‍ #رصد
#پول_وبانک

🔴 نیاز ایران به #ارز و مطالباتی که وصول نمی‌شود

🔰 #عراق، دومین مقصد صادرات کالاهای ایرانی پس از چین و مهم‌ترین خریدار #برق و #گاز ایران است. میزان صادرات کالای ایران به عراق در سال گذشته، حدود 9 میلیارد دلار بود. مجموع #صادرات ایران به این #همسایه غربی اما با احتساب صادرات روزانه حدود یک‌هزار و 200 مگاوات برق و 30 میلیون مترمکعب گاز، بیش از 13 میلیارد دلار برآورد می‌شود.

❇️ بخش عمده‌ای از صادرات #کالاهای_ایرانی به عراق توسط بخش #خصوصی صورت می‌گیرد و فعالان این حوزه، با مشکل عدم دسترسی به #ارز حاصل از صادرات، مواجه نیستند. در صادرات برق و گاز اما به دلیل اینکه #صادرکننده دولت ایران است، دسترسی به منابع حاصله، دشوار است. اگرچه #آمار روشنی از #بدهی عراق به ایران در حوزه #انرژی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد این بدهی برای چند ماه گذشته، حدود 5 تا 6 میلیارد #دلار است. علاوه بر این، برخی مجموع بدهی عراق به #ایران در این حوزه را تا 32 میلیارد دلار نیز برآورد کرده‌اند.

🔶 به هر روی فارغ از میزان این #بدهی، درباره وصول آن چند نکته وجود دارد:

1⃣ ایران تقریباً #راهبرد روشنی برای دسترسی به #منابع_ارزی خود در خارج از کشور نداشته و ندارد. مسئله عدم توانایی برای بازگرداندن پول‌های کشور از #بانک‌های_خارجی هم‌اکنون علاوه بر عراق، درباره #کره_جنوبی نیز وجود دارد. پیش‌تر نیز بارها مبالغی از اموال ایران در خارج از کشور، #بلوکه شده بود.

2️⃣ با خروج آمریکا از #برجام، ایران به تدریج به این نکته مهم پی برد که باید مسیرهای متنوعی برای وصول #مطالبات خود داشته باشد. بر اساس برخی توافق‌ها، ابتدا مقرر شد به دلیل #تحریم دلار، ایران منابع حاصل از #فروش برق و گاز را به صورت #دینار دریافت کند. مدتی بعد اما اعلام شد که این امکان نیز وجود ندارد و ایران باید کالاهای مورد نیاز خود را از عراق وارد کند. توافق اخیر تهران-بغداد اما نشان می‌دهد شرایط پیچیده‌تر است و این کالاها الزاماً باید غیر تحریمی باشند و طبیعتاً در رصد کامل #واشنگتن.

3️⃣ شرایط فعلی کشور نشان می‌دهد باید پیش و بیش از این‌ها برای اخلال #آمریکا در روند وصول مطالبات، راه چاره‌ای اندیشیده می‌شد. قدرت و #نفوذ امنیتی-سیاسی در یک کشور همسایه بسیار مطلوب و مناسب است؛ اما گام مهم پس از آن، تبدیل این قدرت به آورده‌های #اقتصادی برای کشور است. ناتوانی تهران در وصول مطالبات خود از #عراق، جایگاه ایران در این کشور همسایه را به چالش می‌کشد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#رصد
#اقتصاد_جهانی

🔴 کرونا چگونه #نظم_جهانی را تغییر میدهد؟/ آیا #چین جای آمریکا را میگیرد؟

🗞 نشریه فارن افرز - ترجمه ندا کهریزی

🔰 در سال ۱۹۵۶ یک مداخله سرهم بندی شده در #سوئز باعث فروپاشی قدرت #انگلیس شد و پایان سلطنت انگلستان را به عنوان یک #قدرت_جهانی نشان داد. در وضعیت کنونی نیز سیاست‌گذاران #آمریکا باید بدانند که اگر ایالات متحده در لحظه اقدام نکند همه گیری #کروناویروس می‌تواند، تکرار رخداد «سوئز» باشد!

🔸 برای همه واضح است که پاسخ اولیه #واشنگتن به این بحران سرهم‌بندی شده بود. اقدامات اشتباه از کاخ سفید و وزارت #امنیت_ملی گرفته تا دیگر مراکز اعتماد در ظرفیت و صلاحیت دولت امریکا را تضعیف کرده است. اظهارات عمومی #ترامپ در کاخ سفید و یا توئیت‌های وی عمدتاً به سردرگمی منجر شده است. بخش‌های دولتی و خصوصی آمادگی لازم را برای #تولید و #توزیع ابزار‌های لازم آزمایش و پاسخ نشان ندادند و در سطح #بین‌المللی همه‌گیری کرونا میل ترامپ را به اینکه واشنگتن غافل‌گیرشده چگونه پاسخ‌های جهانی را #رهبری می‌کند؛ تشدید کرده است.

🔸 موضع #آمریکا به عنوان رهبر جهانی در طی هفت دهه گذشته نه تنها از #ثروت و قدرت بلکه از مشروعیت ناشی از حاکمیت داخلی امریکا، تأمین #کالا‌های_عمومی جهانی، توانایی و تمایل به ایجاد هماهنگی واکنش جهانی در برابر بحران‌ها ساخته شده است. عالم‌گیری #کروناویروس آزمونی برای این عناصر رهبری امریکا است

🔸 با لغزش واشنگتن، #پکن به سرعت و به طرز ماهرانه حرکت کرده تا از مزایای ناشی از اشتباهات ایالات متحده بهره برده و این خلاء را جهت موقعیت‌سازی خود به عنوان #رهبر_جهانی پر کند. این کشور در تلاش است تا سیستم خود را انتشار داده و برای آن حامی یابد و #کمک‌های_مادی به سایر کشور‌ها و حتی دولت‌های دیگر را سازماندهی کند.

🔸 هرچند زندگی در #چین هنوز به حالت عادی برنگشته اما پکن در تلاش است تا این نشانه‌های اولیه #موفقیت را به روایتی بزرگ برای سایر نقاط جهان مبدل کند امری که موجب می‌شود این کشور به عنوان بازیگر اصلی در بهبود و #ریکاوری جهان کنونی در حالی که نشانه‌های عدم مدیریت اولیه خود را از بین می‌برد مبدل شود.

🔸 رهبر چین می‌داند که تهیه #کالا‌های_جهانی می‌تواند به اعتبار رهبری یک قدرت رو به رشد کمک کند. وی چندین سال گذشته را صرف فشار بر دستگاه #سیاست_خارجی چین برای اندیشه سخت‌تر در مورد پیشبرد اصلاحات به "#حکومت_جهانی" کرده و این ویروس فرصتی برای عملی کردن این نظریه ارائه می‌دهد. نمایش کمک‌های مادی از جمله #ماسک، دستگاه تنفس و دارو به طور فزاینده در چین را در نظر بگیرید. در آغاز #بحران چین مقادیر زیادی از این کالا‌ها را خریداری و تولید کرد و به عنوان کمک دریافت کرد؛ اکنون در موقعیتی است که آن‌ها را به دیگران ببخشد.

🔸 هنگامی که هیچ یک از کشور‌های #اروپایی به درخواست اضطراری #ایتالیا یا برخی کشورهای دیگر برای تجهیزات پزشکی و محافظتی پاسخ ندادند، #چین بر ارسال مقادیر زیادی دستگاه تهویه، ماسک، #دستگاه_تنفس، لباس محافظ و دستگاه تست تعهد داد.چین تقریبا نیمی از دستگاه‌های تنفسی را برای محافظت کارکنان بهداشت و درمان ضروری کرده (#کارخانه‌های_خارج از چین مجبور کرده که آن‌ها را بسازد و سپس مستقیماً به دولت بفروشد) که ابزار سیاست خارجی دیگری را در قالب #تجهیزات_پزشکی به آن بخشیده است.

🔸 در مقابل #ایالات_متحده نه تنها توانایی ارائه کمک در مناطق بحرانی در جا‌های دیگر را ندارد، بلکه فاقد #ظرفیت برای تحقق بسیاری از خواسته‌های خود در شرایط کنونی است. اعتقاد بر این است که #انبارملی_استراتژیک ایالات متحده ذخایر محدودی در شرایط بحران کنونی دارد و باید با #واردات از چین یا افزایش سریع #تولید_داخلی کمبود را جبران کند.

🔸 بنابراین فقط #رهبری_قدرتمند می‌تواند مشکلات هماهنگی جهانی در رابطه با محدودیت سفر، اشتراک اطلاعات و #گردش_کالا‌ها را برطرف کند که #چین در تلاش برای کسب این جایگاه در نظم پیش روی جهانی است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#رصد
#همسایگان

🔴 ورود #عراق به ابتکار «یک کمربند- یک جاده» چین در غرب آسیا

🔰 پایگاه اینترنتی #واشنگتن_تایمز، در گزارشی به بررسی ورود عراق به ابتکار «کمربند و جاده» یا همان #جاده_ابریشم جدید چین پرداخته است. در نوشتار ذیل این گزارش تحلیل و ارزیابی می‌شود.

🔸 این گزارش در ابتدای مطلب خود می‌نویسد: «مسیر #چین برای تسلط اقتصادی در قرن بیست و یکم مستقیماً از طریق #غرب_آسیا می‌گذرد و #بانکداری پکن در زمینه ایجاد مشارکت‌های چند میلیارد دلاری با #عراق، #پاکستان و حتی #سوریه جنگ زده برای تامین سوخت، در حال تلاش برای جایگزین شدن به جای #آمریکا به عنوان قدرت برتر جهان است.»

🔸 تحلیلگران می‌گویند اعلامیه غیرمنتظره عراق در سال گذشته مبنی بر قصد پیوستن به طرح «کمربند و جاده بزرگ پکن»، تنها نمونه‌ای از ردپای #رشد_اقتصادی سریع چین در غرب آسیا است.

🔸 گزارش فوق معتقد است: «#چین این منطقه را به عنوان سرزمین حاصلخیز برای #سرمایه‌گذاری در سیستم‌های آبی، جاده‌ها، پل‌ها، شبکه‌های برقی و سایر بخش‌های مهم #زیربنایی که هرگز یا به طور کامل #توسعه نیافته‌اند و یا در جنگ چند دهه ای تخریب شده‌اند، مشاهده می‌کند».

🔸 «بر اساس اظهارات دیده‌بان سرمایه‌گذاری جهانی #چین، پروژه موسسه آمریکن اینتر پرایز و بنیاد هریتیج، چین از سال 2005 میلادی، حدود 24 میلیارد دلار در #عراق سرمایه گذاری کرده و بخش اعظم آن در پروژه‌های #انرژی انجام شده است.»

🔸 چین طی 15 سال گذشته، تقریبا 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است. انتظار می‌رود با ورود «#استراتژی کمربند و جاده» به مرحله بعدی خود، این رقم به طرز چشمگیری رشد کند.

🔸 گزارش جاری در انتها می‌نویسد: عراق #جنگ و درگیری‌های داخلی را پشت گذاشته و از چین برای حمایت ارزشمندش سپاسگذار است. #عراق مایل است در چارچوب ابتکار «یک کمربند- یک جاده» همکاری کند.

✅ به‌طورکلی #چین در امتداد پویش کسب #قدرت_جهانی برای خود، توجه ویژه‌ای به منطقه غرب آسیا نشان داده و در تلاش است تا علاوه بر موازنه سازی با سیاست چرخش به #شرق آمریکا، از منافع سرشار حضور در غرب آسیا بهره ببرد. در این بین عراق با توجه به ظرفیت و توان #اقتصادی مناسبی که دارد، برای بسیاری از کشورها از جمله چین و #روسیه بسیار حائز اهمیت است/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#رصد
#اقتصاد_جهانی

🔴 بازنده نزدیکی ایران و #چین کیست؟

🗞 بلومبرگ

🔰 پایگاه تحلیلی #بلومبرگ در گزارشی با اشاره به توافق #استراتژیک ایران و چین تاکید کرد که خروج یک‌جانبه ترامپ از #برجام و به‌دنبال آن رفتن شرکت‌های #اروپایی از ایران منجر به نزدیکی تهران و پکن به یکدیگر شده است.

🔸 بلومبرگ با پرداختن به قرار گرفتن #تهران و پکن در آستانه نهایی‌سازی #توافق همکاری استراتژیک نوشته است نزدیک شدن به چین در ابتدا اولویت #سیاست_‌خارجی ایران نبوده است؛ اما در عمل با بازگردانده شدن #تحریم‌های_هسته‌ای به‌صورت یک‌جانبه توسط دولت دونالد ترامپ و خروج شرکت‌های اروپایی از #بازار ایران، تهران به پکن نزدیک شده است؛ روندی که می‌تواند به تضعیف بیش از پیش نفوذ #واشنگتن در خاورمیانه و دیگر نقاط جهان منجر شود.

🔸 در این گزارش آمده است: سیاست خارجی ایران از زمان وقوع #انقلاب_اسلامی در سال ۱۹۷۹، براساس شعار «نه‌شرقی، نه غربی» بوده است تا از #وابستگی به شرق و غرب ممانعت شود. اکنون تحت فشارهای ایالات‌متحده برای فلج کردن #اقتصاد ایران، تهران به رقیب اصلی این روزهای آمریکا یعنی #چین نزدیک شده ‌است و چین نیز از این همکاری استقبال ‌می‌کند. گفته می‌شود دو کشور در آستانه توافق برای آغاز یک #همکاری_استراتژیک ۲۵ ساله هستند.

🔸 اما چرا این #همکاری اکنون رخ داده است؟ ریشه‌های تقویت اتحاد با چین در سال ۲۰۱۶ کاشته شد؛ زمانی که حسن #روحانی، رئیس‌جمهور ایران یک سال پس از توافق هسته‌ای با قدرت‌های #جهانی به چین سفر کرد تا با شی جین‌پینگ، همتای چینی خود دیدار کند.

🔸 در سال ۲۰۱۸ دونالد ترامپ #ایالات‌_متحده را از توافق هسته‌ای خارج کرد؛ با این استدلال که باید توافق بهتری با ایران حاصل شود. واشنگتن روند بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای سابق علیه ایران را کلید زد تا #اقتصاد_ایران در مسیر کوچک‌تر شدن قرار بگیرد و امسال براساس پیش‌بینی #صندوق_بین‌المللی پول انتظار می‌رود این روند به منفی ۶ درصد در سال‌جاری برسد.

🔸 مقامات ایران نیز در ابتدا از #اتحادیه_اروپا خواستند وعده‌های خود را برای #سرمایه‌گذاری‌ها در ایران و منتفع ساختن اقتصاد این کشور که در برجام ذکر شده‌ است عملی کنند. اما موسسات اروپایی اغلب عقب کشیدند و از #بازار_ایران خارج شدند تا تحت #‌تحریم‌های_ثانویه واشنگتن قرار نگیرند. از سوی دیگر #چین، اکنون تنها کشوری است که همچنان به خرید #نفت‌_خام ایران ادامه می‌دهد و در حال بررسی چشم‌انداز #سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی ایران است.

🔸 اما پرسشی که مطرح می‌شود سودی است که از این همکاری نصیب #چین خواهد شد. چین با در اختیار داشتن دومین #اقتصاد بزرگ جهان، در تلاش است تا منابع #واردات نفتی خود را تضمین کند. اکنون بزرگ‌ترین تامین‌کننده #نفت چینی‌ها #عربستان سعودی است، اما نفت ایران می‌تواند منابع تامین نفت چین را متنوع کند. با این حال مشخص نیست جزئیات این توافق چه خواهد بود اما اکونومیست در گزارشی مدعی شده است چین براساس توافق مزبور قادر خواهد بود نفت، #گاز و فرآورده‌های #پتروشیمی ایران را با تخفیفات قابل ملاحظه‌ای خریداری کند و بتواند #پرداخت_پول آن را تا دو سال بعد از واردات، انجام دهد.

🔸 همچنین قرار است از ارزهای دیگری به جز #دلار برای پرداخت‌ها استفاده شود تا روند دور زدن تحریم‌های #آمریکا ساده‌تر شود. در ماه ژوئن، خبرگزاری‌های ایران با تایید متن کوتاهی از #توافق دو کشور که در فضای مجازی منتشر شد، نوشتند #ارزش این توافق ۴۰۰ میلیارد دلار خواهد بود.

🔸 همزمان با انتشار گزارش‌های همکاری #بلندمدت دو کشور، این نگرانی در اذهان عمومی ایران ایجاد شد که ممکن است ایران برای سال‌ها از نظر #مالی وابسته به چین باشد. ضربه سنگین پاندمی #کرونا در ایران موجب شد تا روابط با چین حساسیت بیشتری در #ایران ایجاد کند.

🔸 اما این #اتحاد را می‌توان نشانه‌ای از تضعیف #نفوذ ایالات‌متحده در سراسر جهان و به ویژه در #خاورمیانه دانست که می‌تواند بیش از پیش ادامه یابد. از سوی دیگر همکاری استراتژیک با ایران می‌تواند موجب تقویت و حمایت از طرح اقتصادی عظیم چین (#یک_کمربند_یک_راه) شود.

🔸 بر اساس این برنامه قرار است #جاده_ابریشم یک‌بار دیگر از طریق شبکه‌ای از #راه‌آهن، #بنادر، لوله‌های انتقال، شبکه برق و بزرگراه‌ها احیا شود. تقویت حضور چین در ایران می‌تواند کار را برای آن دسته از #شرکت‌های_اروپایی که در آینده تلاش خواهند کرد تا در بازار ایران حضور مجدد یابند، دشوار کند.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#رصد
#سیاست_تجاری

🔴 توصیه شورای آتلانتیک به آمریکا: بازبینی سیاست تجاری با پاکستان

🗞 شورای آتلانتیک

🔰 اندیشکده #شورای_آتلانتیک طی یادداشتی به دولت #آمریکا توصیه می‌کند تا روابط تجاری‌اش با #پاکستان را در راستای افزایش ثبات منطقه‌ای و جلوگیری از افزایش نفوذ #چین در جنوب آسیا، گسترش دهد. هم‌چنین در این یادداشت آمده است که پاکستان به دلیل جمعیت جوان زیاد این کشور، پتانسیل بالایی برای #کارآفرینی و #سرمایه‌گذاری دارد.

🔸 نویسنده می‌افزاید رشد #طبقه_متوسط در پاکستان و گسترش #صنایع طی سال‌های اخیر، ظرفیت‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری #آمریکا در این کشور ایجاد کرده است. رتبه این کشور در زمینه #سهولت_کسب‌وکار در گزارش 2020 بانک جهانی، 108 در میان 190 کشور بوده است.

🔸 با این حال، تسلط #صادرکنندگان نساجی و تضعیف حوزه #کشاورزی پاکستان به مشکلات عدیده‌ای در خصوص کاهش منابع آب انجامیده است. همچنین حوزه #بهداشت و آموزش عمومی نیز با بحران‌های عدیده‌ای روبرو است. چنین مشکلاتی امکان رشد #نیروی_انسانی لازم برای افزایش سرمایه‌گذاری در بلندمدت را تضعیف خواهد کرد.

🔸 نویسنده هم‌چنین روندهای طولانی‌مدت حل‌وفصل اختلافات در دستگاه #قضایی، عدم رعایت حق #مالکیت_معنوی، سیاست‌های متناقض #مالیاتی و ناامنی‌های #تروریستی را از جمله موانع جدی سرمایه‌گذاری خارجی در #پاکستان برشمرده است.

🔸 در این یادداشت با توصیه به #واشنگتن جهت انعقاد توافق‌نامه‌های #تجارت_ترجیحی با پاکستان آمده است دولت آمریکا باید در راستای اهداف #راهبردی در حوزه جنوب شرقی #آسیا، از اتحادیه #آسه‌آن در تعامل با پاکستان الگو گرفته و به نسبتی که تولید سرانه ناخالص داخلی این کشور افزایش می‌یابد، به تولید مشترک #کالا و #خدمات توسط بلوک متحدان آمریکا در این منطقه بها دهد.

🔸 از منظر راهبرد #امنیت_ملی آمریکا طی سال‌های اخیر، افزایش ارتباط با پاکستان، می‌تواند هم بر روابط با #چین اثرگذار باشد و هم تنش‌های پاکستان با متحد آمریکا یعنی #هند را کاهش دهد. همچنین در صورت اجرای توافق با #طالبان نیز بهبود روابط با اسلام‌آباد می‌تواند برای منافع غرب در #افغانستان پس از خروج نظامیان آمریکایی حیاتی باشد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#رصد
#انرژی

🔴 خط لوله نفت اسرائیل و روابط با امارات

🗞 موسسه واشنگتن

🔰 در تحلیلی «موسسه #واشنگتن» با پرداختن به موضوع استفاده #امارات از خط لوله نفت اسرائیل می نویسد کشمکش اداری در دولت ائتلافی بنت می‌تواند پیوندهای فزاینده اسرائیل (رژیم صهیونیستی) با ابوظبی را تضعیف کند.

🔶 اخیراً وزارت حفاظت زیست‌محیطی #اسرائیل اعلام کرد اجرای یکی از بندهای مهم توافق عادی‌سازی روابط با #امارات را به تاخیر انداخته است: بندی که به امارات اجازه می‌دهد از خط لوله #نفت ایلات-عسقلان (از دریای سرخ به ساحل مدیترانه) استفاده کند. طبق اعلام این وزراتخانه شرکت اسرائیلی بهره‌بردار از #خط_لوله یک «ارزیابی خطر» ناکافی ارائه کرده است.

🔶 فعالیت‌های این خط لوله که در دهه 1960 برای #واردات نفت از ایران ساخته شد در حالت محرمانه باقی مانده اما نزدیکی این مسیر به مناطق حساس زیست‌محیطی و #راهبردی واضح است. پایانه ایلات بین سواحل توریستی و مناطق حفاظت‌شده صخره‌های مرجانی قرار دارد؛ بخش بیابانی آن از یک منطقه حفاظت‌شده عبور می‌کند و پایانه عسقلان هم فقط حدود یک مایل با مرز #غزه فاصله دارد که آن را نسبت به حملات راکتی آسیب‌پذیر می‌سازد.

🔶 منطق امارات برای استفاده از این خط لوله هم #دیپلماتیک است و هم #تجاری. غالب نفت تولید امارات به کشورهای آسیایی فروخته می‌شود. خرید نفت اسرائیل نیز از #روسیه و #آذربایجان است. گزارش‌ها نشان می‌دهد امارت از این خط لوله برای فروش‌های موردی به #اروپا استفاده خواهد کرد؛ اگر چه ممکن است انجام چنین انتقالاتی از طرق دیگر مانند ارسال نفتکش از #کانال_سوئز یا استفاده از خط لوله مصری «سومد» سریع‌تر باشد.

🔶 علاوه بر خط لوله، امارات تلاش می‌کند با خرید 22 درصد از سهام یک شرکت حفاری، در #میدان_گازی تامار اسرائیل #سرمایه‌گذاری کند اما روند انجام این معامله کند بوده است. اگر چه مقامات اسرائیلی این تاخیر را به اقدامات احتیاطیِ مقرر نسبت می‌دهند یک رسانه منطقه‌ای این گمانه را مطرح کرده که امارات بعد از جنگ اخیر غزه در این خصوص مردد شده است.

🌐 اندیشکده #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU