دیپلماسی اقتصادی | IEDS
1.46K subscribers
585 photos
70 videos
21 files
387 links
🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی
دانشگاه امام صادق علیه السلام
Institute for Economic Diplomacy Studies (IEDS)
📌 اولین اندیشکده #تخصصی_دانشگاهی در حوزه دانش و تجربه روابط اقتصادی بین‌الملل

💻 سایت: http://www.eco-dip.ir

🆔 ارتباط با ما: @AHarabpour
Download Telegram
#تحلیل
#دیپلماسی_انرژی

⭕️ تحلیلگر سی‌ان‌ان: اگر تنگه هرمز بسته شود، #انفجاراقتصادی بزرگ در جهان رخ خواهد داد

🔵 امنیت #تنگه_هرمز برای کدام خریدار نفت مهم تر است ؟

🔰 تنش در خاورمیانه در حال افزایش است تا جایی که دونالد #ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، این روزها به دنبال کسانی است که حاضر هستند برای حفاظت از این #شاهراه_نفتی هزینه کنند. ترامپ این نکته را مطرح کرده است که خریداران آسیایی از طریق تنگه هرمز به‌مراتب بیش از ایالات‌متحده، به #حمل‌ونقل نفت از طریق این تنگه تکیه می‌کنند. البته این نکته‌ای است که او بر مبنای آمار و اطلاعات به‌درستی تشخیص داده است.

❇️ تنها بخش کوچکی از #نفت خام و میعانات، یک نوع نفت سبک استخراج‌شده از میدان‌های #گاز است که از این منطقه به سمت بنادر آمریکا منتقل می‌کند. این در حالی است که طی سه ماه گذشته، حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز از تنگه هرمز عبور کرده است که ۶ درصد از مجموع محمولات عبوری از بنادر #خلیج‌فارس در عربستان سعودی، عراق، کویت، امارات متحده عربی و قطر به‌حساب می‌آید.

❇️ اکثر #صادرات نفتی کشور به شرق چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و تعدادی از کشورهای آسیایی از طریق این تنگه سرازیر می‌شود. درمجموع خریداران آسیایی بیش از ۸۰ درصد از کل خام و عناصر معدنی را از طریق هرمز حمل می‌کنند. بنابراین آن‌ها یک هدف آسان برای ترامپ هستند که اعتقاد دارد کشورهایی که نیاز به این تنگه دارند باید #هزینه بیشتری برای محافظت از حمل‌ونقل از طریق آبراه مهم ایرانی انجام دهند.

❇️ نگاهی به آمار حمل‌ونقل نفت خام از طریق تنگه هرمز نشان می‌دهد #ژاپن با واردکردن روزانه ۵۸۰ هزار بشکه از این منطقه، بزرگ‌ترین واردکننده نفت از این پایانه‌ها است که حدود ۳۰ درصد از کل محموله‌های نفتی عبوری از این منطقه را از آن خودکرده است.

❇️ از سوی دیگر بیشترین زیان در صورت بسته شدن تنگه هرمز متوجه #مشتریان آسیایی است. این در حالی است که ایالات‌متحده هنوز بخش اعظمی از نفت خام موردنیاز خود را از عربستان سعودی خریداری کرده و طبق آمار بلومبرگ طی سه ماه گذشته روزی ۵۰۰ هزار بشکه نفت از عربستان وارد کرده است.

بیشتر صادرات نفتی از مسیر تنگه هرمز به کشورهای #آسیای شرقی مانند چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و برخی کشورهای دیگر در آسیا ارسال می‌شود. می‌توان گفت خریداران آسیایی تنگه هرمز بیش از ۸۰ درصد از کل نفت خام و عناصر معدنی موردنیاز این کشورها را به آن‌ها می‌رساند.

بزرگ‌ترین مشتریان نفت خام بنادر نفتی کویت و عراق، کشورهای چین و #هند هستند که طبق آمار نفت‌کش‌ها، هرکدام به ترتیب در فاصله سه ماه مارس تا می، ۱/۲۴ میلیون بشکه در روز و ۱/۱۴ میلیون بشکه در روز، نفت صادر کرده‌اند. تقریباً بیش از ۲۰ درصد از صادرات نفت و میعانات گازی امارات متحده از بندر نفتی #فجیره، در خارج از تنگه هرمز مبادله می‌شود اما مابقی نفت کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از تنگه هرمز عبور می‌کنند تا به اقیانوس هند برسند/بلومبرگ

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#یادداشت_تحلیلی
#پول_بانک

♨️ کاهش ارزش #ریال، فرصتی برای نفوذ در بازار #همسایگان، چین و اروپا

✍️ امیرعباس زینت بخش

🔹️چرا ضعف یوان #چین موجب بهتر شدن حال اقتصاد آن و وخیم شدن حال اقتصاد آمریکا (در مورد اخیر؛ ریزش 3 درصدی #بورس 22 تریلیون دلاری نیویورک و کاهش 700 میلیارد دلاری ارزش آن ظرف چند روز) می شود و وقتی #ریال ایران ضعیف می شود، موجب وخامت حال اقتصاد ایران و بی تفاوتی حال اقتصاد #آمریکا و خوشحالی برخی همسایگان می شود؟

🔹️پاسخ در یک جمله؛ همه چیز بستگی به میزان نفوذ #راهبردی یک اقتصاد در دیگر اقتصادهای #جهان دارد. اگر اقتصادی مثل چین که آنقدر صنایع طرف #تجاری خود (آمریکا) را وابسته به کالاها و #خدمات با #کیفیت و ارزان خود کرده، واحد پولیش ضعیف شود؛ #صادراتش بیشتر و اقتصاد آن تقویت می شود. از سوی دیگر؛ اگر واحد #پول طرف تجاری آن تقویت شود، #واردات او بیشتر و منجر به تضعیف اقتصادش می گردد چرا که تفاضل واردات و #صادرات یکی از مولفه های تشکیل دهنده #تولیدناخالص داخلی یک اقتصاد است!

🔹️جالب اینجاست؛ حالا که ریال #ایران به لحاظ تاریخی در ضعیف ترین شرایط خود به سر می برد، وقتی #مشتریان عراقی وارد کشور شده و به #بازار هجوم می آورند؛ از همان لحظه ورود خودرو اجاره کرده و از خدمات و کالاهای داخلی #ارزان (برای آنها) بهره مند می شوند، داد عده ای بلند می شود که این چه وضعی است و چرا یک شهروند #عراقی کالاهایی که برای ما خیلی گران است را به راحتی می خرد و ما برای خریدهای ناچیز باید خیلی محاسبه و فکر کنیم؟! و چرا آنها راحت به بهترین رستوران ها و هتل ها رفته و ما...

🔹️ما باید به این فهم مشترک برسیم که وقتی #خریدار خارجی اینچنین خرج می کند و با #قیمت های گزاف (از منظر ما) برای اقامت در شمال و مشهد و... #هزینه می کند؛ در واقع منجر به تقویت تولید و صادرات و #اقتصادملی می شود. البته گفتن و شنیدن این سخن در شرایطی که ذره بین خود را روی برخی کیس های خلاف اخلاق! زوم کرده ایم، کمی سخت است...

🔹️آری، #پول ملی ضعیف؛ هم تهدید است و هم #فرصت! اما اگر بتوانیم بی سروصدا در بازار #همسایگان از طریق عمدتا #شرکت ها و بیزینس های کوچک و متوسط رخنه کنیم، یعنی یک #تهدید بزرگ را به یک فرصت تاریخی تبدیل کرده ایم! در این میان البته #کارآفرینان و تولیدکنندگان هوشمند، فارغ از هیاهو و احساسی شدن، تور خود را به قدر توان پهن کرده و بهره ای از سیل ورود #ارز میبرند و سایرینی که عینک بدبینی به چشم زده اند باید فقط تماشاگر ثروتمندتر شدن آنها باشند!

🔹️و سخن آخر اینکه طبق گزارش سازمان جهانی #جهانگردی، در سال 2018 حدود 150 میلیون توریست چینی با اختصاص 10.5 درصد سهم بازار به خود 277.3 میلیارد دلار برای سفرهای #تفریحی به خارج هزینه کرده اند. (جمعیت با درآمد متوسط چین 420 میلیون نفر است که سالیانه بین 11500 تا 43000 دلار دارند.) هنر این است که با تسهیل #زیرساخت ها نظیر برداشتن ویزا و اعطای امتیازات #سرمایه_گذاری کاری کنیم همین چینی ها که برایشان سالیان سال بازار خوب صادراتی بوده ایم و از مهمترین شرکای تجاری ما هستند، یوان ارزشمند (در مقابل ریال) شان را به کشور آورده و برای بهره مندی از #کالا و خدمات ایرانی، متقاضی خرید ریال شوند.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#انرژی

🔴 پیشنهاد بنیاد «دفاع از دموکراسی‌ها» به دولت آمریکا: جلوگیری از #صادرات_گاز ایران

🔰 کارشناسان بنیاد «دفاع از #دموکراسی‌ها» طی یادداشتی به دولت #ترامپ توصیه کرده‌اند با توجه به اینکه #ایران رتبه دوم #ذخایرگاز طبیعی را داراست و در لایحه بودجه 1399 رقمی نزدیک به 4 میلیارد دلار از فروش آن پیش‌بینی شده، سه کشور واردکننده گاز از ایران یعنی #ترکیه، #عراق و #ارمنستان را وادار به قطع این واردات نماید.

❇️ این مقاله مدعی است ترکیه در پی افتتاح #خط_لوله گازی از #آذربایجان از 2018، طی دو سال گذشته #واردات گاز از ایران و #روسیه را کاهش داده پس با کسب این منبع جایگزین، به راحتی می‌تواند واردات گاز از ایران را خاتمه دهد.

❇️ نویسنده بیان می‌کند #عراق از گاز وارداتی به عنوان سوخت نیروگاه‌های #تولیدبرق استفاده می‌کند. این نیروگاه‌ها قابلیت #سوخت_مایع را نیز دارند و عراق با توجه به کاهش قیمت #نفت می‌تواند آن را جایگزین گاز نماید.

❇️ در این یادداشت آمده که ارمنستان واردات #گاز ایران را با صدور برق به این کشور پاسخ می‌دهد. در حالی که می‌تواند از همین برق برای تولید گرما استفاده نماید. در این صورت یک کارخانه #زغال‌سنگ نیز کفاف تولید برق مورد نیاز داخلی #ارمنستان را خواهد داد و به نیروگاه هسته‌ای بازمانده از دوران شوروی برای تولید برق #صادراتی نیازی نخواهد داشت.

🔸 تمرکز مشاوران ضد ایرانی نزدیک به دولت ترامپ بر #صادرات_گاز ایران، هوشیاری مسئولان ذی‌ربط در حوزه #اقتصادی و #دیپلماتیک را می‌طلبد. در عین حال نشان‌گر آن است که سیاست «#فشارحداکثری» حد و مرز روشنی ندارد که خود بیان‌گر بی‌هدفی و بی‌نتیجه بودن سیاست‌های آمریکا و به تعبیر دیگر، فقدان #راهبرد دولت ترامپ نسبت به ایران است.

🔸 این احتمال وجود دارد که یکی از محورهای مذاکره راهبردی آمریکا و دولت تازه عراق، #سرمایه‌گذاری_خارجی در راستای نوسازی و #توسعه زیرساخت‌های پالایشگاهی عراق در راستای جلوگیری از هدررفت گاز طبیعی این کشور و کاهش #وابستگی به ایران باشد. ولی با توجه به رویکرد درون‌گرای کشورهای غربی ناشی از شیوع #کرونا، تحقق آن مقداری دشوار به نظر می‌رسد.

🔸 افزایش #مشتریان گازی ایران در منطقه غرب آسیا به ویژه تلاش برای پیگیری خط لوله صلح #پاکستان از سیاست‌هایی است که می‌تواند با توجه به نیازمندی حیاتی به این نعمت خدادادی، از اثرگذاری فشارهای آمریکا در این حوزه بکاهد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#اسناد_بالادستی
#اقتصاد_مقاومتی

♨️ #دیپلماسی_اقتصادی در آیینه اسناد بالادستی

1⃣ اقتصاد مقاومتی

🔰 برخلاف برخی برداشت‌های سلیقه‌ای، در دستور کار قرار گرفتن #اقتصادمقاومتی به هیچ وجه به معنای انزواگرایی و دوری از #جهان خارج نیست و به عکس، تحقق این سیاست کلان و #راهبردی در گرو بهبود مناسبات #بین‌المللی در سطح #منطقه‌ای و جهانی است که این امر به وضوح در تاکیدی که بر مولفه‌ #برون‌گرایی در قالب این سیاست شده، به خوبی نمایان است: «گفتیم اقتصاد ما #درون‌زا و #برون‌گرا است؛ ما از درون باید رشد کنیم و بجوشیم و افزایش پیدا کنیم، امّا بایستی نگاه به بیرون داشته باشیم؛ #بازارهای_جهانی متعلّق به ما است، باید بتوانیم با همّت خود و با ابتکار خود، در این #بازارها حضور پیدا کنیم» (آیت الله خامنه‌ای، ۱۳۹۳).

بندهای منتخب از سیاست‌های کلی #اقتصادمقاومتی که با دیپلماسی اقتصادی ارتباط قابل توجهی دارد، می‌تواند به شرح ذیل ‌باشد:

🔸 بند دوم- پیشتازی اقتصاد #دانش_بنیان، پیاده‌سازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی #نوآوری به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم #تولید و #صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش‌بنیان در منطقه.

🔸 بند دهم- حمایت همه‌جانبه‌ هدفمند از صادرات #کالاها و #خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری مثبت از طریق:
- تسهیل #مقررات و گسترش مشوق‌های لازم.
- گسترش خدمات #تجارت_خارجی و #ترانزیت و زیرساخت‌های مورد نیاز.
- تشویق #سرمایه‌گذاری_خارجی برای صادرات.
- برنامه‌ریزی #تولیدملی متناسب با نیازهای صادراتی، شکل‌دهی بازارهای جدید، و #تنوع‌بخشی پیوند‌های اقتصادی با کشورها به‌ویژه با کشورهای منطقه.
- استفاده از سازوکار #مبادلات_تهاتری برای تسهیل مبادلات در صورت نیاز.
- ایجاد ثبات رویه و مقررات در مورد #صادرات با هدف گسترش پایدار سهم ایران در #بازارهای_هدف.

🔸 بند یازدهم- توسعه حوزه عمل #مناطق_آزاد و ویژه اقتصادی کشور به منظور #انتقال_فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج.

🔸 بند دوازدهم- افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد کشور از طریق:
- توسعه پیوندهای #راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان به‌ویژه #همسایگان.
- استفاده از #دیپلماسی در جهت حمایت از هدف‌های اقتصادی.
- استفاده از ظرفیت‌های #سازمان‌های_بین‌المللی و منطقه‌ای.

🔸 بند سیزدهم- مقابله با ضربه‌پذیری درآمد حاصل از صادرات #نفت_وگاز از طریق:
- انتخاب #مشتریان راهبردی.
- ایجاد تنوع در روش‌های #فروش.
- مشارکت دادن #بخش_خصوصی در فروش.
- افزایش صادرات #گاز.
- افزایش صادرات #برق.
- افزایش صادرات #پتروشیمی.
- افزایش صادرات #فرآورده‌های_نفتی.

🔸 بند بیست و دوم- #دولت مکلف است برای تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی با #هماهنگ‌سازی و بسیج پویای همه امکانات کشور، اقدامات زیر را معمول دارد:
- شناسایی و بکارگیری #ظرفیت‌های_علمی، فنی و #اقتصادی برای دسترسی به توان آفندی و اقدامات مناسب.
- #رصد برنامه‌های #تحریم و افزایش هزینه برای دشمن.
مدیریت #مخاطرات_اقتصادی از طریق تهیه طرح‌های واکنش #هوشمند، فعال، سریع و به هنگام در برابر مخاطرات و اختلال‌های داخلی و خارجی

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#انرژی

🔴 ایران به دنبال مشتریان قدیمی نفت خود رفته است

🗞 بلومبرگ

🔰 #بلومبرگ به نقل از منابع آگاه خبر داد ایران با #مشتریان قدیمی خود در #آسیا برای بررسی تمایل آنها به خرید نفت در صورت رفع تحریم های #آمریکا تماس گرفته است.

🔶 منابع آگاه به بلومبرگ گفتند شرکت ملی #نفت ایران حداقل با پنج #پالایشگاه آسیایی برای مذاکره درباره قراردادهای عرضه نفت در صورت رفع #تحریم ها گفت و گو کرده است. این #مذاکرات مقدماتی بوده اند و هیچ صحبتی درباره حجم عرضه یا قیمت نشده است.

🔶 #صادرات نفت ایران در پی بازگشت تحریمهای آمریکا در اواسط سال ۲۰۱۸ و پایان معافیت های واشنگتن برای برخی از مشتریان #نفت_ایران در سال ۲۰۱۹، متاثر شد. شماری از پالایشگاه های #چینی همچنان به خرید نفت ایران ادامه می دهد. پیش از این تحریم ها، چین، #هند، کره جنوبی و #ژاپن بزرگترین مشتریان نفت ایران در آسیا بودند.

🔶 صادرات نفت ایران در اوایل سال ۲۰۱۸ حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز بود.
جو #بایدن، رییس جمهور آمریکا پیشنهاد حضور در مذاکرات برای احیای #برجام را مطرح کرده اما تهران خواستار آن است که ابتدا تحریمها برداشته شوند.
.
🔶 بر اساس گزارش بلومبرگ، هند که سومین #واردکننده بزرگ نفت در جهان است، امیدوار است بایدن رویکرد ملایم تری در خصوص ایران اتخاذ کند و هند بتواند #واردات نفت از ایران را ازسربگیرد. #چین با تحریم ها مخالف بوده و آمریکا را متهم کرده فراتر از حوزه قضایی خود عمل کرده است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU