دیپلماسی اقتصادی | IEDS
1.46K subscribers
585 photos
70 videos
21 files
387 links
🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی
دانشگاه امام صادق علیه السلام
Institute for Economic Diplomacy Studies (IEDS)
📌 اولین اندیشکده #تخصصی_دانشگاهی در حوزه دانش و تجربه روابط اقتصادی بین‌الملل

💻 سایت: http://www.eco-dip.ir

🆔 ارتباط با ما: @AHarabpour
Download Telegram
#یادداشت_تحلیلی
#همسایگان

💢 نگاهی به فرصت‌های دیپلماسی اقتصادی ایران و #افغانستان

امیرحسین عرب‌پور؛ #پژوهشگر میز همسایگان دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 با بازگشت #تحریم‌های ایالات‌متحده علیه ایران پس از خروج از #برجام، نقش‌آفرینی همسایگان به ویژه #افغانستان در تعدیل شرایط سخت تحریم بر ایران بسیار بااهمیت است.

هم‌مرز بودن این کشور با ایران و وضعیت نامناسب #اقتصادی باعث شده ظرفیت‌های زیادی در اختیار #ایران در شرایط تحریم قرار بگیرد. اقتصاد سنتی و نقدی #افغانستان، کنترل قاچاق #ارز را با دشواری مواجه ساخته و این مسئله رصد #معاملات ارزی افغانستان با ایران از سوی ایالات‌متحده را با دشواری مواجه خواهد ساخت.

ضمن اینکه محدودیت‌های #ژئوپلیتیک افغانستان و اهمیت توسعه #بندرچابهار برای این کشور، پیوند بین ایران و افغانستان را افزایش خواهد داد.

بااین‌حال آنچه موجب استفاده حداکثری از #ظرفیت اقتصادی کشورهای همسایه مثل #افغانستان خواهد شد، به‌کارگیری دیپلماسی اقتصادی فعال از سوی جمهوری اسلامی ایران است.

🔻 متن کامل #یادداشت در لینک زیر:
https://plink.ir/n7Y3J

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#یادداشت_تحلیلی
#تحریم

💢 تحریم‌های جدید آمریکا علیه صادرات #پتروشیمی ایران

🔶 27 اسفند 1398 و در شرایطی که جهان در تب‌وتاب مقابله با ویروس #کرونا بود، وزیر خارجه آمریکا از اِعمال #تحریم‌های جدید در راستای مقابله با ایران خبر داد. لیست تحریم‌ها شامل 9 شرکت در #چین، هنک‌کنگ و آفریقای جنوبی و 3 نفر در ایران است که «معاملات قابل توجهی» در زمینه صدور صنایع #پتروشیمی ایران داشته‌اند.

🔶 وزارت خزانه‌داری آمریکا 17 خرداد 1398 نیز «پتروشیمی خلیج فارس» و 39 شرکت دیگر را به بهانه تأمین #مالی سپاه مشمول تحریم‌ها نمود. 4 بهمن نیز یک فرد ایرانی، یک فرد چینی و 6 شرکت اماراتی و چینی مرتبط با صنایع پتروشیمی ایران را به بهانه تأمین مالی #تروریسم تحریم کرد.

🔶 آمریکا پس از لغو معافیت‌های فروش #نفت ایران، تمرکز بیشتری بر صنایع پتروشیمی داشته است. زیرا در شرایط تحریم کامل نفت ایران، #صادرات پتروشیمی هم به دلیل احتمال ردیابی کمتر و هم مشتریان بالفعل در غرب آسیا، از مهم‌ترین منابع #درآمدزایی ایران محسوب می‌شوند.

🔶 همچنین بنیاد ضدایرانی «دفاع از دموکراسی‌ها» طی یادداشتی در اوایل اسفند 5 پیشنهاد در ارتباط با افزایش فشار بر صنایع #نفت‌وگاز ایران ارائه کرد. یکی از این پیشنهادات تمرکز بر #تحریم_هوشمند صادرکنندگان پتروشیمی بود که در تحریم‌های اخیر محقق شد.

🔷 اعمال این تحریم‌ها و تلاش برای کاهش #درآمدهای ایران در زمانی که به شدت درگیر مقابله با کروناست، فرصت مناسبی برای تبیین رویکرد غیرانسانی آمریکا در #رسانه‌های جهانی و افکار عمومی غرب است.

🔷 اجرای سریع توصیه‌های بنیاد «دفاع از دموکراسی‌ها» توسط دولت آمریکا، عمق تأثیر این اندیشکده بر کمپین «#فشار_حداکثری» را نشان داده که لزوم توجه بیشتر به ارزیابی‌های این مؤسسه را یادآور می‌شود.

🔷 ایران می‌تواند با افزایش سطح و میزان #اورانیوم غنی‌شده در کمترین زمان و هم‌چنین تحدید نسبی نظارت‌های مبتنی بر #برجام، پاسخ سریع و قاطعی به تحریم‌های اخیر بدهد و علاوه بر این لازم است حساسیت نسبت به محرمانگی و عدم افشای داده‌های مرتبط با خنثی‌سازی #تحریم‌ها را نیز افزایش دهد/ تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#مقاله_تخصصی
#کشاورزی

💢 #کشت_فراسرزمینی ایران در #قزاقستان؛ رویکرد جدید به ظرفیت‌های اقتصادی آسیای مرکزی

ولی کوزه­‌گر کالجی؛ پژوهشگر ارشد موسسه مطالعات ایران شرقی

🔰 یکی از #راهبردهایی که برخی از کشورها در زمینه تأمین #امنیت_غذایی اتخاذ کرده‌اند، بهره‌گیری از منابع #تولید و #توسعه کشاورزی در کشورهایی است که دارای منابع کافی و ارزان برای تولید می‌باشد، که این راهبرد در ایران تحت عنوان «#کشت_فراسرزمینی» یا به زبانی ساده «کشاورزی در کشورهای دیگر» شناخته می‌شود. اهداف کشاورزی فراسرزمینی از جانب #کشورها و شرکت‌های حقیقی و حقوقی متفاوت است. این اهداف می‌تواند شامل تأمین بخشی از امنیت غذایی کشور #سرمایه‌گذار، تأمین #انرژی از طریق تولید سوخت‏­‌های زیستی، تولید در کشور هدف به منظور #صادرات محصولات کشاورزی یا ترکیبی از موارد فوق است.

❇️ مزایای متعددی برای کشت فراسرزمینی مطرح شده است که در این بین مواردی مانند تأمین بخشی از امنیت غذایی کشور و ایجاد اطمینان از تأمین نیاز کشور توسط سرمایه ‏گذاران داخلی، استفاده از منابع فراسرزمینی (آب و خاک و…) و امکان #برنامه_ریزی برای حفظ و احیای منابع پایه تولید کشور، وجود زمینه‏‌های مستعد و مناسب برای فعالیت #اقتصادی و سودآور توسط #بخش_خصوصی و فعالان اقتصادی، وجود بازار مطمئن و مناسب برای سرمایه‌گذاران کشاورزی فراسرزمینی، فراهم آمدن بازار مناسب برای صدور #نهاده‌های تولید از قبیل ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی، پمپ‌های آب و… و از همه مهمتر صدور #خدمات فنی و مهندسی کشاورزی، ایجاد فضای مناسب برای به کارگیری فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی، کسب مهارت و تجربه فعالان بخش خصوصی با حضور پایدار در عرصه جهانی و رقابت با تولید‌کنندگان محصولات کشاورزی و #عرضه‌کنندگان خدمات فنی و مهندسی کشاورزی سایر کشورها و تبادل اطلاعات علمی، فنی و اجرایی با سایر رقبا در کشورهای هدف و #انتقال_تجربیات به داخل کشور از جمله مزیت­‌های شایان توجه کشت فراسرزمینی محسوب می­شود.

❇️ موارد و ملاحظات یاد شده در رابطه با کشاورزی #ایران نیز صادق است. علی‌­رغم نقاط قوت و #فرصت‌های مناسب بخش #کشاورزی کشور، وجود موانع و مشکلاتی از جمله قرارگرفتن بخش زیادی از کشور در منطقه خشک و نیمه خشک، تغییرات اقلیم و وقوع خشکسالی‌های پی‌ در پی، کوچکی واحدهای بهره‌برداری اراضی، محدودیت #منابع_آب و خاک باعث عدم تحقق اهداف بخش کشاورزی شده است. 90 درصد منابع آبی در ایران در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و طبق گزارش‌های بین‌المللی ایران در مرحله بحرانی قرار دارد. از طرفی با #فرسایش_خاک، شوری و گچ دار بودن آن نیز دست به گریبان است. به طور میانگین می‌توان گفت یک هکتار کشت محصولات حدود 10 هزار مترمکعب آب مصرف می‌کند. بنابراین هر هکتار #کشت_فراسرزمینی را می‌توان معادل 10000 متر مکعب آب صرفه‌جویی در نظر گرفت. بنابراین، کشاورزی فراسرزمینی نوعی #تجارت_آب مجازی است. از سوی دیگر، مشکلات فراروی #واردات مواد غذایی از جمله وجود معادلات دیپلماتیک در تجارت مواد غذایی به ویژه در مواقع #بحران‏، نوسانات شدید قیمتی، تغییر #ذخایر_راهبردی و… باعث شد که کشت فراسرزمینی به منظور تأمین بخشی از نیاز و تقاضای مواد غذایی کشور به‌عنوان راهکاری پشتیبان، اهمیت پیدا کند.

❇️ ورود ایران به موضوع کشت فراسرزمینی در #قزاقستان، رویکردی مثبت و جدید به ظرفیت های اقتصادی منطقه #آسیای_مرکزی به شمار می رود. از نقطه نظر اقتصادی، جمهوری قزاقستان از اعضای مهم و تاثیرگذار اتحادیه اقتصادی #اوراسیا پس از فدراسیون #روسیه است که با توجه به اجرایی ­شدن توافقنامه #تجارت_آزاد ایران و اتحادیه از اوایل آبان 1398، مطالعه و بررسی محصولات تولیدی در کشت فراسرزمینی از نظر #تعرفه­‌های_ترجیحی و #گمرگی و صادارات و واردات و امور #بانکی مطابق با مفاد توافقنامه تجارت آزاد امری ضروری به نظر می­رسد. ضمن آن که ورود ایران به کشت فراسرزمینی در قزاقستان در فضای نسبتاً مساعد #سیاسی و اقتصادی پس از توافقنامه #برجام صورت گرفت. اما پس از خروج یک جانبه ایالات متحده #آمریکا از برجام، اعمال #تحریم­‌های مختلف علیه کشورمان بویژه در حوزه بانکی و افزایش شایان توجه قیمت #ارز و عدم تخصیص ارز دولتی (ارز نیمایی) به بخش­های خصوصی که پیامدهای منفی بر فعالیت شرکت­های ایرانی فعال در کشت فراسرزمینی در قزاقستان برجای گذاشته است، شناسایی و تعریف راهکارهای مناسب و #عملیاتی برای حفظ و تقویت کشت فراسرزمینی در قزاقستان در شرایط #تحریمی امری ضروری به نظر می­رسد.

🔻 متن کامل #مقاله در پیوند زیر:

https://plink.ir/C5Q33

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#پول_وبانک

🔴 نیاز ایران به #ارز و مطالباتی که وصول نمی‌شود

🔰 #عراق، دومین مقصد صادرات کالاهای ایرانی پس از چین و مهم‌ترین خریدار #برق و #گاز ایران است. میزان صادرات کالای ایران به عراق در سال گذشته، حدود 9 میلیارد دلار بود. مجموع #صادرات ایران به این #همسایه غربی اما با احتساب صادرات روزانه حدود یک‌هزار و 200 مگاوات برق و 30 میلیون مترمکعب گاز، بیش از 13 میلیارد دلار برآورد می‌شود.

❇️ بخش عمده‌ای از صادرات #کالاهای_ایرانی به عراق توسط بخش #خصوصی صورت می‌گیرد و فعالان این حوزه، با مشکل عدم دسترسی به #ارز حاصل از صادرات، مواجه نیستند. در صادرات برق و گاز اما به دلیل اینکه #صادرکننده دولت ایران است، دسترسی به منابع حاصله، دشوار است. اگرچه #آمار روشنی از #بدهی عراق به ایران در حوزه #انرژی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد این بدهی برای چند ماه گذشته، حدود 5 تا 6 میلیارد #دلار است. علاوه بر این، برخی مجموع بدهی عراق به #ایران در این حوزه را تا 32 میلیارد دلار نیز برآورد کرده‌اند.

🔶 به هر روی فارغ از میزان این #بدهی، درباره وصول آن چند نکته وجود دارد:

1⃣ ایران تقریباً #راهبرد روشنی برای دسترسی به #منابع_ارزی خود در خارج از کشور نداشته و ندارد. مسئله عدم توانایی برای بازگرداندن پول‌های کشور از #بانک‌های_خارجی هم‌اکنون علاوه بر عراق، درباره #کره_جنوبی نیز وجود دارد. پیش‌تر نیز بارها مبالغی از اموال ایران در خارج از کشور، #بلوکه شده بود.

2️⃣ با خروج آمریکا از #برجام، ایران به تدریج به این نکته مهم پی برد که باید مسیرهای متنوعی برای وصول #مطالبات خود داشته باشد. بر اساس برخی توافق‌ها، ابتدا مقرر شد به دلیل #تحریم دلار، ایران منابع حاصل از #فروش برق و گاز را به صورت #دینار دریافت کند. مدتی بعد اما اعلام شد که این امکان نیز وجود ندارد و ایران باید کالاهای مورد نیاز خود را از عراق وارد کند. توافق اخیر تهران-بغداد اما نشان می‌دهد شرایط پیچیده‌تر است و این کالاها الزاماً باید غیر تحریمی باشند و طبیعتاً در رصد کامل #واشنگتن.

3️⃣ شرایط فعلی کشور نشان می‌دهد باید پیش و بیش از این‌ها برای اخلال #آمریکا در روند وصول مطالبات، راه چاره‌ای اندیشیده می‌شد. قدرت و #نفوذ امنیتی-سیاسی در یک کشور همسایه بسیار مطلوب و مناسب است؛ اما گام مهم پس از آن، تبدیل این قدرت به آورده‌های #اقتصادی برای کشور است. ناتوانی تهران در وصول مطالبات خود از #عراق، جایگاه ایران در این کشور همسایه را به چالش می‌کشد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
دیپلماسی اقتصادی | IEDS
🗳 نظرسنجی شماره ۵:

📍بهترين دوران از عملكرد جمهوری اسلامی در سامان بخشی و کسب منافع از روابط اقتصادی خارجی را در چه بازه زمانی ارزیابی می نمایید؟
#نظرسنجی

🗳 #تحلیل_آراء نظرسنجی شماره ۵

💢 سامان بخشی به #روابط_اقتصادي خارجي در دوره چهل ساله از عملكرد جمهوري اسلامي #ايران به تفكيک دولت هاي مستقر مي تواند در #آسيب_شناسي و توجه دادن به نقاط مثبت (در سطوح تصميم سازي، نهاد سازي، اجرا و ارزيابی) راهگشا باشد.

۶ درصد آراي مأخوذه براي دوره ده ساله نخست ج.ا.ايران و ٨ درصد آراي مأخوذه مربوط به #دولت_سازندگي حاكي از نوعي روند روبه جلو در مجموع ١٨ سال نخست از #عملكرد_اجرايي كشور است. هر چند از نظر آراي مأخوذه عملكرد ٨ ساله #دولت_مهر و عدالت به تنهايي برابري دقيقي با ١٨ سال نخست ج.ا دارد.

