📱📡دینداری رسانه زده

◀️بمب خبری قتل بابک خرمدین و نحوه عجیب قتل توسط والدین او شاید یکی از مهم ترین و پر بحث ترین خبرهای این روزهای شبکه های اجتماعی است.
حجم گزارشها و اخبار تایید شده و نشده از مراجع رسمی و غیر رسمی آنچنان مانند سایر بمبهای خبری زیاد است، که تشخیص شایعه و واقعیت، درست و غلط، کار سختی است.
البته این ذات رسانه و خصوصا شبکه های اجتماعی است که در مورد یک خبر یا اتفاق، حجم وسیعی از اطلاعات را بر سر شما آوار میکنند.

◀️به جز خبر قتل و نحوه اجرای آن، حجم تحلیل ها در مورد علت این قتل نیز قابل توجه است.
البته به علت عکسهای کراواتی و ظاهر غیرمذهبی والدین مقتول کمی حجم تحلیل های با چالشهای مذهبی کمرنگ تر از خبرهای قبلی بود. اما تعداد تحلیل های روانشناختی، جامعه شناختی، اخلاقی، ایدئولوژیک و حتی سیاسی قابل توجه بود. قاعدتا نمیتوان به این حجم انبوه از تحلیل ها نیز اعتماد کرد.

◀️همچنین اگر به این نکته رسانه ای دقت شود که؛ وقتی یک تحلیل دینی، اجتماعی، اقتصادی و ... برای عموم مردم نوشته میشود؛ باید بیش از آنکه علمی و دقیق باشد، باید توانسته باشد از فنون اقناع و تکنیکهای رسانه ای بهره برده باشد!
👈پس اطمینان به مطالب رسانه ها و شبکه های اجتماعی بسیار سخت میشود.

◀️از طرفی در دنیای امروزی معمولا نظرات و تحلیل های افرادی به گوش مردم جامعه میرسد، که بیشتر سخنوران و نویسندگان ماهری هستند تا اندیشمندان و نخبگان محقق.
👈لذا معمولا نظرات و تحلیل های نخبگان دینی، اجتماعی و اخلاقی را کمتر میتوان در فضای رسانه ای یافت. هر چند معدودی از این نخبگان قصد آشتی و یا ورود به فضای مجازی را دارند.

◀️اما فارغ از تشویق نخبگان برای ورود به رسانه ها و شبکه های اجتماعی باید از انسان امروزی نیز تقاضایی داشت. انسان امروزی باید تمرین کند که تمام دین، اعتقاد و اخلاق خود را با توجه به اخبار و تحلیل های رسانه های امروزی تعریف نکند.

◀️هرچند رسانه ها امروزه منبع دانش افراد درباره دین، اعتقاد، ایدئولوژی، اقتصاد، بهداشت و ... هستند، اما انسان امروزی باید بداند که عمق این رسانه ها بسیار کم هستند و مخلوطی از حق و باطل در آنها درآمیخته است.
👈لذا در مسایل مهمی مانند تجویز درمان بیماری کرونا وقتی شخص پزشک نیست، به سراغ انبوه توصیه های پزشکی موجود در شبکه های اجتماعی نرفته و به پزشک متخصص مراجعه کرده و یا به سایتها و شبکه های سازمان های معتبری چون بهداشت جهانی مراجعه میکند.

◀️در مورد دینداری و مسائل اعتقادی و دینی نیز انسان متدین امروزی اگر مطالعات دقیق و عمیق دینی نداشته باشد، نباید گوش و چشم به حجم وسیع اخبار و تحلیل های دینی و غیر دینی رسانه ها و شبکه های اجتماعی داشته باشد، بلکه باید راه تحقیق و مطالعه عمیق و هدفمند را بپیماید.

📱📡 @DiNneVeSht

🌊🕋دینداری و موجهای اجتماعی

◀️دین، مناسک و مقدسات دینی از آنجا که در زندگی روزمره مردم جاری است معمولا در حوادث و تحولات اجتماعی مورد توجه بیشتری قرار میگیرد. این پدیده در دنیای مدرن و به سبب وجود شبکه های اجتماعی سرعت و‌نفوذ بیشتری نیز پیدا کرده است. نمونه ای از بروز این توجهات به مسائل دینی و‌اعتقادی، توجه به وجود امام زمان علیه السلام در نزدیکی موسم انتخابات است.

◀️در یک سو عده ای شرکت کردن در انتخابات را کار مورد نظر و رضایت امام زمان میدانند و حتی عده ای رای به یک کاندیدای خاص را برابر با رضایت حضرتش میپندارند. در نگاهی مشابه نیز عده ای رای اوردن یک کاندیدای خاص را از علایم ظهور برمیشمارند.

◀️از سوی دیگر برخی دیگر از عاشقان و محبین امام زمان، نیز با نفی حرکتهای اجتماعی حرف‌هایی می‌زنند که نه با مبانی جامعه مدرن هم‌خوانی دارد و نه با مبانی اعتقادی.
به طور مثال برخی می‌گویند: کاندیدای من امام زمان است.
یا اینکه دیگران را سرزنش می‌کنند و می‌گویند: یا صاحب الزمان هیچکس به فکر شما نیست و همه دنبال کاندیدای خودشان می‌گردند.

◀️هیچگاه نباید در انتخابات به دنبال جایگزین پروری برای امام زمان علیه السلام بود. هیچ منتخبی نمیتواند ادعای امام زمان بودن کند.
از دیگر سو، مقام امام و امامت الهی فراتر از این حرفهاست و مقایسه امام زمان با این فرآیندهای انتخاباتی جفایی بزرگ است.
امام، از سوی خداوند انتخاب و توسط پیامبر یا امام معصوم قبل، معرفی می‌گردد. امام معصوم نه با مدیر مدرسه، نه با نماینده مجلس و نه با رئیس جمهور و هر مقام دیگری قابل قیاس نیست.

◀️باید گفت کمی صبر کنید و تامل بورزید. لطفا راه را اشتباه نرویم. اگر با انتخابات مشکل داریم و یا با تحریم انتخابات مشکل داریم، آن را با سوء استفاده از نام دین و امام زمان علیه السلام، سرکوب نکنیم.

◀️لذا باید دید پس از این جمعه انتخابات آیا بازهم نام امام زمان علیه السلام نقل محافل و شبکه های اجتماعی هست یا نیست؟
البته پاسخ معلوم است دینداری امروزی مانند شبکه های اجتماعی است که در یک موج اجتماعی به بالا میرود و در موج بعدی به پایین می آید. لذا انتظار امام زمان در دنیای مدرن امروزی عموما بستگی به آن جمعه ای دارد که حوادث اجتماعی نزدیک آن پر رنگ تر از جمعه دیگر باشد😔.

🌊🕋@DiNneVeSht

⚽️🗳☝️از زنان بوکانی تا بازی های یورو و فربهی دموکراسی

◀️ قاعدتا وقتی نام دموکراسی به گوش می‌رسد کمتر کسی را می‌توانی پیدا کنی که با این پدیده مخالف باشد. خصوصا وقتی که یکی از علت‌های اصلی پیشرفت کشورهای توسعه یافته را در دموکراسی بیان می‌کنند.
☝️ اما آیا واقعا میوه‌های درخت دموکراسی این مقدار شیرین است؟

◀️ اگر دقت کنیم می‌بینیم که هرچند درخت دموکراسی میوه‌های شیرین و خوش خوراکی می‌دهد، اما گاها میوه‌های کال و حتی سمی نیز دارد. شاید نمونه بارز جهانی یکی از این میوه‌های خراب ظهور پدیده‌ای مانند ترامپ در امریکا بود که سبب مشکلات فراوانی برای کل جهانیان شد.

◀️ البته این میوه‌های تلخ درخت دموکراسی را می‌توان در تمام جهان و حتی ایران نیز یافت.
انتخابات شوراها در ایران سال‌هاست که نمود بروز همین نقطه ضعف‌های دموکراسی است. راه یافتن برخی سلبریتی‌ها به خاطر چهره معروف‌شان به شورای شهر تهران، راه یافتن افرادی با مشکلات اخلاقی به شورای شهر بابل، راه یافتن رانت خواران زمین به شورای شهر رودهن و راه یافتن عده خاصی از زنان به شورای شهر بوکان به خاطر عکس‌های تبلیغاتی و مدلینگیشان، خارج از بحث تخصص نمونه‌های بارز مشکلات دموکراسی است.

◀️ هرچند مزایای دموکراسی زیاد است ولی باید به مشکلات آن نیز دقت کرد. اما گاها چنان این واژه‌های مدرن چون دموکراسی در اذهان افراد فربه می‌شوند که چشم بر مشکلات آن می‌بندند. البته معضل بزرگتر فربهی دموکراسی آنجایی است که افراد می‌خواهند مفاهیم و روش‌های اخلاقی و بعضا دینی را با مبانی دموکراسی بسنجند!

◀️ مثلا امروزه پدیده دفاع از همجنس گرایی در بازی‌های فوتبال جام ملت‌های اروپا دارای طرفداران زیادی شده است.
☝️ آیا باید همجنسگرایی را به خاطر دفاع اکثریت و مبانی دموکراسی پدیده اخلاقی دانست!؟ پدیده ای که در تعارض با باور دینی است!
☝️ و یا اگر اکثریت جامعه با گرفتن روزه مشکل داشتن باید در احکام روزه داری تجدید نظر کرد؟!

◀️ آری هرچند دموکراسی پدیده پسندیده‌ای است، اما فربهی دموکراسی سبب شده که ارزش‌های اخلاقی و دینی که در یک سوی آن خدا و در سوی دیگرش انسان‌ها قرار دارند، توسط معیار رای انسان‌ها سنجیده شود و بعد الهی آن هرساله کمرنگ‌تر شود. هرچند انسان‌ها بعضا هر 4⃣ سال یا 8⃣ سال به اشتباهات تصمیمات اکثریتی خود اذعان می‌کنند‼️

⚽️🗳☝️ @DiNneVeSht

💡📜از نداشتن آلترناتیو تا فربهی روشنفکری دینی

◀️شاید بتوان روشنفکری دینی را یک تفکر جهان شمول دانست که در سرتاسر دنیا در پی کم رنگ شدن آموزه‌های سنتی دینی در برابر آموزه‌های جدید مدرنیته مورد توجه روشنفکران دیندار قرار می‌گیرد تا این‌گونه دین را در دنیای جدید بازتاب دهند.

◀️تاریخ ایران از مشروطه تا به امروز شاهد بروز انواع روشنفکران دینی بوده است. شاید به خاطر طیف وسیع اعتقادی و رفتاری روشنفکران نتوان جریانهای روشنفکری دینی را به طور کامل دسته بندی کرد. اما میتوان در یک سوی طیف افرادی کاملا سکولار و حتی بی دین یافت که آنها را روشنفکر دینی میدانند! و در سوی دیگر طیف نیز روحانیونی با درجه اجتهاد و دارای مقلدین قابل توجه را دید که مردم آنها را نیز روشنفکر دینی میدانند.

◀️این پراکندگی حتی در میزان دانش و تحصیلات روشنفکران دینی مشهود است. برخی که اصلا نه تنها مطالعات حوزوی و آشنایی با مطالعات دین اسلام نداشته بلکه دانش ابتدایی مانند تسلط به زبان عربی که مدخل ورود به ادبیات دینی است را ندارند. لذا در استفاده از قرآن (به عنوان مهمترین سند دینی) و تاریخ و روایات مجبور به رجوع به منابع دسته چندم میشوند. البته در عوض در علوم مدرن دارای مراتب بالا هستند! و برخی با داشتن مطالعات و درجات قابل توجه حوزوی، بهره ای از علوم مدرن نداشته و حتی تسلطی بر زبانهای انگلیسی یا فرانسوی که مدخل ورود به دانش مدرن است را ندارند!

◀️البته قطعا روشنفکران عمیق و پر مطالعه ای هم هستند که دانش و اطلاعات قابل توجه از هر دو‌سمت مطالعات دینی و مدرن را دارا هستند. اما این سطح از پراکندگی علیرغم داشتن مزیتهای بسیار دارای معایبی نیز میباشد. یکی از این معایب فربه شدن روشنفکری در ذهن خود روشنفکران و سپس مردم است.

◀️یکی از مصادیق این فربهی را میتوان در کلام مرحوم دکتر داوود فیرحی در یکی از جلسات مجازی با حضور تعدادی از روشنفکران در خرداد سال ۱۳۹۹ برگزار شد، دید. ایشان ضمن تقدیر از روشنفکران دینی اما بیان میکنند که عموما اندیشه روشنفکر دینی فقط نفی میکند و اصلا آلترناتیوی معرفی نمیکند، لذا جامعه را به سمت نهیلیسم اجتماعی سوق میدهد. در واقع روشنفکری دینی توان ایجاد یک نظریه و نظام فکری، رفتاری و اجتماعی را ندارد.

◀️البته فرمایش ایشان در یک سال بعد و در خرداد ۱۴۰۰ کاملا این فربهی که در ذهن خود روشنفکران وجود دارد را در یک بعد نشان داد. وقتی دو‌نفر از معروفترین روشنفکران دینی در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری از یکی از کاندیداها حمایت کردند، عده ای از روشنفکران دینی و برخی مردم گمان کردند که این متون زیبا در حمایت از یک کاندیدا میتواند سبد آرا و حتی نتایج انتخابات را عوض کند!

◀️آری علیرغم خدمات روشنفکری دینی در ایران، اما اندیشه روشنفکری به دلایل مختلف دچار فربهی شده است. به طوری که از واقعیتهای اجتماعی و دینی مردم دور افتاده اند و بیشتر در حلقه های مجازی و کلاب هاوس ها زندگی میکنند. در حالیکه دین پدیده ای است درون زندگی واقعی مردم.

💡📜 @DiNneVeSht

🛐دینداری = گرفتاری در زندگی دنیا‼️

◀️اتفاقات و گرفتاریها و سختیهایی که در این سالها برای کشورهای مسلمان در حال رخ دادن است و حال و رفاه نسبی که در کشورهای غربی است، معمولا افراد را به این نتیجه میرساند که این سختی نتیجه دینداری است! البته استفاده خاص از برخی گزاره های دینی و ادبی نیز این باور را در میان مردم تقویت میکند.

◀️برای نمونه در ماه محرم معمولا در دیوارهای شهر و بر فراز خطابه ها این عبارت حضرت زینب را زیاد میبینیم و میشنویم که «ما رأیت الا جمیلا» که هر چه دیدم زیبا بود. گویا تمام آن سختیها برای ایشان زیبا بوده و به عنوان اسوه دینداری ایشان از گرفتاری استقبال کردند!

◀️البته در ادبیات غنی فارسی هم نمونه این اشعار شبیه این شعر زیاد به چشم می آید که: هر كه در اين بزم مقرب‏تر است // جام بلا بيشترش می‌‏دهند. لذا این برداشت که اگر انسان شخص بهتری نزد خداوند است باید سختی بیشتری بکشد!.

◀️این سه مثال، نمونه های برجسته از بسیاری از مثالهایی است که در ذهن افراد جا افتاده است. اما آیا واقعا در ادبیات دینی دینداری برابر با سختی و گرفتاری است؟

◀️مراجعه به آیات و روایات نشان میدهد که اتفاقا سختی لزوما نتیجه دینداری نیست. برای نمونه آیه ۲ سوره طلاق وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا هرکس تقوا داشته باشد خدا برای او گشایش قرار میدهد. و یا آیه ۹۶ سوره اعراف ولو أَنَّ أَهْلَ الْقُرَىٰ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ اگر مردم ایمان بیاورند و تقوا داشته باشند خدا برکات آسمان و زمین را بر آنها میگشاید. و یا آیه ۳۲ اعراف قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ که میفرماید چه کسی زینتهای الهی را که برای بندگان خود آفریده و روزی های پاکیزه را حرام کرده است؟

◀️البته به جز آیات در روایات و سیره اهل بیت هم همین نگاه دیده میشود. برای نمونه حضرت زهرا سلام الله علیها در خطبه فدکیه به اهل مدینه یادآوری میکند که به علت وجود پیامبر و ایمان آوردن شما به دین خدا امروز وضع زندگی دنیا شما روبراه شده است، وگرنه که در سختی و گرفتاری زندگی میکردید.

◀️پس ادبیات دینی تمام سختیها و رنج های دنیایی را به علت دینداری نمیداند اما در طول تاریخ تا زمان حاضر گروه هایی سعی کردند این تفکر را در ذهن جامعه جا بیندازند. اول گروهی از حاکمان مانند ابن زیاد و بنی امیه تا به امروز که جنایات و نالایقی خود را به گردن خدا انداخته و سعی کردند مردم مشکلات در جامعه را به علت دینداری خود بدانند نه رفتارهای اشتباه و ظالمانه آنان. دوم گروهی از عرفا و صوفیه که با وام گرفتن از عرفانهای شرقی زندگی در بدبختی و فلاکت را نشانه مقام والا در جهان های بعدی دانستند. البته در دنیای امروزه علاوه بر این دو گروه، تفکرات دیگری نیز بر طبل این ادعا میکوبند که باید در مقالی دیگر درباره آن نوشت.

🛐لذا اساسا نعمت ها و خوشی ها را چه کسی خلق کرده؟ همان که دین را فرستاده! پس مبنای دین، بر ناخوشی و سختی نیست

و ادامه دارد….

🛐@DiNneVeSht

🛐مصیبتهای خودخواسته

◀️در دنیای مدرن دیگر اکثر افراد میدانند که علت بسیاری از سختی ها و مصیبتها عملکرد خود انسانها میباشد. در این روزگاران کمتر کسی است که ریشه تمام مشکلات را در یک نگاه به گردن خدا و یا در نگاهی دیگر به گردن نیروهای اهریمنی بیاندازد. برای نمونه هرچند آغاز انقلاب صنعتی قرن ۱۸ شروع پیشرفت بشر و سبب آسایش و آرامش رسیدن در بسیاری از زمینه ها بود، اما با خود گرفتاری ها و سختیهایی را به همراه آورد. آلودگی هوا، تخریب محیط زیست، بیماریهای جدید چون ایدز و کرونا نمونه هایی از مشکلاتی است که علت آن انسانها هستند.

◀️البته این موضوع که دلیل مشکلات عملکرد خود انسانهاست در آیات قرآن آمده است. برای نمونه در آیه ۳۰ شوری خداوند میفرماید: وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ، هر مصیبتی به شما رسد بخاطر اعمالی است که انجام داده‌اید! و یا در آیه ۴۱ روم میفرماید: ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ فساد، در خشکی و دریا بخاطر کارهایی که مردم انجام داده‌اند آشکار شده است.

◀️لذا از نگاه دین علت خیلی از مصیبتهای دنیا عملکرد دنیایی خود مردم است. برای نمونه در روایات بسیاری فرمودند دروغ سبب کم شدن روزی، رسوایی و بی اعتباری میشود. بنابراین در جامعه ای که دروغ زیاد میشود از سطح حاکمان و مدیران تا مردم عادی باید منتظر بروز بسیاری از مشکلات بود.

◀️و یا حضرت علی علیه السلام فرمودند: الظُّلمُ يُزِلُّ القَدَمَ، و يَسلُبُ النِّعَمَ و يُهلِكُ الاُمَمَ (ستم، قدم را مى لغزاند ، نعمتها را سلب مى كند و ملتها را به نابودى مى كشاند). و در روایاتهای دیگری رعایت نکردن حقوق دیگران را سبب بروز مشکلات در زندگی برشمردند.

◀️بنابراین وقتی در جامعه ای اینگونه رفتارها زیاد شود، میتوان انتظار بروز مشکلات را داشت و دانستن رفتار مناسب میتواند سبب کاهش این مشکلات خودخواسته انسانها شود.

◀️البته نمیتوان همه مشکلات و مصیبتها را به سبب این عملکردهای دنیایی دانست بلکه برخی از مصیبتها جنبه دیگری دارد. برای نمونه انسانها غرق در زندگی دنیا میشوند و هدف از آفرینش و خلقت و خالق را فراموش میکنند، لذا خداوند میخواهد انسانها را متذکر وجود خودش کند و افراد به گونه ای از دریایی عمیق دنیا خارج شوند. و یا خداوند میخواهد انسانها را برای مقاصدی بالاتر حتی از دنیا مورد آزمایش قرار دهد.

🛐لذا هرچند ما نمیتوانیم، علت دقیق تمام مصیبتها و مشکلات در دنیا را ریشه یابی دقیق کنیم، اما علت بسیاری از این مصیبتها و مشکلات در دنیا عملکرد دنیایی خود انسانها است، هرچند نباید اهداف بالاتری چون متذکر شدن و امتحان شدن بندگان را در برخی مصیبتها نادیده گرفت. نکته ای که باید درباره آن بیشتر نوشت.

و ادامه دارد …

🛐 @DiNneVeSht

🛐ما، خدا و امتحان به نعمت

◀️امروزه به دلایل مختلف از جمله پیشرفتهای زیاد در علومی مانند کوانتوم، نجوم و … بسیاری از مردمان به وجود خالقی برای دنیا باور دارند. اما نکته قابل توجه اختلاف نظر افراد در میزان دخالت خدا در دنیا است! با مراجعه به منابع دینی دیده میشود که خداوند خلق خود را رها نکرده و اتفاقا آنها را در دنیا مورد امتحان و آزمایش قرار میدهد.

◀️اما نکته جالب مدل امتحان خدا این است که برخلاف امتحان های بشری که معمولا به سختی و دردسر است، بسیاری از این مدل امتحان ها با نعمتها میباشد. در بسیاری از منابع دینی چون آیات و روایات خداوند دنیا را محلی برای امتحان قرار داده، اما فرموده شما را به هر دو سوی نعمت و نقمت مورد امتحان قرار میدهیم. برای نمونه در آیه ۳۵ انبیا میفرماید که شما را به خیر و شر مورد آزمایش قرار میدهیم، وَنَبْلُوكُم بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ .

◀️البته به باور عموم، انسان امتحان خداوند را در مصیبتها میداند و در نعمتها فریفته خود شده و خداوند را فراموش میکند. این حقیقت در آیات قرآن آمده است، برای نمونه در آیه ۴۹ زمر میفرماید: فَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَىٰ عِلْمٍ ۚ بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (هنگامی که انسان را زیانی رسد، ما را می‌خواند؛ سپس هنگامی که از جانب خود به او نعمتی دهیم، می‌گوید: «این نعمت را بخاطر کاردانی خودم به من داده‌اند»؛ ولی این وسیله آزمایش است، امّا بیشترشان نمی‌دانند).

◀️آری بسیاری انسانها امتحان خداوند را فقط در سختی ها میدانند لذا فراموش میکنند که در نعمت هم مورد آزمایش قرار میگیرند و به تعبیر آیه قرآن اکثر مردم این واقعیت را نمی بینند. این اشتباه که امتحان فقط در سختی است به حدی رایج است که حتی کلمه بلا که در آیات قرآن به معنای امتحان میباشد، در محاوره مردم معنای مصیبت و سختی را در خود جای داده است. البته اولیا الهی متذکر این امر هستند که اتفاقا یکی از موارد اصلی امتحان انسانها در دنیا نعمتها هستند. لذا در داستان سلیمان نبی وقتی تخت ملکه بلقیس در چشم بر هم زدنی جلوی جناب سلیمان ظاهر میشود ایشان طبق آیه ۴۰ سوره نمل میفرماید: این از فضل پروردگار من است، تا مرا آزمایش کند که آیا شکر او را بجا می‌آورم یا کفران می‌کنم؟!).

◀️بنابراین خداوند ما را در این دنیا رها نکرده است و مورد امتحان و ابتلا قرار میدهد. اما برخلاف تصور رایج، ابتلا و امتحان فقط به سختی و مصیبت نیست، بلکه بسیاری از آزمونهای الهی به نعمت است. اما چون عادتا انسانها توانایی و قدرت خویش را پر رنگتر میبینند، ولی نعمتهایی که در وجود آن دخیل نبوده اند به دلیل اینکه همیشه بوده را کم رنگ یا عادی میبینند؛ این نعمتها و پیشرفتها را از جانب خدا نمیدانند تا از جنبه امتحان به آن نگاه کنند، لذا امتحانها رنگ مصیبت و نقمت به خود میگیرد.

◀️البته این سوال میتواند پرسیده شود که چرا خداوند در این دنیا از انسانها امتحان میگیرد که نیاز به مجالی دیگر میطلبد.👈ولی اصل بر امتحان است؛ و اغلب با نعمت!

و ادامه دارد ….

🛐 @DiNneVeSht

🛐انواع مصیبتهای دنیا

◀️در نوشتارهای قبلی نوشتیم که با ملاحظه در آیات و روایات میتوان به این نتیجه رسید که علت بسیاری از مشکلات، عملکرد خود انسانها و رعایت نکردن قوانین حاکم بر دنیاست. البته هستند مصیبتهایی که خداوند برای بندگان از جهت ابتلا و امتحان قرار میدهد. هرچند اغلب امتحانها بر نعمت است و معمولا اگر انسان در امتحان نعمت سربلند بیرون بیاید، بعید است گرفتار مصیبت شود.

◀️علت برخی دیگر از مصیبتها به این دلیل است که افراد درگیر دنیا شده و هدف از خلقت و آخرت را فراموش میکنند، لذا خداوند گرفتاری و‌مصیبتهای انسان را رفع نمیکند تا متذکر شود که هدف از آفرینش زندگی جاودانه و راحت در دنیا نیست. آیه ۷۵ سوره مومنون یه همین نکته اشاره دارد. وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِمْ مِنْ ضُرٍّ لَلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ ، و اگر ما با آنها مهربانی کرده و هر گونه الم و رنج و عذابی که دارند برطرف سازیم آنها سخت‌تر در طغیان و سرکشی خود فرو می‌روند.

◀️برخی دیگر از مصیبتها به دلیل عقوبت گناهان انسان در این دنیاست. اتفاقا خداوند از روی رحمت خودش جزای گناه شخص را در همین دنیا به او میدهد که هم متذکر اشتباه خود شود و هم در سرای آخرت مصیبتهایش کمتر باشد. البته باید دقت کرد منظور از گناهان فقط ترک نماز و خوردن شراب و‌ نگاه به نامحرم نیست. بلکه خیلی کارهایی که دقت به آنها نداریم مانند عدم شکرگزاری نعمتها از گناهانی است که سبب مصیبت در دنیا میشود. در روایتی از حضرت رسول خدا صلى الله علیه وآله مى خوانیم: اَسْرَعُ الذُّنُوبِ عُقُوبَةً کُفْرانُ النِّعْمَةِ; گناهى که زودتر از همه گناهان عقوبتش دامان انسان را مى گیرد کفران نعمت است.

◀️البته مصیبتهایی است که بر بعضی از بندگان خاص خداوند چون انبیا و اوصیا الهی وارد میشود که به علت هیچکدام از این دلایل نیست!

و ادامه دارد…

🛐 @DiNneVeSht

💠 گاهی باید برای "دین نوشت"



💠 وب سایت 👇
www.dinnevesht.com


💠 صفحه اینستاگرام 👇
https://instagram.com/dinnevesht?utm_medium=copy_link

💠 کانال تلگرام 👇
https://t.me/dinnevesht

🛐💰عاشورا، اربعین، بیت کوین و تجارتی بزرگ

◀️در این دنیا بر انبیا و اوصیای الهی نیز مصیبتهایی وارد میشود، اما دلیل این مشکلات لزوما مانند اکثر مشکلات مردم عادی به خاطر کارهای اشتباه در دنیا و یا عقوبت گناهان نیست. حتی شاید نتوان این مصیبتها را برای معصومین از باب امتحان آن بزرگواران شمرد، چرا که آنها از پس امتحانهای الهی قبل تر از مصایب دنیا برآمده اند و آنچنان در این دنیا شکرگزار و استغفار کننده بوده اند که شاید نیازی به امتحان شدن بر مصیبت را هم ندارند.

◀️پس، در پس این مصیبتها چه حکمتی قرار دارد؟ قاعدتا پاسخ این سوال را باید از خدا و حجتهای خدا پرسید. برای نمونه در مورد حوادث عاشورا میبینیم که این واقعه و تمام مصیبتها توسط پیامبر صلی الله علیه و آله خبر داده شده است و علت این مصیبتها را نیز ایشان ذکر فرمودند.

◀️در روایت مشهوری از ام سلمه نقل است وقتی جبرئیل خبر شهادت امام حسین را به پیامبر دادند، ایشان گریان شدند و داستان عاشورا را برای ام سلمه بیان کردند. ام سلمه به پیغمبر میفرمایند از خدا بخواهید که این مصیبت را از حسین دور کند. رسول اکرم فرمودند: «قَالَ قَدْ فَعَلْتُ فَاَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اِلَیَّ اَنَّ لَهُ دَرَجَةً لَا یَنَالُهَا اَحَدٌ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ وَ …» من از خدا خواستم اما خدا در عوض این شهادت درجه ای به حسین داده که به احدی از مخلوقین نداده است و …. . در واقع سود معامله ای که امام علیه السلام با خدا کرده اند آنچنان زیاد است که کسی به آن دست پیدا نمیکند. لذا خداوند مانع بروز این مصیبت عظیم که توسط ظالم ترین و شقی ترین افراد اتفاق افتاده است، نمیشود.

◀️همچنین در زیارت اربعین وقتی میخوانیم «وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ لِيَسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَيْرَةِ الضَّلالَةِ» یعنی نتیجه ریخته شدن خون حضرت هدایت انسانها و رهایی آنها از جهالت و حیرت در این دنیا است. و این نتیجه این دنیایی معامله ای است که امام حسین علیه السلام با خدا کردند علاوه بر نتایج اخروی آن.

◀️تمام این روایات بیانگر این است که علت حوادث عاشورا و اوج مصیبتها برای سیدالشهدا علیه السلام به علت معامله ای بوده است که ایشان با خدا کرده اند نه انجام یک عمل سوء و یا عملکرد اشتباه ایشان. البته این تجارت دامنه ای در دنیا و آخرت و حتی عوالم قبل از این دنیا دارد.

◀️شاید برای انسان مدرن امروزی که در دنیای خرید و‌فروش بیت کوینی به دنبال تجارت سریع و زود بازده باشد، اینگونه تجارت کمتر معنا پیدا کند. تجارتی که امکان دارد نتایجش در دنیا و در دوران حیات شخص همراه مصیبت باشد، اما در بلند مدت نتایج و سود آن در دنیا و خصوصا آخرت قابل محاسبه نباشد.

◀️زندگی امام حسین علیه السلام مصداق چنین تجارت پرسودی است که بعد از گذشت ۱۴ قرن نام و یاد او نه تنها بین شیفتگان و عاشقان میلیونی اربعین ایشان که بلکه در بین اکثر مردم حق طلب جهان مشهود است. و البته شان و منزلت ایشان در آخرت که قابل احصا نیست.

🛐💰 @DiNneVeSht

🚩🏴قیمه یا شله، عزا یا شادی

◀️در گذشته هر فردی برای نشان دادن دینداری خود عمل یا مناسکی را انجام میداد. معمولا روح حاکم بر این عمل برگرفته از متون دینی بوده اما تاریخ و نوع انجام آن به سلیقه اشخاص بستگی داشت. مثلا افراد بسیاری مقید به سنت حسنه اطعام بودند، اما برخی اینکار را با پختن قیمه در عاشورا و تاسوعا انجام میدادند، برخی با درست کردن شله زرد و شله مشهدی در آخر صفر و برخی با اطعام در عیدغدیر.

◀️همین مدل در مورد برگزاری مراسم روضه و عزاداری برای اهل بیت علیهم السلام هم صادق بود. از برگزاری روضه های هفتگی و ماهانه بی مناسبت، تا عزاداری محرم و صفر و ایام فاطمیه. البته برخی از این عزاداری ها مانند عاشورا در بین کل شیعیان در یک زمان مرسوم بوده و برخی مانند شهادت امام مجتبی در هر کشوری در تاریخی متفاوت برگزار میشده است. و شاید یک نکته جالب این مراسم ها همین تفاوتها در مدل و تاریخ برگزاری بوده است.

◀️امروزه به سبب وجود رسانه ها و شبکه های اجتماعی افراد با این تنوع برگزاری مناسک آشنا شده اند. اما برخی به دنبال اثبات حقانیت آن مناسکی هستند که خود برگزار میکنند. برای نمونه عده ای واقعه هجوم به در خانه حضرت فاطمه سلام الله علیها را در تاریخ احتمالی آخر صفر و اول ربیع میدانند لذا این ایام را محسنیه نامیده و‌در آن به عزاداری میپردازند. اما عده ای دیگر این ایام را خارج شدن از ایام عزاداری دوماهه دانسته و شروع به جشن و شادباش میکنند.

◀️هر دو این عملها به دلیل اظهار ارادت به اهل بیت علیهم السلام روح دینداری است، اما از آنجا که سندی محکم و قطعی برای برگزاری این مدل عزاداری یا شادباش در متون دینی خاص این ایام نداریم، عمل هیچکدام بر دیگری رجحان ندارد. حال اگر یکی از این دو‌گروه، گروه دیگر را به خاطر برگزاری مناسکی خلاف آنچه خود انجام میدهد مورد طعن و آزار روحی قرار دهد، احتمالا مصداق اذیت یک مسلمان شده است.

◀️در حالیکه در حدیث قدسی پیامبر فرمودند: قالَ اللّه‏ُ تباركَ و تعالى: مَن أهانَ لي وَليّا فقد أرْصَدَ لِمُحارَبتي؛ خداوند تبارك و تعالى فرموده است: هر كه به يكى از دوستان من تحقير و توهين روا دارد، به جنگ با من برخاسته است.

◀️به نظر میرسد دینداران باید بدانند که خیلی از مناسکی که انجام میدهند، منطبق بر روح دینداری و تعظیم شعائر الهی است و لذا مدل و تاریخ برگزاری عملی فرهنگی و‌گاها سلیقه ای است. لذا اگر کسی در اطعام قیمه داد و‌کسی شله، و یا کسی اول ایام ربیع را شاد بود و کسی عزادار، مخالفت و‌محکوم کردن دیگری؛ مخالف روح و اخلاق دینداری و مطابق حدیث قدسی به جنگ با خدا رفتن است.

🚩🏴 @DiNneVeSht

⛈☀️مقصر کیست مردم یا مسؤولین؟

◀️هر از چندگاهی یکی از مسوولین کشوری یا شهری علت برخی از مشکلات و نارسایی ها را به دلیل گناهان مردم میدانند و راهکار پیش نهادی برای حل مشکل را هم از مردم طلب میکنند. برای نمونه چند سال پیش توسط یکی از روحانیون علت خشکسالی زاینده رود و اصفهان بد حجابی خانمها بیان شد و چند روز پیش خواندن نماز باران راهکاری بود که یکی از نمایندگان برای حل مشکل خشکسالی اصفهان توصیه کردند.

◀️البته در متون دینی روایاتی وجود دارند که علت برخی از مصیبتها و گرفتاری های جامعه را مشکلات برخی مردم و یا برخی از حاکمان دانسته است. برای نمونه بر طبق روایات وقتی مردم کم فروشی کنند و دشمنی بین آنها زیاد شود امکان دارد که خشکسالی شود. و یا دروغ و ستم مسؤولین میتواند باعث نباریدن باران شود. اما آیا میتوان لزوما همواره تناظری بین این علتهای فرامادی و نیامدن باران و یا سایر مصیبتهای مادی پیدا کرد؟

◀️قاعدتا در دنیای مدرن امروزی که علتهای مادی بسیاری از پدیده ها مشخص شده، نمیتوان علت مثلا خشکسالی را حصر در کم فروشی مردم و یا ستم یک مسوول دانست. بلکه اگر در منطقه ای اضافه برداشتهای ناصحیح و غیرعلمی از سفره های آب زیرزمینی انجام شود چه مردم و مسؤولین گناه بکنند چه گناه نکنند، مشکلات آبی برای آن منطقه حاصل میشود.

◀️البته از سوی دیگر به علتهای پیشرفتهای اخیر علمی خصوصا در علومی مثل کوانتوم و ژنتیک؛ برخی دانشمندان برای علتهای فرامادی علاوه بر علتهای شناخته شده مادی در اتفاق افتادن پدیده ها نقشی قائل هستند. برای نمونه اثراتی که دعا در درمان برخی بیماری ها داشته است. اما از آنجا که این عوامل غیرمادی قابل اندازه گیری نیستند در کارها و‌محاسبات عادی مسؤولین هر امری مورد توجه قرار نمیگیرند.

◀️لذا اگر از افراط های اومانیستی که ریشه همه امور را در ماده و جهت اراده و تصمیم انسان میدانند فاصله بگیریم، برای انسان مدرن دیندار که قائل به قادریت خداوند و تصرف خدا در دنیا است:

⬅️هرچند که میداند عواملی چون برخی گناهان مردم و ستم مسوولین میتواند سبب برخی مشکلات در زندگی عادی شود، اما برای حل مشکلات زندگی اجتماعی اش غافل از راه کارهای تجربه شده توسط علم و سایر انسانها و جوامع موفق نیست. لذا امکان دارد برای باریدن باران نماز باران بخواند و به درگاه الهی دعا کند اما به دنبال رفع موانع عادی و دنیایی برای حل مشکل خشکسالی هم باشد.

◀️البته در این نگاه از آنجا که یک مسؤول توسط روشهای عرفی بشری مانند انتخابات و دموکراسی مسؤولیت پیدا کرده است باید آشکارا به دنبال بهترین راه حلهای تجربه شده مادی و عرفی برای حل مشکل خشکسالی باشد.

⛈☀️ @DiNneVeSht

📚🏛🕋حجاب، دانشگاه و مدرنیسم

◀️دوگانه دین و مدرنیسم سالهاست که مساله جوامع دینی بوده است. پخش عکسهای تعدادی دختران بدون حجاب مقابل سردر دانشگاه تهران بازهم این چالش را زنده کرد. اگر حجاب را نشانه تدین و دانشگاه را نمادی از مدرنیسم بدانیم شاید این عکس نمادی از این معضل و چالش در دنیای مدرن باشد.

◀️اما برای حل این چالش راه حلهایی در نظر گرفته شده است که معمولا بدون توجه به برخی تضادهای مبنایی در دینداری و مدرنیسم معمولا یا به بی دینی منجر شده و یا به تحجر گراییده است.

◀️برای نمونه حجاب برای انسان متدین مدرن مساله ای پیچیده است. مساله آنجا سخت تر میشود که برای تبلیغ و ایجاد علاقه به حجاب به خصوص در سنین پایین ؛ میخواهیم دلایلی مدرن درست کنیم که برخی از آنها در ذیل آمده است؛

1️⃣حجاب زیبایی دارد:
به کودک میگویند با چادر خوشگل میشوی و چادر زیباست شاید این را ابتدا باور کند اما کمی بعد میفهمد که حجاب در همه جا و برای همه کس زیبا نیست و برای رسیدن به هدف زیبایی راههای کوتاه و ساده تری هست.
2️⃣حجاب مصونیت است:
در نوجوانی شاهد موقعیت های زیادی است که یا نیاز به بزخی مصونیتها را حس نمیکند و یا اصلا حس مصونیت را نمیخواهد و اتفاقا برخی مواقع روحیه ریسک پذیر را جذابتر میداند. حتی در برخی جوامع که هنجار متعارف اسلامی تفاوت دارد جلب توجه باعث کاهش مصونیت است. (خواه این جامعه مثلا دانشکده های هنر وطنی باشد خواه یک جامعه اروپایی)
3️⃣حجاب محدودیت نیست:
اتفاقا هر خانمی این را می‌فهمد که وقتی میخواهد برخی از فعالیتهای اجتماعی یا بدنی مانند ورزش حرفه ای؛ مشاغل هنری و... داشته باشد حجاب برای او محدودیت است.

◀️در واقع دلایل سه گانه ای که گفته شد برگرفته از ذات اومانیسم میباشد، که موتور محرک مدرنیسم است. اصالت به خواسته انسان در برابر هر اراده و خواسته ای از اصول اومانیسم است. حال وقتی این خواسته در برابر یک فرمان دینی مانند حجاب قرار میگیرد، در نگاه اومانیستی مدرن آنچه که باید کنار گذاشته شود حجاب است هرچند دلایل مختلف مدرن برای توجیه آن درست شود.

◀️اما برای انسان متدین مدرن اولویت اطاعت از فرامین قطعی الهی است هرچند که دلیل و حکمت آن فرمان را تشخیص ندهد. لذا به جای آنکه برای حجاب فلسفه بافی های مبتنی بر دیدگاه اومانیسمی که دلخواه انسانها باشد انجام دهد، تا شاید بپذیرند، توجه میکند که حجاب پدیده ای بوده است که در تمام ادیان ابراهیمی مورد توجه بوده و مانند نماز مورد اتفاق تمام علمای دینی است.

◀️انسان متدین مدرن از آنجا که اول متدین است و سپس مدرن در عین اینکه تلاش میکند از مظاهر مدرن در زندگی خودش استفاده کند، اما در مسائل متناقضی چون حجاب اولویت او توجه به دستور الهی است تا درست کردن توجیه مدرن و اومانیستی!

📚🏛🕋 @DiNneVeSht

🤔🕋👓🔬علوم اجتماعی و عینک فربهی مناسکی

◀️جامعه شناسی دین یکی از رشته هایی است که سعی در تحلیل مفاهیم سنتی دین با مفاهیم علم مدرن جامعه شناسی را دارد. به تعبیر ماکس وبر یکی از مشهورترین جامعه شناسان دین: «جامعه شناسی دین علمی که می‏خواهد از طریق تفهم تفسیری رفتار دینی که نوعی رفتار اجتماعی است به بیان علل و معلول‏های آن دست‏ یابد.» در واقع اندیشمندان جامعه شناسی از آنجا که رفتار دینی را زیر مجموعه ای از رفتار اجتماعی میدانند با همان ابزار حسی و تجربی علوم مدرن به بررسی و تفسیر رفتار دینداران میپردازند. هرچند که برخی از این اندیشمندان خود متدینی مومن بوده و هستند اما اولویت و نگاه با علم جامعه شناسی است تا نگاه دینی.

◀️حال زمانی که این تحلیل ها و تفسیرهای دانشگاهی به گوش متدینین و مومنان میرسد بعضا سبب بهت و تعجب میشود. زیرا آنان آنچه در قلب و اندیشه خود میبینند را متفاوت با این تحلیل های دانشگاهی و آزمایشگاهی مدرن می یابند. که البته این عدم درک متقابل بعضا سبب بروز کدورتها و بحثهایی هم میشود.

◀️برای نمونه چندسالی است برخی عزیزان جامعه شناس با بهره گیری از آرای وبر به تحلیل پدیده های دینی خاصتا در تشیع پرداخته اند. از آنجا که زیارت و عزاداری هم از اجزای اصلی دینداری شیعه است، توجه ویژه ای به این اصول پایه ای شیعه دارند. البته که حجم توصیه به عزاداری و‌زیارت در متون شیعه از قرون اولیه و برپایی مناسک و عزاداری و زیارت، حقیقتی غیرقابل انکار است. اما وقتی شخص با عینک جامعه شناسی و وبری به این مناسک نگاه میکند، تعجب کرده و با واژه هایی چون فربهی مناسک از آن یاد میکند.

◀️از طرف دیگر این نگاه فربهی مناسک برای مومنان بسیار عجیب است زیرا متن تشیع توجه به امام و حجت خدا و بروز آن خاصتا در عزاداری ها و زیارت است. و اصلا یک شیعه مومن به دنبال بهانه ای تاریخی، اجتماعی و یا هر بهانه ای است که به امامش توجه کند. لذا اصل توجه به امام مهم است نه درستی قطعی آن تاریخ یا مناسبت. روضه های هفتگی یا ماهانه که قرنها در بین شیعیان برگزار میشد بدون هیچ بهانه ای، نمونه ای از این توجه ها بوده است. نکته ای که برای یک جامعه شناس مدرن عجیب مینماید اما برای مومن؛ یک نگاه عادی است.

◀️لذا به نظر میرسد تحلیل های جامعه شناسانه دینی از پس عینک وبری به نتیجه شگرف فربهی مناسکی میرسد، که برای مومنان اصلا عجیب نیست که اتفاقا به تعبیری یکی از اصول دینداری است. بنابراین برای انسان متدین مدرن از آنجا که اول متدین است و سپس مدرن، توجه به مناسک مذهبی که در اصل توجه به خدا و حجت خدا است اولویت دارد، هرچند که این مناسک زمان و هزینه قابل توجهی از او را بگیرد، و این کارها را به هیچ عنوان فربهی مناسک نمیداند.

🤔🕋👓🔬 @DiNneVeSht

📚📲نواندیشی دینی و رفتارهای اینفلوئنسری

◀️چندی پیش مطلبی داشتیم به نام نواندیشی مدرن غیرعلمی که یکی از مشكلات اصلي برخی روشنفكران دینی را در هم آميختن فن خطابه و نظرات و روشهای شبه علمی در قامت و ظاهر يك شخصيت آكادميك و علمي، براي مقبوليت اجتماعي بیان میکرد. اما به نظر میرسد برخی روشنفکران دینی پا را نیز از این قاعده شبه علمی سخن گفتن فراتر گذاشته و برای کسب مقبولیت اجتماعی به دنبال گفتن سخن جدیدی در دنیای پر شتاب امروزی هستند. سخنانی که شاید در زیر مجموعه سخنان نواندیشی دینی و تحقیقات علمی و آکادمیک قرار نگیرد، اما سخنی تازه، هنجارشکن و پرمخاطب است.

◀️شاید کتاب تازه مسیر پیامبری سرکار خانم صدیقه وسمقی مصداقی از این حرکت جدید در خارج از حوزه نواندیشی دینی باشد. چرا که نقدهای علمی مطرح شده بر کتاب؛ بیان از استفاده از مغالطه های زیاد، روش شناسی نامتناسب، تناقضهای بسیار، عدم فهم منطق و مقتضیات زبان و ایرادات بسیار دیگری دارد. در نتیجه کتاب، کتابی غیرعلمی و غیر مستدل در ساحت نگاه آکادمیک، و ناشی از ذوق و سلیقه نویسنده شمرده میشود. لذا هرچند استدلالها و بحثهای کتاب از منظر علمی مورد نقد جدی قرار گرفته، اما شاید باید کتاب را از منظری ساده و عامه پسند برای مخاطبی ساده و غیر علمی نگاه کرد.

◀️برای فهم مخاطب کتاب باید به دو‌نکته زیر توجه کرد:

1️⃣برای انسان مدرن پرورش یافته تحت حجم انبوه اطلاعات رسانه ها معمولا استدلال و برهان خیلی جایگاهی ندارد. رسانه ها به انسان مدرن آموخته اند که با چند مثال و بدون برهان قانع شود.

2️⃣از سوی دیگر اومانیسم فریاد زده شده در دنیای مدرن، انسان را مرکز عالم تصویر کرده و تمام حرکتها را از انسان میداند. کتاب پر فروش انسان خردمند و انسان خداگونه آقای یووال نوح هراری در دنیا این واقعیت را نشان داد که انسانها مایل هستند نقش خدا را در زندگی خود کمرنگ کرده و خود را در مرکزیت عالم بدانند.

⏮کتاب مسیر پیامبری را باید برای این مخاطب در نظر گرفت. مخاطبی که تمایل دارد نقش خدا در زندگی او‌کمرنگ باشد پس پیامبر برخلاف ادعای تمام ادیان ابراهیمی فرستاده خدا نیست! بلکه شخصی است که او با خدا ارتباط میگیرد و دین و کتاب از او شروع میشود نه از خدا. و کتاب برای مخاطبی است که دنبال استدلال نیست بلکه خسته از تبعیضها و محدودیتهایی که متدینین به نام دین ایجاد کرده اند، به دنبال مثالهای نقضی در زندگی پیامبر و دین میگردد تا خود را آزاد از فرامین بداند.

◀️به نظر خانم صدیقه وسمقی به خوبی مخاطب خود را پیدا کرده است و برای آنان کتاب نوشته است. اما آسیب و خطر آنجاست که افرادی که خود را نواندیش دینی میدانند مانند اینفلوئنسرهایی شده اند که در شبکه های اجتماعی به دنبال مخاطب هستند وبرای این منظور دست به هر هنجارشکنی میزنند.

◀️قبلا این هنجارشکنی در روشنفکران که توقع از آنان فرهیختگی و علمی برخورد کردن بود، به شبه علمی سخن گفتن و نوشتن منجر شده بود. اما گویا این هنجارشکنی به این سمت رفته که شخص از دایره روشنفکر دینی خارج شده و به سمت یک فیلسوف دین حرکت کند. به عبارتی شخص مباحث فلسفه دین را که جایگاهی خارج از اسلام و حتی ادیان ابراهیمی دارد را ترجمه کرده و با ادبیات اسلامی مخلوط کرده و به عنوان یک بحث جدید دینی مطرح میکند. البته هرچند این مباحث فلسفه دینی قدیمی است و در فضای علمی خودش دارای بحثهای عمیق و پاسخهایی است، اما وقتی برای مخاطب ساده در فضای یک دین خاص گفته میشود بسیار نو و جدید مینماید.

◀️به نظر سطحی شدن و‌کم عمق شدن انسانها در دنیای مدرن رسانه زده امروز دامن برخی نو اندیشان دینی را نیز گرفته است. لذا آلایش ساحت روشنفکری از سخنان و نوشتهای سطحی، شبه علمی که بیشتر اهدافشان گویی، آگاهانه یا ناآگاهانه در جهت جذب مخاطب است، یکی از مواردی میباشد که اگر به آن دقت نشود سبب نابودی روشنفکری میشود. هرچند این نگاه سطحی و مخاطب پسند در کوتاه مدت میتواند موجهایی را در کلاب هاوسها و شبکه های اجتماعی ایجاد کند.

📚📲 @DiNneVeSht

🌲❄️🏴کریسمس، یلدا و فاطمیه

◀️تلاقی مناسبتهای ملی و دینی با یکدیگر امری معمول در طول تاریخ بوده، اما امروزه سوژه داغی برای رسانه ها شده است. به عبارتی از آنجا که شرط حیات رسانه ها اعم از رسانه های دولتی و عمومی تا شبکه های اجتماعی داشتن سوژه است، نمیتوان به راحتی از کنار این سوژه داغ گذشت. در این میان خیلی تفاوتی بین رسانه ای چون صدا و سیما و یا کانال تلگرامی یک شخص یا صفحات برخی روشنفکران نیست.

◀️مناسبتهایی که در گذشته برگزار میشدند و افراد با باورهای مختلف مذهبی یا ملی و براساس اولویت ذهنی آنها را پاس میداشتند. گروهی اولویت را به مناسبتهای دینی داده و گروهی مناسبت ملی را ارج مینهادند. البته برخی مناسبتهای مذهبی چون عاشورا استثنا قضیه بوده به حدی که در تلاقی با هر مناسبتی دیگر در اولویت قرار داشته است.

◀️اما گویا دنیای مدرن اقتضای دیگری دارد. برای نمونه براساس مبانی آکادمیک علوم اجتماعی و متدولوژی پژوهشی باید هر جامعه ای را طبقه بندی کرد. لذا از نگاه یک جامعه شناس در این تلاقی مناسبتی جامعه به چند دسته تقسیم میشود. تقسیم بندی هایی که سپس توسط رسانه ها در آن دمیده میشود. آرام آرام افراد جامعه خود را داخل در یک طبقه و دسته دیده و احساس فاصله با طبقه دیگر میکنند.

◀️در واقع تلاقی مناسبتی که قرنها در جامعه ایرانی وجود داشته و فارغ از حاکمان در بین مردم سبب فاصله نشده بود، امروز به سبب برخی تحلیل های اجتماعی و از آن مهمتر سوژه سازی رسانه ها تبدیل به اختلافات اجتماعی شده است. شاید در گذشته به خاطر انحصار رسانه فقط حاکمان از این سوژه ها سوء استفاده میکردند. اما امروزه هر شخص و هر رسانه و شبکه اجتماعی نقشی در ایجاد این طبقه و اختلاف دارد.

◀️بنابراین با آگاهی سازی باید نگذاشت تا این طبقه بندی ها موجب ناآرامی بیشتر در جامعه شود. آنانکه این ایام را عزاداری میکنند عقب مانده و متحجر نیستند و مفهوم دورهمی و‌شادی را میدانند. اما دلیل و منطق و احساسی بالاتر آنان را به این نوع زیست مومنانه کشانده است، که شاید بتوانند برخی از دلایل خود را با دیگران در جامعه مطرح کنند. و آنانکه به بهانه یلدا و کریسمس به شادی و خنده می پردازند هم، دشمنان دین نیستند. خصوصا امروزه که مناسبت کریسمس در دنیا و شب یلدا در ایران کاملا از المانهای مذهبی تهی گشته و بیشتر نشان دورهمی و سرگرمی را به خود گرفته اند. لذا میتوان ضمن احترام به عقاید و افکار یکدیگر مانند گذشته؛ افراد یک جامعه بدون طبقه بندی، همدلانه و دوستانه در تلاقی مناسبتها بدون متهم کردن همدیگر با یکدیگر زندگی و تعامل داشته باشند.

🌲❄️🏴@DiNneVeSht

🕋🇮🇷🍀 نوروز مناسبتی ملی، مذهبی یا هر دو

◀️مجدد به بهانه عید نوروز سخنان قدیمی یک روحانی در شبکه های اجتماعی وایرال شد که عید نوروز بدعت است و در سنت اسلامی جشن نوروز نداریم. در سوی دیگر برخی با اشاره به روایاتی گرامیداشت نوروز را از سنتهای شیعی میدانند. برخی دیگر نیز قائل به همزمانی عید غدیر و عید نوروز هستند. برخی نیز این روایات را ساخته غالیان در طول تاریخ شیعه میدانند.

◀️تمام این اختلاف ها نشان از آن دارد که این موضوع نیازمند یک‌کار تحقیقی و‌پژوهشی مفصل است. اما آنچه در سطح جامعه مطرح میشود مباحثی سطحی است که بعضا سبب تکفیر، دشمنی و ستیزه جویی میشود. البته فضای رسانه ای جدید همواره آماده همین جو سازی ها و عکس العملهاست مگر افراد با نگاهی دقیق تر و با سواد رسانه ای به این مقولات توجه کنند.

◀️اما فارغ از مباحث رسانه ای نکته مهمتری وجود دارد و آن اینکه همان دعوایی که معمولا بین عناصر مدرنیته و دین مداری وجود دارد، در بین مناسک مذهبی و ملی نیز در ذهن برخی وجود دارد. گویا برخی از افراد مذهبی مترصد این هستند که هر نماد مدرن و یا ملی را مورد هجمه و سوال قرار دهند. از آنطرف برخی دیگر نیز میخواهند به هر بهانه مدرن و‌ملی هر نماد دینی را مورد تمسخر و شبهه قرار دهند.

◀️این روحیه که در دو سمت برخی افراد مذهبی و غیرمذهبی وجود دارد عملا فقط سبب اختلاف و‌دشمنی در جامعه میشود. در حالیکه در سنت نوروز رفتارهای ملی و‌مذهبی جمع است، اما برخی از هرگروهی در جهت نگاه تنگ نظرانه خود در تلاش برای خارج کردن طرف دیگر از جامعه است.

◀️البته برای انسان مدرن متدین که میداند به جز موارد خاص دعوای جدی بین زندگی دیندارانه با استفاده از نتایج مدرنیسم و مناسک ملی وجود ندارد، این جوسازی ها بیشتر کارهای رسانه ای است تا واقعیت زندگی اجتماعی. و او در کنار بهره مندی از لذتهای معنوی مانند نیایش، دعا، خانواده داری و صله رحم، مناسک ملی را نیز زنده میدارد.

🕋🇮🇷🍀 @DiNneVeSht

🌙🕋 من روزه میگیرم یا خدا؟

◀️ معمولا با شروع ماه رمضان، صحبت درباره فواید مادی و اجتماعی روزه داری زیاد میشود. از فایده های روزه برای سلامتی تا مزایای اجتماعی آن در همدردی و کمک به فقرا. البته معمولا طعنه هایی هم به این فایده ها زده میشود که مثلا؛ «من نیازی به روزه داری ندارم، من در حال عادی هم انقدر گرسنه هستم که حال فقرا را درک میکنم!»

◀️ اما فارغ از پاسخ به این طعنه، آیا روزه داری صرفا یک مکانیسم کاملا فیزیکی و‌مادی است که حالا فقط دنبال اثرات مادی و دنیوی آن میگردیم؟

◀️ برای افراد روزه دار شاید خیلی اوقات این احساس بوجود آمده که تصور روزه گرفتن از روزه گرفتن دشوارتر است. یعنی وقتی ماه رمضان شروع میشود و افراد شروع به روزه گرفتن میکنند، در می یابند که روزه گرفتن آنچنان هم که تصور میکردند سخت نیست. و حتی بعضا میگویند روزه داری در ماه رمضان از ماه های قبل راحت تر هم میباشد.

◀️ شاید برخی این احساس را به خاطر شرایط جامعه که مهیای روزه داری است بدانند! و اثر روانی ای که شخص تحت تاثیر آن قرار میگیرد! اما تجربیات خصوصا چند سال اخیر که تعداد روزه داران کمتر شده و جو جامعه بعضا برعکس هم شده و‌ یا تجربه روزه داری افراد در کشورهای غیراسلامی، تقریبا خلاف این مدعا است.

◀️ به عبارتی گویا نیرویی غیر از عوامل عادی و مادی در روزه داری به انسان کمک میکند. قاعدتا طبق صریح روایات و آیات وقتی انسان کار خیری را برای خدا بخواهد انجام دهد، خدا نیز او را یاری میکند. البته در خاص روزه داری هم در روایتی از امام کاظم علیه السلام آمده که خداوند در حین خواب به روزه دار غذا خورانده و او‌را سیراب میکند.

◀️ اما وقتی روح حاکم بر جهان، مرکز همه اتفاقات را انسان خردمند دانسته و نقش خدا را در زندگی انسانها کمرنگ میداند، این سخنان و روایات خیلی به چشم انسان مسلمان روزه دار هم نمی آیند. لذا گویا به مرور زمان و با پر رنگ تر شدن مسائل پزشکی و تغذیه ای اثر این کمک معنوی در روزه داری کمتر شده است. و برای آسانتر شدن روزه داری بیشتر توصیه های پزشکی انجام میشود!

◀️ اما انسان متدین مدرن در ماه رمضان همانطور که از دستورات و‌ توصیه های پزشکی و تغذیه ای جهت روزه داری استفاده کرده، میداند به جز این عوامل مادی، نیرویی بالاتر به او‌ در انجام این عمل عبادی کمک میکند. او خدا را واقعا در زندگی اش و در روزه داری اش صاحب نفوذ و صاحب اثر میداند.

🌙🕋 @DiNneVeSht

🌙🕋 خدایی که قدرش را نمیدانیم

◀️شبهای قدر در دعای جوشن کبیر ما انسانها خدا را با ۱۰۰۰ نام میخوانیم. توجه به این اسامی میتواند نقش خدا را در زندگی امروز ما معلوم کند. دقت در اسامی خدا در دعای جوشن نشان میدهد، خداوند خود را در کارهای کوچکی که به نظر یک روند طبیعی است تا کارهایی که بشر امروزی حتی ایده ای درباره چگونگی آن ندارد همه کاره میداند.

◀️خدا خود را ترمیم دهنده استخوان شکسته میداند (یا جابِرَ الْعَظْمِ الْكَسیرِ). قاعدتا در دنیای مدرن امروزی ترمیم استخوان شکسته یک روند طبیعی است که خدا نقشی در آن ندارد. اما در شب قدر انسان متدین باید به خود یادآوری کند که آن چیز که خیلی هم برای او روند طبیعی است، اما طبیعی نیست بلکه خدا نقش اصلی را در آن دارد.

◀️چند فراز جلوتر خدا خود را خالق اشیا از عدم میداند (یا مَنْ خَلَقَ الْأَشیآءَ مِنَ الْعَدَمِ). در این فراز خدا پاسخ سوالی را میدهد که هنوز انسان مدرن امروزی برای آن پاسخی ندارد، چگونگی پیدایش دنیا! البته به علت نداشتن پاسخ برخی انسانهای خودشیفته از کشفیات علوم تجربی پیدایش دنیا را از عدم و هیچ میپندارد!

◀️آری یکی از حقایق شب قدر فهمیدن قدر و نقش خداوند در زندگی ما انسانهاست. شاید با فهمیدن برخی از دعاهای توصیه شده نقش خدا در زندگی انسان بیشتر روشن شود. لذا انسان متدین مدرن شبهای قدر «بک یا الله» گویان از خدا میخواهد تا مقدرات یکسال او را مشخص کند، هرچند نقش تلاش و برنامه ریزی سالانه خود را نادیده نمیگیرد.

◀️او‌ میداند که روز به روز علم در حال پیشرفت و خدمت رسانی بیشتر به انسانهاست و خود او نیز در این جهت تلاش میکند، اما میداند که با تمام پیشرفتهای پزشکی ترمیم دهنده نهایی استخوان شکسته خداوند است. لذا او خود را وارد بحث رسانه ای علم یا دین نمیکند و در زندگی توامان از آموزه های علمی و دینی خود بهره برده و خداوند را مهمترین تاثیرگذار در زندگی اش میداند.

🌙🕋 @DiNneVeSht

این مطلب در قالب استوری و با بیانی دیگر در هایلایت تقدیر در پیج اینستاگرامی دین‌نوشت ارائه شده است.


https://instagram.com/dinnevesht?igshid=YmMyMTA2M2Y=