نوش کن جام ِ شراب ِ یک منی
تا بدان بیخ ِ غم از دل برکنی

دل گشاده دار چون جام ِ شراب
سر گرفته چند چون خُمّ ِ دنی

چون ز جام ِ بیخودی رطلی کشی
کم زنی از خویشتن لاف ِ منی

سنگسان شو در قدم نی همچو آب
جمله رنگ آمیزی و تردامنی

دل به مِی دربند تا مردانه وار
گردن ِ سالوس و تقوا بشکنی

خیز و جهدی کن چو حافظ تا مگر
خویشتن در پای معشوق افکنی

#حافظ #غزل 478

@FereidounFarahandouz

صبح است و ژاله می‌چکد از ابر ِ بهمنی
برگ ِ صبوح ساز و بده جام ِ یک منی

در بحر ِ مایی و منی افتاده‌ام بیار
مِی تا خلاص بخشدم از مایی و منی

خون ِ پیاله خور که حلال است خون ِ او
در کار ِ یار باش که کاریست کردنی

ساقی! به دست باش که غم در کمین ِ ماست
مطرب! نگاه دار همین ره که می‌زنی

مِی ده که سر به گوش ِ من آورد چنگ و گفت
خوش بگذران و بشنو از این پیر ِ منحنی

ساقی! به بی‌نیازی ِ رندان که مِی بده
تا بشنوی ز صوت ِ مغنّی هوالغنی


#حافظ #غزل 479

@FereidounFarahandouz

ای که در کُشتن ِ ما هیچ مدارا نکنی
سود و سرمایه بسوزی و محابا نکنی

دردمندان ِ بلا زهر ِ هلاهل دارند
قصد ِ این قوم خطا باشد هان! تا نکنی

رنج ِ ما را که توان برد به یک گوشه‌ی چشم
شرط ِ انصاف نباشد که مداوا نکنی

دیده‌ی ما چو به امید ِ تو دریاست چرا
به تفرج گذری بر لب ِ دریا نکنی

نقل ِ هر جور که از خُلق ِ کریمت کردند
قول ِ صاحب غرضان است تو آن‌ها نکنی

بر تو گر جلوه کند شاهد ِ ما ای زاهد!
از خدا جز می و معشوق تمنا نکنی

حافظا! سجده به ابروی چو محرابش بر
که دعایی ز سر ِ صدق جز آن جا نکنی

#حافظ #غزل 480

@FereidounFarahandouz

بشنو این نکته که خود را ز غم آزاده کنی:
خون خوری گر طلب ِ روزی ِ ننهاده کنی

آخِرالاَمر گل ِ کوزه گران خواهی شد
حالیا فکر ِ سبو کن که پر از باده کنی

گر از آن آدمیانی که بهشتت هوس است
عیش با آدمیی چند پری‌زاده کنی

تکیه بر جای بزرگان نتوان زد به گزاف
مگر اسباب ِ بزرگی همه آماده کنی

اجرها باشدت ای خسرو ِ شیرین‌دهنان!
گر نگاهی سوی فرهاد ِ دل‌افتاده کنی

خاطرت کِی رقم ِ فیض پذیرد؟ هیهات!
مگر از نقش ِ پراگنده ورق ساده کنی

کار ِ خود گر به کَرَم بازگذاری، حافظ!
ای بسا عیش که با بخت ِ خداداده کنی

ای صبا بندگی ِ خواجه جلال‌الدین کن
که جهان پرسمن و سوسن ِ آزاده کنی

#حافظ #غزل 481

@FereidounFarahandouz

ای دل! به کوی عشق گذاری نمی‌کنی
اسباب جمع داری و کاری نمی‌کنی

چوگان ِ حُکم در کف و گویی نمی‌زنی
باز ِ ظفر به دست و شکاری نمی‌کنی

این خون که موج می‌زند اندر جگر تو را
در کار ِ رنگ و بوی نگاری نمی‌کنی

مشکین از آن نشد دم ِ خُلقت که چون صبا
بر خاک ِ کوی دوست گذاری نمی‌کنی

ترسم کز این چمن نبری آستین ِ گل
کز گلشنش تحمل ِ خاری نمی‌کنی

در آستین ِ جان ِ تو صد نافه مُدرج است
وان را فدای طره‌ی یاری نمی‌کنی

ساغر لطیف و دلکش و می‌افکنی به خاک
و اندیشه از بلای خماری نمی‌کنی

حافظ! برو که بندگی ِ پادشاه ِ وقت
گر جمله می‌کنند تو باری نمی‌کنی

#حافظ #غزل 482

@FereidounFarahandouz

سحرگه ره روی در سرزمینی
همی‌گفت این معما با قرینی

که ای صوفی! شراب آن گه شود صاف
که در شیشه برآرد اربعینی

خدا زان خرقه بیزار است صد بار
که صد بت باشدش در آستینی

مروت گر چه نامی بی‌نشان است
نیازی عرضه کن بر نازنینی

ثوابت باشد ای دارای خرمن!
اگر رحمی کنی بر خوشه چینی

نمی‌بینم نشاط ِ عیش در کس
نه درمان ِ دلی نه درد ِ دینی

درون‌ها تیره شد باشد که از غیب
چراغی برکُند خلوت نشینی

گر انگشت ِ سلیمانی نباشد
چه خاصیت دهد نقش ِ نگینی

اگر چه رسم ِ خوبان تندخوییست
چه باشد گر بسازد با غمینی

ره ِ میخانه بنما تا بپرسم
مَآل ِ خویش را از پیش بینی

نه حافظ را حضور ِ درس ِ خلوت
نه دانشمند را علم الیقینی

#حافظ #غزل 483

@FereidounFarahandouz

تو مگر بر لب ِ آبی به هوس بنشینی
ور نه هر فتنه که بینی همه از خود بینی

به خدایی که تویی بنده‌ی بگزیده‌ی او
که بر این چاکر ِ دیرینه کسی نگزینی

گر امانت به سلامت ببرم باکی نیست
بی دلی سهل بود گر نبود بی‌دینی

ادب و شرم تو را خسرو ِ مه رویان کرد
آفرین بر تو که شایسته‌ی صد چندینی

عجب از لطف ِ تو ای گل! که نشستی با خار
ظاهرا مصلحت ِ وقت در آن می‌بینی

صبر بر جور ِ رقیبت چه کنم گر نکنم
عاشقان را نبود چاره به جز مسکینی

باد ِ صبحی به هوایت ز گلستان برخاست
که تو خوشتر ز گل و تازه‌تر از نسرینی

شیشه بازی ِ سرشکم نگری از چپ و راست
گر بر این منظر ِ بینش نفسی بنشینی

سخنی بی‌غرض از بنده‌ی مخلص بشنو
ای که منظور ِ بزرگان ِ حقیقت بینی

نازنینی چو تو پاکیزه دل و پاک نهاد
بهتر آن است که با مردم ِ بد ننشینی

سیل ِ این اشک ِ روان صبر و دل ِ حافظ برد
بَلَغَ الطّاقَةُ یا مُقلَةَ عَینی بینی

تو بدین نازکی و سرکشی ای شمع چگل!
لایق ِ بندگی ِ خواجه جلال الدینی

#حافظ #غزل 484

@FereidounFarahandouz

ساقیا! سایه‌ی ابر است و بهار و لب ِ جوی
من نگویم چه کن ار اهل ِ دلی خود تو بگوی

بوی یک رنگی از این نقش نمی‌آید خیز
دلق ِ آلوده‌ی صوفی به می ِ ناب بشوی

سفله طبع است جهان بر کَرَمش تکیه مکن
ای جهان دیده! ثبات ِ قدم از سفله مجوی

دو نصیحت کنمت بشنو و صد گنج ببر
از در ِ عیش درآ و به ره ِ عیب مپوی

شُکر ِ آن را که دگربار رسیدی به بهار
بیخ ِ نیکی بنشان و ره ِ تحقیق بجوی

روی جانان طلبی آینه را قابل ساز
ور نه هرگز گل و نسرین ندمد ز آهن و روی

گوش بگشای که بلبل به فغان می‌گوید
خواجه تقصیر مفرما گل ِ توفیق ببوی

گفتی از حافظ ِ ما بوی ریا می‌آید
آفرین بر نفست باد! که خوش بردی بوی

#حافظ #غزل 485

@FereidounFarahandouz

بلبل ز شاخ ِ سرو به گلبانگ ِ پهلوی
می‌خواند دوش درس ِ مقامات ِ معنوی

یعنی بیا که آتش ِ موسی نمود گل
تا از درخت نکته‌ی توحید بشنوی

مرغان ِ باغ قافیه سنجند و بذله گوی
تا خواجه مِی خورد به غزل‌های پهلوی

جمشید جز حکایت ِ جام از جهان نبرد
زنهار! دل مبند بر اسباب ِ دنیوی

این قصه‌ی عجب شنو از بخت ِ واژگون
ما را بکُشت یار به انفاس ِ عیسوی

خوش وقت ِ بوریا و گدایی و خواب ِ امن
کاین عیش نیست درخور ِ اورنگ ِ خسروی

چشمت به غمزه خانه‌ی مردم خراب کرد
مخموریت مباد که خوش مست می‌روی

دهقان ِ سالخورده چه خوش گفت با پسر
کای نور ِ چشم ِ من به جز از کِشته ندروی

ساقی مگر وظیفه‌ی حافظ زیاده داد
کاشفته گشت طره‌ی دستار ِ مولوی

#حافظ #غزل 486

@FereidounFarahandouz

ای بی‌خبر! بکوش که صاحب خبر شوی
تا راهرو نباشی کی راهبر شوی؟

در مکتب ِ حقایق پیش ِ ادیب ِ عشق
هان ای پسر! بکوش که روزی پدر شوی

دست از مس ِ وجود چو مردان ِ ره بشوی
تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی

خواب و خورت ز مرتبه‌ی خویش دور کرد
آن گه رسی به خویش که بی خواب و خور شوی

گر نور ِ عشق ِ حق به دل و جانت اوفتد
بالله کز آفتاب ِ فلک خوبتر شوی

یک دَم غریق ِ بحر ِ خدا شو گمان مبر
کز آب ِ هفت بحر به یک موی تر شوی

از پای تا سرت همه نور ِ خدا شود
در راه ِ ذوالجلال چو بی پا و سَر شوی

وجه ِ خدا اگر شودت منظر ِ نظر
زین پس شکی نماند که صاحب نظر شوی

بنیاد ِ هستی ِ تو چو زیر و زبر شود
در دل مدار هیچ که زیر و زبر شوی

گر در سرت هوای وصال است حافظا!
باید که خاک ِ درگه ِ اهل ِ هنر شوی

#حافظ #غزل 487

@FereidounFarahandouz

سَحرم هاتف ِ میخانه به دولتخواهی
گفت: بازآی که دیرینه‌ی این درگاهی

همچو جم جرعه‌ی ما کش که ز سِرّ ِ دو جهان
پرتو ِ جام ِ جهان بین دهدت آگاهی

بر در ِ میکده رندان ِ قلندر باشند
که ستانند و دهند افسر ِ شاهنشاهی

خشت زیر ِ سر و بر تارک ِ هفت اختر پای
دست ِ قدرت نگر و منصب ِ صاحب جاهی

سَر ِ ما و در ِ میخانه که طرف ِ بامش
به فلک بر شد و دیوار بدین کوتاهی

قطع ِ این مرحله بی همرهی ِ خضر مکن
ظلمات است بترس از خطر ِ گمراهی

اگرت سلطنت ِ فقر ببخشند ای دل!
کمترین مُلک ِ تو از ماه بود تا ماهی

تو دم ِ فقر ندانی زدن از دست مده
مسند ِ خواجگی و مجلس ِ تورانشاهی

حافظ ِ خام طمع شرمی از این قصه بدار
عملت چیست که فردوس ِ برین می‌خواهی؟

#حافظ #غزل 488

@FereidounFarahandouz

ای در رخ ِ تو پیدا انوار ِ پادشاهی
در فکرت ِ تو پنهان صد حکمت ِ الهی

کلک ِ تو بارک الله بر مُلک و دین گشاده
صد چشمه آب حیوان از قطره‌ی سیاهی

بر اهرمن نتابد انوار ِ اسم ِ اعظم
ملک آن توست و خاتم فرمای هر چه خواهی

در حکمت ِ سلیمان هر کس که شک نماید
بر عقل و دانش او خندند مرغ و ماهی

باز ار چه گاه گاهی بر سر نهد کلاهی
مرغان ِ قاف دانند آیین ِ پادشاهی

تیغی که آسمانش از فیض ِ خود دهد آب
تنها جهان بگیرد بی منت ِ سپاهی

کلک تو خوش نویسد در شان ِ یار و اغیار
تعویذ ِ جان فزایی، افسون ِ عمر کاهی

ای عنصر ِ تو مخلوق از کیمیای عزت!
و ای دولت ِ تو ایمن از وصمت ِ تباهی

ساقی! بیار آبی از چشمه‌ی خرابات
تا خرقه‌ها بشوییم از عُجب ِ خانقاهی

عمریست پادشاها! کز مِی تهیست جامم
اینک ز بنده دعوی و از محتسب گواهی

گر پرتوی ز تیغت بر کان و معدن افتد
یاقوت ِ سرخ رو را بخشند رنگ ِ کاهی

دانم دلت ببخشد بر عجز ِ شب نشینان
گر حال ِ بنده پرسی از باد ِ صبحگاهی

جایی که برق ِ عصیان بر آدم ِ صفی زد
ما را چگونه زیبد دعوی ِ بی‌گناهی

حافظ! چو پادشاهت گه گاه می‌بَرد نام
رنجش ز بخت منما بازآ به عذرخواهی

#حافظ #غزل 489

@FereidounFarahandouz

در همه دیر ِ مغان نیست چو من شیدایی
خرقه جایی گرو ِ باده و دفتر جایی

دل که آیینه‌ی شاهیست غباری دارد
از خدا می‌طلبم صحبت ِ روشن رایی

کرده‌ام توبه به دست ِ صنم ِ باده فروش
که دگر مِی نخورم بی رخ ِ بزم آرایی

نرگس ار لاف زد از شیوه‌ی چشم ِ تو مرنج
نروند اهل ِ نظر از پی ِ نابینایی

شرح ِ این قصه مگر شمع برآرد به زبان
ور نه پروانه ندارد به سخن پروایی

جوی‌ها بسته‌ام از دیده به دامان که مگر
در کنارم بنشانند سهی بالایی

کشتی ِ باده بیاور که مرا بی رخ ِ دوست
گشت هر گوشه‌ی چشم از غم ِ دل دریایی

سخن ِ غیر مگو با من ِ معشوقه پرست
کز وی و جام ِ می‌ام نیست به کس پروایی

این حدیثم چه خوش آمد که سحرگه می‌گفت
بر در ِ میکده‌ای با دف و نی ترسایی

گر مسلمانی از این است که حافظ دارد
آه! اگر از پی ِ امروز بود فردایی

#حافظ #غزل 490

@FereidounFarahandouz

به چشم کرده‌ام ابروی ماه سیمایی
خیال ِ سبزخطی نقش بسته‌ام جایی

امید هست که منشور ِ عشقبازی ِ من
از آن کمانچه‌ی ابرو رسد به طغرایی

سَرم ز دست بشد چشم از انتظار بسوخت
در آرزوی سر و چشم ِ مجلس آرایی

مکدر است دل آتش به خرقه خواهم زد
بیا ببین که کرا می‌کند تماشایی

به روز ِ واقعه تابوت ِ ما ز سرو کنید
که می‌رویم به داغ ِ بلندبالایی

زمام ِ دل به کسی داده‌ام من ِ درویش
که نیستش به کس از تاج و تخت پروایی

در آن مقام که خوبان ز غمزه تیغ زنند
عَجب مدار سری اوفتاده در پایی

مرا که از رخ ِ او ماه در شبستان است
کجا بود به فروغ ِ ستاره پروایی

فراق و وصل چه باشد رضای دوست طلب
که حیف باشد از او غیر ِ او تمنایی

دُرَر ز شوق برآرند ماهیان به نثار
اگر سفینه‌ی حافظ رسد به دریایی

#حافظ #غزل 491

@FereidounFarahandouz

سلامی چو بوی خوش آشنایی
بدان مردم ِ دیده‌ی روشنایی

درودی چو نور ِ دل ِ پارسایان
بدان شمع ِ خلوتگه ِ پارسایی

نمی‌بینم از همدمان هیچ بر جای
دلم خون شد از غصه ساقی! کجایی؟

ز کوی مغان رخ مگردان که آن جا
فروشند مفتاح ِ مشکل گشایی

عروس ِ جهان گر چه در حد ِ حُسن است
ز حد می‌برد شیوه‌ی بی‌وفایی

دل ِ خسته‌ی من گرش همتی هست
نخواهد ز سنگین دلان مومیایی

می ِ صوفی افکن کجا می‌فروشند؟
که در تابم از دست ِ زهد ِ ریایی

رفیقان چنان عهد ِ صحبت شکستند
که گویی نبوده‌ست خود آشنایی

مرا گر تو بگذاری ای نفس ِ طامع!
بسی پادشایی کنم در گدایی

بیاموزمت کیمیای سعادت
ز همصحبت ِ بد جدایی جدایی!

مکن حافظ از جور ِ دوران شکایت
چه دانی تو ای بنده! کار ِ خدایی

#حافظ #غزل 492

@FereidounFarahandouz

ای پادشه ِ خوبان داد از غم ِ تنهایی
دل بی تو به جان آمد وقت است که بازآیی

دایم گل ِ این بستان شاداب نمی‌ماند
دریاب ضعیفان را در وقت ِ توانایی

دیشب گله‌ی زلفش با باد همی‌کردم
گفتا غلطی بگذر زین فکرت ِ سودایی

صد باد ِ صبا این جا با سلسله می‌رقصند
این است حریف ای دل! تا باد نپیمایی

مشتاقی و مهجوری دور از تو چنانم کرد
کز دست بخواهد شد پایاب ِ شکیبایی

یا رب! به که شاید گفت این نکته که در عالَم
رخساره به کس ننمود آن شاهد ِ هرجایی

ساقی چمن گل را بی روی تو رنگی نیست
شمشاد خرامان کن تا باغ بیارایی

ای درد ِ توام درمان در بستر ِ ناکامی
و ای یاد ِ توام مونس در گوشه‌ی تنهایی

در دایره‌ی قسمت ما نقطه‌ی تسلیمیم
لطف آن چه تو اندیشی حُکم آن چه تو فرمایی

فکر ِ خود و رای خود در عالَم ِ رندی نیست
کفر است در این مذهب خودبینی و خودرایی

زین دایره‌ی مینا خونین جگرم، مِی ده!
تا حل کنم این مشکل در ساغر ِ مینایی

حافظ! شب ِ هجران شد بوی خوش وصل آمد
شادیت مبارک باد ای عاشق ِ شیدایی!

#حافظ #غزل 493

@FereidounFarahandouz

ای دل! گر از آن چاه ِ زنخدان به درآیی
هر جا که رَوی زود پشیمان به درآیی

هش دار که گر وسوسه‌ی عقل کنی گوش
آدم صفت از روضه‌ی رضوان به درآیی

شاید که به آبی فلکت دست نگیرد
گر تشنه لب از چشمه‌ی حیوان به درآیی

جان می‌دهم از حسرت ِ دیدار ِ تو چون صبح
باشد که چو خورشید ِ درخشان به درآیی

چندان چو صبا بر تو گمارم دم ِ همت
کز غنچه چو گل خرم و خندان به درآیی

در تیره شب ِ هجر ِ تو جانم به لب آمد
وقت است که همچون مه ِ تابان به درآیی

بر رهگذرت بسته‌ام از دیده دو صد جوی
تا بو که تو چون سرو ِ خرامان به درآیی

حافظ! مکن اندیشه که آن یوسف ِ مه رو
بازآید و از کلبه‌ی احزان به درآیی

#حافظ #غزل 494

@FereidounFarahandouz

مِی خواه و گل افشان کن از دهر چه می‌جویی؟
این گفت سحرگه گل بلبل تو چه می‌گویی؟

مسند به گلستان بر تا شاهد و ساقی را
لب گیری و رخ بوسی مِی نوشی و گل بویی

شمشاد خرامان کن و آهنگ ِ گلستان کن
تا سرو بیاموزد از قد ِ تو دلجویی

تا غنچه‌ی خندانت دولت به که خواهد داد
ای شاخ ِ گل ِ رعنا از بهر ِ که می‌رویی

امروز که بازارت پرجوش ِ خریدار است
دریاب و بنه گنجی از مایه‌ی نیکویی

چون شمع ِ نکورویی در رهگذر ِ باد است
طرف ِ هنری بربند از شمع ِ نکورویی

آن طره که هر جعدش صد نافه‌ی چین ارزد
خوش بودی اگر بودی بوییش ز خوش خویی

هر مرغ به دستانی در گلشن ِ شاه آمد
بلبل به نواسازی حافظ به غزل گویی

#حافظ #غزل 495

@FereidounFarahandouz

ما گدایان ِ خیل ِ سلطانیم
شهربند ِ هوای جانانیم

بنده را نام ِ خویشتن نبوَد
هر چه ما را لقب دهند آنیم

گر برانند و گر ببخشایند
ره به جای دگر نمی‌دانیم

چون دلارام می‌زند شمشیر
سر ببازیم و رخ نگردانیم

دوستان در هوای صحبت یار
زر فشانند و ما سر افشانیم

مر خداوند ِ عقل و دانش را
عیب ِ ما گو مکن که نادانیم

هر گُلی نو که در جهان آید
ما به عشقش هزاردستانیم

تنگ‌چشمان نظر به میوه کنند
ما تماشاکُنان ِ بستانیم

تو به سیمای شخص می‌نگری
ما در آثار ِ صُنع حیرانیم

هر چه گفتیم جز حکایت ِ دوست
در همه عمر از آن پشیمانیم

سعدیا بی وجود ِ صحبت ِ یار
همه عالم به هیچ نستانیم

ترک ِ جان ِ عزیز بتوان گفت
ترک ِ یار ِ عزیز نتوانیم

غزل ۴۳۹ سعدی

#سعدی #غزل
#ولنتاین

@FereidounFarahandouz

ما گدایان ِ خیل ِ سلطانیم
شهربند ِ هوای جانانیم

بنده را نام ِ خویشتن نبوَد
هر چه ما را لقب دهند آنیم

گر برانند و گر ببخشایند
ره به جای دگر نمی‌دانیم

چون دلارام می‌زند شمشیر
سر ببازیم و رخ نگردانیم

دوستان در هوای صحبت یار
زر فشانند و ما سر افشانیم

مر خداوند ِ عقل و دانش را
عیب ِ ما گو مکن که نادانیم

هر گُلی نو که در جهان آید
ما به عشقش هزاردستانیم

تنگ‌چشمان نظر به میوه کنند
ما تماشاکُنان ِ بستانیم

تو به سیمای شخص می‌نگری
ما در آثار ِ صُنع حیرانیم

هر چه گفتیم جز حکایت ِ دوست
در همه عمر از آن پشیمانیم

سعدیا بی وجود ِ صحبت ِ یار
همه عالم به هیچ نستانیم

ترک ِ جان ِ عزیز بتوان گفت
ترک ِ یار ِ عزیز نتوانیم

غزل ۴۳۹ سعدی

#سعدی #غزل

@FereidounFarahandouz