صندوقی برای آرزوهای چندین و چند ساله؛
وزارت ارتباطات و پدیده توسعه اینترنت ثابت
🖋️نسیم سلطان‌بیگی
🔹هفته گذشته، رئیس فراکسیون راهبردی مجلس اعلام کرد طرحی با هدف تاسیس صندوق توسعه شبکه اینترنت ثابت مبتنی بر فیبرنوری در مجلس تدوین شده است. خبری که هنوز ابعاد اجرایی آن چندان مشخص نیست. اما بد نیست، پیش از بررسی اشکالات احتمالی این طرح نگاهی به آمارهای مربوط به توسعه اینترنت در کشور بیاندازیم.
🔸معاونت پژوهشی مرکز مطالعات راهبردی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده هزینه‌های نهایی برای کاربر در حوزه اینترنت موبایل بالاتر از اینترنت ثابت است. اما پوشش کمتر اینترنت ثابت و کیفیت نامناسب به نسبت قیمت به طور خاص، محروم ماندن کاربران ایرانی از آخرین فناوری‌های اینترنت ثابت همچون FTTX و 5G FWA، سبب شده رغبت کاربران به سمت اینترنت موبایل بیشتر باشد.
🔹براساس اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز مطالعات راهبردی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، در حوزه پهن‌باند ثابت، ما به صورت بالقوه می‌توانیم حدود ۳۰ میلیون مشترک داشته باشیم. اما سرعت دسترسی اینترنت ثابت در کشور ما ۵۵ درصد نسبت به میانگین جهانی (۵۵ مگابیت بر ثانیه) پایین‌تر است در حالی که این نسبت در حوزه اینترنت موبایل کمتر از ۲۰ درصد است.
🔸پیش‌تر قائم مقام شرکت عصر دانش افزار اعلام کرده بود در بازه زمانی ۱۸ سال گذشته، جمع پورت‌هایی که ۱۱ شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنت ثابت (FCP) توانستند تامین کنند، نزدیک به ۳ میلیون پورت بود و سرعت متوسط در حدود ۵-۴ مگابیت بر ثانیه گزارش شده و اگر این شرکت ها تصمیم بگیرند امکانات و فرصت‌های جدیدی در حوزه فیبر تامین شود، حدود ۳-۲ سال زمان خواهد برد. در حال حاضر برخی از شرکت‌های FCP تا آستانه سرعت ۱۶ مگابیت بر ثانیه را در قالب سرویس‌های VDSL به کاربران خود عرضه می‌کنند.
🔹پس از بررسی طرح تاسیس صندوق توسعه شبکه اینترنت ثابت خانگی مشخص نیست که این صندوق قصد دارد روی کدام بخش از مشکلات مرتبط با حوزه فیبر در کشور سرمایه گذاری کند؟ قرار است سرمایه‌گذاری برای فیبرکشی در کل کشور باشد (افزایش دسترس‌پذیری) یا روی فاز دوم که رساندنِ مقرون به صرفه سیم به داخل خانه‌ها و ایجاد دسترسی به مودم‌ها (Last mile) است سرمایه‌گذاری می‌شود؟ در شرایط کنونی کشور، چالش‌های متمایزی در هر دو سطح وجود دارد و سیاست‌گذار ناچار به تمرکز بر سرمایه‌گذاری بیشتر بر یکی از این دو است.
🔸با توجه به عقب‌ماندگی ما در توسعه فیبرنوری، به نظر می‌رسد قرار است سرمایه‌گذای‌ها در این بخش انجام شود. چنین تصمیمی نیاز به شکستن انحصار موجود در بازار دارد. این در حالی است که زیرساخت‌های پیشین در فرآیند خصوصی‌سازی غیرحرفه‌ای و غیراصولی به صورت رایگان به شرکت مخابرات ایران سپرده شده و توسعه اینترنت ثابت در کشور به شکل قانونی در انحصار شرکت مخابرات است و محدودیت قدرت ریسک‌پذیری و شکنندگی مالی شرکت‌های FCP به نسبت اپراتورهای موبایل، تا حدی محصول این سیاست نادرست بوده که تبعات آن تا به امروز دامن‌گیر هر مداخله‌ای در زمینه توسعه اینترنت ثابت باکیفیت برای کاربران شده است.
🔹کنسرسیوم سازی می‌تواند یک راهکار برای شکستن این انحصار باشد. پیش‌تر رئیس کمیته ارتباطات و فناوری اطلاعات فراکسیون راهبردی مجلس منابع مورد نیاز برای صندوق را سالانه ۶ هزار میلیارد تومان اعلام کرده بود. در حال حاضر تنها شرکت‌هایی که توان رقابت با شرکت مخابرات ایران را دارند، اپراتورهای تلفن همراه مانند ایرانسل‌اند. اما حضور اپراتورها به معنای انحصار زدایی نیست. زیرا در کشور تعداد زیادی اپراتور وجود ندارد که بتوانند ساختار هزینه‌ای چنین زیرساختی را متحمل شوند.
🔸ترکیه یکی از نمونه‌های موفق توسعه اینترنت ثابت در خاورمیانه در سال‌های اخیر است. توسعه اینترنت در ترکیه حدود ۱۰ سال دیرتر از کشور ما آغاز شد و با برنامه مشخص، رقابتی و بازار محور که دوستدار بخش خصوصی بود، در سال ۲۰۱۱ انحصار شرکت مخابرات خودشان را شکست و از شرکت‌های مختلف داخلی و خارجی برای به اشتراک‌گذاری زیرساخت به شرط توسعه دسترسی و تحقق شاخص‌های کلیدی عملکرد استفاده کرد. براساس پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۲۴ کل کابل‌های اینترنت در سراسر ترکیه، به فیبرنوری تبدیل خواهد شد. این همان راهکاری است که در کشور ما نیز می‌تواند موتور توسعه اینترنت ثابت را روشن کند.
#فاوانوشت #آزمایشگاه_داده_و_حکمرانی #اینترنت_ثابت
وزارت ارتباطات و پدیده توسعه اینترنت ثابت
🖋️نسیم سلطان‌بیگی
🔹هفته گذشته، رئیس فراکسیون راهبردی مجلس اعلام کرد طرحی با هدف تاسیس صندوق توسعه شبکه اینترنت ثابت مبتنی بر فیبرنوری در مجلس تدوین شده است. خبری که هنوز ابعاد اجرایی آن چندان مشخص نیست. اما بد نیست، پیش از بررسی اشکالات احتمالی این طرح نگاهی به آمارهای مربوط به توسعه اینترنت در کشور بیاندازیم.
🔸معاونت پژوهشی مرکز مطالعات راهبردی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده هزینه‌های نهایی برای کاربر در حوزه اینترنت موبایل بالاتر از اینترنت ثابت است. اما پوشش کمتر اینترنت ثابت و کیفیت نامناسب به نسبت قیمت به طور خاص، محروم ماندن کاربران ایرانی از آخرین فناوری‌های اینترنت ثابت همچون FTTX و 5G FWA، سبب شده رغبت کاربران به سمت اینترنت موبایل بیشتر باشد.
🔹براساس اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز مطالعات راهبردی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، در حوزه پهن‌باند ثابت، ما به صورت بالقوه می‌توانیم حدود ۳۰ میلیون مشترک داشته باشیم. اما سرعت دسترسی اینترنت ثابت در کشور ما ۵۵ درصد نسبت به میانگین جهانی (۵۵ مگابیت بر ثانیه) پایین‌تر است در حالی که این نسبت در حوزه اینترنت موبایل کمتر از ۲۰ درصد است.
🔸پیش‌تر قائم مقام شرکت عصر دانش افزار اعلام کرده بود در بازه زمانی ۱۸ سال گذشته، جمع پورت‌هایی که ۱۱ شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنت ثابت (FCP) توانستند تامین کنند، نزدیک به ۳ میلیون پورت بود و سرعت متوسط در حدود ۵-۴ مگابیت بر ثانیه گزارش شده و اگر این شرکت ها تصمیم بگیرند امکانات و فرصت‌های جدیدی در حوزه فیبر تامین شود، حدود ۳-۲ سال زمان خواهد برد. در حال حاضر برخی از شرکت‌های FCP تا آستانه سرعت ۱۶ مگابیت بر ثانیه را در قالب سرویس‌های VDSL به کاربران خود عرضه می‌کنند.
🔹پس از بررسی طرح تاسیس صندوق توسعه شبکه اینترنت ثابت خانگی مشخص نیست که این صندوق قصد دارد روی کدام بخش از مشکلات مرتبط با حوزه فیبر در کشور سرمایه گذاری کند؟ قرار است سرمایه‌گذاری برای فیبرکشی در کل کشور باشد (افزایش دسترس‌پذیری) یا روی فاز دوم که رساندنِ مقرون به صرفه سیم به داخل خانه‌ها و ایجاد دسترسی به مودم‌ها (Last mile) است سرمایه‌گذاری می‌شود؟ در شرایط کنونی کشور، چالش‌های متمایزی در هر دو سطح وجود دارد و سیاست‌گذار ناچار به تمرکز بر سرمایه‌گذاری بیشتر بر یکی از این دو است.
🔸با توجه به عقب‌ماندگی ما در توسعه فیبرنوری، به نظر می‌رسد قرار است سرمایه‌گذای‌ها در این بخش انجام شود. چنین تصمیمی نیاز به شکستن انحصار موجود در بازار دارد. این در حالی است که زیرساخت‌های پیشین در فرآیند خصوصی‌سازی غیرحرفه‌ای و غیراصولی به صورت رایگان به شرکت مخابرات ایران سپرده شده و توسعه اینترنت ثابت در کشور به شکل قانونی در انحصار شرکت مخابرات است و محدودیت قدرت ریسک‌پذیری و شکنندگی مالی شرکت‌های FCP به نسبت اپراتورهای موبایل، تا حدی محصول این سیاست نادرست بوده که تبعات آن تا به امروز دامن‌گیر هر مداخله‌ای در زمینه توسعه اینترنت ثابت باکیفیت برای کاربران شده است.
🔹کنسرسیوم سازی می‌تواند یک راهکار برای شکستن این انحصار باشد. پیش‌تر رئیس کمیته ارتباطات و فناوری اطلاعات فراکسیون راهبردی مجلس منابع مورد نیاز برای صندوق را سالانه ۶ هزار میلیارد تومان اعلام کرده بود. در حال حاضر تنها شرکت‌هایی که توان رقابت با شرکت مخابرات ایران را دارند، اپراتورهای تلفن همراه مانند ایرانسل‌اند. اما حضور اپراتورها به معنای انحصار زدایی نیست. زیرا در کشور تعداد زیادی اپراتور وجود ندارد که بتوانند ساختار هزینه‌ای چنین زیرساختی را متحمل شوند.
🔸ترکیه یکی از نمونه‌های موفق توسعه اینترنت ثابت در خاورمیانه در سال‌های اخیر است. توسعه اینترنت در ترکیه حدود ۱۰ سال دیرتر از کشور ما آغاز شد و با برنامه مشخص، رقابتی و بازار محور که دوستدار بخش خصوصی بود، در سال ۲۰۱۱ انحصار شرکت مخابرات خودشان را شکست و از شرکت‌های مختلف داخلی و خارجی برای به اشتراک‌گذاری زیرساخت به شرط توسعه دسترسی و تحقق شاخص‌های کلیدی عملکرد استفاده کرد. براساس پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۲۴ کل کابل‌های اینترنت در سراسر ترکیه، به فیبرنوری تبدیل خواهد شد. این همان راهکاری است که در کشور ما نیز می‌تواند موتور توسعه اینترنت ثابت را روشن کند.
#فاوانوشت #آزمایشگاه_داده_و_حکمرانی #اینترنت_ثابت
🖊مریم صابری تحلیلگر آزمایشگاه داده و حکمرانی در ماهنامه پیوست یادداشتی با عنوان «برای جبران توسعه نیافتگی زیرساخت شبکه، راه میان‌بری وجود دارد؟» نوشته است:
1️⃣امروزه ما شاهد تنوع فناوری‌های اتصال به اینترنت از انواع ثابت تا همراه هستیم. پیش از این، بخش ثابت و همراه بازار جداگانه‌ای داشتند، اما همگرایی این دو بخش و افزایش امکان جایگزینی میان آن دو این سوال را به ذهن متبادر می‌کند که آینده از آن کدام یک خواهد بود؟
2️⃣تعداد کاربران اینترنت همراه علاوه بر اینکه بیشتر از اینترنت ثابت است، نرخ رشد بیشتری هم دارد. تخمین زده می‌شود از کل مصرف داده در سال ۲۰۲۷، 5G سهم حدود ۸۳ درصدی را به خود اختصاص دهد.
3️⃣در اینجا این پرسش قابل طرح است که با در نظر گرفتن افزایش رشد مصرف و ضریب نفوذ فزاینده در حوزه موبایل و سرعت بالاتر اینترنت نسل پنجم در قیاس با فیبر، آیا می‌توان تمرکز را از توسعه فیبر نوری برداشت و به توسعه هرچه بیشتر 5G پرداخت؟
#اینترنت_ثابت #اینترنت_همراه #5G #فیبرنوری
🔗 متن کامل یادداشت
1️⃣امروزه ما شاهد تنوع فناوری‌های اتصال به اینترنت از انواع ثابت تا همراه هستیم. پیش از این، بخش ثابت و همراه بازار جداگانه‌ای داشتند، اما همگرایی این دو بخش و افزایش امکان جایگزینی میان آن دو این سوال را به ذهن متبادر می‌کند که آینده از آن کدام یک خواهد بود؟
2️⃣تعداد کاربران اینترنت همراه علاوه بر اینکه بیشتر از اینترنت ثابت است، نرخ رشد بیشتری هم دارد. تخمین زده می‌شود از کل مصرف داده در سال ۲۰۲۷، 5G سهم حدود ۸۳ درصدی را به خود اختصاص دهد.
3️⃣در اینجا این پرسش قابل طرح است که با در نظر گرفتن افزایش رشد مصرف و ضریب نفوذ فزاینده در حوزه موبایل و سرعت بالاتر اینترنت نسل پنجم در قیاس با فیبر، آیا می‌توان تمرکز را از توسعه فیبر نوری برداشت و به توسعه هرچه بیشتر 5G پرداخت؟
#اینترنت_ثابت #اینترنت_همراه #5G #فیبرنوری
🔗 متن کامل یادداشت