#تحلیل
#شرق_آسیا

♨️ تشکیل پیمان #منطقه‌ای مشارکت جامع اقتصادی

🔸منابع خبری به نقل از دولت #تایلند گزارش دادند بزرگ‌ترین قرارداد #تجارت آزاد میان ۱۶ کشور عضو پیمان منطقه‌ای مشارکت جامع #اقتصادی (RCEP) قرار است تا فوریه سال آینده میلادی امضا شود تا وسیع‌ترین منطقه برای تجارت #آزاد در جهان ایجاد شود.

🔸در صورت توافق، این پیمان علاوه بر ۱۰ کشور عضو آسه آن (#مالزی، اندونزی، فیلیپین، #سنگاپور، تایلند، کامبوج، لائوس، میانمار، ویتنام و برونئی) کشورهای #چین، هند، استرالیا، کره جنوبی، نیوزیلند و ژاپن را دریکی از بزرگ‌ترین #قراردادهای تجارت که تقریباً تجارت این کشورها ۳۰ درصد ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص می‌دهد، گرد یکدیگر جمع می‌کند.

🔸این #بلوک در صورت شکل گیری، می‌تواند قدرت اقتصادی رو به افول کشورهای غربی و #آمریکا را بیش از پیش به چالش بکشد.

🔸 کشورهایی نظیر #روسیه، چین، هند، برزیل، آفریقای جنوبی و کشورهای شرق آسیا، در زمره این کشورها هستند. این کشورها علاوه براینکه به‌صورت فردی در حال رشد و #توسعه اقتصاد خود در محیط بین‌الملل هستند، با تشکیل #اتحادیه‌های اقتصادی اقدام به تجمیع تجارب خودکرده و مشارکت‌های سرسام‌آور و موفقی را با یکدیگر تشکیل داده‌اند.

🔸یکی از این اتحادیه‌ها، گروه #بریکس می‌باشد که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025 میلادی، جایگاه آمریکا را در رتبه اول میزان #تولید ناخالص ملی در دنیا بگیرد.

🔸پیمان #جامع شرکای اقتصادی منطقه‌ای هم تابع همین وضعیت و شرایط است. درواقع اعضای این پیمان نظیر گروه بریکس به دنبال #رقابت اقتصادی با آمریکا و به دست آوردن سهم بیشتری در اقتصاد #جهانی هستند.

🔸از سوی دیگر طی سال‌های اخیر آمریکا با تشدید #حمایت_گرایی و به راه انداختن جنگ‌های #تعرفه‌ای، فضا را برای #همگرایی اقتصادی بیشتر میان سایر کشورها فراهم کرده است.

🔸بر این اساس کشورهای دیگر، به دنبال به زیر کشیدن #سلطه اقتصادی آمریکا در نظام بین‌الملل هستند تا مانع از اقدامات #یک‌جانبه این کشور شوند.

🔸برای مثال شمار زیادی از کشورها به دنبال جایگزینی یک واحد #پولی دیگر به‌جای #دلار آمریکا در مبادلات خود هستند. ازاین‌رو طی سال‌های اخیر شماری از کشورهای شرق #آسیا به سردمداری چین یک واحد پولی جدید به نام #رنمینبی (Renminbi) تعریف کرده و تلاش می‌کنند تا آن را جایگزین دلار آمریکا کنند/تبیین

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍ #سخن_امام

♨️ سیاست #تجاری از دیدگاه امام خمینی(ره)

🔰 روز هجدهم دیماه سال 1357 #امام_خمینی (ره) بیشترین مصاحبه را در طول یک روز با خبرگزاری ها و روزنامه ها در #نوفل_لوشاتو انجام داد که در طول عمر پربرکت ایشان دیگر تکرار نشد.

✅ در این تاریخ، امام خمینی در هفت #مصاحبه در یک روز شرکت کرد و به سوالات متعدد آن روز #خبرنگاران که به مقتضای آن زمان مطرح می شد، پاسخ گفت. یکی از این مصاحبه ها با خبرنگار انگلیسى روزنامه #اکونومیست در باره سیاست های #حکومت_اسلامى ایران انجام شده است. از نکات جالب این مصاحبه، پاسخ به سوال این خبرنگار از امام بود كه:

✅ [آیا شما ترتیبات یا #قراردادهای_بازرگانی، تجارتی و داد و ستد فعلی را با #غرب ادامه خواهید داد؟ #سیاست_تجارتی شما چیست؟]

✅ امام پاسخ دادند: «ما همان طور که از #تولیدات_داخلی کشور به هر دولتی که مشتری آن باشد می‏ فروشیم و #صادر می‏ کنیم، همان طور هم هر چه را که در داخل به آن نیاز داشته باشیم از خارج می‏ خریم. ولی در همه این #تجارت_ها بر مبنای دو طرف #مساوی عمل خواهیم کرد و حاضر نیستیم که دولتی بخواهد #مبادلات_اقتصادی را اهرمی برای #نفوذ سیاسی و تحمیل اغراض استعمارگرانه خود قرار دهد» (صحیفه، جلد 5، صفحه 384).

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#یادداشت_تحلیلی
#تحریم

💢 فروپاشی #هژمونی تحریم با جبر داخلی‌سازی در آمریکا

✍ دکتر روح‌اله کهن‌هوش نژاد؛
دانشجوی دکتری مدیریت #قراردادهای بین المللی نفت و گاز دانشگاه امام صادق(ع)

 🔰 بحث وضعیت تحریم­ها در شرایط #کرونا موضوعی است که مدتی پس از شیوع این بیماری مطرح گردید. برخی خواستار رفع #تحریم‌های_آمریکا علیه ایران در این شرایط شدند و مقابله با این بیماری بدون رفع تحریم‌ها و امکان فروش و وصول درآمدهای #نفتی را غیرممکن می‌دانستند. در این یادداشت قصد دارم نگاه متفاوتی به موضوع داشته باشم و این بار اثر بحران کرونا را بر ابزار تحریم بررسی کنم. در واقع، اثر شیوع این بیماری بر زنجیره جهانی عرضه، حمایت از #تولیدداخلی و متعاقباً تضعیف ابزار تحریم­ بسیار قابل توجه است.

❇️ ابتدا لازم است مفهوم زنجیره جهانی عرضه را توضیح دهم. معنای سرراست اصطلاح «#زنجیره_جهانی_عرضه»، درگیر شدن شرکت‌های متعدد از کشورهای مختلف در ساخت و تولید یک #محصول معین است. مثلاً محصول آیفون از شرکت اپل در قطعات مختلف در ده­ها کشور تولید می‌شود. آیفون در نگاه اول یک کالای آمریکایی است که توسط یک شرکت آمریکایی فروخته می‌شود، لکن در واقع آیفون یک محصول جهانی است. شیوع ویروس کرونا این زنجیره را به­ شدت تحت تأثیر قرار داده و این مسأله در خصوص کالاهای دارویی و پزشکی به یک بحران تمام عیار تبدیل شده است. این امر باعث شده تا دولت‌ها در سراسر جهان به­ ویژه آمریکا تحت فشار برای حمایت بیشتر از تولید داخلی قرار گیرند. با توجه به فشاری که به مردم وارد شده، بحث‌های نظری حمایت از تولید داخلی یا تقویت #تجارت_آزاد فعلاً رخت بر بسته و همگان به دنبال کاهش وابستگی خود به #اقتصادجهانی و داخلی کردن زنجیره عرضه کالاهای مختلف برای کاهش میزان آسیب­پذیری خود هستند.  

❇️ به نظر می‌رسد تولید داخلی #کالاهای_حیاتی و قطعات آنها در دوره #پساکرونا نیز تقویت و مشوق‌های بیشتری برای تولید داخلی این کالاها در سراسر جهان اعطا خواهد شد. این به معنای #داخلی‌سازی زنجیره جهانی عرضه است. هرچه میزان جهانی بودن زنجیره عرضه رقیق‌تر شود، #تجارت_جهانی کاهش یافته و میزان کارایی تحریم‌ها تنزل پیدا می‌کند.

❇️ #جهانی_بودن زنجیره عرضه بدین معناست که نقاط و نواحی متعددی وجود دارد که ایالات متحده می‌تواند تحریم‌های خود را روی آنها اعمال نماید. در مثال آیفون، چنانچه #ایالات_متحده فروش مستقیم آیفون به کشوری مانند #ایران را تحریم نکند، اما به دلیل تولید قطعات آن در ده‌ها کشور مختلف، چنانچه یکی از آن کشورها بخواهد به دلیل #تحریم قطعات تولیدی آیفون‌های به مقصد ایران را ارائه ندهد، عرضه این محصول به ایران دچار اختلال خواهد شد. این بدان معناست که فرصت­‌های متعددی برای کشور #تحریم‌کننده برای دخالت در یکی از نقاط زنجیره جهانی عرضه وجود دارد.

❇️ این نگاه #زنجیره‌ای در تحریم‌های #آمریکا علیه ایران کاملاً به چشم می‌خورد؛ در تحریم ایران نه تنها کالاها بلکه زنجیره خدمات #بانکداری، بیمه، #کشتیرانی و سایر خدمات مورد نیاز برای #صادرات و #واردات کالاها به ایران هدف قرار گرفته است. اما داخلی­‌تر شدن زنجیره عرضه به معنای کاهش نقاط در دسترس برای اعمال تحریم‌ها خواهد بود؛ در واقع از یک طرف کالاهای قابل هدف‌گذاری کاهش خواهند یافت و از سوی دیگر نیاز به خدمات بانکداری، بیمه، کشتیرانی و... نیز کاهش خواهد یافت. البته زیان وارده به سیاست #تحریم تنها محدود به این نخواهد بود. هرچه زنجیره­‌های عرضه داخلی‌تر شود، نه تنها کانال‌های #فشارمستقیم کمتر می‌شوند، بلکه حس کلی تحریم شدن نیز از بین خواهد رفت. مثلاً هنگامی که آمریکا شرکت‌های #انرژی اروپایی را به خاطر خرید #نفت از ایران تهدید به تحریم می‌کند، این شرکت‌ها تحریم را تنها در عدم دسترسی به محصولات آمریکایی در بخش انرژی نمی‌بینند، بلکه تحریم را در محدوده وسیع عدم دسترسی به تأمین مالی آمریکا، حقوق مالکیت و غیره حس می‌کنند و در واقع دیگر نمی‌توانند فعالیت معمولی در اقتصاد جهانی داشته باشند.

❇️ داخلی شدن زنجیره‌های عرضه، باعث می­شود #شرکت‌ها کمتر در معرض جریان‌های اقتصاد جهانی قرار گرفته و جرأت بیشتری برای به چالش کشیدن #تحریم‌ها پیدا کنند.

❇️ #ایالات_متحده در میان سایر کشورها به طور مضاعف از این مسأله متضرر خواهد شد زیرا دولت این کشور بسیار بیشتر از دیگر دولت‌ها از ابزار تحریم استفاده می‌کند و #وابستگی زیادی به تحریم‌های مستقیم برای مقابله با مخالفان خود دارد. دولت #ترامپ نیز مجبور است به دلیل تأمین مایحتاج مردم و جبران #بیکاری ناشی از کرونا و کاهش قیمت نفت همچنان به سیاست حمایت از #تولیدداخلی ادامه داده و شاهد ضعیف‌تر شدن روزافزون ابزار تحریم باشد.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#گزارش_تحلیلی
#سرمایه_گذاری

💢 #سرمایه_گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۲۰

✍ معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران

✳️ سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۲۰ با افت ۴۲ درصدی نسبت به ۲۰۱۹ به ۸۵۹ میلیارد دلار رسیده است. این کاهش عمدتاً متمرکز در کشورهای #توسعه‌یافته بوده؛ به‌طوری که #سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در این گروه کشوری، معادل ۲۲۹ میلیارددلار همراه با افت ۶۹ درصدی در مقایسه با سال ۲۰۱۹ بوده است.

✳️ در سال ۲۰۲۰، از ارزش پروژه‌های سرمایه‌گذاری جدید (گرینفیلد) حدود ۳۵ درصد کاسته شده، سرمایه‌گذاری خارجی در قالب #ادغام و #تملک با افت ۱۰ درصدی همراه شده و #قراردادهای_مالی هم، به عنوان منشا مهم سرمایه‏‌گذاری در #زیرساخت‌ها، حدود ۲ درصد کاهش یافته است.

✳️ برای سال ۲۰۲۱ نیز انتظار می‌رود هم‌چنان روند سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ضعیف باشد.

🔻متن کامل #گزارش در پیوند زیر:

🔗 http://www.tccim.ir/Images/Docs/1518.pdf

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#یادداشت_تحلیلی
#انتقال_فناوری

💢 فرصت #توسعه_فناورانه در همکاری های راهبردی تهران و پکن

✍ ایمان #صمدی_نیا؛ پژوهشگر کمیته بازاریابی بین الملل دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 اقتصادهای جهان، نیازمند سرمایه گذاری گسترده ای برای #نوسازی اقتصاد خود مبتنی بر نسل جدید تولید و #بازاریابی_جهانی هستند و کشورهایی که از این رقابت عقب بمانند، باید سلطه کشورهای پیشرو را در این حوزه بپذیرند و همواره نیازمند #واردات فناوری ها و علوم نسل جدید از کشورهای قدرتمند خواهند بود.

