دیپلماسی اقتصادی | IEDS
1.46K subscribers
585 photos
70 videos
21 files
387 links
🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی
دانشگاه امام صادق علیه السلام
Institute for Economic Diplomacy Studies (IEDS)
📌 اولین اندیشکده #تخصصی_دانشگاهی در حوزه دانش و تجربه روابط اقتصادی بین‌الملل

💻 سایت: http://www.eco-dip.ir

🆔 ارتباط با ما: @AHarabpour
Download Telegram
#نمودار
#دیپلماسی_انرژی

🔺 نمودار بلومبرگ از ذخایر #نفت و #گاز کشورهای ایران، عربستان، عراق، قطر، امارات، کویت، عمان، سوریه و یمن

🔘 #عربستان یک ‌سوم از ذخایر نفتی منطقه خاورمیانه را به خود اختصاص می‌دهد اما در مقابل تنها دارای ۱۰ درصد از ذخایر گازی این منطقه است.

🔘عربستان کشوری که دارای ۲۶۱ میلیارد بشکه نفت خام است و به‌احتمال زیاد این کشور می‌تواند تا سال ۲۰۸۸ به #تولید و استخراج نفتی خود ادامه دهد اما هم‌اکنون شدیداً با کاهش #ذخایر گازی مواجه است.

🔘در حدود ۴۲ درصد از ذخایر گازی خاورمیانه در #ایران و در حدود ۳۱ درصد آن در کنترل کشور همسایه عربستان، #قطر است.

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#تحلیل
#تجارت_جهانی


🛢 نفت ایران و ذخایر استراتژیک #چین

✍🏻 دکتر روح‌اله کهن‌هوش نژاد؛ تحلیلگر اقتصاد #انرژی

🔷 مصرف یا #واردات نفت بهترین نشانه روند آتی تقاضای طلای سیاه نیست. اگرچه رشد #تولید ناخالص داخلی کشورها همچنان نشانگر جامعی از تغییرات ساختاری در تقاضا تلقی می‌شود، اما واردات #نفت مشتریان عمده می‌تواند گمراه‌کننده باشد و ضعف‌های بنیادین #تقاضا را پنهان نماید.

🔷 در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ با سقوط #قیمت نفت به کمترین حد خود در شش سال قبل از آن، بسیاری از کشورها به پر کردن ذخایر #استراتژیک خود ترغیب شدند. این روند در چین مشهودتر بود. واردات نفت این کشور علیرغم کند شدن رشد #اقتصادی به رشد خود ادامه داد. #چین هدف نرخ رشد خود را در سال ۲۰۱۵ هفت درصد اعلام کرد که کمترین میزان دو دهه اخیر محسوب می‌شد. اما در همین سال نیز واردات نفت این کشور افزایش یافت.

🔷 پر کردن #ذخایر استراتژیک با نفت ارزان دلیل این رشد واردات نفت خام است. به لطف تلاش‌های چین برای پر کردن ذخایر استراتژیک خود، تقاضا برای نفت خام در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۴ پس از قرار گرفتن در پایین‌تر از حد مورد انتظار در طول سال مجدداً احیا شد.

🔷 خریدهای نفتی با هدف پر کردن ذخایر استراتژیک تا حد زیادی در چین و به میزان کمتری در #هند عاملی مهم برای احیای تقاضای جهانی نفت محسوب می‌شود. حتی کشورهایی نظیر #ویتنام که ذخایر استراتژیک ندارند نیز از قیمت‌های پایین نفت برای افزایش موجودی انبارهای #تجاری پالایشگاه‌های خود استفاده می‌کنند.

❇️ در #صنعت نفت دو نوع ذخیره وجود دارد که عبارتند از استراتژیک و تجاری. ذخیره تجاری یا ذخیره احتیاطی به نفتی اطلاق می‌شود که برای عملیات معمول روزانه در #پالایشگاه‌ها یا پایانه‌های نفتی یا در محل‌های مصرف حرفه‌ای و نیمه حرفه‌ای نفت همچون #نیروگاه‌ها و یا حتی توسط مصرف‌کننده نهایی ذخیره شده باشد. اما ذخایر استراتژیک به ذخایری گفته می‌شود که با هدف تامین #نیاز در زمان اختلالات یا قطعی عرضه نگهداری می‌شود.

🔷 دولت‌های اندکی خود اقدام به ذخیره نفت خام می‌کنند ولی بیشتر دولت‌ها تولیدکنندگان نفت و پالایشگاه‌ها را مجبور به نگهداری ذخایر بیشتر می‌کنند. دولت‌های #آمریکا و چین جزو معدود دولت‌هایی هستند که خود اقدام به ذخیره‌سازی نفت می‌کنند.

🔷 برنامه ذخیره استراتژیک نفت آمریکا از سال ۱۹۷۷ و در واکنش به #تحریم نفتی کشورهای عربی در سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴ شروع شد. اما چینی‌ها برنامه خود را از سال ۲۰۰۶ آغاز کرد‌ه‌اند. پکن برای اولین بار در نوامبر ۲۰۱۴ از جزییات برنامه ذخیره نفت خام خود پرده برداشت و اعلام کرد که در ۴ مکان مختلف اقدام به نگهداری مجموعا ۹۱ میلیون بشکه نفت خواهد کرد.



🔶 درحال حاضر نیز برخی آمارهای #بین‌المللی از جمله آمارهای منتشر شده در نشریه معتبر پلاتس نشان می‌دهد چین نفت خریداری شده از ایران طی ماه میلادی گذشته (ژوئن) را به ذخایر استراتژیک خود در سواحل شهرهای تیانجین، هوژو و جینجو تزریق کرده است. این مسأله نشان می‌دهد نفت ایران که با پالایشگاه‌های چینی سازگاری دارد، همچنان مورد علاقه این کشور است.

🔶 براساس آمار #گمرک چین، این کشور در ماه ژوئن ۲۰۱۹ بیش از ۲۰۹ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده که حدوداً معادل سه نفت‌کش غول‌پیکر است.

🔶 این میزان واردات حدود ۶۰ درصد کمتر از #واردات ماه مشابه سال قبل است که دلیل اصلی این کاهش لغو #معافیت‌های مربوط به خرید نفت از ایران و فشارهای آمریکا در این زمینه است. شواهد نشان می‌دهد چین از اواخر سال ۲۰۱۸ فرآیند #ذخیره‌سازی نفت خریداری شده از ایران را آغاز کرده است.

🔶 #زیرساخت‌های ذخیره‌سازی نفت در تیانجین، هوژو و جینجو بخشی از جدیدترین تأسیساتی است که چین در جریان مرحله دوم توسعه ذخایر استراتژیک خود احداث کرده و این سه نقطه مجموعاً ۵۰ میلیون بشکه گنجایش دارند.

🔶 آمارهای رسمی نشان می‌دهد چین در نیمه اول سال ۲۰۱۹ نزدیک به ۱۰ میلیون بشکه در روز نفت وارد کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۹ درصد افزایش داشته است. اما آخرین باری که چین به طور رسمی میزان ذخایر خود را افشا نموده به اواخر سال ۲۰۱۷ بر می‌گردد که اداره ملی آمار چین، این میزان را بالغ بر ۲۷۶ میلیون بشکه اعلام کرد. برآوردها نشان می‌دهد این ذخایر حدود ۲۵ درصد افزایش یافته و هدف چین رسیدن به ذخیره ۵۵۰ میلیون بشکه‌ای تا پایان سال ۲۰۲۰ است. براساس #آمار واردات نفت چین در ماه گذشته، ایران یازدهمین کشور تأمین‌کننده نفت چین است و به نظر می‌رسد چین برای رسیدن به اهداف خود همچنان به نفت #ایران نیاز دارد.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#یادداشت_تحلیلی
#دیپلماسی_انرژی

💢 بزرگترین جهش قیمت #نفت از سال ۱۹۸۸ در پی جمله به #آرامکو

بلومبرگ فارسی

🔰 پس از حمله به #تاسیسات نفتی شرکت آرامکو #عربستان که موجب از بین رفتن حدود ۵ درصد از منابع جهانی #نفت شد، بهای طلای سیاه یکی از بزرگترین جهش‌های خود را تجربه کرد و در کمتر از ۲۴ ساعت، از کانال ۶۰ دلاری به بیش از ۷۱ دلار در هر بشکه #افزایش یافت.

✳️ در #معاملات نخستین روز هفته یعنی دوشنبه، چند ثانیه پس از باز شدن درگاه مبادلات، نفت #برنت با افزایش ناگهانی ۱۲ دلار‌ی همراه بود که بالاترین سطح قیمت از سال ۱۹۸۸ است.

✳️ این خبر بدی برای #بازار‌های نفت تا به امروز بوده است، زیرا عربستان سعودی ممکن است بتواند طی روز‌های آینده #عرضه را بازگرداند، اما این حملات نشان داد مهمترین #صادر کننده نفت در جهان بسیار آسیب پذیر است.

✳️ همچنین افزایش #بهای نفت خطرات سیاسی از جمله بی ثباتی بیشتر در #خاورمیانه و اتهام زنی آمریکا به ایران در خصوص هدایت این حملات را به دنبال دارد.

☑️ سال کاوونیک تحلیلگر حوزه #انرژی در گروه اعتباری سوئیس‌ای جی، در واکنش به نوسانات بی سابقه در بازار نفت گفت: ما هرگز شاهد چنین اختلالی در عرضه و #قیمت نفت نبودیم. موضوع نفت در حال حاضر خطرات #سیاسی را به دنبال دارد.

☑️ حمله به تاسیسات #نفتی عربستان باعث اختلال در تولید ۵.۷ میلیون بشکه #نفت در روز شده است. این رویداد ناگوار برای نفت در بازار‌های #مالی نیز بازتاب داشته است.

☑️ #دارایی‌های امن مانند طلا نیز متاثر از پیامد‌های #ژئوپلیتیک این حملات هستند. ارز‌های کشور‌های #کالا محور همچون کرون نروژ و دلار کانادا رشد کردند. بهای #بنزین در آمریکا هم حدود ۱۳ درصد افزایش یافت.

☑️ بر اساس اعلام آژانس بین المللی انرژی حادثه‌ای که پیش از این بیشترین تاثیر را بر #بازارنفت داشته، وقوع انقلاب اسلامی #ایران در سال ۱۹۷۹ بوده است که تولید روزانه نفت ۵.۶ میلیون بشکه متوقف شد.

☑️ از زمان #جنگ شش روزه میان اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷، هیچ #حادثه‌ای تا این اندازه بازار نفت را متزلزل نکرده است.

☑️ اختلالی که حمله به تاسیسات شرکت #آرامکو عربستان در بازار نفت ایجاد کرده است بیش از فقدان #تولید نفت کویت و عراق در اوت ۱۹۹۰ پس از حمله صدام حسین، دیکتاتور سابق #عراق به همسایه [کویت] است.

☑️ ویرندرا چائوهان تحلیلگر حوزه انرژی مستقر در سنگاپور، گفت: بازار باید با آسیب پذیری #زیرساخت‌های نفتی عربستان سعودی در برابر حملات مقابله کند؛ زیر ساخت‌هایی که پیش از این حملات، منبعی #باثبات برای تامین نفت تلقی می‌شدند. در حال حاضر، مشخص نیست تا چه مدت خروجی نفت #عربستان متوقف خواهد بود.

☑️ برخی از کارشناسان معتقدند #عربستان سعودی می‌تواند حجم قابل توجهی از تولید #نفت متوقف شده را طی چند روز مجدداً برقرار کند، اما هفته‌ها زمان نیاز است تا #ظرفیت کامل تولید خود را بازگرداند. این کشور ممکن است برای تامین سریع نفت مورد نیاز، به #ذخایر خود دست بزند. زیرا به نظر می‌رسد شرکت آرامکو برای تحقق قرارداد‌های نفتی خود ناتوان است.

☑️ چرا که از یک سو، #بازار‌های نفت بیش از پیش تحت تاثیر کمبود نفت در جهان قرار می‌گیرند و همین تدارکات نفتی #آرامکو را به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت زیر سوال می‌برد و از سوی دیگر اقدامات #مشترک عربستان و #آمریکا برای مقصر جلوه دادن ایران در این حملات، بر شرایط متزلزل بازار نفت تاثیر می‌گذارد.

☑️ در حال حاضر، بسیاری از کشور‌های #خریدار نفت اعلام کرده اند به منظور مقابله با این #بحران، آزادسازی ذخایر #راهبردی نفت خود را بررسی می‌کنند.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#مقاله_تخصصی
#کشاورزی

💢 #کشت_فراسرزمینی ایران در #قزاقستان؛ رویکرد جدید به ظرفیت‌های اقتصادی آسیای مرکزی

ولی کوزه­‌گر کالجی؛ پژوهشگر ارشد موسسه مطالعات ایران شرقی

🔰 یکی از #راهبردهایی که برخی از کشورها در زمینه تأمین #امنیت_غذایی اتخاذ کرده‌اند، بهره‌گیری از منابع #تولید و #توسعه کشاورزی در کشورهایی است که دارای منابع کافی و ارزان برای تولید می‌باشد، که این راهبرد در ایران تحت عنوان «#کشت_فراسرزمینی» یا به زبانی ساده «کشاورزی در کشورهای دیگر» شناخته می‌شود. اهداف کشاورزی فراسرزمینی از جانب #کشورها و شرکت‌های حقیقی و حقوقی متفاوت است. این اهداف می‌تواند شامل تأمین بخشی از امنیت غذایی کشور #سرمایه‌گذار، تأمین #انرژی از طریق تولید سوخت‏­‌های زیستی، تولید در کشور هدف به منظور #صادرات محصولات کشاورزی یا ترکیبی از موارد فوق است.

❇️ مزایای متعددی برای کشت فراسرزمینی مطرح شده است که در این بین مواردی مانند تأمین بخشی از امنیت غذایی کشور و ایجاد اطمینان از تأمین نیاز کشور توسط سرمایه ‏گذاران داخلی، استفاده از منابع فراسرزمینی (آب و خاک و…) و امکان #برنامه_ریزی برای حفظ و احیای منابع پایه تولید کشور، وجود زمینه‏‌های مستعد و مناسب برای فعالیت #اقتصادی و سودآور توسط #بخش_خصوصی و فعالان اقتصادی، وجود بازار مطمئن و مناسب برای سرمایه‌گذاران کشاورزی فراسرزمینی، فراهم آمدن بازار مناسب برای صدور #نهاده‌های تولید از قبیل ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی، پمپ‌های آب و… و از همه مهمتر صدور #خدمات فنی و مهندسی کشاورزی، ایجاد فضای مناسب برای به کارگیری فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی، کسب مهارت و تجربه فعالان بخش خصوصی با حضور پایدار در عرصه جهانی و رقابت با تولید‌کنندگان محصولات کشاورزی و #عرضه‌کنندگان خدمات فنی و مهندسی کشاورزی سایر کشورها و تبادل اطلاعات علمی، فنی و اجرایی با سایر رقبا در کشورهای هدف و #انتقال_تجربیات به داخل کشور از جمله مزیت­‌های شایان توجه کشت فراسرزمینی محسوب می­شود.

❇️ موارد و ملاحظات یاد شده در رابطه با کشاورزی #ایران نیز صادق است. علی‌­رغم نقاط قوت و #فرصت‌های مناسب بخش #کشاورزی کشور، وجود موانع و مشکلاتی از جمله قرارگرفتن بخش زیادی از کشور در منطقه خشک و نیمه خشک، تغییرات اقلیم و وقوع خشکسالی‌های پی‌ در پی، کوچکی واحدهای بهره‌برداری اراضی، محدودیت #منابع_آب و خاک باعث عدم تحقق اهداف بخش کشاورزی شده است. 90 درصد منابع آبی در ایران در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و طبق گزارش‌های بین‌المللی ایران در مرحله بحرانی قرار دارد. از طرفی با #فرسایش_خاک، شوری و گچ دار بودن آن نیز دست به گریبان است. به طور میانگین می‌توان گفت یک هکتار کشت محصولات حدود 10 هزار مترمکعب آب مصرف می‌کند. بنابراین هر هکتار #کشت_فراسرزمینی را می‌توان معادل 10000 متر مکعب آب صرفه‌جویی در نظر گرفت. بنابراین، کشاورزی فراسرزمینی نوعی #تجارت_آب مجازی است. از سوی دیگر، مشکلات فراروی #واردات مواد غذایی از جمله وجود معادلات دیپلماتیک در تجارت مواد غذایی به ویژه در مواقع #بحران‏، نوسانات شدید قیمتی، تغییر #ذخایر_راهبردی و… باعث شد که کشت فراسرزمینی به منظور تأمین بخشی از نیاز و تقاضای مواد غذایی کشور به‌عنوان راهکاری پشتیبان، اهمیت پیدا کند.

❇️ ورود ایران به موضوع کشت فراسرزمینی در #قزاقستان، رویکردی مثبت و جدید به ظرفیت های اقتصادی منطقه #آسیای_مرکزی به شمار می رود. از نقطه نظر اقتصادی، جمهوری قزاقستان از اعضای مهم و تاثیرگذار اتحادیه اقتصادی #اوراسیا پس از فدراسیون #روسیه است که با توجه به اجرایی ­شدن توافقنامه #تجارت_آزاد ایران و اتحادیه از اوایل آبان 1398، مطالعه و بررسی محصولات تولیدی در کشت فراسرزمینی از نظر #تعرفه­‌های_ترجیحی و #گمرگی و صادارات و واردات و امور #بانکی مطابق با مفاد توافقنامه تجارت آزاد امری ضروری به نظر می­رسد. ضمن آن که ورود ایران به کشت فراسرزمینی در قزاقستان در فضای نسبتاً مساعد #سیاسی و اقتصادی پس از توافقنامه #برجام صورت گرفت. اما پس از خروج یک جانبه ایالات متحده #آمریکا از برجام، اعمال #تحریم­‌های مختلف علیه کشورمان بویژه در حوزه بانکی و افزایش شایان توجه قیمت #ارز و عدم تخصیص ارز دولتی (ارز نیمایی) به بخش­های خصوصی که پیامدهای منفی بر فعالیت شرکت­های ایرانی فعال در کشت فراسرزمینی در قزاقستان برجای گذاشته است، شناسایی و تعریف راهکارهای مناسب و #عملیاتی برای حفظ و تقویت کشت فراسرزمینی در قزاقستان در شرایط #تحریمی امری ضروری به نظر می­رسد.

🔻 متن کامل #مقاله در پیوند زیر:

https://plink.ir/C5Q33

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#یادداشت_تحلیلی
#سرمایه‌گذاری_خارجی

💢 راهبرد موفق #چین در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی

یاسر #احمدی_بنی، پژوهشگر کمیته سرمایه‌گذاری و سرمایه‌پذیری اندیشکده #دیپلماسی_اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع)

🔰 یکی از موضوعات مهم مطرح در #اقتصادبین‌الملل، بحث سرمایه‌گذاری خارجی است. سرمایه‌گذاری خارجی مزایایی همچون انتقال و استفاده از #فناوری و ایجاد امتیازات ناشی از آن، توسعه #صادرات، افزایش #ذخایر_ارزی، بهبود #تراز_پرداخت‌ها، فرصت‌های تجاری جدید، افزایش درآمدهای مالیاتی دولت و… دارد که درنهایـت افـزایش رشد اقتصادی را برای کشور میزبان به دنبال خواهد داشت.

❇️ #چین از نمونه‌های موفق در بحث سرمایه‌گذاری خارجی است؛ این کشور نه‌تنها توانسته است در بحث جذب #سرمایه_خارجی موفق باشد بلکه توانسته است یکی از کشورهای موفق در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای دیگر باشد و بدین طریق، #قدرت_اقتصادی و اثرگذاری سیاسی خود را افزایش دهد.

🔻 متن کامل یادداشت در سایت #شورای_راهبردی روابط خارجی:

🔗 https://www.scfr.ir/fa/?p=136612

🆔 @EconomicDiplomacyISU