🔸 ده سال نخست ج.ا متأثر از #تحريم، جنگ نظامي، وابستگي به #نفت و اقتصاد دولتي #واردات پايه ارزيابي ميشود. در ضمن آنكه بسياري از #سرمايه هاي كشور صرف نهادسازي ها مي شد.
عملكرد دولت #سازندگي در روابط اقتصادي خارجي معطوف به احياي روابط بين الملل ج.ا پس از يک دوره بلند مدت از تصوير عدم #ثبات ناشي از تغيير حاكميت و اتصال آن به #جنگ با رژيم بعث عراق ارزيابي ميشود. از سويي اولويت نخست دولت، #بازسازي و #توسعه زيرساخت هاي كشور و جلب حمايت نهادهاي مالي بين المللي گزارش مي شود. آغاز فرآيند ورود به سازمان #جهاني_تجارت، همكاري ها با كشورهاي #خليج_فارس و #آسياي_مركزي و تشكيل ستاد هماهنگي روابط اقتصادي خارجي و معاونت #اقتصادي وزارت امور خارجه مهمترين اتفاق در اين دوره است كه البته تغييرات #وزارت_خارجه در عمل يک پرستيژ اقتصادي بوده است هر چند #ستاد_هماهنگي روابط اقتصادي خارجي الگوي مترقي از نهاد متولي #ديپلماسی_اقتصادی است.

#دولت_اصلاحات با ۶۹ درصد آراي مأخوذه قطعيت نسبي در اين مفهوم را تلقي ميكند كه هيچگاه ج.ا.ايران روابط #اقتصادي_خارجي مبتني بر #منافع_ملي، ثبات و منطق كارآمد را همچون اين دوره ٨ ساله تجربه نكرده است.

🔸 افزايش حجم #تجارت_خارجي به بيش از ٧ ميليار دلار از ١ ميليارد، بيش از ٨ ميليارد #سرمايه_گذاري خارجي، خطوط انتقال گاز و طرح هاي #سوآپ_انرژي، تشكيل هيأت هاي مشترك تجاري و ورود بي سابقه به بازار كشورهاي #خليج_فارس و اتحاديه #اروپا، راه اندازي #كرويدور شمال- جنوب و پيگيري موافقتنامه هاي تجارت و همكاري (TCI) از جمله موارد قابل توجه در عملكرد دولت اصلاحات است. جداي از آنكه شاخص هاي #اقتصاد_ملي به عنوان پشتيبان از ديپلماسي اقتصادي نيز در اين دوره، نه پيش از آن و نه پس از آن تكرار نشد.

دوره ۸۴ تا ٩٢ با ۱۴ درصد آرا پس از دولت اصلاحات بيشترين مقبوليت را در سامان بخشي به روابط اقتصادي خارجي داشته است. #دولت_نهم و دهم به سبب درآمدهاي سرشار #نفتي و اتخاذ #رويكرد_تهاجمي در قبال ايالات متحده امريكا تمركز ديپلماسي اقتصادي را مبتني بر اين واقعيت تنظيم نمود كه ماحصل آن توجه به مناطق #همسايگي، #افريقا و #امريكاي لاتين بوده است كه كيفيت اين همكاري ها نيز در دوران قبل و بعد آن تجربه نشده است.

🔸 ديگر اثر ناشي از رويكرد #دولت_مهر و عدالت در سياست خارجي، القاي نقش #پدافندي به ديپلماسي اقتصادي به سبب وضع و شدت يافتن #تحريم هاي اقتصادي و مالي بود. البته اين مسير توسط دولت نتوانسته است كه دستاوردهاي گذشته را بطور ضمني ادامه دهد كه از جمله آنها توقف توافق هاي #تجارت و همكاري و روند الحاق به سازمان جهاني تجارت بوده است.

#دولت_تدبير و اميد با كسب ٣ درصد آرا به نوعي بازخورد #اعتراضي مخاطبين به شرايط اخير اقتصادي و همچنين فاصله معنادار در برنامه و #تبليغات دولت در حل و فصل معضلات خارجي كشور و اثرگذاري مثبت بر #اقتصاد_ايران بوده است.

🔸 مهمترين دستور كار #دولت_يازدهم در سال هاي ٩٢ تا ۹۶ به سرانجام رسيدن #برجام بود؛ در حاليكه توافق برجام آنگونه كه مي بايد انتطارات دولت و #مردم را برآورده نساخت. زيرا توان داخلي اقتصادي ايران امكان بهره برداري از گشايش هاي #سياسي پسابرجام را در خود ايجاد نكرده بود.

🌐 دفتر مطالعات #ديپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#اقتصاد_جهانی

🔴 بازنده نزدیکی ایران و #چین کیست؟

🗞 بلومبرگ

🔰 پایگاه تحلیلی #بلومبرگ در گزارشی با اشاره به توافق #استراتژیک ایران و چین تاکید کرد که خروج یک‌جانبه ترامپ از #برجام و به‌دنبال آن رفتن شرکت‌های #اروپایی از ایران منجر به نزدیکی تهران و پکن به یکدیگر شده است.

🔸 بلومبرگ با پرداختن به قرار گرفتن #تهران و پکن در آستانه نهایی‌سازی #توافق همکاری استراتژیک نوشته است نزدیک شدن به چین در ابتدا اولویت #سیاست_‌خارجی ایران نبوده است؛ اما در عمل با بازگردانده شدن #تحریم‌های_هسته‌ای به‌صورت یک‌جانبه توسط دولت دونالد ترامپ و خروج شرکت‌های اروپایی از #بازار ایران، تهران به پکن نزدیک شده است؛ روندی که می‌تواند به تضعیف بیش از پیش نفوذ #واشنگتن در خاورمیانه و دیگر نقاط جهان منجر شود.

🔸 در این گزارش آمده است: سیاست خارجی ایران از زمان وقوع #انقلاب_اسلامی در سال ۱۹۷۹، براساس شعار «نه‌شرقی، نه غربی» بوده است تا از #وابستگی به شرق و غرب ممانعت شود. اکنون تحت فشارهای ایالات‌متحده برای فلج کردن #اقتصاد ایران، تهران به رقیب اصلی این روزهای آمریکا یعنی #چین نزدیک شده ‌است و چین نیز از این همکاری استقبال ‌می‌کند. گفته می‌شود دو کشور در آستانه توافق برای آغاز یک #همکاری_استراتژیک ۲۵ ساله هستند.

🔸 اما چرا این #همکاری اکنون رخ داده است؟ ریشه‌های تقویت اتحاد با چین در سال ۲۰۱۶ کاشته شد؛ زمانی که حسن #روحانی، رئیس‌جمهور ایران یک سال پس از توافق هسته‌ای با قدرت‌های #جهانی به چین سفر کرد تا با شی جین‌پینگ، همتای چینی خود دیدار کند.

🔸 در سال ۲۰۱۸ دونالد ترامپ #ایالات‌_متحده را از توافق هسته‌ای خارج کرد؛ با این استدلال که باید توافق بهتری با ایران حاصل شود. واشنگتن روند بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای سابق علیه ایران را کلید زد تا #اقتصاد_ایران در مسیر کوچک‌تر شدن قرار بگیرد و امسال براساس پیش‌بینی #صندوق_بین‌المللی پول انتظار می‌رود این روند به منفی ۶ درصد در سال‌جاری برسد.

🔸 مقامات ایران نیز در ابتدا از #اتحادیه_اروپا خواستند وعده‌های خود را برای #سرمایه‌گذاری‌ها در ایران و منتفع ساختن اقتصاد این کشور که در برجام ذکر شده‌ است عملی کنند. اما موسسات اروپایی اغلب عقب کشیدند و از #بازار_ایران خارج شدند تا تحت #‌تحریم‌های_ثانویه واشنگتن قرار نگیرند. از سوی دیگر #چین، اکنون تنها کشوری است که همچنان به خرید #نفت‌_خام ایران ادامه می‌دهد و در حال بررسی چشم‌انداز #سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی ایران است.

🔸 اما پرسشی که مطرح می‌شود سودی است که از این همکاری نصیب #چین خواهد شد. چین با در اختیار داشتن دومین #اقتصاد بزرگ جهان، در تلاش است تا منابع #واردات نفتی خود را تضمین کند. اکنون بزرگ‌ترین تامین‌کننده #نفت چینی‌ها #عربستان سعودی است، اما نفت ایران می‌تواند منابع تامین نفت چین را متنوع کند. با این حال مشخص نیست جزئیات این توافق چه خواهد بود اما اکونومیست در گزارشی مدعی شده است چین براساس توافق مزبور قادر خواهد بود نفت، #گاز و فرآورده‌های #پتروشیمی ایران را با تخفیفات قابل ملاحظه‌ای خریداری کند و بتواند #پرداخت_پول آن را تا دو سال بعد از واردات، انجام دهد.

🔸 همچنین قرار است از ارزهای دیگری به جز #دلار برای پرداخت‌ها استفاده شود تا روند دور زدن تحریم‌های #آمریکا ساده‌تر شود. در ماه ژوئن، خبرگزاری‌های ایران با تایید متن کوتاهی از #توافق دو کشور که در فضای مجازی منتشر شد، نوشتند #ارزش این توافق ۴۰۰ میلیارد دلار خواهد بود.

🔸 همزمان با انتشار گزارش‌های همکاری #بلندمدت دو کشور، این نگرانی در اذهان عمومی ایران ایجاد شد که ممکن است ایران برای سال‌ها از نظر #مالی وابسته به چین باشد. ضربه سنگین پاندمی #کرونا در ایران موجب شد تا روابط با چین حساسیت بیشتری در #ایران ایجاد کند.

🔸 اما این #اتحاد را می‌توان نشانه‌ای از تضعیف #نفوذ ایالات‌متحده در سراسر جهان و به ویژه در #خاورمیانه دانست که می‌تواند بیش از پیش ادامه یابد. از سوی دیگر همکاری استراتژیک با ایران می‌تواند موجب تقویت و حمایت از طرح اقتصادی عظیم چین (#یک_کمربند_یک_راه) شود.

🔸 بر اساس این برنامه قرار است #جاده_ابریشم یک‌بار دیگر از طریق شبکه‌ای از #راه‌آهن، #بنادر، لوله‌های انتقال، شبکه برق و بزرگراه‌ها احیا شود. تقویت حضور چین در ایران می‌تواند کار را برای آن دسته از #شرکت‌های_اروپایی که در آینده تلاش خواهند کرد تا در بازار ایران حضور مجدد یابند، دشوار کند.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#کلیپ
#مصاحبه_خبری

🎥 ديپلماسی بازتاب بيرونی از انباشت #قدرت_درونی است.

♨️ دكتر مهدی #صادقی_شاهدانی رئيس شورای علمی دفتر مطالعات #ديپلماسی_اقتصادی در مصاحبه با «نود اقتصادی» به آسيب شناسی منافع اقتصادی #برجام پرداخته و هرگونه گشايش سياسی بدون افزايش توان داخلی را در #سرمایه‌گذاری_خارجی بی ثمر قلمداد كرد.

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#تحریم

🔴 آثار تحریم ۱۸ #بانک_ایرانی

🗞 نشریه اکونومیست

🔰 واحد اطلاعات اقتصادی #اکونومیست می‌گوید وضع تحریم بر کل بخش #مالی ایران توسط #آمریکا تاثیر چندانی بر وضعیت اقتصاد #ایران و رشد آن نخواهند داشت. دولت آمریکا ۸ اکتبر در راستای سیاست #فشار_حداکثری، کل بخش مالی ایران را هدف تحریم‌ها قرار داد و بر این اساس هرگونه #تبادل_بانکی با ایران با استفاده از سیستم مالی آمریکا را به‌ جز تبادلات #بشردوستانه ممنوع کرد.

🔶 اکونومیست در گزارش خود نوشت: انتظار نداریم که #تحریم‌ها و محدودیت‌های جدید آمریکا علیه ایران تاثیر فزاینده مهمی بر #تجارت و #اقتصاد ایران داشته باشد. بر این اساس، ما در پیش‌بینی خود مبنی بر #رشد_منفی ۱۲ درصدی اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۰ را تغییر نمی‌دهیم. تحریم‌های گسترده و شیوع ویروس #کرونا دو عاملی هستند که رشد منفی ۱۲ درصدی اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۰ را موجب می‌شوند.

🔶 اکونومیست در تشریح علت محدود بودن تاثیر تحریم‌های جدید می‌گوید: بانک‌های مهم #ایران در جمع ۷۰ موسسه مالی قرار داشتند که نوامبر ۲۰۱۸ در پی خروج یک‌جانبه آمریکا از #برجام تحت بعضی محدودیت‌ها قرار گرفتند. آمریکا شش ماه قبل از این تاریخ از #توافق_هسته‌ای خارج شده بود و در این تاریخ به #معافیت‌های_تحریمی ایران که با اجرایی شدن توافق هسته‌ای حاصل شده بود پایان داد.

🔶 بر این اساس بخش مالی ایران از استفاده از سیستم تبادلات مالی بین‌المللی موسوم به #سوئیفت که بر پایه #دلار قرار دارد محروم شد. در فوریه سال جاری نیز نام ایران به فهرست سیاه گروه #اقدام_مالی موسوم به FATF بازگشت و نسبت به هرگونه #تبادل_مالی با ایران هشدار داده شد. علاوه بر اینها، انبوه مقررات تحریمی ضد ایران، #تجار و #بانک‌های_خارجی را حتی برای انجام معاملات مجاز با این کشور بی‌میل کرده و تجارت #کالاهای_غیرنفتی ایران نیز طی دو سال گذشته کاهش داشته است. بنابراین تحریم‌های اخیر وضع شده علیه کل #سیستم_بانکی ایران تاثیری محدود خواهد داشت.

🔶 اکونومیست می‌افزاید: هجده بانک ایرانی هدف تحریم‌های جدید آمریکا قرار گرفته‌اند و تنها مجاز به همکاری با #بانک‌های_خارجی در زمینه مبادلات مالی برای #غذا و سایر اقلام بشردوستانه هستند. محروم کردن دولت ایران از منابع مالی برای #توسعه برنامه هسته‌ای و #موشکی خود و ترویج #تروریسم و حمایت از شبکه‌های تروریستی، هدف اعلامی این تحریم‌ها عنوان شده است. اما در واقع بخش اندکی از #تجارت_بین‌المللی ایران از طریق کانال‌های رسمی مالی انجام می‌شود (به‌ جز اقلام معاف شده از تحریم‌ها).

🔶 در این گزارش آمده است: «دونالد #ترامپ رییس‌جمهور آمریکا با وضع این تحریم‌ها در واقع خواسته است در آستانه #انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا قدرت خود در عرصه #سیاست_خارجی را به رخ بکشد. او و تندروهای ضدایرانی حاضر در #دولت وی همچنین از این خشمگین هستند که تلاش‌هایشان در ماه سپتامبر برای فعال‌کردن #مکانیسم_ماشه و تمدید #تحریم_تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران بی نتیجه مانده و دیگر امضاکنندگان برجام و #شورای_امنیت اعتنایی به این خواست آمریکا نکرده‌اند».

🔶 این موسسه می‌گوید تحریم‌های جدید از یکسو با بی‌اعتنایی علنی دیگر #کشورها مواجه شده و از سوی دیگر به خاطر تاثیر منفی بر #مبادلات_بشردوستانه مورد انتقاد شدید قرار دارد.

🔶 اکونومیست می‌گوید: محمدجواد #ظریف وزیر خارجه ایران اخیراً از تلاش غیرانسانی آمریکا برای مسدودکردن دسترسی محدود ایران به غذا و #دارو سخن گفت و موضع وی با ابراز همدردی قابل‌توجه در سطح #بین‌الملل مواجه شد، چه اینکه همه‌گیری ویروس #کرونا نیز تاثیری شدید بر ایران گذاشته است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#تحریم

🔴 توصیه بلومبرگ به بایدن جهت برداشتن حداقلی تحریم‌های ایران

🗞 بلومبرگ

🔰 تارنمای #بلومبرگ در یادداشتی به جو #بایدن توصیه کرده مشوق‌های اقتصادی به #ایران برای ترغیب این کشور به #مذاکره اعطا کند ولی تحریم‌های اصلی را برای جلوگیری از تقویت #سیاست‌های_منطقه‌ای ایران نگاه دارد.

🔶 به زعم نویسنده #اقتصاد_ایران تحت فشار تحریم‌ها و #کرونا به شدت آسیب دیده و مسئولان ایران به بازگشت آمریکا به توافق #برجام و کاهش این فشارها امید دارند. با این حال بایدن، هم به دلیل مخالفت‌های داخلی از سوی #جمهوری‌خواهان و هم مخالفت‌های منطقه‌ای از سوی رژیم #صهیونیستی و #عربستان، توان چندانی برای رفع تحریم‌های ایران ندارد.

🔶 نویسنده به دولت #بایدن توصیه می‌کند که مسیر اعطای #وام 5 میلیارد دلاری صندوق #بین‌المللی_پول به ایران را بگشاید ولی محدودیت‌ها و شرایطی وضع شود که این مبلغ صرفاً در راستای «بودجه #بهداشت_عمومی و احیای مشاغل كوچک و متوسط» هزینه گردد.

🔶 در پایان آمده است که #آمریکا و متحدانش مراقب هر گونه نشانه افزایش هزینه توسط #حزب‌الله لبنان یا گروه‌های نزدیک به ایران در #عراق باشد و این وام صرفاً برای اثرگذاری بر فضای سیاسی، جهت ترغیب #ایران به آغاز مذاکره، اعطا شود ولی تحریم‌های اِعمال‌شده را به عنوان #اهرم_فشاری علیه ایران استفاده خواهد کرد.

🔶 به نظر می‌رسد نکته اصلی این گزارش تأکید بر #اعطای_وام به جای رفع تحریم‌هاست که نشان می‌دهد احتمالاً اراده جدی در دولت بایدن برای عمل به تعهدات #آمریکا در برجام وجود ندارد و برخی #تحریم‌ها، صرفاً به صورت حداقلی و هدف‌مند تعلیق خواهند شد تا ضمن جلوگیری از بهبود جدی اقتصاد کشور، منطق محاسباتی #افکارعمومی و نخبگان ایران در این چارچوب هدایت شود که #رفع_تحریم‌ها تنها به تداوم مذاکرات متکی خواهد بود/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#تحریم

🔴 شورای آتلانتیک: پیوستن به برجام چندان آسان نیست

🗞 شورای آتلانتیک

🔰 #شورای_آتلانتیک در یادداشتی به قلم برایان اوتول، مشاور مدیر اداره کنترل دارایی‌های خارجی در #وزارت_خزانه‌داری آمریکا در زمان امضای توافق هسته‌ای، موانعی که #تحریم‌های_آمریکا در راه احیای برجام قرار داده را در سه دسته تبیین کرده است:

🔶 تحریم‌های قبل از خروج از #برجام
این یادداشت مدعی است تحریم‌هایی مانند #کاتسا علیه برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای سپاه پاسداران به بهانه‌های «عدم اشاعه تسلیحات کشتار جمعی» و یا «حمایت از تروریسم» و هم‌چنین تحریم‌هایی علیه بعضی مقام‌ها به بهانه «نقض حقوق بشر»، منافاتی با احیای برجام ندارند، زیرا در زمان حضور آمریکا در توافق وضع شده‌اند.

🔶 #تحریم‌های_هسته‌ای
آسان‌ترین تحریم‌ها برای لغو، مواردی است که #آمریکا طبق برجام متعهد به لغو آن شده و با خروج این کشور، بار دیگر اِعمال شده‌اند. مانند تحریم‌های فروش #نفت، #پتروشیمی، #سوئیفت و خرید لوازم یدکی هواپیما. در عین حال، آمریکا پس از خروج از برجام تحریم‌های دیگری به بهانه «اشاعه تسلیحات هسته‌ای» بر بعضی #صنایع و شرکت‌های ایرانی اِعمال کرده که رفع آنها نیز به دلیل ارتباط مفهومی با پرونده هسته‌ای، دشوار نیست.

🔶 تحریم‌های پس از خروج از برجام
این دشوارترین تحریم‌هاست. زیرا به لحاظ فنی ارتباطی با برجام ندارد ولی #ایران آن را «نقض روح برجام» دانسته و خواستار لغو آن‌هاست. تحریم‌هایی که به ادعای #حملات_سایبری و یا دخالت در انتخابات آمریکا وضع شده‌اند، مورد حمایت تیم #بایدن هستند، ولی درباره الصاق سپاه به فهرست سازمان‌های به‌اصطلاح تروریستی و هم‌چنین تحریم #بانک_مرکزی و شرکت ملی نفت ایران به این بهانه که عملاً مانع کسب #منافع_اقتصادی برجام برای ایران است، درون هیئت حاکمه آمریکا و حتی دولت بایدن اختلاف‌نظر وجود دارد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#یادداشت_تحلیلی
#تحریم

💢 #اقتصاد_ایران در دوران پساترامپ

✍️ دکتر داود #منظور؛ عضو شورای علمی دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 #ترامپ بالاخره رفت. حال این پرسش مطرح است که آیا در عمل آمدن #بایدن تا‌ چه میزان می‌تواند بر اقتصاد ایران تا‌ثیرگذار باشد؟ آیا در کوتاه‌مدت تغییری در رویکرد #تحریمی آمریکا نسبت به ایران رخ خواهد داد؟

❇️ تصمیمات بایدن درخصوص برگشت به #برجام و رفع تحریم‌های هسته‌ای ایران در شرایطی صورت می‌گیرد که #فشارهای_حداکثری و بی‌سابقه آمریکا علیه ایران تا‌کنون نتوانسته است فعالیت‌های منطقه‌ای #ایران را متوقف کند و ایران را به پای میز #مذاکره بنشاند. فشارهای حداکثری آمریکا هم‌اکنون تا‌ جایی جلو رفته است که به اذعان کارشناسان، دیگر #تحریمِ اثرگذاری برای اجرا وجود ندارد و ایران به نقطه اشباع‌پذیری تحریم‌ها رسیده است و اقتصاد ایران به تدریج توانسته خود را با شرایط تحریمی تطبیق دهد.

❇️ با وجود این، از نظر دولتمردان آمریکا بهترین #سیاست در مقابل ایران آن است که تا‌ حد امکان همچنان به پشتوانه میراث به جا مانده از نظام تحریم‌های گسترده دولت #ترامپ، سیاست فشار حداکثری و ایزوله کردن #اقتصاد ایران را بدون برگشت به #برجام و رفع تحریم‌ها ادامه دهند. برای این منظور آنها ممکن است با رویکرد تعلیق تدریجی و مرحله‌ای تحریم‌ها، اجازه دسترسی محدود به #منابع_مالی و فروش محدود #نفت را به ایران بدهند و در دوره چهارساله اول #بایدن، اقتصاد ایران را همچنان گروگان بگیرند. ترامپ در اعمال تحریم‌های ایران عملا از دستاورد دولت #اوباما- بایدن در پی‌ریزی ساختار تحریم‌های علیه ایران بهره‌برداری کرد و اقتصاد ایران را تحت فشار حداکثری قرار داد.

❇️ حتی بعد از امضای #برجام نیز که محصول طراحی‌های دولت اوباما- بایدن بود، ساختار تحریم‌ها علیه ایران همچنان حفظ شد و از همان روزهای اول اجرای برجام، افراد و نهادهای جدید به لیست تحریم‌ها اضافه شدند. بعد از برجام به #بانک‌های_بین‌المللی اجازه داده نشد خدمات #بانکی به ایران ارائه کنند. برجام نه تنها موجب از بین رفتن ساختار تحریم‌ها نشد، بلکه ضمن حفظ ساختار تحریم‌ها اثرگذاری آنها به‌دلیل #هوشمند شدن تحریم‌ها افزایش یافت و در کنار این تحریم‌ها، فشارهایی مضاعفی نیز برای اجرای دستورات FATF شروع شد تا‌ اثرگذاری تحریم‌ها بیشتر شود. به علاوه، بسیاری از تحریم‌های آمریکا علیه ایران از پیچیدگی #تقنینی برخوردارند و توسط یک نظام قانون‌گذاری چند لایه وضع شده‌اند؛ به‌طوری‌ که بعید به‌نظر می‌رسد اراده‌ای برای برداشتن آنها حتی در میان #دموکرات‌ها وجود داشته باشد؛ ضمن اینکه به‌زعم مقامات آمریکا سیاست فشار حداکثری ثمربخش بوده است. آنها در سلسله‌مراتب تصمیم‌گیری خود هیچ‌گاه چنین دستاوردی را از دست نخواهند داد؛ هرچند با تغییر لحن و ادبیات سعی بر مخفی کردن آن داشته باشند.

❇️ #بایدن سیاست‌های رسمی خود در قبال ایران را در یادداشتی با عنوان «راه هوشمندانه‌تر در برابر ایران» منتشر کرد. آنچه از این یادداشت مستفاد می‌شود آن است که #آمریکا تصمیم‌گیری درخصوص برگشت به برجام و رفع تحریم‌ها را منوط به #مذاکره با دولت جدید ایران پس از مشخص شدن نتایج #انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۴۰۰ خواهد کرد. بر اساس این یادداشت، بایدن بر پیش‌شرط تا‌یید بازگشت «کامل و دقیق» ایران به کلیه #تعهدات_برجامی خود از سوی سازمان بین‌المللی انرژی اتمی را برای برگشت آمریکا به برجام و تعلیق تحریم‌ها تا‌کید خواهد داشت. این پیش‌شرط بار دیگر یادآور وعده نسیه آمریکا در برابر پرداخت نقد از سوی #ایران است.

❇️ بر اساس این یادداشت، دولت بایدن همچنین بر پیش‌شرط گسترش #محدودیت‌ها و تقویت مفاد برجام در موضوعاتی مانند #حضور_منطقه‌ای ایران و توان #موشک‌های_بالستیک ایران تا‌کید خواهد داشت. یکی دیگر از پیش‌شرط‌های احتمالی بایدن برای بازگشت به برجام، اصلاح بند غروب #تحریم‌ها (طولانی شدن مدت زمان لازم برای رفع تحریم‌ها) خواهد بود. همچنین تیم بایدن احتمالا بر حضور سایر شرکای بین‌المللی خود علاوه‌بر اعضای ۱+۵ از جمله #عربستان، رژیم صهیونیستی و سایر بازیگران #خاورمیانه مانند امارات در مذاکرات تا‌کید خواهند ورزید. طبعا، تمامی این #پیش‌شرط‌ها، حداقل به معنای طولانی شدن مقدمات برگشت آمریکا به برجام و کاهش تحریم‌ها خواهد بود.

❇️ در بهترین حالت #بازگشت_آمریکا به برجام به معنای برداشتن تحریم‌های #هسته‌ای خواهد بود که در این صورت نیز اقتصاد ایران در یک سطح حداقلی از منافع برجام برخوردار خواهد شد؛ چراکه در دوره ترامپ بسیاری از تحریم‌ها در قالب عناوین غیر هسته‌ای مانند حقوق بشر، تروریسم و برنامه موشک‌‌های بالستیک وضع شده است که دولت #بایدن در صدد است همچنان آنها را تحت عنوان نظام تحریم‌های هدفمند حفظ کند.

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#انرژی

🔴 ایران به دنبال مشتریان قدیمی نفت خود رفته است

🗞 بلومبرگ

🔰 #بلومبرگ به نقل از منابع آگاه خبر داد ایران با #مشتریان قدیمی خود در #آسیا برای بررسی تمایل آنها به خرید نفت در صورت رفع تحریم های #آمریکا تماس گرفته است.

🔶 منابع آگاه به بلومبرگ گفتند شرکت ملی #نفت ایران حداقل با پنج #پالایشگاه آسیایی برای مذاکره درباره قراردادهای عرضه نفت در صورت رفع #تحریم ها گفت و گو کرده است. این #مذاکرات مقدماتی بوده اند و هیچ صحبتی درباره حجم عرضه یا قیمت نشده است.

🔶 #صادرات نفت ایران در پی بازگشت تحریمهای آمریکا در اواسط سال ۲۰۱۸ و پایان معافیت های واشنگتن برای برخی از مشتریان #نفت_ایران در سال ۲۰۱۹، متاثر شد. شماری از پالایشگاه های #چینی همچنان به خرید نفت ایران ادامه می دهد. پیش از این تحریم ها، چین، #هند، کره جنوبی و #ژاپن بزرگترین مشتریان نفت ایران در آسیا بودند.

🔶 صادرات نفت ایران در اوایل سال ۲۰۱۸ حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز بود.
جو #بایدن، رییس جمهور آمریکا پیشنهاد حضور در مذاکرات برای احیای #برجام را مطرح کرده اما تهران خواستار آن است که ابتدا تحریمها برداشته شوند.
.
🔶 بر اساس گزارش بلومبرگ، هند که سومین #واردکننده بزرگ نفت در جهان است، امیدوار است بایدن رویکرد ملایم تری در خصوص ایران اتخاذ کند و هند بتواند #واردات نفت از ایران را ازسربگیرد. #چین با تحریم ها مخالف بوده و آمریکا را متهم کرده فراتر از حوزه قضایی خود عمل کرده است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#ایران_چین

🔴 سند همکاری ایران و چین بستری برای سرمایه گذاری سنگين پکن در ایران است

🗞 نیویورک تایمز

🔰 #چین در سند همکاری با ایران توافق کرده که ظرف ۲۵ سال آینده در ازای دریافت بدون وقفه #نفت از ایران، ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران #سرمایه_گذاری کند.

🔶 این سند در حالی امضاء شده که رئیس جمهوری #آمریکا برای بازگشت به توافقی که ترامپ از آن خارج شده پیشنهاد مذاکره داده است. او اما می‌گوید که ایران باید به تعهداتش در توافق #برجام بازگردد.

🔶 #ایران، پیشنهاد آمریکا را رد کرده و گفته که این کشور باید نخستین گام برای فعال شدن توافق را که با اعمال #تحریم نقض کرده بردارد. چین نیز به عنوان یکی از طرف‌های امضاء کننده برجام از موضع ایران حمایت می‌کند.

🔶 این #سند_راهبردی میتواند نفوذ چین در #خاورمیانه را عمیق تر کند و تلاش های آمریکا برای #منزوی نگه داشتن ایران را زیر پا بگذارد.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#ایران_چین

🔴 توافق 25 ساله ایران و چین می‌تواند تغییردهنده بازی در خاورمیانه باشد

🗞 نشنال اینترست

🔰 نشریه #نشنال_اینترست در مقاله‌ای در ارتباط با توافق اخیر امضاشده میان ایران و #چین نوشته است برخی ناظران معتقدند این توافق می‌تواند تغییردهنده بازی در #خاورمیانه باشد، به طوری که برای چین جای پای محکمی در منطقه، به زیان #آمریکا فراهم می‌کند. همچنین این توافق اهرم فشار #ایران در برابر دولت آمریکا در جریان احیای #برجام را تقویت می‌دهد.

🔶 طبق این مقاله، توافق اخیر به ایران این فرصت را می‌دهد که خود را از #فشار_اقتصادی و استراتژیک آمریکا و متحدانش و همچنین از محدودیت گسترش #نفوذ_سیاسی در خاورمیانه رها کند.

🔶 در این مقاله آمده است این توافق به «ابتکار #یک_کمربند_یک_جاده» چین گره خورده است و این فرصت را برای این کشور فراهم می‌کند تا ایران را به صورت قوی‌تری به پروژه خود اضافه کند. همچنین این پیام را به آمریکا ارسال می‌کند که چین از ورود به حوزه‌های #استراتژیک مدنظر آمریکا هراس ندارد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#گزارش_تحلیلی
#تجارت_خارجی

💢 یک دهه تجارت کالایی ایران با #ترکیه

معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران

✳️ #تجارت_کالایی ایران و ترکیه طی ۱۰ سال اخیر (از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰) به طور قابل توجهی افت داشته است. بیشترین میزان #تجارت این دو کشور مربوط به سال ۲۰۱۲ می‏‌شود که حدود ۲۲ میلیارد دلار بوده است. از این میزان حدود ۱۲ میلیارد دلار آن #صادرات ایران به ترکیه و حدود ۱۰ میلیارد دلار آن #واردات ایران از این کشور بوده است.

✳️ ارزش صادرات #ایران به ترکیه از سال ۲۰۱۱ به بعد روند کاهشی را طی کرده و از حدود ۱۲.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ به ۴.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ رسیده؛ پس از آن، با امضای #برجام روند صادرات ایران به ترکیه کمی قوت گرفت و در سال ۲۰۱۷ به ۷.۵ میلیارد دلار رسید.

✳️ با این حال، با خروج #آمریکا از برجام و تشدید #تحریم‏‌ها، صادرات ایران به ترکیه به طور بی‏‌سابقه‏‌ای کاهش یافت و در نهایت به یک میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسید.

🔻 متن کامل #گزارش در پیوند زیر:

🔗 http://www.tccim.ir/Images/Docs/fl_1557.pdf

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#ایران_چین

🔴 توافق ایران و چین؛ بی‌اهمیت یا تغییردهنده بازی؟

🗞 ریسپانسیبل‌استیت‌کرافت

🔰 تارنمای «#ریسپانسیبل‌استیت‌کرافت» در یادداشتی به قلم شیرین‌هانتر به ارزیابی #توافق_راهبردی تهران و پکن پرداخته است. به نوشته #هانتر در حالی که توافق هنوز نهایی نشده ولی موقعیت منطقه‌ای ایران را بهبود بخشیده است که نمونه آن در اشتیاق #هند به گسترش #روابط_تجاری با ایران مشاهده می‌شود.

🔶 نزدیکی ایران به #چین، سبب خواهد شد تا #پاکستان و #افغانستان نیز وادار شوند هم به دلیل #رشد_اقتصادی تهران و هم به دلیل نگرانی از واکنش پکن؛ نگرش دوستانه‌تر و مسالمت‌جویانه‌تری نسبت به اختلافات خود با تهران اتخاذ کنند.

🔶 در سطح #بین‌المللی نیز با افزایش تنش‌ها بین چین و #غرب، روابط نزدیکتر چین و #ایران ممکن است کشورهای #اروپایی و احتمالاً حتی واشنگتن را وادار کند تا سیاست‌های خود را در قبال تهران تعدیل کنند و دولت بایدن در بازگشت به #برجام تعجیل نماید.

🔶 نویسنده معتقد است تا زمانی که چین به تعدیل رویکرد #آمریکا در دولت جدید امیدوار بود، نسبت به امضای توافق‌نامه با ایران احتیاط می‌کرد، ولی با تشدید #تنش‌ها تصمیم گرفت به آمریکا نشان دهد که می‌تواند رقیبی مهم برای آن در #غرب_آسیا باشد.

🔶 #بازار بزرگ بالقوه ایران و موقعیت استراتژیک منحصر به فرد آن در #خلیج_فارس و قفقاز جنوبی، و همچنین مرزهای آن با افغانستان، #آسیای_مرکزی و شبه قاره هند از طریق پاکستان، ترکیبی از همه آن چیزی است که چین نیاز دارد.

🔶 به نظر می‌رسد گسترش روابط ایران با چین، #دولت‌های_غربی و متحدان منطقه‌ای آنان را وادار نماید تا با نگرشی سازنده‌تر به موارد اختلافی‌شان با تهران بنگرند و سعی نمایند بازی با حاصل جمع #غیرصفر را در این موضوعات در دستور کار قرار بدهند/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#ایران_چین

🔴 توافق ایران و چین: پیامدهای منطقه‌ای برای آمریکا

🗞 مؤسسه خاورمیانه

🔰 #مؤسسه_خاورمیانه در یادداشتی به ارزیابی پیامدهای توافق ایران و #چین در رقابت پکن و واشنگتن پرداخته و این توافق را چالشی #ژئواستراتژیک برای موقعیت آمریکا در #غرب_آسیا دانسته است. البته به این موضوع نیز اشاره کرده که ممکن است برای این کشور منافعی را به همراه آورد.

🔶 چین برای حضور ایران در پروژه «#یک_کمربند_یک_راه» و به «عادی‌سازی» #روابط_تجاری بین ایران و سایر اعضای این پروژه در راستای جابجایی کالا و #معاملات_مالی تلاش می‌کند. این همکاری می‌تواند #ایران را به سوی رویکردی #بازارمحور در اقتصادش سوق دهد.

🔶 در شرایطی که چشم‌انداز 2030 #عربستان و یا چشم‌انداز 50 ساله #امارات در جریان است، ایران نیز قصد دارد بتواند به #قدرت_اقتصادی قوی‌تری در منطقه بدل شود و بسیاری از مطالبات عمومی در حوزه اقتصادی را با این #توافق محقق سازد.

🔶 به اعتقاد نویسنده، #آمریکا در برابر این چالش می‌تواند دو رویکرد اتخاذ کند. رویکرد اول افزایش #فشارهای_تحریمی علیه چین و ایران با هدف کاهش ثمرات توافق برای این دو کشور و جلوگیری از توسعه #نفوذ چین در غرب آسیا.

🔶 رویکرد دوم اینکه با پذیرش منافع مشترک با چین در جذب ایران به سمت #بازارهای_جهانی، به تعامل با ایران جهت احیای #برجام روی بیاورد. بدین ترتیب در ادامه مانع از آن خواهد شد که بازارهای ایران نیز در انحصار #کالاهای_چینی قرار بگیرد.

🔶 رویکرد دوم #آمریکا بسیار دور از ذهن است. به‌ویژه با سطح تنش کنونی در منطقه، حداقل پیش‌زمینه چنین رویکردی، سطحی از #تعامل میان ایران و متحدان آمریکا در راستای #مدیریت_بحران‌ها و کاهش تقابل‌هاست. با این وجود نباید احتمال سوءاستفاده آمریکا از توافقات میان ایران و چین را از نظر دور داشت/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#تحریم

🔴 کدام تحریم‌ها؟؛ مساله این است

🗞 شورای آتلانتیک

🔰 اندیشکده «#شورای_آتلانتیک» در یادداشتی به ارزیابی این مسأله پرداخته که سخت‌ترین بخش #مذاکرات_وین در این است که کدام #تحریم‌ها برداشته شوند. زیرا ایران تأکید کرده علاوه بر تحریم‌های مصرح در #برجام، باید تمامی تحریم‌های پس از انعقاد برجام نیز لغو شوند.

🔶 در این بین، دولت #آمریکا معتقد است تحریم‌هایی که «ناسازگار با برجام تشخیص دهد» را برطرف خواهد کرد. نویسنده معتقد است #ناسازگار بدان معناست که شاید با برچسبی جز مرتبط با #برنامه_هسته‌ای اِعمال شده باشد، ولی #منافع_اقتصادی ایران از برجام را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

🔶 تحریم #بانک_مرکزی، شرکت ملی #نفت ایران و شرکت ملی نفت‌کش از این جمله هستند. در عین حال مشخص نیست دولت #بایدن حاضر باشد تحریم‌هایی که علیه نهادهایی در لایه‌های پایین‌تر مانند برخی #بانک‌ها و ارگان‌های اقتصادی وضع شده را نیز در این شمول بگنجاند.

🔶 تیم‌ها از طرف ایرانی و آمریکایی باید صدها عنوان جدیدی را که تیم #ترامپ اعمال کرده است بررسی کنند تا بفهمند لیست نهایی #تخفیف_تحریم‌ها چیست. این یک کار وقت‌گیر است و نیاز به توجه جدی به جزئیات و پیشینه هر یک از این مجازات‌ها دارد.

🔶 اما مسأله مهم‌تر نحوه رفع تحریم‌هاست. ایران بر #لغو تحریم‌ها تأکید دارد ولی آمریکا بر #تعلیق آن‌ها. و لغو تحریم‌هایی با برچسب‌های «#ضدتروریسم» یا «#حقوق_بشر» را به دلیل حضور #جمهوری‌خواهان و نومحافظه‌کاران در کنگره، دشوار و دارای هزینه سیاسی می‌داند.

🔶 به نظر می‌رسد دولت بایدن قصد داشته باشد از طریق اعطای برخی مجوزها ذیل قوانین وزارت خارجه و #وزارت_خزانه‌داری، معافیت‌هایی به ایران اعطا کند و برخی فرامین اجرایی دولت ترامپ را لغو نماید/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#انرژی

🔴 احتمال بازگشت ایران به بازار نفت با ۴ میلیون بشکه در روز

🗞 بلومبرگ

🔰 با پیشرفت #مذاکرات برای برداشته شدن #تحریم‌ها، ایران برای افزایش فروش #نفت آماده می‌شود ولی حتی پس از بسته شدن یک قرارداد، جریان ورود نفت اضافی #ایران به بازار تدریجی خواهد بود.

🔶 شرکت ملی نفت ایران در حال آماده‌سازی #میادین_نفتی و ارتباط با مشتریان است تا در صورت بسته شدن قرارداد بتواند #صادرات خود را افزایش دهد. در خوشبینانه‌ترین حالت، ایران طی سه ماه آینده به سطح #تولید قبل از تحریم‌ها یعنی حدود 4 میلیون بشکه در روز بازمی‌گردد ولی هنوز موانع بسیاری قبل از رسیدن به این مرحله وجود دارد.

🔶 هر قراردادی که بسته شود باید کاملاً موانع #تجارت، #کشتیرانی و #بیمه شرکت‌های ایرانی را بردارد. طبق گفته یکی از مقامات سابق شرکت ملی نفت ایران، حتی پس از برداشته شدن این موانع هم #خریداران احتمالاً هنوز هم تمایلی به خرید نفت ایران نخواهند داشت.

🔶 سرعت بازگشت ایران، برای #بازار_جهانی نفت بسیار حساس است. با وجود افزایش مصرف #سوخت در جهان، قرنطینه‌های جدید به‌خاطر اوج همه‌گیری #کرونا دوباره بر تقاضا تأثیر می‌گذارند. افزایش #عرضه نفت ایران باری خواهد بود بر دوش متحدین این کشور در ائتلاف #اوپک‌پلاس که بیش از یک سال است تلاش می‌کنند مانع عرضه اضافی نفت به بازار شوند.

🔶 دیپلمات‌های #آمریکا و ایران که در #وین در حال مذاکره هستند، اعلام کردند به‌زودی به یک توافق می‌رسند. اگر این اتفاق بیفتد، قرارداد اتمی #برجام که دونالد #ترامپ در 2018 از آن خارج شد، دوباره به جریان می‌افتد و تحریم‌های ایران به‌ازای محدود شدن #فعالیت_اتمی آن برداشته می‌شوند.

🔶 تهران همین حالا هم از فضای کمتر خصمانه پس از انتخاب جو #بایدن استفاده کرده و #فروش_نفت خود را افزایش داده است. تولید نفت ایران 2.4 درصد در سال جاری میلادی افزایش یافته و به 2.4 میلیون بشکه در روز رسیده است یعنی بالاترین رقم طی دو سال گذشته. در واقع، اگر این قرارداد بسته شود، تولید نفت ایران طی 3 تا 6 ماه آینده به حدود 4 میلیون بشکه در روز می‌رسد.

🔶 #شرکت_ملی_نفت ایران اعلام کرده رابطه خود را با مشتریانش که تمایل به ازسرگیری خرید نفت از ایران دارند حفظ کرده است. عبدالعزیز بن سلمان، وزیر نفت #عربستان اعلام کرد #اوپک فضای کافی را برای افزایش تولید ایران مانند گذشته باز کرده است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#انرژی

🔴 چالش‌های اعضای اوپک در دوران کرونا

🗞 اندیشکده مطالعات راهبردی و بین‌المللی

🔰 در یادداشتی اندیشکده #مطالعات_راهبردی و بین‌المللی به ارزیابی وضعیت کشورهای عضو #اوپک متأثر از تحولات قیمت #نفت در دوران شیوع #کرونا پرداخته است. کاهش تقاضای انرژی به‌ویژه ناشی از دورکاری بسیاری از پرسنل #شرکت‌ها و مؤسسات، تأثیر منفی بالایی بر قیمت نفت داشت.

🔶 اکنون حدود یک سال پس از شیوع کرونا، پایبندی اعضا به کاهش #تولید سبب تعادل در قیمت نفت شده است. کشورهای #صادرکننده نفت با پیش‌بینی رشد چشمگیر در سفرهای هوایی و جاده‌ای، نسبت به #چشم‌انداز_بازار مثبت در نیمه دوم سال 2021 و بعد از آن، اطمینان بیشتری دارند.

🔶 آغاز موج #واکسیناسیون در بسیاری از کشورها نیز تأثیر خوبی بر کاهش شیوع بیماری و آغاز روال امور در این کشورها داشته است. ولی امکان کاهش #قیمت از جمله با جهش در شیوع کرونا در کشورهای مختلف و همچنین احیای #برجام که می‌تواند به سرعت چند صد هزار بشکه در روز به بازار بازگرداند، وجود دارد.

🔶 علاوه بر این، #تبعات_اقتصادی کرونا از جمله افزایش بی‌سابقه #بودجه‌های_درمانی و بیمه اجتماعی و کاهش چشم‌گیر درآمدهای #گردشگری هم‌چنان ادامه دارند. کاهش تولید_ناخالص_داخلی بسیاری از کشورها، آن‌ها را به سوی بدهی‌های سنگین از #صندوق_بین‌المللی پول یا کشورهای قدرت‌مند جهانی، سوق داده است.

🔶 با وجود افزایش تدریجی قیمت نفت، ایران به دلیل #تحریم_نفتی آمریکا هم‌چنان از امکان فروش گسترده برخوردار نیست. در عین حال که دریافت #ارز حاصل از آن نیز به دلیل تحریم #بانکی دشوار است. تحریم، هم‌عرض کرونا، تبعات جدی‌تری برای سهم #ایران از بازار نفت به همراه داشته است/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU