیه های سیاسی، نماد صلح و نه به خشونت هستند. همان نمادی که تجلی واقعی آن در رحمت للعالمین بودن پیامبر اکرم صلی الله علیه و‌آله متبلور بوده است.
◀️به تعبیر یکی از روشنفکران دینی آقای سیستانی کار جدیدی انجام نداده بلکه همان سیره و روش پیامبر اکرم و امامان شیعه را دنبال کرده است. لذا نماد اسلام رحمانی پیامبر را میتوان در خوانش بعد از ایشان توسط امامان شیعه و سپس شیعیان و بزرگان آنان در طول تاریخ دید.
◀️اما در طرف دیگر خوانشی از اسلام شکل گرفته است که نمادهای آن را در طول تاریخ میتوان از همان صدر اسلام در آتش زدن در خانه دختر پیامبر و فاجعه عاشورا یافت. و‌نمادهای جدید آن را در طالبان، القاعده و داعش متبلور دید.
◀️لذا نکته قابل تامل آن است که پاپ فرانسیس با دریافت این دو خوانش متفاوت از اسلام، توجه جهانیان را در قرن ۲۱ به خوانش صلح جو و ضد خشونت شیعی از اسلام فرا میخواند. هرچند اخیرا برخی نواندیشان، گویا خوانش خشونت طلب اسلام را بیشتر میپسندند و پیامبر اسلام را از نگاه این خوانش تعریف میکنند! البته در نقد و اشتباه این نگاه انقدر در هفته های اخیر سخنرانی و‌مقاله ارائه شده که هدف این مقال نیست.
◀️اما داعش در عمل و نگاه خشونت طلب به پیامبر اسلام در نظر، میتواند دو لبه یک قیچی باشد که برنده ریسمان رحمت الهی و رحمه للعالمین بودن پیامبر اسلام نسبت به جهانیان میباشد. ریسمانی که این هفته و در نزدیکی بعثت پیامبر خوبیها، توسط دو رهبر دینی جناب پاپ و آقای سیستانی مجدد محکم نگاه داشته شد.
🕊🤝⛪️🕋 @DiNneVeSht
◀️یکی از مهمترین خبرهای اخیر جهان دیدار پاپ و آقای سیستانی بود. دیداری ساده و کوتاه در نجف اما همراه با حاشیه های بسیار در رسانه ها! حاشیه هایی از کوچک شمردن اهمیت این دیدار، تفاوت سبک دو‌حوزه نجف و قم تا حتی نوع نگاه طرفین. اما به نظر یک نکته مهم در این هیاهوها کمتر مورد دقت قرار گرفت؛ متن پیام کوتاه پاپ از طریق دفتر واتیکان.
◀️واتیکان اعلام کرد: پاپ در این دیدار فرصتی یافت از آیت الله سیستانی به همراه جامعه شیعیان برای مقابله با خشونت و مشکلات بزرگی که طی سال های اخیر پیش آمده و در دفاع از ضعیف ترین مردم و آنانی که بیشترین ظلم و ستم را دیده اند، تشکر و قدردانی کند.
◀️پاپ جامعه شیعیان و آقای سیستانی را به عنوان رهبر و یا نماینده آنان افرادی میداند که در برابر خشونت و‌مشکلات با سایر ادیان همراهی میکنند. آری شیعیان در نزد پرطرفدارترین رهبر دینی جهان در خارج از حاشیه های سیاسی، نماد صلح و نه به خشونت هستند. همان نمادی که تجلی واقعی آن در رحمت للعالمین بودن پیامبر اکرم صلی الله علیه و‌آله متبلور بوده است.
◀️به تعبیر یکی از روشنفکران دینی آقای سیستانی کار جدیدی انجام نداده بلکه همان سیره و روش پیامبر اکرم و امامان شیعه را دنبال کرده است. لذا نماد اسلام رحمانی پیامبر را میتوان در خوانش بعد از ایشان توسط امامان شیعه و سپس شیعیان و بزرگان آنان در طول تاریخ دید.
◀️اما در طرف دیگر خوانشی از اسلام شکل گرفته است که نمادهای آن را در طول تاریخ میتوان از همان صدر اسلام در آتش زدن در خانه دختر پیامبر و فاجعه عاشورا یافت. و‌نمادهای جدید آن را در طالبان، القاعده و داعش متبلور دید.
◀️لذا نکته قابل تامل آن است که پاپ فرانسیس با دریافت این دو خوانش متفاوت از اسلام، توجه جهانیان را در قرن ۲۱ به خوانش صلح جو و ضد خشونت شیعی از اسلام فرا میخواند. هرچند اخیرا برخی نواندیشان، گویا خوانش خشونت طلب اسلام را بیشتر میپسندند و پیامبر اسلام را از نگاه این خوانش تعریف میکنند! البته در نقد و اشتباه این نگاه انقدر در هفته های اخیر سخنرانی و‌مقاله ارائه شده که هدف این مقال نیست.
◀️اما داعش در عمل و نگاه خشونت طلب به پیامبر اسلام در نظر، میتواند دو لبه یک قیچی باشد که برنده ریسمان رحمت الهی و رحمه للعالمین بودن پیامبر اسلام نسبت به جهانیان میباشد. ریسمانی که این هفته و در نزدیکی بعثت پیامبر خوبیها، توسط دو رهبر دینی جناب پاپ و آقای سیستانی مجدد محکم نگاه داشته شد.
🕊🤝⛪️🕋 @DiNneVeSht
🔊🔉تذکری برای انسان مدرن
◀️در ادیان الهی به برخی ایام و زمانها توجه ویژه ای میشود. یکی از اهداف این نگاه ویژه، کم کردن توجه به زندگی مادی و دقت در امور دینی و معنوی است. تعریف عباداتی خاص در جمعه، شنبه و یکشنبه برای مسلمانان، یهودیان و مسیحیان در همین راستا است. هرچند زندگی صنعتی زده انسانهای مدرن و برخی مسایل دیگر سبب شد که زمان عبادت و نیایش در این روزها جای خود را به تفریح و سرگرمی در جهت شادابی برای شروع هفته ای جدید دهد. به عبارتی این روزهای خاص هفته نه تنها سبب فراغت کوتاهی از دنیای مادی برای توجه به دین نشد، بلکه سبب فراغت از کار برای کسب انرژی جهت بیشتر توجه کردن به دنیای مادی شد.
◀️البته این توجه به سرگرمی و فراغت وغفلت از خدا مخصوص دوران مدرن امروز نیست، بلکه در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله نیز مردم به دنبال همین موضوع بودند. لذا خداوند در آخرین آیه سوره جمعه متذکر میشود که بهتر است در روز جمعه بیشتر متوجه خداوند باشیم و آنچه نزد خداست از این تجارت و سرگرمی شما بهتر است. وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَةِ وَ اللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ. (و چون تجارت یا مایه سرگرمی ببینند به سوی آن پراکنده شوند و تو را در حالی که ایستاده ای، رها کنند. بگو: پاداش و ثوابی که نزد خداست از سرگرمی و تجارت بهتر است، و خدا بهترین روزی دهندگان است)
◀️این تذکرات و‌توجه به امور غیر از دنیا در کلام حجتهای الهی بسیار زیاد دیده میشود که نشان از سرگرم شدن زیادی مردم به دنیا را دارد. البته همانطور که ذکر شد در برخی ایام این تذکرات بیشتر میشود. یکی از این تذکرات نیز در روزهای پایانی ماه شعبان و‌قبل از ورود به ماه رمضان است. لذا حجتهای الهی مردم را متذکر میکردند که به ماهی نزدیک میشویم که با بقیه ماه ها متفاوت است.
◀️برای نمونه حضرت رضا علیه السلام در آخرین جمعه ماه شعبان اباصلت هروی را متذکر ورود به ماه رمضان میکنند و میفرمایند که اولا با برگرداندن امانتهای مردم و زدودن کینه های آنها از دلهایتان دل از دنیا برکنید. سپس با توبه، استغفار و دعا و تلاوت قرآن خود را بیشتر متوجه خداوند کنید.
◀️به نظر میرسد که توجه زیادی به دنیا و غفلت از خداوند و آخرت خاصیت ذاتی در انسان است و مساله دیروز و امروز و مساله انسان سنتی و مدرن بوده و هست. اما امروزه به خاطر مسایل مختلف شاید این غفلت از خدا و دنیازدگی رنگ بیشتری نسبت به گذشته یافته است. لذا تذکر حجتهای الهی برای توجه به خداوند و کم کردن توجه به دنیا در برخی ایام مانند ماه رمضان برای انسان مدرن، تذکری بسیار ضروری است.
🔊🔉 @DiNneVeSht
◀️در ادیان الهی به برخی ایام و زمانها توجه ویژه ای میشود. یکی از اهداف این نگاه ویژه، کم کردن توجه به زندگی مادی و دقت در امور دینی و معنوی است. تعریف عباداتی خاص در جمعه، شنبه و یکشنبه برای مسلمانان، یهودیان و مسیحیان در همین راستا است. هرچند زندگی صنعتی زده انسانهای مدرن و برخی مسایل دیگر سبب شد که زمان عبادت و نیایش در این روزها جای خود را به تفریح و سرگرمی در جهت شادابی برای شروع هفته ای جدید دهد. به عبارتی این روزهای خاص هفته نه تنها سبب فراغت کوتاهی از دنیای مادی برای توجه به دین نشد، بلکه سبب فراغت از کار برای کسب انرژی جهت بیشتر توجه کردن به دنیای مادی شد.
◀️البته این توجه به سرگرمی و فراغت وغفلت از خدا مخصوص دوران مدرن امروز نیست، بلکه در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله نیز مردم به دنبال همین موضوع بودند. لذا خداوند در آخرین آیه سوره جمعه متذکر میشود که بهتر است در روز جمعه بیشتر متوجه خداوند باشیم و آنچه نزد خداست از این تجارت و سرگرمی شما بهتر است. وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَةِ وَ اللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ. (و چون تجارت یا مایه سرگرمی ببینند به سوی آن پراکنده شوند و تو را در حالی که ایستاده ای، رها کنند. بگو: پاداش و ثوابی که نزد خداست از سرگرمی و تجارت بهتر است، و خدا بهترین روزی دهندگان است)
◀️این تذکرات و‌توجه به امور غیر از دنیا در کلام حجتهای الهی بسیار زیاد دیده میشود که نشان از سرگرم شدن زیادی مردم به دنیا را دارد. البته همانطور که ذکر شد در برخی ایام این تذکرات بیشتر میشود. یکی از این تذکرات نیز در روزهای پایانی ماه شعبان و‌قبل از ورود به ماه رمضان است. لذا حجتهای الهی مردم را متذکر میکردند که به ماهی نزدیک میشویم که با بقیه ماه ها متفاوت است.
◀️برای نمونه حضرت رضا علیه السلام در آخرین جمعه ماه شعبان اباصلت هروی را متذکر ورود به ماه رمضان میکنند و میفرمایند که اولا با برگرداندن امانتهای مردم و زدودن کینه های آنها از دلهایتان دل از دنیا برکنید. سپس با توبه، استغفار و دعا و تلاوت قرآن خود را بیشتر متوجه خداوند کنید.
◀️به نظر میرسد که توجه زیادی به دنیا و غفلت از خداوند و آخرت خاصیت ذاتی در انسان است و مساله دیروز و امروز و مساله انسان سنتی و مدرن بوده و هست. اما امروزه به خاطر مسایل مختلف شاید این غفلت از خدا و دنیازدگی رنگ بیشتری نسبت به گذشته یافته است. لذا تذکر حجتهای الهی برای توجه به خداوند و کم کردن توجه به دنیا در برخی ایام مانند ماه رمضان برای انسان مدرن، تذکری بسیار ضروری است.
🔊🔉 @DiNneVeSht
🍔🌭🍟دینداری فست فودی برای انسان مدرن
◀️رشد انقلاب صنعتی و مدرنیته باعث تغییرات بسیاری در سبک زندگی انسان مدرن شده است. عادت به غذاهای سریع و آماده (فست فود)، مسافرتهای سریع و راحت، لباسهای سبک و راحت و بسیار موارد دیگر جزء لاینفک این زندگی شده است. این تفاوتها با سبک زندگی سنتی از طرفی سبب شده که نسل پدران و پدربزرگها، نسل جدید را درک نکرده و از طرفی نسل جدید و به اصطلاح مدرن با برخی ارزشهای نسل گذشته در تعارض و مخالفت قرار گیرد. نمود این درگیری ها را میتوان در مسایل خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و دینی دید.
◀️هیاهوهای به پا شده خصوصا در شبکه های اجتماعی که محل نمود نسل جدید مدرن است، نمونه های فراوانی از این مدعا است. یکی از این هیاهوها نیز معمولا در اخر ماه رمضان و اعلان روز عید فطر توسط مراجع مختلف به پا میشود. مساله رویت هلال و علت اختلافهای نجومی و فقهی مساله ای است که قبلا در این کانال و سایتهای بسیاری مطرح شده است، اما این نوشتار اصلا قصد ورود به آن مباحث تخصصی را ندارد بلکه میخواهد از زاویه ای دیگر به آن بنگرد.
◀️اختلاف در مسایل علمی و نداشتن یک جواب مشخص برای یک پرسش مشخص از مسایل طبیعی علم است که با پیشرفت علم بیشتر هم شده است. اما وقتی این اختلاف به سطوح مردم عادی میرسد سبب حیرت آنها میشود. به سبب تغییرات سبک زندگی و راحت طلبی مدرنیته گویا قبول این اختلافات برای انسان مدرن سنگین می آید. به عبارتی از آنجا که صنایع مختلف به کمک علم، زندگی انسان را راحت کرده اند، توقع انسان مدرن از علم؛ داشتن پاسخهای سریع، قابل فهم و راحت به تمام مطالب است. این توهم سبب میشود که هر چه به جلوتر میرویم انسان مدرن نتواند اختلاف در بین عالمان و اندیشمندان را پذیرا باشد. تحیر مردم از عدم پاسخ صریح پزشکان به بیماری کرونا و تغییرات پی در پی نظرات پزشکی و پروتکلهای بهداشتی شاهدی بر این مدعاست.
◀️این روحیه راحت طلبی، عدم تحقیق و عدم پذیرش اختلاف از زندگی اجتماعی انسانها به زندگی دینی آنها هم کشیده شده است. برای نمونه اختلاف اعلام عید فطر در گذشته نیز بین فقها وجود داشته است و مردم به راحتی با پذیرش این اختلاف به نظر مرجع خود رجوع میکردند. اما امروزه نسل جوان مدرن از سویی حال و حوصله ندارد که با مطالعه علت اختلاف را از بعد نجومی و فقهی بفهمد. و از سوی دیگر هرچند مخالف تقلید است حال و حوصله ندارد که خود تحقیق کند و برای خود راه حلی پیدا کند. فقط برای دیگران توصیه دارد که اختلاف را کنار بگذارید تا ما راحت باشیم و دغدغه ذهنی پیدا نکنیم.
◀️البته درخواست دین فست فودی و راحت برای انسان مدرن محصور در تعیین زمان عید فطر نیست. نگرفتن روزه در ماه های گرم سال، کم اهمیت جلوه دادن حج به خاطر سختی اعمال، عدم رسیدگی مستقیم به ایتام و نیازمندان علیرغم سفارشهای مکرر دین، مختصر برگزار کردن مراسم کفن و دفن و ترحیم ها و بسیاری دیگر از این دست موارد را میتوان از یک نگاه و زاویه از منظر همین راحت طلبی انسان مدرن نگریست.
🍔🌭🍟 @DiNneVeSht
◀️رشد انقلاب صنعتی و مدرنیته باعث تغییرات بسیاری در سبک زندگی انسان مدرن شده است. عادت به غذاهای سریع و آماده (فست فود)، مسافرتهای سریع و راحت، لباسهای سبک و راحت و بسیار موارد دیگر جزء لاینفک این زندگی شده است. این تفاوتها با سبک زندگی سنتی از طرفی سبب شده که نسل پدران و پدربزرگها، نسل جدید را درک نکرده و از طرفی نسل جدید و به اصطلاح مدرن با برخی ارزشهای نسل گذشته در تعارض و مخالفت قرار گیرد. نمود این درگیری ها را میتوان در مسایل خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و دینی دید.
◀️هیاهوهای به پا شده خصوصا در شبکه های اجتماعی که محل نمود نسل جدید مدرن است، نمونه های فراوانی از این مدعا است. یکی از این هیاهوها نیز معمولا در اخر ماه رمضان و اعلان روز عید فطر توسط مراجع مختلف به پا میشود. مساله رویت هلال و علت اختلافهای نجومی و فقهی مساله ای است که قبلا در این کانال و سایتهای بسیاری مطرح شده است، اما این نوشتار اصلا قصد ورود به آن مباحث تخصصی را ندارد بلکه میخواهد از زاویه ای دیگر به آن بنگرد.
◀️اختلاف در مسایل علمی و نداشتن یک جواب مشخص برای یک پرسش مشخص از مسایل طبیعی علم است که با پیشرفت علم بیشتر هم شده است. اما وقتی این اختلاف به سطوح مردم عادی میرسد سبب حیرت آنها میشود. به سبب تغییرات سبک زندگی و راحت طلبی مدرنیته گویا قبول این اختلافات برای انسان مدرن سنگین می آید. به عبارتی از آنجا که صنایع مختلف به کمک علم، زندگی انسان را راحت کرده اند، توقع انسان مدرن از علم؛ داشتن پاسخهای سریع، قابل فهم و راحت به تمام مطالب است. این توهم سبب میشود که هر چه به جلوتر میرویم انسان مدرن نتواند اختلاف در بین عالمان و اندیشمندان را پذیرا باشد. تحیر مردم از عدم پاسخ صریح پزشکان به بیماری کرونا و تغییرات پی در پی نظرات پزشکی و پروتکلهای بهداشتی شاهدی بر این مدعاست.
◀️این روحیه راحت طلبی، عدم تحقیق و عدم پذیرش اختلاف از زندگی اجتماعی انسانها به زندگی دینی آنها هم کشیده شده است. برای نمونه اختلاف اعلام عید فطر در گذشته نیز بین فقها وجود داشته است و مردم به راحتی با پذیرش این اختلاف به نظر مرجع خود رجوع میکردند. اما امروزه نسل جوان مدرن از سویی حال و حوصله ندارد که با مطالعه علت اختلاف را از بعد نجومی و فقهی بفهمد. و از سوی دیگر هرچند مخالف تقلید است حال و حوصله ندارد که خود تحقیق کند و برای خود راه حلی پیدا کند. فقط برای دیگران توصیه دارد که اختلاف را کنار بگذارید تا ما راحت باشیم و دغدغه ذهنی پیدا نکنیم.
◀️البته درخواست دین فست فودی و راحت برای انسان مدرن محصور در تعیین زمان عید فطر نیست. نگرفتن روزه در ماه های گرم سال، کم اهمیت جلوه دادن حج به خاطر سختی اعمال، عدم رسیدگی مستقیم به ایتام و نیازمندان علیرغم سفارشهای مکرر دین، مختصر برگزار کردن مراسم کفن و دفن و ترحیم ها و بسیاری دیگر از این دست موارد را میتوان از یک نگاه و زاویه از منظر همین راحت طلبی انسان مدرن نگریست.
🍔🌭🍟 @DiNneVeSht