❇️ #ایران از منظر تکنولوژیک، نیازمند رشد اقتصادی توام با توسعه زیرساخت های فناورانه #تولید و #بازاریابی خود است و در این حوزه بایستی از دانش و تجربه کشورهای #توسعه_یافته و البته سرمایه گذاری های عظیم خارجی این کشورها استفاده کند.

❇️ ایجاد روابط پایدار میان شرکت ها و مراکز آموزش عالی ایرانی و شرکت ها و #موسسات برتر آموزش عالی چینی باید در دستور کار سیاست گذاران قرار گیرد. در این میان با توجه به اهمیت #انتقال_فناوری، باید شرکت های داخلی ملزم شوند که تنها تحت چارچوب و ساختارهای معینی مانند قراردادهای آفست (تعادلی)، فرانشیز، مشارکت مدنی(جوینت ونچر) و بیع متقابل به بستن #قراردادهای_تجاری اقدام کنند و این ساختارها به گونه ای تنظیم شوند که انتقال دانش و فناوری های تجاری و ارزشمند را در زمان انجام #پروژه، به شرکت های داخلی منتقل کنند.

👈🔖 متن کامل یادداشت در اکودیپ

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#رصد
#اقتصادجهانی

🔴 پروژه جدید جی‌هفت برای سرمایه‌گذاری جهانی

🗞 اندیشکده مطالعات راهبردی و بین‌المللی

🔰 در یادداشتی اندیشکده #مطالعات_راهبردی و بین‌المللی با اشاره به نشست اخیر سران دولت‌های گروه #جی‌هفت به سه پرسش درباره ابتکار جدید این گروه تحت عنوان «#نوسازی_جهانی بهتر»(B3W) که در تقابل با پروژه «یک کمربند، یک جاده» #چین محسوب می‌شود، پاسخ داده است.

🔶 زمینه ابتکار عمل چه بود؟
نگرانی‌های مطرح‌شده از سوی دولت #بایدن در خصوص عدم شفافیت در مورد وام‌های چین‌، فساد مالی «#یک_کمربندیک_جاده»، بدهی‌های ناپایدار، تأثیرات زیست‌محیطی نامطلوب و تأثیرات #اجتماعی آن، سبب گرایش این گروه به مقابله با چین شده است. انگیزه دیگر، ارائه پروژه‌هایی در چارچوب طرح #آمریکا، در رقابت با چین در حوزه توسعه کشورهای آسیایی و آفریقایی بوده که آمریکا، #ژاپن، #هند و #استرالیا در این زمینه پیش‌قدم شده‌اند.

🔶 دلیل تمرکز بر #بخش_خصوصی چیست؟
تقاضای جهانی برای توسعه #زیرساخت‌ها فقط با سرمایه عمومی تأمین نمی‌شود. صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های #سرمایه‌گذاری_مشترک، شرکت‌های بیمه و بورس، همه به دنبال بازدهی قابل اعتماد و بلند مدت هستند. طبق داده‌های بانک جهانی، طی سال‌های 2015 تا 2019 #سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در کشورهای جی‌هفت حدود 22 میلیارد دلار برای پروژه‌های زیربنایی کشورهای در حال #توسعه هزینه کرده‌اند، در حالی که ظرفیت بیش از 200 میلیارد دلار را داشته‌اند.

🔶 آمریکا چه باید بکند؟
تخصیص بخشی از #بودجه_عمومی برای آغاز پروژه‌های زیرساختی «نوسازی جهانی بهتر»، کمک به شکل‌گیری #قراردادهای_چندجانبه، تبلیغ این پروژه در میان رهبران جهان با تبیین سرعت و هزینه پایین آن در مقایسه با «یک کمربند، یک جاده» و سرانجام تلاش برای هماهنگی اقدامات ذیل این پروژه در دولت آمریکا در وزارت‌خانه‌های #خزانه‌داری و خارجه تا دادگستری و پنتاگون، اقداماتی است که آمریکا باید انجام دهد.

🔶 این پروژه برای تقابل با پکن نیازمند «#برندسازی» و ارائه مصادیقی است که بتواند جایگزین زیرپروژه‌های «یک کمربند، یک جاده» قرار بگیرد. امری که هم بودجه کافی و هم توان رسانه‌ای بالایی می‌طلبد. باید دید واکنش عملی چین به این پروژه چه خواهد بود/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU